Vilja tryggja öldruðum rétt til sambúðar Sunna Karen Sigurþórsdóttir skrifar 23. febrúar 2017 10:40 Öldruð hjón geta þurft að slíta samvistum gegn vilja sínum þegar annað þeirra þarf að fara á stofnun sökum skertrar heilsu. vísir/valli Tíu þingmenn úr fjórum flokkum hafa lagt fram frumvarp til laga sem tryggir öldruðum hjónum og sambúðarfólki rétt til að vera áfram samvistum þó annað þurfi að dvelja til langframa á hjúkrunarheimili. Þessi réttur er ekki tryggður nú og því geta öldruð hjón þurft að slíta samvistum gegn vilja sínum þegar annað þeirra þarf að fara á stofnun sökum skertrar heilsu. Þá gerir frumvarpið jafnframt ráð fyrir því að maki geti dvalið á stofnuninni í allt að átta vikur eftir fráfall heimilismanns. Á þeim tíma er þar til gerðri nefnd falið að meta forsendur fyrir áframhaldandi dvöl á stofnuninni. Sambærilegt frumvarp var lagt fram á síðasta löggjafarþingi og gekk það til velferðarnefndar sem óskaði eftir umsögnum. Efnislegar athugasemdir lutu einkum að greiðslum vegna búsetu maka á hjúkrunarheimilinu og stöðu hans við andlát heimilismanns. Enginn lýsti sig andvígan því sjónarmiði að æskilegt væri að hjón og sambúðarfólk gæti haldið áfram sambúð sinni, þrátt fyrir dvöl á stofnun. Hins vegar var bent á ýmis atriði sem stæðu í veg fyrir þeirri tilhögun, svo sem mikinn skort á dvalarrými fyrir aldraða, langa biðlista eftir dvöl og rekstrarvanda stofnana. „Undir það skal tekið að erfið staða margra stofnana fyrir aldraða er ærið áhyggjuefni og álag á starfslið þeirra er mikið. En sú staða mála getur ekki orðið að átyllu yfir því að láta hjá líða að virða mannréttindi og sjálfsákvörðunarrétt aldraðra eða láta undir höfuð leggjast að rækja skyldur samfélagsins við aldraða yfirleitt. Þvert á móti hlýtur það að vera keppikefli að allar ráðstafanir í þágu aldraðra byggist af virðingu við þá og rétt til mannlegrar reisnar,“ segir í greinargerð frumvarpsins. Réttur para til sambúðar á stofnun er við lýði í Danmörku, Noregi og Svíþjóð en er misjafnlega tryggður og útfærður. Réttur sambúðarfólks í þeim löndum byggist á þeirri grunnforsendu að með því aukist réttindi og lífsgæði aldraðra. Svandís Svavarsdóttir, þingflokksformaður Vinstri grænna, er fyrsti flutningsmaður frumvarpsins en aðrir flutningsmenn koma úr Framsóknarflokki, Samfylkingu og Pírötum. Mest lesið Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Innlent Ók blindfullur við Grímsvötn og hótaði að drepa alla Innlent Langt í að þeir nái sér að fullu Innlent Vopnuð rán tíðari en fólk gerir sér grein fyrir Innlent Óttast að saga slökkviliða á Íslandi glatist Innlent Tveir látnir eftir að bíll hafnaði í sjónum við Stokkhólm Erlent Ætlaði að ganga frá álverinu og upp á Keflavíkurflugvöll Innlent Á ofsahraða undir áhrifum fíkniefna Innlent Vopnahlé í sjónmáli? Erlent Fengu aðstoð sérsveitar og Gæslunnar við handtöku við Grímsvötn Innlent Fleiri fréttir Ætlaði að ganga frá álverinu og upp á Keflavíkurflugvöll Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Vopnuð rán tíðari en fólk gerir sér grein fyrir Óttast að saga slökkviliða á Íslandi glatist Plokkdagurinn mikli haldinn hátíðlegur um land allt Á ofsahraða undir áhrifum fíkniefna Efnahagsstefnan sé að ýta fólki í verðtryggð lán Ók blindfullur við Grímsvötn og hótaði að drepa alla Langt í að þeir nái sér að fullu Lögregla með eftirför í Vogahverfi Íslandsferðin sem breyttist í martröð Fundu hræ fimm hvolpa í Mosfellsbæ Fengu aðstoð sérsveitar og Gæslunnar við handtöku við Grímsvötn Sigurvin dró smábát í land Vill að fréttastofa RÚV biðji Maríu Sigrúnu afsökunar Lögreglan lofar góðu vegaeftirliti á Suðurlandi í sumar Landskjörsstjórn tilkynnir á morgun hvaða listar eru gildir Mögulega að hægjast á landrisi í Svartsengi Karlremba sé komin í tísku Voru með stæla og neituðu að fara upp úr fyrr en löggan mætti Arnar Þór vantaði sex meðmæli upp á Sprengisandur: Peningastefna, ESB og lagareldi Lögregla kölluð út vegna ungmenna til leiðinda í sundlaug Svakalegt að sjá fylgisaukningu Höllu Hrundar Minni lyfjanotkun og meiri vellíðan í sérstöku heilabilunarþorpi Mennirnir tóku annan starfsmannanna hálstaki Líklegt að það styttist í brotmörk Helga lenti einnig í vandræðum Eiríkur og Ástþór fá frest til að bæta við undirskriftum Hættuástand í Grindavík og æsispennandi forsetakosningar Sjá meira
