Segir kunningsskap ráða för við skipan dómara Kristín Ólafsdóttir og Þorbjörn Þórðarson skrifa 4. desember 2017 22:54 Jón Steinar Gunnlaugsson, fyrrverandi dómari við Hæstarétt Íslands, segir að núverandi aðferð við skipun dómara sé stórgölluð, enda sé veitingarvaldið í reynd hjá dómurunum sjálfum. Dómsmálaráðherra ætlar að breyta reglum um störf nefndar sem fjallar um hæfni dómara. Jón Steinar Gunnlaugsson fjallar um það sem hann telur aflaga hafa farið í starfsemi Hæstaréttar Íslands í nýrri bók sinni Með lognið í fangið. Jón Steinar var dómari við réttinn í átta ár og lét af embætti árið 2012. Bókin fjallar þó ekki eingöngu um Hæstarétt. Meðal þess sem Jón Steinar gagnrýnir er aðferðafræði við skipun dómara hér á landi.Jón Steinar Gunnlaugsson segir að núverandi aðferð við skipun dómara sé stórgölluð.Skjáskot/Stöð 2Sérstök dómnefnd metur hæfni umsækjenda um dómaraembætti við héraðsdómstólana, Landsrétt og Hæstarétt Íslands samkvæmt lögum um dómstóla. Ef dómsmálaráðherra vill ekki una niðurstöðu nefndarinnar þarf hann að bera ákvörðun sína undir Alþingi. Dæmin sýna að dómsmálaráðherra fer nær aldrei gegn niðurstöðum nefndarinnar. Það gerðist þó fyrr á þessu ári þegar dómsmálaráðherra skipaði dómara við Landsrétt. „Þessi nefnd á að raða mönnum upp í hæfnisröð og ráðherra er óheimilt að skipa þann sem nefndin setur í efsta sæti, nema þá að fara með málið fyrir Alþingi. Og þetta þýðir í raun og veru það að ráðherra er mjög þröngur stakkur skorinn, og tekur ekki einhvern pólitískan slag um þetta nema eitthvað meira en lítið sé að,“ segir Jón Steinar. Formaður dómnefndarinnar er tilnefndur af Hæstarétti. Jón Steinar segir að veitingarvaldið sé í reynd hjá dómurunum sjálfum. Það hafi gerst að hæfustu umsækjendurnir um dómaraembætti hafi ekki fengið framgang því þeir hafi ekki verið nægilega tengdir núverandi dómurum Hæstaréttar. Hann nefnir Davíð Þór Björgvinsson fyrrverandi dómara við Mannréttindadómstól Evrópu sem dæmi en Davíð sótti um dómaraembætti við Hæstarétt árið 2015.Sigríður Á. Andersen, dómsmálaráðherra.vísir/ernir„Þá var Karl Axelsson einn svona úr vinahópnum þarna, hann var bara settur í efsta sætið, þótt allir sæju að það væri ranglát niðurröðun. Karl er mjög fínum hæfileikum gæddur, ég er ekkert að gera lítið úr því, en hinn maðurinn stóð honum greinilega framar,“ segir Jón Steinar. „Þetta er bara dæmi um það hvernig þetta virkar, rétturinn virðist helst vilja ráða því hverjir koma inn og þá eru valdir einhverjir vinir, gamlir skólabræður og kunningjar.“ Sigríður Á. Andersen, dómsmálaráðherra, segir að ekki standi til að breyta aðferð við skipun dómara. „Það er nú ekki forgangsatriði að endurskoða þessa skipunarhætti dómara, enda er, eins og menn þekkja, ráðherra heimilt að víkja frá tillögum nefndarinnar. En það liggur hins vegar alveg fyrir að það þarf mögulega að endurskoða eitthvað verklag hæfnisnefndarinnar sem vinnur lögum samkvæmt.