20 milljarða „landsbyggðarskattur“ 25. apríl 2013 09:00 Jón Steinsson hagfræðingur og Grétar Þór Eysteinsson stjórnmálafræðingur. Heildarskuldir landsmanna námu 1.878.044 milljónum króna árið 2011. Þar af voru skuldir vegna íbúðakaupa 1.151.616 krónur. Þetta kemur fram í gögnum sem Fréttablaðið fékk í hendur hjá Íbúðalánasjóði, en þau hafa verið unnin upp úr skattframtölum ársins 2011. Eins og eðlilegt er eru hæstu skuldirnar þar sem flestir íbúarnir eru, í skattumdæmi Reykjavíkur og Reykjaness, en því síðarnefnda tilheyra meðal annars fjölmenn sveitarfélög eins og Hafnarfjörður, Kópavogur og Garðabær. Tölurnar sýna hins vegar að skipting fasteignaskulda dreifist ekki jafnt yfir landið eftir fjölda íbúa. Það skýrist væntanlega af mismiklu verðmæti fasteigna eftir því hvar þær eru staðsettar. Jón Steinsson, hagfræðingur við Columbia-háskóla, segir þessar tölur sýna að landsbyggðin kæmi illa út úr flatri niðurfellingu skulda, eins og þeirri sem Framsóknarflokkurinn og fleiri flokkar hafa boðað. Sé reiknað með tuttugu prósenta niðurfellingu, eins og Framsókn gerir, þýði það tuttugu milljörðum hagstæðari útkomu fyrir suðvesturhornið, sé miðað við mannfjölda. „Húsnæðisbólan var stærri á höfuðborgarsvæðinu en annars staðar á landinu. Fólk á landsbyggðinni skuldar því ekki jafn mikið og fólk á höfuðborgarsvæðinu,“ segir Jón. „Ef farið væri í tuttugu prósenta flata niðurfellingu þá sýnist mér að landsbyggðin myndi fá um tuttugu milljörðum króna minna í sinn hlut en ef sömu upphæð væri deilt út eftir fólksfjölda. Það má því segja að tuttugu prósenta niðurfelling sé landsbyggðarskattur upp á um tuttugu milljarða króna.“Þeir hæst launuðu græða Jón segir annan ókost við flata niðurfellingu vera þann að stór hluti hennar rynni til hátekju- og stóreignafólks, sem ekki þurfi á ölmusu frá ríkinu að halda. „Seðlabankinn hefur reiknað að um áttatíu milljarðar króna myndu renna til þess fimmtungs fólks sem er með hæstu tekjurnar og um 75 prósent af skuldaniðurfellingunni myndu renna til fólks sem ekki er í fjárhagsvanda.“ Jón segir því spurningu hvort ekki sé skynsamlegra að greiða niður himinháar skuldir ríkisins en að ráðast í flata skuldaniðurfellingu. „Ríkið hefur varla borð fyrir báru í ríkisfjármálum í dag vegna þess hvað skuldir þess eru háar og hefur því lítil sem engin tök á því að takast á við áföll sem gætu dunið yfir á næstu árum. Það er mikil áhætta tekin að ráðast í dýra skuldaniðurfellingu til fólks sem ekki þarf á slíku að halda á meðan ríkið er jafn skuldsett og það er í dag,“ segir Jón Steinsson.Fé flutt til suðvesturhorns Grétar Þór Eysteinsson, stjórnmálafræðingur við Háskólann á Akureyri, segir þessa niðurstöðu sýna að flatur niðurskurður húsnæðislána þýði fjármagnstilfærslu frá landsbyggðinni til suðvesturhornsins. „Maður veltir því fyrir sér hvort menn hafi hugsað þetta allt saman til enda út frá öllum hliðum. Þetta er náttúrlega hvort heldur sem er fé skattborgaranna, jafnvel þó að ríkið geti sótt þessa peninga til svokallaðra hrægammasjóða, þá væri hægt að nota þessa peninga í að greiða niður skuldir ríkisins. Þetta eru í raun og veru peningar okkar allra. Þessi niðurstaða sýnir að þetta eru stórkostlegir fjármagnstilflutningar.“ Grétar segir að líklega komi nokkur svæði á landsbyggðinni betur út en önnur, Akureyri, þéttbýlisstaðir á Mið-Austurlandi og Selfoss, svo dæmi séu tekin. Heilt yfir þýði þetta að verið sé að flytja „svakalegar summur til suðvesturhornsins úr ríkissjóði“. Séu tuttugu milljarðar settir í samhengi skipti þeir landsbyggðina miklu máli. „Ef við erum að tala um tuttugu milljarða þá erum við að tala um tvenn jarðgöng, ef við getum notað þann gjaldmiðil. Það eru nú margir búnir að standa lengi í pontu á Alþingi og tala sig hása gegn tíu milljarða króna jarðgöngum.