Tíu þingmenn úr fjórum flokkum hafa lagt fram frumvarp til laga sem tryggir öldruðum hjónum og sambúðarfólki rétt til að vera áfram samvistum þó annað þurfi að dvelja til langframa á hjúkrunarheimili. Þessi réttur er ekki tryggður nú og því geta öldruð hjón þurft að slíta samvistum gegn vilja sínum þegar annað þeirra þarf að fara á stofnun sökum skertrar heilsu. Þá gerir frumvarpið jafnframt ráð fyrir því að maki geti dvalið á stofnuninni í allt að átta vikur eftir fráfall heimilismanns. Á þeim tíma er þar til gerðri nefnd falið að meta forsendur fyrir áframhaldandi dvöl á stofnuninni. Sambærilegt frumvarp var lagt fram á síðasta löggjafarþingi og gekk það til velferðarnefndar sem óskaði eftir umsögnum. Efnislegar athugasemdir lutu einkum að greiðslum vegna búsetu maka á hjúkrunarheimilinu og stöðu hans við andlát heimilismanns. Enginn lýsti sig andvígan því sjónarmiði að æskilegt væri að hjón og sambúðarfólk gæti haldið áfram sambúð sinni, þrátt fyrir dvöl á stofnun. Hins vegar var bent á ýmis atriði sem stæðu í veg fyrir þeirri tilhögun, svo sem mikinn skort á dvalarrými fyrir aldraða, langa biðlista eftir dvöl og rekstrarvanda stofnana. „Undir það skal tekið að erfið staða margra stofnana fyrir aldraða er ærið áhyggjuefni og álag á starfslið þeirra er mikið. En sú staða mála getur ekki orðið að átyllu yfir því að láta hjá líða að virða mannréttindi og sjálfsákvörðunarrétt aldraðra eða láta undir höfuð leggjast að rækja skyldur samfélagsins við aldraða yfirleitt. Þvert á móti hlýtur það að vera keppikefli að allar ráðstafanir í þágu aldraðra byggist af virðingu við þá og rétt til mannlegrar reisnar,“ segir í greinargerð frumvarpsins. Réttur para til sambúðar á stofnun er við lýði í Danmörku, Noregi og Svíþjóð en er misjafnlega tryggður og útfærður. Réttur sambúðarfólks í þeim löndum byggist á þeirri grunnforsendu að með því aukist réttindi og lífsgæði aldraðra. Svandís Svavarsdóttir, þingflokksformaður Vinstri grænna, er fyrsti flutningsmaður frumvarpsins en aðrir flutningsmenn koma úr Framsóknarflokki, Samfylkingu og Pírötum.
Mest lesið Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Innlent Ók blindfullur við Grímsvötn og hótaði að drepa alla Innlent Langt í að þeir nái sér að fullu Innlent Vopnuð rán tíðari en fólk gerir sér grein fyrir Innlent Óttast að saga slökkviliða á Íslandi glatist Innlent Tveir látnir eftir að bíll hafnaði í sjónum við Stokkhólm Erlent Ætlaði að ganga frá álverinu og upp á Keflavíkurflugvöll Innlent Á ofsahraða undir áhrifum fíkniefna Innlent Vopnahlé í sjónmáli? Erlent Fengu aðstoð sérsveitar og Gæslunnar við handtöku við Grímsvötn Innlent Fleiri fréttir Ætlaði að ganga frá álverinu og upp á Keflavíkurflugvöll Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Vopnuð rán tíðari en fólk gerir sér grein fyrir Óttast að saga slökkviliða á Íslandi glatist Plokkdagurinn mikli haldinn hátíðlegur um land allt Á ofsahraða undir áhrifum fíkniefna Efnahagsstefnan sé að ýta fólki í verðtryggð lán Ók blindfullur við Grímsvötn og hótaði að drepa alla Langt í að þeir nái sér að fullu Lögregla með eftirför í Vogahverfi Íslandsferðin sem breyttist í martröð Fundu hræ fimm hvolpa í Mosfellsbæ Fengu aðstoð sérsveitar og Gæslunnar við handtöku við Grímsvötn Sigurvin dró smábát í land Vill að fréttastofa RÚV biðji Maríu Sigrúnu afsökunar Lögreglan lofar góðu vegaeftirliti á Suðurlandi í sumar Landskjörsstjórn tilkynnir á morgun hvaða listar eru gildir Mögulega að hægjast á landrisi í Svartsengi Karlremba sé komin í tísku Voru með stæla og neituðu að fara upp úr fyrr en löggan mætti Arnar Þór vantaði sex meðmæli upp á Sprengisandur: Peningastefna, ESB og lagareldi Lögregla kölluð út vegna ungmenna til leiðinda í sundlaug Svakalegt að sjá fylgisaukningu Höllu Hrundar Minni lyfjanotkun og meiri vellíðan í sérstöku heilabilunarþorpi Mennirnir tóku annan starfsmannanna hálstaki Líklegt að það styttist í brotmörk Helga lenti einnig í vandræðum Eiríkur og Ástþór fá frest til að bæta við undirskriftum Hættuástand í Grindavík og æsispennandi forsetakosningar Sjá meira