“Ítarlegt viðtal Þorbjarnar Þórðarsonar við Jón Steinar Gunnlaugsson má horfa á í spilaranum hér að neðan. Mest lesið Staldraði við þegar talað var um fóstur sem frumuklasa Innlent Einhver í herberginu segi ekki satt Innlent Katrín tekur forystuna á ný og Halla T í sókn Innlent Svona voru kappræður sex efstu í baráttunni um Bessastaði Innlent Kviknaði í bensínbíl í akstri á Dalbraut Innlent Skipstjórinn gistir fangageymslur ásamt stýrimanni Innlent „Við erum ekki hlutlaus þjóð“ Innlent Óvinnufær eftir harkalegt fall þegar strappur slitnaði Innlent Fólk muni ekki borga 200 þúsund fyrir „heimili sem það notar sem sumarbústað“ Innlent Skipstjórinn og tveir stýrimenn handteknir vegna sjóslyssins Innlent Fleiri fréttir Staldraði við þegar talað var um fóstur sem frumuklasa Skipstjórinn gistir fangageymslur ásamt stýrimanni Kviknaði í bensínbíl í akstri á Dalbraut Einhver í herberginu segi ekki satt „Við erum ekki hlutlaus þjóð“ Katrín tekur forystuna á ný og Halla T í sókn Vendingar í nýrri könnun og mannbjörg á ögurstundu Svona voru kappræður sex efstu í baráttunni um Bessastaði Spyr hvort eðlilegt sé að ráðherrar taki þátt í erlendum mótmælum Viktor hvetur forsetaframbjóðendur til að sniðganga Stöð 2 Skipstjórinn og tveir stýrimenn handteknir vegna sjóslyssins Óvinnufær eftir harkalegt fall þegar strappur slitnaði Skipuð aðstoðarlögreglustjóri á höfuðborgarsvæðinu Valdimar Hermannsson nýr sveitarstjóri Vopnafjarðarhrepps Bjarni ætlar að geta Katrínar í formálanum Þórey í Konukoti hlaut mannréttindaverðlaun Reykjavíkur Nafnið Hroði of hroðalegt Fékk sting í hjartað þegar hann sá nafnið á bátnum Um 920 mál óafgreidd hjá kærunefnd útlendingamála Færa almannavarnastig niður á óvissustig vegna vatnslagnarinnar Fólk muni ekki borga 200 þúsund fyrir „heimili sem það notar sem sumarbústað“ Vísbending um að flutningaskip hafi hvolft bátnum Skikkar lögreglu til að rannsaka stjórn aðventista Sjóslys, Þórkatla og framtíð Play Kvikusöfnunin áfram stöðug Tóku niður íslenska svikasíðu með FBI Hafna tilboðum í áætlunarflug milli Reykjavíkur og Hornafjarðar Segir rangt að gjaldskylda á nagladekk sé í skoðun „Blaut tuska í andlit Félags eldri borgara í Reykjavík“ Vilja sinna Íslendingum á Spáni betur Sjá meira
Jón Steinar Gunnlaugsson, fyrrverandi dómari við Hæstarétt Íslands, segir að núverandi aðferð við skipun dómara sé stórgölluð, enda sé veitingarvaldið í reynd hjá dómurunum sjálfum. Dómsmálaráðherra ætlar að breyta reglum um störf nefndar sem fjallar um hæfni dómara. Jón Steinar Gunnlaugsson fjallar um það sem hann telur aflaga hafa farið í starfsemi Hæstaréttar Íslands í nýrri bók sinni Með lognið í fangið. Jón Steinar var dómari við réttinn í átta ár og lét af embætti árið 2012. Bókin fjallar þó ekki eingöngu um Hæstarétt. Meðal þess sem Jón Steinar gagnrýnir er aðferðafræði við skipun dómara hér á landi.Jón Steinar Gunnlaugsson segir að núverandi aðferð við skipun dómara sé stórgölluð.Skjáskot/Stöð 2Sérstök dómnefnd metur hæfni umsækjenda um dómaraembætti við héraðsdómstólana, Landsrétt og Hæstarétt Íslands samkvæmt lögum um dómstóla. Ef dómsmálaráðherra vill ekki una niðurstöðu nefndarinnar þarf hann að bera ákvörðun sína undir Alþingi. Dæmin sýna að dómsmálaráðherra fer nær aldrei gegn niðurstöðum nefndarinnar. Það gerðist þó fyrr á þessu ári þegar dómsmálaráðherra skipaði dómara við Landsrétt. „Þessi nefnd á að raða mönnum upp í hæfnisröð og ráðherra er óheimilt að skipa þann sem nefndin setur í efsta sæti, nema þá að fara með málið fyrir Alþingi. Og þetta þýðir í raun og veru það að ráðherra er mjög þröngur stakkur skorinn, og tekur ekki einhvern pólitískan slag um þetta nema eitthvað meira en lítið sé að,“ segir Jón Steinar. Formaður dómnefndarinnar er tilnefndur af Hæstarétti. Jón Steinar segir að veitingarvaldið sé í reynd hjá dómurunum sjálfum. Það hafi gerst að hæfustu umsækjendurnir um