Ætlum við að hafa eitthvað að segja?

Að líta í eigin barm er oft erfiðara en að gagnrýna aðra. Það er hugsanlega ástæða þess að mörg okkar velja að sitja heima frekar en að láta til okkar taka í hinum ýmsu málum, s.s. stjórnmálum. Við kjósendur teljum málefnin eiga það til að fara miður vel í höndum hinna „útvöldu“, sem við teljum oft á tíðum ekki í takt við þjóðfélagið og væntingar okkar hinna.

Ótvíræður árangur

Ánægjulegt er að nú sér senn fyrir endann á gríðarlega erfiðum árum í rekstri ríkissjóðs Íslands. Á sama tíma berast okkur fréttir um baráttu ríkisstjórna í fjölmörgum ríkjum heimsins fyrir því að koma erfiðum og í senn mikilvægum aðgerðum á sviði ríkisfjármála í framkvæmd. Þessar ríkisstjórnir eru nú margar hverjar í svipaðri stöðu og núverandi ríkisstjórn var í þegar hún tók við í byrjun febrúar 2009 þó mér sé til efs að nánast nokkrar þeirra hafa þurft að glíma við viðlíka aðstæður og komu upp hér á landi.

Lærð ritgerð um dýrbíta

Það fylgja því alltaf ónot þegar maður les um eða verður vitni að því að hundur leggist á fé. Og þótt að það sé kannski frekar á tilfinningalegum nótum sagt þá er það yfirleitt óhugnanlegra þegar rakkinn kemst í lambfé. Þá verður ungviðið frekar fyrir barðinu á hundinum en fullorðna féð sleppur.

Ofbeldi karla: 106 – 4 (2009)

Kynbundið og kynferðislegt ofbeldi, eins og annað ofbeldi, er að mestu framið af körlum. Talið er að um 95% alls ofbeldis í heiminum sé framið af karlmönnum. Hagstofa Íslands segir okkur að árið 2009 afplánuðu 110 einstaklingar á Íslandi refsingu vegna manndrápa, kynferðis- og ofbeldisbrota. Af þeim voru 106 karlar og 4 konur. Tölfræði og staðreyndir tala sínu máli og sýna ólíka stöðu karla og kvenna.

Ábyrgðarlaust að auglýsa neyslulán

Ég veit ekki hvort það eru stundargrið að neysluauglýsingum banka og fjármálafyrirtækja virðist hafa linnt síðust daga. Mér finnst það hinsvegar grafalvarlegt mál ef þær beinast að fólki sem hefur lítið á milli handanna og þarf að fjármagna sinn heimilisrekstur með lánsfé. Að auglýsa neyslulán til kaupa á allt að 10 ára gömlum bílum eða öðrum verðlausum varningi er að mínu mati bæði ábyrgðarlaust og siðferðislega rangt. Auðvitað veltir maður fyrir sér þeirri þversögn stjórnvalda hvernig saman fari að hvetja til einkaneyslu sem auka á hagvöxt á sama tíma og fólk er skattpínt, vextir sparifjáreigenda neikvæðir og útlánavextir háir.

Afgangsfötin umbreytast í hjálpargögn í Sómalíu

Í hrjóstrugum hæðum í norðaustanverðri Afríku umbreytast afgangsföt almennings á Íslandi í hjálpargögn fyrir heimilislausa sómalska flóttamenn. Hvergi sést skýrar hvernig fatnaður sem almenningur gefur Rauða krossinum veitir lífsbjörg á vettvangi hamfara og örbirgðar.

