Líkbrennsla algengari - þriðji hver Reykvíkingur brenndur Erla Hlynsdóttir skrifar 5. janúar 2011 09:23 Duftgarðurinn í Fossvogi er einn af fimm slíkum görðum á höfuðborgarsvæðinu. Mynd: Hari Líkbrennsla hefur færst í vöxt á síðustu árum og er svo komið að fimmti hver Íslendingur er brenndur eftir andlát. Þegar litið er til Kirkjugarða Reykjavíkurprófastdæma einvörðungu er hlutfallið hins vegar enn hærra, en þriðji hver sem deyr á því svæði er brenndur. Þrátt fyrir þennan fjölda eru Reykvíkingar eftirbátar íbúa höfuðborga hinna Norðurlandanna en í Kaupmannahöfn og Stokkhólmi fer hlutfallið yfir 90 prósent. Engu að síður hefur fjölgunin orðið mikil hér þegar kemur að bálförum en árið 1995 voru þær aðeins tæp 9 prósent útfara hér á landi. Þórsteinn Ragnarsson, formaður Kirkjugarðasambands Íslands, segir ástæðuna fyrir því að hlutfall bálfara er hér hærra á höfuðborgarsvæðinu en á landsbyggðinni vera tvíþætta. „Eina bálstofa landsins er staðsett í Reykjavík og þarf því ekki að flytja kistu um langan veg í bálstofuna ef menn búa og deyja á höfuðborgarsvæðinu. Öðru máli gegnir um þá sem búa úti á landi, þá er oft um verulega flutninga að ræða. Hin ástæðan er sú að mjög fáir duftgrafreitir eru úti á landi," segir hann.Áhrif frá nágrannalöndunum Í Bautasteini, fréttabréfi Kirkjugarðasambands Íslands, eru teknar saman tölur yfir fjölda bálfara á Íslandi undanfarin ár og hlutfall þeirra af útförum. Þar sést að frá árinu 2000 fóru fram 212 bálfarar sem þá voru tæp 12 prósent af útförum á Íslandi. Fimm árum síðar, 2005, var fjöldinn kominn upp í 351 og hlutfallið rúm 19 prósent. Nýjustu tölur eru frá árinu 2009 þegar fram fóru 412 bálfarir eða tæp 21 prósent af heildinni. Þórsteinn telur þessa aukningu meðal annars stafa af áhrifum frá nágrannalöndum okkar, Norðurlöndunum og Bretlandi. Margir hafa búið þar til lengri eða skemmri tíma og tileinkað sér þennan sið.Þjóðhagslega hagkvæmt Duftgarðar, sem duftker eru jörðuð í, eru einnig viðráðanlegri í umhirðu og oft snyrtilegri en kistugrafreitir. Þá bendir Þórsteinn á að sex sinnum minna land fer undir duftgrafir en kistugrafir. „Mörgum finnst að það sé þjóðhagslega hagkvæmt að láta brenna sig með það í huga," segir hann. Önnur möguleg ástæða aukningarinnar, að mati Þórsteins, er að mörgum finnst brennslan vera „hreinlegri" leið en sú hefðbundnari. „Það taki aðeins einn til tvo klukkutíma að umbreyta líkamanum í frumefni sín e það taki líkamann langa tíma að umbreytast með rotnun," segir hann.Ódýrari kostur Í Bautasteini kemur einnig fram að í Noregi eru bálfarir 39,5 prósent af heildinni og í Finnlandi 39,5 prósent. Hlutfallið er mun hærra í Danmörku og Svíþjóð, eða 77 prósent í báðum löndum Í höfuðborgum síðastnefndu landanna var hlutfallið síðan komið yfir 90 prósent árið 2009. „Danir og Svíar hafa stýrt þessu hagrænt. Eftir miðja 20. öldina urðu bálfarir ódýrari en hefðbundnar kistugrafir. Eftir það jukust bálfarir mjög hratt. Einnig var hamrað á því að bálfarir væru mun ódýrari fyrir samfélagið vegna þess að duftreitir tækju mun minna pláss og auðveldara væri að endurnýta þá," segir Þórsteinn. Mest lesið Stúlka í sjóinn við Reynisfjöru Innlent Stóra tjaldið fellt og hætt við brennuna vegna óveðurs Innlent „Það var töluvert verra veður en spáin sagði“ Innlent Að bugast á hálf nöktum ferðamönnum og beita sektum Erlent Stúlka flutt á sjúkrahús eftir fall í sjóinn við Reynisfjöru Innlent „Fordæmalaus