Þetta er á meðal þess sem fram kemur í yfirgripsmikilli umfjöllun National Geographic um hvalveiðar á Íslandi. Þar er spurt hvort að nýyfirstaðin hvalveiðitvertíð Íslands hafi verið sú síðasta við strendur Íslands. Leitað er svara hjá Kristjáni, Svandísi sem og andstæðingum hvalveiða.
Grannt fylgst með veiðunum
Hvalveiðar við Íslandsstrendur hafa verið umdeildar um árabil. Hvalur hf. er eina fyrirtækið sem stundar veiðarnar og hefur það mátt þola mikla gagnrýni fyrir það, nú sem fyrr.
Hvalveiðivertíðin þetta árið hófst í júní og lauk 29. september. Alls veiddust 148 langreyðar að þessu sinni. Ekkert var veitt 2019, 2020 og 2021 en 2018 veiddust 146 langreyðar. Hvalur ehf. hefur leyfi til að veiða langreyðar til ársins 2023 en ekki lengur. Óvíst er hvort að heimildin verður framlengd.
Umfjöllun National Geographic snýr að mestu leyti um framtíð hvalveiða við strendur Íslands.
Þar er meðal annars rætt við Arne Feuerhahn, einn meðlima samtakanna Hard to Port, sem eru andsnúin hvalveiðum, vakta hvalstöðina í Hvalfirði á hvalveiðitímabilinu og reyna að vekja athygli heimsbyggðarinnar á hvalveiðum Íslendinga.
Segir Arne að í sumar hafi hann meðal annars orðið vitni að því að hvalur sem skotinn hafi verið með fjórum skutlum hafi verið dreginn til lands. Það hafi verið hræðileg sýn.
Auðvitað sé hvalkjöt borðað í Japan
Farið er stuttlega yfir sögu og stöðu hvalveiða á Íslandi, stöðu hvalveiða á heimsvísu. Þá er einnig rætt við Kristján Loftsson, forstjóra Hvals.
Er vísað í að hann hafi verið kallaður Kapteinn Ahab, sem er tilvísun í bókmenntaverkið Moby Dick, af gagnrýnendum hans, og hvað honum finnist um slík ummæli.
„Mér gæti ekki verið meira sama,“ hefur National Geographic eftir Kristjáni. „Þeir geta skrifað það sem þeir vilja um mig.“
Þar er hann einnig spurður út í nýja reglugerð um hvalveiðar sem felur í sér að veiðieftirlitsmenn muni verða um borð í veiðiferðum og öllum gögnum verði komið til eftirlitsdýralæknis í lok hverrar athugunar. Þá mun Fiskistofa m sjá um eftirlitsferðir við veiðar, myndbandsupptökur veiðiaðferða og skráningu þeirra.
„Þetta er ekkert nýtt,“ er haft eftir Kristjáni. Er hann einnig spurður út í eftirspurn eftir hvalkjöti og afurðum sem verða til við hvalveiðar. Þar segir hann fregnir um að Japanir, helsti markaður Hvals, þurfi að frysta og geyma töluvert magn sem ekki selt, vera rangar.
Auðvitað borði Japanir hvalkjöt er haft óbeint eftir Kristjáni.
„Annars værum við ekki að senda það þangað.“
Hann segir hvalveiðar einfaldlega snúast um viðskipti.
„Ef að stofninn þolir ekki hvalveiðar þá værum við ekki að stunda hvalveiðar. Ef að stofninn þolir hvalveiðar, þá veiðum við. Það er bara svoleiðis.“
Framtíðin ekki í höndum Kristjáns
Þó er bent á framtíð hvalveiða við Íslands sé ekki í höndum Kristjáns. Þar ráði Svandís Svavarsdóttir, matvælaráðherra, ferðinni. Í samtali við National Geographic segir hún næstu skref hvalveiða vera til skoðunar hjá ráðuneytinu.
Framundan sé vinna til að meta samfélagsleg og efnahagsleg áhrif hvalveiða á Ísland. Þar muni gögn sem komið hafi til vegna eftirlitsferða embættismanna í hvalveiðiferðunum koma sér vel.
Spurð hvort að hvalveiðileyfi Hvals, sem rennur út eftir næsta ár, verði endurnýjað gefur Svandís ekki afdráttarlaust svar.
„Það á eftir að ákveða það.“
Tímaritið hefur þó eftir Svandísi að taka verði með í reikninginn að aðeins eitt fyrirtæki haldi á hvalveiðileyfi. Þá hafi Íslendingar ekki lengur mikinn smekk fyrir hvalkjöti.
„Þessi ástundun er hluti af fortíð okkar, fremur en framtíð,“ er haft eftir Svandísi.