Já-málið

Á Íslandi er bara eitt fyrirtæki sem veitir upplýsingar um símanúmer einstaklinga. Það selur þjónustu sína fyrir meira en þúsund milljónir á ári og enginn getur veitt því samkeppni á þessu sviði. Árið 2009 var hagnaður þess fyrir skatta 281 milljón – 28% af veltu eða 48% arðsemi eigin fjár, samkvæmt upplýsingum frá Frjálsri verslun. Það ár voru fá fyrirtæki á Íslandi sem græddu meira. Þjónustan er dýr enda er það þekkt stef hjá fyrirtækjum með einokunarstöðu á markaði. Þessi aðili er Já Upplýsingaveitur og hér á eftir er sagan af baráttu Miðlunar fyrir að fá að veita ódýrari þjónustu í samkeppni við Já.

Miskunn, vorkunn og verslun

Nú líður að þeim tíma ársins þegar margir sjá ástæðu til að fara til útlanda að kaupa föt og annað drasl og aðrir sjá ástæðu til að býsnast yfir því. Sumir telja að við verðum okkur til skammar með kaupgleði í H&M. Aðrir óttast að íslenskir kaupmenn séu að „verða af“ tekjum upp á hitt og þetta.

Gleðin að gefa á degi rauða nefsins

Vísdómsorðin sælla er að gefa en þiggja fela í sér falleg og ósvikin sannindi. Að deila með öðrum er gleðilegt og jafnvel bráðskemmtilegt! Þetta er kjarninn í degi rauða nefsins sem fagnað verður á morgun, föstudag. Yfirskrift dagsins er viðeigandi: Skemmtun sem skiptir máli.

Haga hetjur sér karlmannlega?

Stórhuga baráttufólk fagnaði á ráðstefnu í Mexíkó árið 1975. Ástæðan var sú að leiðtogar heimsins féllust á kröfur um að vinna markvisst að því að auka jafnrétti kynjanna. Til þess að sýna viljann í verki var komið á fót sérstofnun innan Sameinuðu þjóðanna; UNIFEM, sem átti að vinna að þessu markmiði. Þau voru stórhuga og bjartsýn. UNIFEM voru gefin tíu ár til þess að eyða kynbundnu misrétti. Árið 1985 var markmiðinu þó ekki náð.

Að vera up to date er okkar innsta þrá

Tölvukaup opinberra aðila hafa í tvígang með stuttu millibili ratað í fjölmiðla. Í bæði skiptin var um að ræða kaup opinberra aðila á spjaldtölvum sem eru helsta nýjungin sem fram hefur komið í tölvuheimum undanfarin misseri.

Lélegir brandarar

Besti flokkurinn og Samfylkingin hafa einbeitt sér sérstaklega að því að hræra í leikskólakerfi borgarinnar frá því þau tóku við stjórn í fyrra. Enginn málaflokkur á að vera undanskilinn hagræðingu, en reynslan hefur sýnt að hagræðing fylgir fáum aðgerðum meirihlutans. Þeim, sem þekkja til leikskólastarfs í borginni, ofbýður hvað stefnuleysið er algjört.

Málsvörn banntrúarmanns

Guðmundur Andri Thorsson skrifaði pistil í Fréttablaðið 5. desember sem bar heiti Banntrúarmenn. Þar fjallaði hann um félagið Vantrú, sem hann hefur ekki miklar mætur á.

Orkunotkun bygginga

Gjöfular endurnýjanlegar auðlindir og vistvæn orka, ásamt lágu kolefnisspori (CO2) vegna orkunotkunar bygginga er sérstaða okkar. Raforkuverð er lágt á Íslandi í dag miðað við nágrannalöndin, en allt bendir til að það muni hækka á næstu árum. Því er spurning hver sé efnahagslegur ábati fyrir Íslendinga að leggja í fjárfestingar við að spara orku og eru hagræðingarmöguleikar í orkumálum alltaf fullnýttir?

