„Loftlagssagan síðustu þúsund ár má segja að sé skrykkjótt kólnun með hlýindaköflum inni á milli,“ segir Halldór Björnsson hópstjóri veðurs og loftlags hjá hjá Veðurstofu Íslands. „Sagan síðustu 200 ár er skrykkjótt hlýnun,“ segir hann um veðurfarið hér á landi.

Þetta kom fram í erindi Halldórs á Umhverfisþingi í Hörpu í morgun en þetta er í tíunda skipti sem efnt er til Umhverfisþings en að þessu sinni eru loftslagsmál í brennidepli. Erindi Halldórs bar yfirskriftina Loftlagsbreytingar – Áhrif á Ísland. Umhverfisþingið í dag hófst á ávarpi Bjartar Ólafsdóttur, umhverfis- og auðlindaráðherra.

Flestir jöklarnir að hopa
„Hlýnun síðustu áratuga er eindregnari að sumarlagi vestan til á landinu,“ segir Halldór. Kom meðal annars fram í erindi hans að afleiðingar þessarar hlýnunar séu mjög mikil og auðsæ.

Nefndi hann meðal annars hop jökla, breytingar á farvegum straumvatna, landsris, breytingar í lífríki bæði á landi og á sjó. Halldór fjallaði um hluta af vinnu Vísindanefndar á skýrslu um loftlagsbreytingar á Íslandi en unnið hefur verið að skýrslunni í nokkur ár.
Þegar breytingar á lífríki eru skoðaðar má sjá að aukningin hafi verið mest þar sem hlýnaði mest. Farfuglar eins og jaðrakan hafa byrjað að koma fyrr þar sem þeir vita að hér er nú hlýrra. Halldór segir að bleikjustofninn hafi látið á sjá þegar hlýnar og hnignun hafi verið í stangveiði á Bleikju. Kemur fram í skýrslunni að óþekktar fiskitegundir hafa aukist í okkar landhelgi.  

Halldór segir að jöklar hér á landi hafi gengið fram og hopað í takt við sveiflur í veðurfari.

„Nú er svo komið að flestir íslenskir jöklar eru að hopa.“ Hann bendir á að þessu hafi fylgt verulegar breytingar á vatnafari og jökulár hafi breytt um farveg. Þegar jöklar þynnast og bráðna þá rís landið.

„Það er ákaft landris á Höfn og við Suðvesturströndina, það er landris inn til landsins víðast hvar og svo er landsig mjög víða annars staðar, þó mismunandi hvar maður er.“

Hlýnun af mannavöldum heldur líklega áfram
Halldór vitnar í skýrslu IPCC frá 2013 um að hlýnun jarðar sé óumdeilanleg og benda margar athuganir til breytinga frá því um miðbik síðustu aldar sem eru fordæmalausar þegar litið er til síðustu áratuga og árþúsunda.

„Hnattræn hlýnun síðustu áratuga er að mestu leiti af mannavöldum og haldi losun gróðurhúsalofttegunda áfram mun hlýna frekar. Þá má nota loftlagslíkön til að leggja mat á líklega hlýnun af gefnum forsendum um losun gróðurhúsalofttegunda.“

Niðurstöður IPCC benda til þess að hlýnunin sem við höfum verið að sjá á síðustu árum sé drifin af hnattrænni hlýnun og náttúrulegum breytileika.

Með áframhaldandi losun gróðurhúsalofttegunda mun hlýnun jarðar halda áfram. Í samantekt sinni segir Halldór að á Íslandi muni líklegast einnig hlýna þó áratuga langra sveiflna muni áfram gæta.

„Afleiðingar loftlagsbreytinga fyrir náttúrufar og dýralíf verða mjög víðtækar.“

Bein útsending er frá þinginu en hana má sjá á hér á Vísi.