“ Kosningar 2013 Mest lesið „Köld vatnsgusa“ framan í skólasamfélagið í Laugardal Innlent Fékk ekki að kveðja eiginmanninn fyrir flugið til Nígeríu Innlent Vann fimmtíu milljónir króna Innlent „Heill vinnustaður er dreginn sundur og saman í háði“ Innlent „Við lögleiðum heróínið en bönnum áfengið. Þetta er galið“ Innlent Tvö innbrot á heimili og líkamsárás með kylfu og piparúða Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Álftin breyttist í dreka og rak hundinn upp úr með látum Innlent Vill bjóða NATO að byggja nýjan flugvöll í Færeyjum Erlent Lýsa eftir Sigurði Fannari Innlent Fleiri fréttir Tvö innbrot á heimili og líkamsárás með kylfu og piparúða Vann fimmtíu milljónir króna „Köld vatnsgusa“ framan í skólasamfélagið í Laugardal 1.715 börn fengið leikskólapláss Fékk ekki að kveðja eiginmanninn fyrir flugið til Nígeríu Vill sjá Latabæ birtast aftur í sjónvarpsstöðvum heims Drengurinn er fundinn Lýsa eftir Sigurði Fannari „Við lögleiðum heróínið en bönnum áfengið. Þetta er galið“ Koma á fót framkvæmdanefnd um málefni Grindavíkur Vonleysi veðmálanna og eiginmanni vísað úr landi Álftin breyttist í dreka og rak hundinn upp úr með látum Sóttu veikan mann á skemmtiferðaskip umkringt hafís Settur forstjóri skipaður forstjóri „Heill vinnustaður er dreginn sundur og saman í háði“ Breyttar forsendur kalli á nýjan unglingaskóla í Laugardal Ævintýralandið Ísland séð úr háloftunum Dæmdir fyrir ofbeldishrinu Hefur áhyggjur af nýfæddum lömbum á Höfða Uppflettingar í sjúkraskrá: Segir málinu alls ekki lokið Ítrekar afsökunarbeiðni til vöggustofubarna og fjölskyldna þeirra Helmingi dræmari kjörsókn nú en í síðustu forsetakosningum Fulltrúar Stígamóta reyna að tryggja öryggi kvennanna í Nígeríu Heimsótti Julian Assange í Belmarsh-öryggisfangelsið Brottvísun hælisleitenda og dræm þátttaka í utankjörfundi Bein útsending: Má ég taka þátt... í lífinu? Vitni gefur ekki upp nafn vegna ótta við hefndaraðgerðir Beint streymi: Uppfinningar og einkaleyfi Landris heldur áfram á sama hraða Þurftu að farga 30 þúsund eintökum vegna forsetaframboðs Sjá meira
Heildarskuldir landsmanna námu 1.878.044 milljónum króna árið 2011. Þar af voru skuldir vegna íbúðakaupa 1.151.616 krónur. Þetta kemur fram í gögnum sem Fréttablaðið fékk í hendur hjá Íbúðalánasjóði, en þau hafa verið unnin upp úr skattframtölum ársins 2011. Eins og eðlilegt er eru hæstu skuldirnar þar sem flestir íbúarnir eru, í skattumdæmi Reykjavíkur og Reykjaness, en því síðarnefnda tilheyra meðal annars fjölmenn sveitarfélög eins og Hafnarfjörður, Kópavogur og Garðabær. Tölurnar sýna hins vegar að skipting fasteignaskulda dreifist ekki jafnt yfir landið eftir fjölda íbúa. Það skýrist væntanlega af mismiklu verðmæti fasteigna eftir því hvar þær eru staðsettar. Jón Steinsson, hagfræðingur við Columbia-háskóla, segir þessar tölur sýna að landsbyggðin kæmi illa út úr flatri niðurfellingu skulda, eins og þeirri sem Framsóknarflokkurinn og fleiri flokkar hafa boðað. Sé reiknað með tuttugu prósenta niðurfellingu, eins og Framsókn gerir, þýði það tuttugu milljörðum hagstæðari útkomu fyrir suðvesturhornið, sé miðað við mannfjölda. „Húsnæðisbólan var stærri á höfuðborgarsvæðinu en annars staðar á landinu. Fólk á landsbyggðinni skuldar því ekki jafn mikið og fólk á höfuðborgarsvæðinu,“ segir Jón. „Ef farið væri í tuttugu prósenta flata niðurfellingu þá sýnist mér að landsbyggðin myndi fá um tuttugu milljörðum króna minna í sinn hlut en ef sömu upphæð væri deilt út eftir fólksfjölda. Það má því segja að tuttugu prósenta niðurfelling sé landsbyggðarskattur upp á um tuttugu milljarða króna.“Þeir hæst launuðu græða Jón segir annan ókost við flata niðurfellingu vera þann að stór hluti hennar rynni til hátekju- og stóreignafólks, sem ekki þurfi á ölmusu frá ríkinu að halda. „Seðlabankinn hefur reiknað að um áttatíu milljarðar króna myndu renna til þess fimmtungs fólks sem er með hæstu tekjurnar og um 75 prósent af skuldaniðurfellingunni myndu renna til fólks sem ekki er í fjárhagsvanda.