„Stúlkurnar á Bjargi“ í áfalli vegna „fréttar“ í DV

Í blaðinu DV 26.-27. október er eitthvað sem á að heita frétt. Á forsíðu blaðsins er stór fyrirsögn: „Stúlkur á Bjargi í vændi.“ Á blaðsíðu tíu er fyrirsögnin útskýrð: Að sögn einnar viststúlku fengu stelpurnar á Bjargi að fara út hálftíma á dag. „Það var skúr þarna á bak við og þar reyktum við. Þangað komu reglulega tveir bílar með flottum körlum sem tóku með sér tvær stelpur í hvert skipti.“ Þessi viststúlka lýsir því svona. Áfram heldur frásögn þessarar „heimildarkonu“ blaðsins: „Ég hjálpaði þeim yfir girðinguna svo þær kæmust í bílana. Þetta var eini frjálsi tíminn og kerlingunum datt ekki í hug að þær færu yfir girðinguna. Ég var svo ung og gerði mér enga grein fyrir hvað væri í gangi, þótt þær kæmu til baka með fullt af peningum. Þetta voru virtir menn í samfélaginu,“ segir hún og bætir við að hún eigi kannski eftir að nefna þá á nafn síðar.

Viðsjárverð virkjun

Í nýlegri blaðagrein hefur forstjóri Landsvirkjunar, Hörður Arnarson, greint frá því að hugmynd þeirra Landsvirkjunarmanna sé að kaupa upp netalagnir og hlunnindi nokkurra bænda við Þjórsá og telur hann sig síðan getað ráðskast með og gjörbreytt öllu vistkerfi Þjórsár. Þetta fullyrði ég að stríði gegn gildandi lögum, reglum og almennu siðferði.

Er ekki kominn tími til að menn útskýri stöðuna?

Fjárhagsáætlun hvers árs er góður mælikvarði á mat þeirra sem hana gera um hvað er mögulegt og hvað ekki. Meirihluti sjálfstæðismanna í Reykjanesbæ hefur nú lagt fram fjárhagsáætlun sína fyrir árið 2012. Hún er í senn uppgjör þeirra við níu ára valdatímabil sitt um leið og hún er sýn þeirra á þá framtíð sem þeir hafa byggt upp íbúum Reykjanesbæjar til handa.

Taktu þátt á Betri Reykjavík

Fyrir rúmum mánuði opnaði lýðræðisvefurinn Betri Reykjavík í nýrri útgáfu og hefur náð töluverðum vinsældum. Þessi vefsíða býður fólki upp á að koma sínum málum á framfæri til Reykjavíkurborgar með nýstárlegum hætti.

„Segðu frá“

Heilsufar okkar og heilsufarsleg vandamál geta sagt mikla sögu, sögu um það sem við höfum upplifað á lífsleiðinni og það sem markað hefur spor í tilfinningar okkar og heilsufar. Rekja má marga sjúkdóma og heilsufarsleg vandamál til fyrri sálrænna áfalla eða erfiðleika í lífinu, áfalla eins og ofbeldis. Þessi saga okkar getur verið sérstaklega mikilvæg ef erfið lífsreynsla er bæld niður í mörg ár, jafnvel margra áratugi, ekki sagt frá og ekki unnið úr þeim tilfinningum sem geymdar eru innra. Þá tekur líkaminn að sér að „segja frá“ með því að þróa alls konar einkenni út frá sársaukafullu reynslunni og bældu minningunum.

Aukin gæði í kennslu og rannsóknum háskóla

Þau ánægjulegu tíðindi bárust á sama tíma og haldið var upp á 100 ára afmæli Háskóla Íslands að hann væri á nýjum lista Times yfir 300 bestu háskóla í heimi.

„Ránstannlæknir“ játar…

…að hann harmar að foreldrar örvænti ef óvænt þarf að sinna tannlækningum barna. …að hann harmar marklausan fréttaflutning um tannlækningar. …að hann undrast tregðu yfirvalda til að greiða fyrir tannlækningar. …að hann er undrandi á að tannlækningar barna á spítala skuli ekki vera greiddar af skattfé hér eins og á hinum Norðurlöndunum.

