Ragnar Aðalsteinsson lögmaður telur það afar ólíklegt að Landsréttardómararnir fjórir, sem Sigríður Á. Andersen dómsmálaráðherra skipaði í Landsrétt þvert á tillögur hæfnisnefndar, taki aftur þátt í dómsuppkvaðningu í Landsrétti. Þá sé ljóst að málið muni reynast íslenska ríkinu dýrt. Mannréttindadómstóll Evrópu (MDE) komst að þeirri niðurstöðu í morgun að skipan dómara í Landsrétt hefði ekki verið í samræmi við lög.

Hæstiréttur fær einnig áminningu

Ragnar segir að í dóminum sé tekist á um marga merkilega þætti en með honum sé hart vegið að öllum sem komu að meðferð málsins.

„Þarna er réttarríkið undir, aðskilnaður valdþáttanna og meðferð stjórnvalds. Og þarna er vissulega farið  hörðum orðum um meðferð þessa máls, bæði af hálfu ríkisstjórnarinnar eða framkvæmdavaldsins og síðan af hálfu Alþingis sem fór ekki að lögum við þær ákvarðanir sem teknar voru þar í tengslum við skipun dómaranna í Landsrétt. Okkur tókst ekki að halda á þessu máli í samræmi við lög.“

Sjá einnig: Sigríður ætlar ekki að segja af sér

Ragnar bendir jafnframt á að þegar málið var tekið fyrir í Hæstarétti hafi rétturinn ekki talið rétt að ógilda dóm Landsréttar á þeim grundvelli að hann væri ekki réttilega skipaður að lögum.

„Þannig að það má segja að Hæstiréttur fái líka sína áminningu þar með.“ 
 

Skaðabætur til æviloka?

Inntur eftir því hvort dómur MDE varði aðeins þá fjóra dómara sem skipaðir voru í Landsrétt að tillögu dómsmálaráðherra, eða alla Landsréttardómarana fimmtán telur Ragnar að hið fyrra gildi. Nú eigi eftir að koma í ljós hver sé staða þessara fjögurra dómara og þeirra dóma sem þeir hafa dæmt í Landsrétti.

„Það mun reyna á það hugsanlega hvort þeir dómar sem þessir fjórir dómarar hafi tekið þátt í, hvort þeir standist ekki og hvort það verði að flytja þau mál og dæma að nýju. Svo þarf auðvitað að huga að stöðu þessara dómara, hver er staða þeirra að gengnum þessum dómi í Strassborg. Verða þeir, með einhverjum hætti, að víkja og þarf ríkið að borga þeim skaðabætur til æviloka, og svo framvegis. Þetta á eftir að reynast okkur dýrt,“ segir Ragnar.

Efast um að dómararnir dæmi aftur í Landsrétti

Fordæmi séu fyrir því að mál séu einfaldlega rekin aftur fyrir dómstólum við sambærilegar aðstæður.

„Það eru nú fordæmi fyrir því vegna þess að hér fyrir nokkuð mörgum árum þá voru dómarafulltrúar, sem ekki voru taldir hafa nægilegt sjálfstæði sem dómarar, að dæma í málum og Hæstiréttur komst að þeirri niðurstöðu að þá dóma bæri að ógilda og þau mál voru bara rekin að nýju og dæmd. Svo var ríkissjóður dæmdur í einhvern kostnað vegna þessara mistaka, eins og gengur.“

Ákveðið hefur verið að fresta dómsmálum í Landsrétti vegna dóms MDE en þrír dómarar af þeim fjórum sem dómsmálaráðherra skipaði þvert á tillögur hæfnisnefndar eru við störf við réttinn.

„Ég dreg í efa að þessir fjórir dómarar taki þátt í dómsuppkvaðningum [í Landsrétti] með deginum í dag. Ég tel að það geti ekki komið til álita,“ segir Ragnar.

Alveg framvegis?

„Já.“