hitabylgja“ leikur Skandínava grátt Erlent „Varla gangfær“ og „skulfu eins og hríslur“ Innlent Klíndu límmiðum á Ormsson sem versla ekki einu sinni við Rapyd Innlent „Manneskja sem er komin á þetta plan hlýtur að vera rökþrota“ Innlent Herjólfur siglir ekki meira í dag Innlent Fleiri fréttir Stígvélaskortur í Eyjum og brekkusöngur í Kópavogi Þjóðhátíðarbrennunni frestað til sunnudags Stúlka flutt á sjúkrahús eftir fall í sjóinn við Reynisfjöru Herjólfur siglir ekki meira í dag Stúlka í sjóinn við Reynisfjöru „Varla gangfær“ og „skulfu eins og hríslur“ Verbúðarstemning á Hjalteyri og nóg af ástarpungum fyrir alla Mannmergð vildi sjá fyrsta konunglega breska gestinn Óveður í Eyjum og verbúðarstemning á Hjalteyri Hnífurinn reyndist grilltangir „Það var töluvert verra veður en spáin sagði“ Hávaðarok á Snæfellsnesi og Faxaflóa Læti í miðbænum og í veðrinu Stóra tjaldið fellt og hætt við brennuna vegna óveðurs Þjóðhátíðargestum hleypt inn í Herjólfshöll meðan veðrið gengur yfir Klíndu límmiðum á Ormsson sem versla ekki einu sinni við Rapyd Opnun Samverks á Hellu fagnað „Manneskja sem er komin á þetta plan hlýtur að vera rökþrota“ Þjóðarpúls Gallups: Kristrún og Þorgerður gætu myndað meirihluta án Flokks fólksins „Ég upplifi þetta sem mikinn yfirgang og ofbeldi“ Íbúar við Þjórsá æfir og þrumuveður um Versló Handtekinn með reipi um hálsinn eftir ofsaakstur á flugbraut undir áhrifum fíkniefna Búast við þrumuveðri og vatnavöxtum Ný verðskrá kindakjöts vonbrigði fyrir sauðfjárbændur Sagði foreldrana líklega hafa dottið í aðdraganda andlátsins Fjölskyldufaðir stunginn meðan sonurinn horfði á Fundu engan hvítabjörn Hraunbreiðan þykknar og líkur á framhlaupum aukast „Hann skilar algjörlega auðu í náttúruverndarmálum“ Þjóðhátíð í Eyjum: Farþegafjöldi í Herjólfi komi á óvart Sjá meira
Líkbrennsla hefur færst í vöxt á síðustu árum og er svo komið að fimmti hver Íslendingur er brenndur eftir andlát. Þegar litið er til Kirkjugarða Reykjavíkurprófastdæma einvörðungu er hlutfallið hins vegar enn hærra, en þriðji hver sem deyr á því svæði er brenndur. Þrátt fyrir þennan fjölda eru Reykvíkingar eftirbátar íbúa höfuðborga hinna Norðurlandanna en í Kaupmannahöfn og Stokkhólmi fer hlutfallið yfir 90 prósent. Engu að síður hefur fjölgunin orðið mikil hér þegar kemur að bálförum en árið 1995 voru þær aðeins tæp 9 prósent útfara hér á landi. Þórsteinn Ragnarsson, formaður Kirkjugarðasambands Íslands, segir ástæðuna fyrir því að hlutfall bálfara er hér hærra á höfuðborgarsvæðinu en á landsbyggðinni vera tvíþætta. „Eina bálstofa landsins er staðsett í Reykjavík og þarf því ekki að flytja kistu um langan veg í bálstofuna ef menn búa og deyja á höfuðborgarsvæðinu. Öðru máli gegnir um þá sem búa úti á landi, þá er oft um verulega flutninga að ræða. Hin ástæðan er sú að mjög fáir duftgrafreitir eru úti á landi," segir hann.Áhrif frá nágrannalöndunum Í Bautasteini, fréttabréfi Kirkjugarðasambands Íslands, eru teknar saman tölur yfir fjölda bálfara á Íslandi undanfarin ár og hlutfall þeirra af útförum. Þar sést að frá árinu 2000 fóru fram 212 bálfarar sem þá voru tæp 12 prósent af útförum á Íslandi. Fimm árum síðar, 2005, var fjöldinn kominn upp í 351 og hlutfallið rúm 19 prósent. Nýjustu tölur eru frá árinu 2009 þegar fram fóru 412 bálfarir eða tæp 21 prósent af heildinni. Þórsteinn telur þessa aukningu meðal annars stafa af áhrifum frá nágrannalöndum okkar, Norðurlöndunum og Bretlandi. Margir hafa búið þar til lengri eða skemmri tíma og tileinkað sér þennan sið.