Allir vinna – áfram

Eitt af því jákvæðasta sem komið hefur frá sitjandi ríkisstjórn og skattayfirvöldum gagnvart almenningi er tvímælalaust átaksverkefnið Allir vinna. Það hefur m.a. falist í því að íbúðareigendur sem ráðist hafa í viðhalds- eða byggingarframkvæmdir á húsum sínum eða íbúðum á síðustu tveimur árum hafa notið 100% endurgreiðslu á virðisaukaskatti af vinnu. Einnig hafa sömu eigendur átt rétt á umtalsverðri lækkun á skattstofni sínum að ákveðnu marki.

"Ég er hjá Strawberries"

Síðasta sumar var ég á ferð með strætó. Í vagninum voru um tíu manns og fyrir framan mig sat ellefu ára strákur. Þegar við keyrðum fram hjá Ráðhúsi Reykjavíkur og beygðum inn á Lækjargötu hringdi sími stráksins. Strákurinn svaraði og sagði svo hátt og snjallt, með hálfgerðum sakleysissvip: "Ég er hjá Strawberries.“ Ég vissi ekki hvort ég ætti að byrja að gráta eða hlæja.

Eru allir að hlusta og lesa blað allra landsmanna?

Neytendastofa úrskurðaði nýlega að fyrirtækið epli.is skyldi greiða stjórnvaldssekt að upphæð 1,5 milljónir króna fyrir að blekkja neytendur með all svakalegum hætti. Skal nú gerð grein fyrir þessum alvarlegu blekkingum: Fyrir rúmu ári birti epli.is auglýsingu í dagblöðum þar sem sagt var frá því að Apple-tölvur væru ekki með vírusa.

Varúð! – ég elska þig

Við konur erum aldar upp við ýmis konar leiðbeiningar um hegðun sem á að draga úr líkunum á því að karlar beiti okkur ofbeldi. Við eigum sérstaklega að passa okkur utandyra og á ókunnum stöðum, ekki vera einar á ferli eftir að skyggja tekur en heldur ekki þiggja fylgd ókunnugs manns. Við skulum forðast að klæða okkur á þann hátt að það gæti misskilist sem auglýsing eftir kynferðislegri athygli og kynlífi, ekki vera of drukknar innan um annað fólk, ekki kærulausar, ekki daðra við menn og gefa í skyn að við séum með kynlíf í huga ef við erum það ekki og alls ekki skipta um skoðun á því hvort við séum með kynlíf í huga hafi það verið raunin.

Kynjafræði í framhaldsskólum

Ég er tvítugur námsmaður í Borgarholtsskóla og hef síðastliðna önn setið í áfanga sem kallast Kynjafræði 103 og fjallar um jafnrétti og mismun á milli kynja á hinum ýmsu stöðum í hinum ýmsu samfélögum. Ég viðurkenni það fúslega að áður en ég fór í þennan áfanga var ég ekki beint minnsta karlremban sem þú getur fundið. Ég hafði mjög gaman af karlrembubröndurum og gerði nokkuð oft jafnvel lítið úr konum. En málið er að ég hafði ekki fengið þá fræðslu sem ég fékk í þessum áfanga. Þessi áfangi kenndi mér ekki bara sögu kvenréttinda og hversu hörkuleg og ógeðsleg sú barátta gat orðið á tímum heldur kenndi hann mér hvernig konur eru hlutgerðar og neyddar í ýmislegt.

Leyfið bönkunum að koma til mín

Enn einu sinni hefur okkur atvinnurekendum hlotnast sá heiður að fá að hlaupa undir bagga með bönkunum. Hjá Íslandsbanka var 42 sagt upp störfum á einu bretti. Reikna má með að stór hluti þeirra þurfi á atvinnuleysisbótum að halda. Atvinnurekendur standa undir atvinnuleysisbótum með tryggingagjaldi á laun. Því má með réttu segja að Íslandsbanki sé að velta byrðunum yfir á þá sem þó reyna að hafa fólk í vinnu.

