Hætta á gjaldeyrisþurrð ef erlendu lánin berast ekki 4. mars 2010 06:00 gylfi magnússon Tafir á endurskoðun efnahagsáætlunar íslenskra stjórnvalda og Alþjóðagjaldeyrissjóðsins (AGS) hafa valdið efnahagslegum búsifjum. Þetta segir Gylfi Magnússon, efnahags- og viðskiptaráðherra. Þetta er samhljóma mati hagfræðinga Alþýðusambandsins sem kynnt var í síðustu viku. Gylfi segir að verulegur kostnaður hafi hlotist af töfinni. Talsvert snúið sé að meta hann í krónum og aurum, en tvímælalaust hafi töfin seinkað hagvexti og ýmsum framkvæmdum. Vextir séu hærri, krónan veikari og atvinnuleysi meira fyrir vikið. Hagur ríkissjóðs sé almennt verri vegna þessa. Gylfi segir það áhyggjuefni að það fé sem ekki tekst að skapa, á meðan hagvöxtur og þjóðarframleiðsla eru niðri, sé tapað fé. Það fáist ekki aftur. Hann segir töf á Icesave, sem aftur hafi tafið endurskoðun áætlunarinnar, skaðlega. Hefði verið gengið frá málinu síðasta vor mætti gera ráð fyrir að gjaldeyrishöftin væru horfin eða verulega minni. Gylfi Zoëga, prófessor í hagfræði við Háskóla Íslands, segir efnahagsáætlunina fela í sér að þjóðin verði ekki fyrir sama skelli til skamms tíma og annars hefði orðið. Aðkoma AGS auki trúverðugleika efnahagsstefnunnar og lán frá Norðurlöndunum hafi, samkvæmt áætlun, átt að verja lífskjör og skapa aðstæður til að létta á gjaldeyrishöftum. „Ef þessi lán fást ekki og aðgangur ríkisins að erlendum lánsfjármörkuðum helst lokaður, og Norðurlöndin standa fast á því að vilja ekki lána íslenska ríkinu frekar, þá þarf að fara aftur að teikniborðinu og búa til aðra efnahagsáætlun.“ Gylfi segir að slík áætlun mundi líklega felast í enn frekari lækkun þjóðarútgjalda til að afla gjaldeyris. Þetta sé unnt að gera með lækkun gengis krónunnar, skattahækkunum eða niðurskurði ríkisútgjalda. Lífskjör myndu skerðast enn frekar. Markmið áætlunarinnar hafi verið að nýta stöðugleika í efnahagslífinu til að treysta fyrirtæki, atvinnurekstur og fjármálakerfi. „Slík uppbygging krefst pólitískrar sáttar, að unnið sé eftir trúverðugri áætlun og stjórnmálamenn og hagsmunaaðilar leggist á eitt við að styðja við uppbyggingu fyrirtækja og atvinnulífs í landinu.“ Gylfi Magnússon segir vissulega mikil ríkisútgjöld framundan, ekki síst vegna langtímalána. Hann telji þó að um leið og hnúturinn varðandi endurskoðun AGS leysist rakni úr vandanum. Ríkissjóður ætti þá að geta endurfjármagnað há lán sem verður að gera í lok árs 2011 og á árinu 2012. Samkvæmt minnisblaði Seðlabanka Íslands frá 18. desember námu skuldir þjóðarbúsins 5.150 milljörðum króna um áramótin, eða 320 prósentum af vergri landsframleiðslu. Þar eru meðtaldar skuldir einkafyrirtækja. Í minnisblaðinu var gert ráð fyrir að Icesave-skuldin (brúttó) yrði um 800 milljarðar króna um áramótin síðustu. Sé reiknað með 88 prósent heimtum eigna gamla Landsbankans verði sú tala 230 milljarðar um næstu áramót. Í dag er reiknað með yfir 90 prósent heimtum. Hrein erlend staða verði neikvæð um tæplega 1.450 milljarða króna í árslok 2010, sem nemur 91 prósenti af vergri landsframleiðslu. kolbeinn@frettabladid.is Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Konurnar hafi gert allt til að setja ekki svartan blett á starfsemina Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Bæjarstjóri sakaður um að vera njósnari: „Enginn veit hver hún er“ Erlent Horfa á bíómyndir og senda tölvupósta á meðan þeir keyra Innlent Þekkir dæmi um endalaus uppköst og garnalömun vegna lyfjanna Innlent Segir Helgu fara með