Aska úr Eyjafjallajökli gæti nýst í steinsteypu 14. júní 2010 06:15 Niðurstöður rannsóknarinnar sýna að verulega dró úr þenslu af völdum alkalívirkni í múrblöndu með fimm prósent af gosösku.Fréttablaðið/ Vilhelm Efnasamsetning gosöskunnar úr Eyjafjallajökli er svipuð ösku sem fellur til við kolabrennslu, en kolaaska er víða notuð til að bæta eiginleika steinsteypu. Starfsfólk rannsóknarstofu Verkfræðistofu Mannvits ákvað að kanna hvort askan úr eldgosinu gæti nýst sem bætiefni í steinsteypu eins og áðurnefnd kolaaska, sem er nýtt að takmörkuðu leyti hér á landi. Karsten Iversen tæknifræðingur og Børge Johannes Wigum jarðverkfræðingur stýrðu rannsókninni. „Askan úr Eyjafjallajökli er glerkennd og rík að kísilsýru,“ segir Karsten. „Það getur haft haft ýmsa kosti í steinsteypugerð, til dæmis meðfærilegri steypu og aukna endingu, auk þess sem það getur haldið alkalískemmdum í skefjum í steypu með alkalíríku sementi.“ Glerkennd aska og rík að kísilsýru býr yfir svonefndum Pozzolan-eiginleikum, kenndum við svæði í grennd við eldfjallið Versu á suðurhluta Ítalíu. Rómverjar blönduðu kalki í gosösku úr eldfjallinu og notuðu sem bindiefni í steinsteypu. Í dag ná menn fram eiginleikum Pozzolan-efna í steinsteypu með því að nota meðal annars kolaösku og kísilryk með háu kísilsýruinnihaldi sem viðbót við sement. Mannvit kannaði eiginleika öskunnar úr Eyjafjallajökli með tilliti til fínefnis og alkalívirkni. Einnig var askan rannsökuð sem ígildi sements í múrblöndur og voru allt að 20 prósent af sementinu skipt út fyrir ösku. Notuð var stöðluð aðferð til prófunar á alkalívirkni þar sem þensla yfir 0,1 prósenti eftir fjórtán daga er skaðleg. „Niðurstaðan var sú að fimm prósenta öskuíblöndun dregur verulega úr þenslu vegna alkalívirkni,“ segir Karsten. „Í samanburði við steypu án öskuíblöndunar er þenslan í steypu með fimm prósenta öskuíblöndun vel undir 0,1 prósents mörkum sem sett eru í byggingarreglugerð.“ Karsten og Børge Johannes segja niðurstöðurnar gefa til kynna að askan úr Eyjafjallajökli sé áhugavert bætiefni í steinsteypu. „Það er hins vegar ljóst að gæði öskunnar eru mjög breytileg. Í öskusýninu sem við tókum voru aðeins 60 prósent öskunnar nógu fínkornuð til að nýtast sem pozzolan-efni. Þá er alls óvíst hvort hægt sé að nálgast nægjanlegt magn ösku með aðgengilegum hætti til að hagkvæmt sé að vinna hana til steypugerðar.“ bergsteinn@frettabladid.is Karsten Iversen Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Svakalegt að sjá fylgisaukningu Höllu Hrundar Innlent Fengu aðstoð sérsveitar og Gæslunnar við handtöku við Grímsvötn Innlent Arnar Þór vantaði sex meðmæli upp á Innlent Mennirnir tóku annan starfsmannanna hálstaki Innlent „Það er enginn sem verndar son okkar“ Innlent Karlremba sé komin í tísku Innlent Gefur lítið fyrir útskýringar fréttastjórans Innlent Langt í að þeir nái sér að fullu Innlent Uppgangur Höllu Hrundar fari fyrir brjóstið á „valdastéttinni“ Innlent Ók blindfullur við Grímsvötn og hótaði að drepa alla Innlent Fleiri fréttir Vopnuð rán tíðari en fólk gerir sér grein fyrir Óttast að saga slökkviliða á Íslandi glatist Plokkdagurinn mikli haldinn hátíðlegur um land allt Á ofsahraða undir áhrifum fíkniefna Efnahagsstefnan sé að ýta fólki í verðtryggð lán Ók blindfullur við Grímsvötn og hótaði að drepa alla Langt í að þeir nái sér að fullu Lögregla með eftirför í Vogahverfi Íslandsferðin sem breyttist í martröð Fundu hræ fimm hvolpa í Mosfellsbæ Fengu aðstoð sérsveitar og Gæslunnar við handtöku við Grímsvötn Sigurvin dró smábát í land Vill að fréttastofa RÚV biðji Maríu Sigrúnu afsökunar Lögreglan lofar góðu vegaeftirliti á Suðurlandi í sumar Landskjörsstjórn tilkynnir á morgun hvaða listar eru gildir Mögulega að hægjast á landrisi í Svartsengi Karlremba sé komin í tísku Voru með stæla og neituðu að fara upp úr fyrr en löggan mætti Arnar Þór vantaði sex meðmæli upp á Sprengisandur: Peningastefna, ESB og lagareldi Lögregla kölluð út vegna ungmenna til leiðinda í sundlaug Svakalegt að sjá fylgisaukningu Höllu Hrundar Minni lyfjanotkun og meiri vellíðan í sérstöku heilabilunarþorpi Mennirnir tóku annan starfsmannanna hálstaki Líklegt að það styttist í brotmörk Helga lenti einnig í vandræðum Eiríkur og Ástþór fá frest til að bæta við undirskriftum Hættuástand í Grindavík og æsispennandi forsetakosningar Gefur lítið fyrir útskýringar fréttastjórans Handteknir á hlaupum eftir vopnað rán í Reykjavíkurapóteki Sjá meira