Utanríkisþjónustan lætur verkin tala

Skugga kalda stríðsins lagði löngum yfir samskipti Íslands og Rússlands. Í dag eru engar viðsjár í okkar heimshluta. Rússar sýna vaxandi vilja til að eiga nána og góða samvinnu við Vesturlönd. Ég hef því sem utanríkisráðherra skilgreint Rússland sem eitt þeirra landa sem Ísland vill í framtíðinni eiga náin tengsl við á sviði viðskipta og menningar og um norðurslóðir. Óhætt er að segja að Rússar hafa tekið skýrri stefnu minni tveimur höndum. Í kjölfar stórbatnandi samskipta hafa viðskipti blómstrað allra síðustu árin. Heimsókn mín til Rússlands í síðustu viku í boði góðs vinar og samstarfsfélaga, Sergei Lavrov utanríkisráðherra, var sérlega árangursrík varðandi enn frekara samstarf og viðskipti.

Líknarþjónusta fyrir aldraða í 10 ár

Í tilefni 10 ára afmælis líknardeildar aldraðra á Landakoti og fyrirhugaðrar lokunar hennar vegna niðurskurðar á fjárframlögum til Landspítala er gott að staldra við og horfa yfir farinn veg. Deildin var opnuð árið 2001 og var opnun hennar í takt við þá stefnumótun öldrunarsviðs að sérhæfa allar einingar innan þess. Ljóst var að legupláss vantaði fyrir aldraða sjúklinga með illkynja sjúkdóm á lokastigi þar sem unnt væri að veita þeim lífslokameðferð á skipulagðan og sérhæfðan hátt samkvæmt bestu þekkingu.

Sarkozy og Merkel boða breytt ESB

Í sálarnærveru er háttvísin hál

Ofleikur aldarinnar

Sagan "Icesave samningarnir afleikur aldarinnar?“ eftir Sigurð Má Jónsson blaðamann er um margt mjög upplýsandi rit um íslenska pólitík. Einkum þann þátt hennar sem snýr að flóknum og krefjandi alþjóðasamningum.

Höldum áfram viðræðum um ESB-aðild

Saga íslensku krónunnar er ekki löng og segja má að hrakfallasaga hennar hefjist strax í upphafi.

Lánsveðshópur situr eftir með sárt ennið

Ljóst er að fjölmargir sitja fastir í yfirveðsettum íbúðum. Sumir í þessari stöðu eiga erfitt með að selja íbúðir sínar vegna yfirveðsetningar af völdum lánsveða, sem gjarnan eru fengin í eignum ættingja.

Ófriðarlegt

Bandaríkin og nánasti bandamaður þeirra, ESB, mynda pólitíska og hernaðarlega blokk og stefna ótrauð að heimsyfirráðum. Pólitísk stefna Blokkarinnar er hnattvæðing auðhringanna: frjálst flæði og aðgengi vestrænna auðhringa heims um ból. Hernaðararmur Blokkarinnar er hið hraðvaxandi NATO. Blokkin hefur gífurlegt afl og telur heimsyfirráð raunhæfan möguleika.

Jól í skugga sorgar

Aðventan og jólin er tíminn þegar öllum á að líða vel – eða svo teljum við. Og víst er þetta yndislegur tími þegar vel gengur. Um hver jól eru þó margir sem eiga erfitt með að gleðjast og fagna.

Tími óðagotsins er liðinn

Undanfarin ár hefur athygli margra frumkvöðla á sviði heilbrigðisvísinda og velferðar beinst að alþjóðavæðingu heilbrigðisþjónustunnar.

Verndum æskuna – Já takk

Áfengisauglýsingar virka ekki, segja framleiðendur og heildsalar, en hafa þá einstöku sérstöðu, að hafa aðeins þau áhrif, að þeir sem þegar eru neytendur skipti um tegund? Viðkomandi auglýsa síðan hvað af tekur í miðlum sem höfða sérstaklega til barna og ungmenna? Samkvæmt þessu þá eru það yfirlýst markmið framleiðenda og innflytjenda að fá börn og ungmenni til að skipta um áfengistegund?