rangt mál Innlent Segir alvarlegt hvernig Katrín tjáði sig um Persónuvernd Innlent Gular viðvaranir víðs vegar um landið Veður Með vopn og fíkniefni í útistöðum við dyravörð Innlent Gantz hótar að segja af sér vegna ósættis við Netanjahú Erlent Fleiri fréttir Forsetakosningar, mansal og samningar Reykjavíkur við olíufélögin Segir Helgu fara með rangt mál Þekkir dæmi um endalaus uppköst og garnalömun vegna lyfjanna Konurnar hafi gert allt til að setja ekki svartan blett á starfsemina Með vopn og fíkniefni í útistöðum við dyravörð Horfa á bíómyndir og senda tölvupósta á meðan þeir keyra 40 tungumál eru töluð í leik- og grunnskólum Árborgar Segir alvarlegt hvernig Katrín tjáði sig um Persónuvernd Þungar áhyggjur af þyngdarstjórnunarlyfjum Bergvin dæmdur fyrir að áreita þrjár konur Slasaður eftir hestaslys í Ölfusi Nauðsynlegt að fresta atkvæðagreiðslu um umdeilda verksmiðju Ekki megrunarlyf heldur lyf við offitu Segja grafalvarlegt mál að fresta atkvæðagreiðslu „Það er miður að það falli til kostnaður vegna þessa“ Átök í Ölfusi og offitulyf Ákærður fyrir að pissa daginn eftir Fiskidaginn mikla Gular viðvaranir á Suðurlandi, Suðausturlandi og Faxaflóa á morgun Nauðugur sá kostur að fresta atkvæðagreiðslunni „Engu okkar er boðið að koma þarna og sjá“ Skuldirnar bíði þegar frelsið taki við Of þung en annars hraust á Ozempic Slagsmálahundar afþökkuðu aðstoð lögreglu Útgjöld ríkissjóðs vegna Grindavíkur hátt í hundrað milljarðar Fresta íbúakosningu í Ölfusi um mölunarverksmiðju Lífleg og skrautleg kosningabarátta að mati forsætisráðherra Dregur saman með efstu frambjóðendum Mesta kvika frá því að kvikugangurinn myndaðist Nota sykursýkislyf til að léttast og Rottweilerhundar bjóða í partý Látin móðir ekki dæmd í tugmilljóna lyfjasölumáli sonarins Sjá meira
Tafir á endurskoðun efnahagsáætlunar íslenskra stjórnvalda og Alþjóðagjaldeyrissjóðsins (AGS) hafa valdið efnahagslegum búsifjum. Þetta segir Gylfi Magnússon, efnahags- og viðskiptaráðherra. Þetta er samhljóma mati hagfræðinga Alþýðusambandsins sem kynnt var í síðustu viku. Gylfi segir að verulegur kostnaður hafi hlotist af töfinni. Talsvert snúið sé að meta hann í krónum og aurum, en tvímælalaust hafi töfin seinkað hagvexti og ýmsum framkvæmdum. Vextir séu hærri, krónan veikari og atvinnuleysi meira fyrir vikið. Hagur ríkissjóðs sé almennt verri vegna þessa. Gylfi segir það áhyggjuefni að það fé sem ekki tekst að skapa, á meðan hagvöxtur og þjóðarframleiðsla eru niðri, sé tapað fé. Það fáist ekki aftur. Hann segir töf á Icesave, sem aftur hafi tafið endurskoðun áætlunarinnar, skaðlega. Hefði verið gengið frá málinu síðasta vor mætti gera ráð fyrir að gjaldeyrishöftin væru horfin eða verulega minni. Gylfi Zoëga, prófessor í hagfræði við Háskóla Íslands, segir efnahagsáætlunina fela í sér að þjóðin verði ekki fyrir sama skelli til skamms tíma og annars hefði orðið. Aðkoma AGS auki trúverðugleika efnahagsstefnunnar og lán frá Norðurlöndunum hafi, samkvæmt áætlun, átt að verja lífskjör og skapa aðstæður til að létta á gjaldeyrishöftum. „Ef þessi lán fást ekki og aðgangur ríkisins að erlendum lánsfjármörkuðum helst lokaður, og Norðurlöndin standa fast á því að vilja ekki lána íslenska ríkinu frekar, þá þarf að fara aftur að teikniborðinu og búa til aðra efnahagsáætlun.