“ Jón segir því spurningu hvort ekki sé skynsamlegra að greiða niður himinháar skuldir ríkisins en að ráðast í flata skuldaniðurfellingu. „Ríkið hefur varla borð fyrir báru í ríkisfjármálum í dag vegna þess hvað skuldir þess eru háar og hefur því lítil sem engin tök á því að takast á við áföll sem gætu dunið yfir á næstu árum. Það er mikil áhætta tekin að ráðast í dýra skuldaniðurfellingu til fólks sem ekki þarf á slíku að halda á meðan ríkið er jafn skuldsett og það er í dag,“ segir Jón Steinsson.Fé flutt til suðvesturhorns Grétar Þór Eysteinsson, stjórnmálafræðingur við Háskólann á Akureyri, segir þessa niðurstöðu sýna að flatur niðurskurður húsnæðislána þýði fjármagnstilfærslu frá landsbyggðinni til suðvesturhornsins. „Maður veltir því fyrir sér hvort menn hafi hugsað þetta allt saman til enda út frá öllum hliðum. Þetta er náttúrlega hvort heldur sem er fé skattborgaranna, jafnvel þó að ríkið geti sótt þessa peninga til svokallaðra hrægammasjóða, þá væri hægt að nota þessa peninga í að greiða niður skuldir ríkisins. Þetta eru í raun og veru peningar okkar allra. Þessi niðurstaða sýnir að þetta eru stórkostlegir fjármagnstilflutningar.“ Grétar segir að líklega komi nokkur svæði á landsbyggðinni betur út en önnur, Akureyri, þéttbýlisstaðir á Mið-Austurlandi og Selfoss, svo dæmi séu tekin. Heilt yfir þýði þetta að verið sé að flytja „svakalegar summur til suðvesturhornsins úr ríkissjóði“. Séu tuttugu milljarðar settir í samhengi skipti þeir landsbyggðina miklu máli. „Ef við erum að tala um tuttugu milljarða þá erum við að tala um tvenn jarðgöng, ef við getum notað þann gjaldmiðil. Það eru nú margir búnir að standa lengi í pontu á Alþingi og tala sig hása gegn tíu milljarða króna jarðgöngum.“
Kosningar 2013 Mest lesið „Köld vatnsgusa“ framan í skólasamfélagið í Laugardal Innlent Fékk ekki að kveðja eiginmanninn fyrir flugið til Nígeríu Innlent Vann fimmtíu milljónir króna Innlent „Heill vinnustaður er dreginn sundur og saman í háði“ Innlent „Við lögleiðum heróínið en bönnum áfengið. Þetta er galið“ Innlent Tvö innbrot á heimili og líkamsárás með kylfu og piparúða Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Álftin breyttist í dreka og rak hundinn upp úr með látum Innlent Vill bjóða NATO að byggja nýjan flugvöll í Færeyjum Erlent Lýsa eftir Sigurði Fannari Innlent Fleiri fréttir Tvö innbrot á heimili og líkamsárás með kylfu og piparúða Vann fimmtíu milljónir króna „Köld vatnsgusa“ framan í skólasamfélagið í Laugardal 1.715 börn fengið leikskólapláss Fékk ekki að kveðja eiginmanninn fyrir flugið til Nígeríu Vill sjá Latabæ birtast aftur í sjónvarpsstöðvum heims Drengurinn er fundinn Lýsa eftir Sigurði Fannari „Við lögleiðum heróínið en bönnum áfengið. Þetta er galið“ Koma á fót framkvæmdanefnd um málefni Grindavíkur Vonleysi veðmálanna og eiginmanni vísað úr landi Álftin breyttist í dreka og rak hundinn upp úr með látum Sóttu veikan mann á skemmtiferðaskip umkringt hafís Settur forstjóri skipaður forstjóri „Heill vinnustaður er dreginn sundur og saman í háði“ Breyttar forsendur kalli á nýjan unglingaskóla í Laugardal Ævintýralandið Ísland séð úr háloftunum Dæmdir fyrir ofbeldishrinu Hefur áhyggjur af nýfæddum lömbum á Höfða Uppflettingar í sjúkraskrá: Segir málinu alls ekki lokið Ítrekar afsökunarbeiðni til vöggustofubarna og fjölskyldna þeirra Helmingi dræmari kjörsókn nú en í síðustu forsetakosningum Fulltrúar Stígamóta reyna að tryggja öryggi kvennanna í Nígeríu Heimsótti Julian Assange í Belmarsh-öryggisfangelsið Brottvísun hælisleitenda og dræm þátttaka í utankjörfundi Bein útsending: Má ég taka þátt... í lífinu? Vitni gefur ekki upp nafn vegna ótta við hefndaraðgerðir Beint streymi: Uppfinningar og einkaleyfi Landris heldur áfram á sama hraða Þurftu að farga 30 þúsund eintökum vegna forsetaframboðs Sjá meira