Offita – Hvað er til ráða?

Offita hefur verið mikið í umræðunni að undanförnu en í allri umræðu um offitu ætti áherslan ávallt að vera á heilbrigðan lífsstíl, þ.e. mikilvægi þess að borða hollt fæði og hreyfa sig nægjanlega.

Samfélagsábyrgð fyrirtækja á Íslandi

Á síðustu vikum hefur verið unnið að undirbúningi þekkingarseturs um samfélagsábyrgð fyrirtækja. Nokkur af stærstu fyrirtækjum landsins eru stofnaðilar setursins, en það er rekið sem sjálfstætt félag með eigin stjórn, samþykktum og siðareglum.

Ábyrgð fyrirtækja

Mikið hefur verið rætt um ábyrgð hluthafa á fyrirtækjum sínum. Takmörkuð ábyrgð hefur oft verið talin af hagfræðingum vera besta uppfinning síðari ára en hún ýtir undir nýsköpun í samfélaginu. Þó er það barnaskapur að átta sig ekki á því að á henni eru vankantar, mýmörg dæmi eru um að eitt félag í eigu ákveðinna aðila fer í þrot og lætur eftir sig milljarða skuldir meðan annað félag er skilið eftir. Eða dæmi þar sem eignir eru færðar á milli og skuldir skildar eftir. Hér þarf greinilega að finna einhverja málamiðlun.

Framtíðarsýn fyrir sjávarútveg – takk!

Mikið hefur verið rætt og ritað á undanförnum mánuðum um meðferð stjórnmálamanna á endurskoðun laga um stjórn fiskveiða. Þrátt fyrir allan orðaflauminn sér ekki enn fyrir endann á málinu og viðvarandi sátt um stöðu greinarinnar – þrátt fyrir að flestir sem að málinu koma lýsi sig sammála helstu markmiðum ríkisstjórnarinnar.

Allir tapa

Stjórnvöld hafa lagt til að heimildir launþega til greiðslu á frádráttarbæru iðgjaldi til viðbótarlífeyrissparnaðar lækki úr 4% af launum í 2%. Rökin fyrir þessari tillögu eru að þannig muni neysla aukast og þá um leið hagvöxtur. Meginástæðan fyrir tillögunni er þó sú að með þessari aðgerð aukast tekjur ríkissjóðs til skamms tíma um 1,4 milljarða eða 0,3% af heildarskatttekjum næsta árs.

Fjárlögin 2012 og bætur – er breytinga að vænta?

Mikil óvissa ríkir meðal öryrkja vegna fjárlaga 2012 þar sem ekki er útlit fyrir að bætur almannatrygginga hækki til samræmis við 69. gr. almannatryggingalaga fjórða árið í röð. Þetta þýðir að greiðslur skerðast þar sem bætur ná ekki að halda í við þær miklu verðlagshækkanir sem hafa átt sér stað síðan kreppan skall á.

Ný náttúruverndarólög

Nú liggur fyrir Alþingi Íslendinga frumvarp til breytingar á náttúruverndarlögum. Frumvarp sem lagt er fram til höfuðs frjálsri ferðamennsku á Íslandi. Í stuttu máli á að búa til gagnagrunn sem inniheldur þær akstursleiðir sem má aka, en allstaðar annarstaðar er það bannað. Einhver hefur kannski heyrt áður um reglur sem gera ráð fyrir að allt sé bannað nema það sé sérstaklega leyft, hugmyndafræði sem ekki hefur tíðkast á Íslandi. Margir segja að það sé fínt að fá þetta á hreint þá sé bara vitað hvar má keyra og hvar má ekki keyra. En þetta er ekki svona einfalt. Eina forsenda þessa frumvarps virðist vera að utanvegaakstur sé stórt vandamál.