dómaraembætti hafi ekki fengið framgang því þeir hafi ekki verið nægilega tengdir núverandi dómurum Hæstaréttar. Hann nefnir Davíð Þór Björgvinsson fyrrverandi dómara við Mannréttindadómstól Evrópu sem dæmi en Davíð sótti um dómaraembætti við Hæstarétt árið 2015.Sigríður Á. Andersen, dómsmálaráðherra.vísir/ernir„Þá var Karl Axelsson einn svona úr vinahópnum þarna, hann var bara settur í efsta sætið, þótt allir sæju að það væri ranglát niðurröðun. Karl er mjög fínum hæfileikum gæddur, ég er ekkert að gera lítið úr því, en hinn maðurinn stóð honum greinilega framar,“ segir Jón Steinar. „Þetta er bara dæmi um það hvernig þetta virkar, rétturinn virðist helst vilja ráða því hverjir koma inn og þá eru valdir einhverjir vinir, gamlir skólabræður og kunningjar.“ Sigríður Á. Andersen, dómsmálaráðherra, segir að ekki standi til að breyta aðferð við skipun dómara. „Það er nú ekki forgangsatriði að endurskoða þessa skipunarhætti dómara, enda er, eins og menn þekkja, ráðherra heimilt að víkja frá tillögum nefndarinnar. En það liggur hins vegar alveg fyrir að það þarf mögulega að endurskoða eitthvað verklag hæfnisnefndarinnar sem vinnur lögum samkvæmt.“Ítarlegt viðtal Þorbjarnar Þórðarsonar við Jón Steinar Gunnlaugsson má horfa á í spilaranum hér að neðan.
Mest lesið Staldraði við þegar talað var um fóstur sem frumuklasa Innlent Einhver í herberginu segi ekki satt Innlent Katrín tekur forystuna á ný og Halla T í sókn Innlent Svona voru kappræður sex efstu í baráttunni um Bessastaði Innlent Kviknaði í bensínbíl í akstri á Dalbraut Innlent Skipstjórinn gistir fangageymslur ásamt stýrimanni Innlent „Við erum ekki hlutlaus þjóð“ Innlent Óvinnufær eftir harkalegt fall þegar strappur slitnaði Innlent Fólk muni ekki borga 200 þúsund fyrir „heimili sem það notar sem sumarbústað“ Innlent Skipstjórinn og tveir stýrimenn handteknir vegna sjóslyssins Innlent Fleiri fréttir Staldraði við þegar talað var um fóstur sem frumuklasa Skipstjórinn gistir fangageymslur ásamt stýrimanni Kviknaði í bensínbíl í akstri á Dalbraut Einhver í herberginu segi ekki satt „Við erum ekki hlutlaus þjóð“ Katrín tekur forystuna á ný og Halla T í sókn Vendingar í nýrri könnun og mannbjörg á ögurstundu Svona voru kappræður sex efstu í baráttunni um Bessastaði Spyr hvort eðlilegt sé að ráðherrar taki þátt í erlendum mótmælum Viktor hvetur forsetaframbjóðendur til að sniðganga Stöð 2 Skipstjórinn og tveir stýrimenn handteknir vegna sjóslyssins Óvinnufær eftir harkalegt fall þegar strappur slitnaði Skipuð aðstoðarlögreglustjóri á höfuðborgarsvæðinu Valdimar Hermannsson nýr sveitarstjóri Vopnafjarðarhrepps Bjarni ætlar að geta Katrínar í formálanum Þórey í Konukoti hlaut mannréttindaverðlaun Reykjavíkur Nafnið Hroði of hroðalegt Fékk sting í hjartað þegar hann sá nafnið á bátnum Um 920 mál óafgreidd hjá kærunefnd útlendingamála Færa almannavarnastig niður á óvissustig vegna vatnslagnarinnar Fólk muni ekki borga 200 þúsund fyrir „heimili sem það notar sem sumarbústað“ Vísbending um að flutningaskip hafi hvolft bátnum Skikkar lögreglu til að rannsaka stjórn aðventista Sjóslys, Þórkatla og framtíð Play Kvikusöfnunin áfram stöðug Tóku niður íslenska svikasíðu með FBI Hafna tilboðum í áætlunarflug milli Reykjavíkur og Hornafjarðar Segir rangt að gjaldskylda á nagladekk sé í skoðun „Blaut tuska í andlit Félags eldri borgara í Reykjavík“ Vilja sinna Íslendingum á Spáni betur Sjá meira