“ Gylfi segir að slík áætlun mundi líklega felast í enn frekari lækkun þjóðarútgjalda til að afla gjaldeyris. Þetta sé unnt að gera með lækkun gengis krónunnar, skattahækkunum eða niðurskurði ríkisútgjalda. Lífskjör myndu skerðast enn frekar. Markmið áætlunarinnar hafi verið að nýta stöðugleika í efnahagslífinu til að treysta fyrirtæki, atvinnurekstur og fjármálakerfi. „Slík uppbygging krefst pólitískrar sáttar, að unnið sé eftir trúverðugri áætlun og stjórnmálamenn og hagsmunaaðilar leggist á eitt við að styðja við uppbyggingu fyrirtækja og atvinnulífs í landinu.“ Gylfi Magnússon segir vissulega mikil ríkisútgjöld framundan, ekki síst vegna langtímalána. Hann telji þó að um leið og hnúturinn varðandi endurskoðun AGS leysist rakni úr vandanum. Ríkissjóður ætti þá að geta endurfjármagnað há lán sem verður að gera í lok árs 2011 og á árinu 2012. Samkvæmt minnisblaði Seðlabanka Íslands frá 18. desember námu skuldir þjóðarbúsins 5.150 milljörðum króna um áramótin, eða 320 prósentum af vergri landsframleiðslu. Þar eru meðtaldar skuldir einkafyrirtækja. Í minnisblaðinu var gert ráð fyrir að Icesave-skuldin (brúttó) yrði um 800 milljarðar króna um áramótin síðustu. Sé reiknað með 88 prósent heimtum eigna gamla Landsbankans verði sú tala 230 milljarðar um næstu áramót. Í dag er reiknað með yfir 90 prósent heimtum. Hrein erlend staða verði neikvæð um tæplega 1.450 milljarða króna í árslok 2010, sem nemur 91 prósenti af vergri landsframleiðslu. kolbeinn@frettabladid.is
Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Konurnar hafi gert allt til að setja ekki svartan blett á starfsemina Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Bæjarstjóri sakaður um að vera njósnari: „Enginn veit hver hún er“ Erlent Horfa á bíómyndir og senda tölvupósta á meðan þeir keyra Innlent Þekkir dæmi um endalaus uppköst og garnalömun vegna lyfjanna Innlent Segir Helgu fara með rangt mál Innlent Segir alvarlegt hvernig Katrín tjáði sig um Persónuvernd Innlent Gular viðvaranir víðs vegar um landið Veður Með vopn og fíkniefni í útistöðum við dyravörð Innlent Gantz hótar að segja af sér vegna ósættis við Netanjahú Erlent Fleiri fréttir Forsetakosningar, mansal og samningar Reykjavíkur við olíufélögin Segir Helgu fara með rangt mál Þekkir dæmi um endalaus uppköst og garnalömun vegna lyfjanna Konurnar hafi gert allt til að setja ekki svartan blett á starfsemina Með vopn og fíkniefni í útistöðum við dyravörð Horfa á bíómyndir og senda tölvupósta á meðan þeir keyra 40 tungumál eru töluð í leik- og grunnskólum Árborgar Segir alvarlegt hvernig Katrín tjáði sig um Persónuvernd Þungar áhyggjur af þyngdarstjórnunarlyfjum Bergvin dæmdur fyrir að áreita þrjár konur Slasaður eftir hestaslys í Ölfusi Nauðsynlegt að fresta atkvæðagreiðslu um umdeilda verksmiðju Ekki megrunarlyf heldur lyf við offitu Segja grafalvarlegt mál að fresta atkvæðagreiðslu „Það er miður að það falli til kostnaður vegna þessa“ Átök í Ölfusi og offitulyf Ákærður fyrir að pissa daginn eftir Fiskidaginn mikla Gular viðvaranir á Suðurlandi, Suðausturlandi og Faxaflóa á morgun Nauðugur sá kostur að fresta atkvæðagreiðslunni „Engu okkar er boðið að koma þarna og sjá“ Skuldirnar bíði þegar frelsið taki við Of þung en annars hraust á Ozempic Slagsmálahundar afþökkuðu aðstoð lögreglu Útgjöld ríkissjóðs vegna Grindavíkur hátt í hundrað milljarðar Fresta íbúakosningu í Ölfusi um mölunarverksmiðju Lífleg og skrautleg kosningabarátta að mati forsætisráðherra Dregur saman með efstu frambjóðendum Mesta kvika frá því að kvikugangurinn myndaðist Nota sykursýkislyf til að léttast og Rottweilerhundar bjóða í partý Látin móðir ekki dæmd í tugmilljóna lyfjasölumáli sonarins Sjá meira