Efnasamsetning gosöskunnar úr Eyjafjallajökli er svipuð ösku sem fellur til við kolabrennslu, en kolaaska er víða notuð til að bæta eiginleika steinsteypu. Starfsfólk rannsóknarstofu Verkfræðistofu Mannvits ákvað að kanna hvort askan úr eldgosinu gæti nýst sem bætiefni í steinsteypu eins og áðurnefnd kolaaska, sem er nýtt að takmörkuðu leyti hér á landi. Karsten Iversen tæknifræðingur og Børge Johannes Wigum jarðverkfræðingur stýrðu rannsókninni. „Askan úr Eyjafjallajökli er glerkennd og rík að kísilsýru,“ segir Karsten. „Það getur haft haft ýmsa kosti í steinsteypugerð, til dæmis meðfærilegri steypu og aukna endingu, auk þess sem það getur haldið alkalískemmdum í skefjum í steypu með alkalíríku sementi.“ Glerkennd aska og rík að kísilsýru býr yfir svonefndum Pozzolan-eiginleikum, kenndum við svæði í grennd við eldfjallið Versu á suðurhluta Ítalíu. Rómverjar blönduðu kalki í gosösku úr eldfjallinu og notuðu sem bindiefni í steinsteypu. Í dag ná menn fram eiginleikum Pozzolan-efna í steinsteypu með því að nota meðal annars kolaösku og kísilryk með háu kísilsýruinnihaldi sem viðbót við sement. Mannvit kannaði eiginleika öskunnar úr Eyjafjallajökli með tilliti til fínefnis og alkalívirkni. Einnig var askan rannsökuð sem ígildi sements í múrblöndur og voru allt að 20 prósent af sementinu skipt út fyrir ösku. Notuð var stöðluð aðferð til prófunar á alkalívirkni þar sem þensla yfir 0,1 prósenti eftir fjórtán daga er skaðleg. „Niðurstaðan var sú að fimm prósenta öskuíblöndun dregur verulega úr þenslu vegna alkalívirkni,“ segir Karsten. „Í samanburði við steypu án öskuíblöndunar er þenslan í steypu með fimm prósenta öskuíblöndun vel undir 0,1 prósents mörkum sem sett eru í byggingarreglugerð.“ Karsten og Børge Johannes segja niðurstöðurnar gefa til kynna að askan úr Eyjafjallajökli sé áhugavert bætiefni í steinsteypu. „Það er hins vegar ljóst að gæði öskunnar eru mjög breytileg. Í öskusýninu sem við tókum voru aðeins 60 prósent öskunnar nógu fínkornuð til að nýtast sem pozzolan-efni. Þá er alls óvíst hvort hægt sé að nálgast nægjanlegt magn ösku með aðgengilegum hætti til að hagkvæmt sé að vinna hana til steypugerðar.“ bergsteinn@frettabladid.is Karsten Iversen
Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Svakalegt að sjá fylgisaukningu Höllu Hrundar Innlent Fengu aðstoð sérsveitar og Gæslunnar við handtöku við Grímsvötn Innlent Arnar Þór vantaði sex meðmæli upp á Innlent Mennirnir tóku annan starfsmannanna hálstaki Innlent „Það er enginn sem verndar son okkar“ Innlent Karlremba sé komin í tísku Innlent Gefur lítið fyrir útskýringar fréttastjórans Innlent Langt í að þeir nái sér að fullu Innlent Uppgangur Höllu Hrundar fari fyrir brjóstið á „valdastéttinni“ Innlent Ók blindfullur við Grímsvötn og hótaði að drepa alla Innlent Fleiri fréttir Vopnuð rán tíðari en fólk gerir sér grein fyrir Óttast að saga slökkviliða á Íslandi glatist Plokkdagurinn mikli haldinn hátíðlegur um land allt Á ofsahraða undir áhrifum fíkniefna Efnahagsstefnan sé að ýta fólki í verðtryggð lán Ók blindfullur við Grímsvötn og hótaði að drepa alla Langt í að þeir nái sér að fullu Lögregla með eftirför í Vogahverfi Íslandsferðin sem breyttist í martröð Fundu hræ fimm hvolpa í Mosfellsbæ Fengu aðstoð sérsveitar og Gæslunnar við handtöku við Grímsvötn Sigurvin dró smábát í land Vill að fréttastofa RÚV biðji Maríu Sigrúnu afsökunar Lögreglan lofar góðu vegaeftirliti á Suðurlandi í sumar Landskjörsstjórn tilkynnir á morgun hvaða listar eru gildir Mögulega að hægjast á landrisi í Svartsengi Karlremba sé komin í tísku Voru með stæla og neituðu að fara upp úr fyrr en löggan mætti Arnar Þór vantaði sex meðmæli upp á Sprengisandur: Peningastefna, ESB og lagareldi Lögregla kölluð út vegna ungmenna til leiðinda í sundlaug Svakalegt að sjá fylgisaukningu Höllu Hrundar Minni lyfjanotkun og meiri vellíðan í sérstöku heilabilunarþorpi Mennirnir tóku annan starfsmannanna hálstaki Líklegt að það styttist í brotmörk Helga lenti einnig í vandræðum Eiríkur og Ástþór fá frest til að bæta við undirskriftum Hættuástand í Grindavík og æsispennandi forsetakosningar Gefur lítið fyrir útskýringar fréttastjórans Handteknir á hlaupum eftir vopnað rán í Reykjavíkurapóteki Sjá meira