Þjóðhagslega hagkvæmt Duftgarðar, sem duftker eru jörðuð í, eru einnig viðráðanlegri í umhirðu og oft snyrtilegri en kistugrafreitir. Þá bendir Þórsteinn á að sex sinnum minna land fer undir duftgrafir en kistugrafir. „Mörgum finnst að það sé þjóðhagslega hagkvæmt að láta brenna sig með það í huga," segir hann. Önnur möguleg ástæða aukningarinnar, að mati Þórsteins, er að mörgum finnst brennslan vera „hreinlegri" leið en sú hefðbundnari. „Það taki aðeins einn til tvo klukkutíma að umbreyta líkamanum í frumefni sín e það taki líkamann langa tíma að umbreytast með rotnun," segir hann.Ódýrari kostur Í Bautasteini kemur einnig fram að í Noregi eru bálfarir 39,5 prósent af heildinni og í Finnlandi 39,5 prósent. Hlutfallið er mun hærra í Danmörku og Svíþjóð, eða 77 prósent í báðum löndum Í höfuðborgum síðastnefndu landanna var hlutfallið síðan komið yfir 90 prósent árið 2009. „Danir og Svíar hafa stýrt þessu hagrænt. Eftir miðja 20. öldina urðu bálfarir ódýrari en hefðbundnar kistugrafir. Eftir það jukust bálfarir mjög hratt. Einnig var hamrað á því að bálfarir væru mun ódýrari fyrir samfélagið vegna þess að duftreitir tækju mun minna pláss og auðveldara væri að endurnýta þá," segir Þórsteinn.
Mest lesið Stúlka í sjóinn við Reynisfjöru Innlent Stóra tjaldið fellt og hætt við brennuna vegna óveðurs Innlent „Það var töluvert verra veður en spáin sagði“ Innlent Að bugast á hálf nöktum ferðamönnum og beita sektum Erlent Stúlka flutt á sjúkrahús eftir fall í sjóinn við Reynisfjöru Innlent „Fordæmalaus hitabylgja“ leikur Skandínava grátt Erlent „Varla gangfær“ og „skulfu eins og hríslur“ Innlent Klíndu límmiðum á Ormsson sem versla ekki einu sinni við Rapyd Innlent „Manneskja sem er komin á þetta plan hlýtur að vera rökþrota“ Innlent Herjólfur siglir ekki meira í dag Innlent Fleiri fréttir Stígvélaskortur í Eyjum og brekkusöngur í Kópavogi Þjóðhátíðarbrennunni frestað til sunnudags Stúlka flutt á sjúkrahús eftir fall í sjóinn við Reynisfjöru Herjólfur siglir ekki meira í dag Stúlka í sjóinn við Reynisfjöru „Varla gangfær“ og „skulfu eins og hríslur“ Verbúðarstemning á Hjalteyri og nóg af ástarpungum fyrir alla Mannmergð vildi sjá fyrsta konunglega breska gestinn Óveður í Eyjum og verbúðarstemning á Hjalteyri Hnífurinn reyndist grilltangir „Það var töluvert verra veður en spáin sagði“ Hávaðarok á Snæfellsnesi og Faxaflóa Læti í miðbænum og í veðrinu Stóra tjaldið fellt og hætt við brennuna vegna óveðurs Þjóðhátíðargestum hleypt inn í Herjólfshöll meðan veðrið gengur yfir Klíndu límmiðum á Ormsson sem versla ekki einu sinni við Rapyd Opnun Samverks á Hellu fagnað „Manneskja sem er komin á þetta plan hlýtur að vera rökþrota“ Þjóðarpúls Gallups: Kristrún og Þorgerður gætu myndað meirihluta án Flokks fólksins „Ég upplifi þetta sem mikinn yfirgang og ofbeldi“ Íbúar við Þjórsá æfir og þrumuveður um Versló Handtekinn með reipi um hálsinn eftir ofsaakstur á flugbraut undir áhrifum fíkniefna Búast við þrumuveðri og vatnavöxtum Ný verðskrá kindakjöts vonbrigði fyrir sauðfjárbændur Sagði foreldrana líklega hafa dottið í aðdraganda andlátsins Fjölskyldufaðir stunginn meðan sonurinn horfði á Fundu engan hvítabjörn Hraunbreiðan þykknar og líkur á framhlaupum aukast „Hann skilar algjörlega auðu í náttúruverndarmálum“ Þjóðhátíð í Eyjum: Farþegafjöldi í Herjólfi komi á óvart Sjá meira