Leggur til viðamiklar breytingar á ættleiðingarmálum 4. janúar 2011 06:30 Þessi litla stúlka var ein af ríflega 100 börnum frá Haítí sem ættleidd voru af frönskum foreldrum skömmu fyrir jól. Nordicphotos/AFP Hvaða breytingar ætti að gera á fyrirkomulagi ættleiðinga að mati höfundar nýrrar skýrslu um ættleiðingar á Íslandi? Lagt er til að umtalsverðar breytingar verði gerðar á fyrirkomulagi ættleiðingarmála hér á landi í nýrri skýrslu sem unnin hefur verið fyrir innanríkisráðherra. Lagt er til að aukin miðstýring verði í ættleiðingarmálum og að stærra og öflugra sýslumannsembætti sjái um málaflokkinn. Ragna Árnadóttir, fyrrverandi dómsmálaráðherra, óskaði eftir því í júlí 2010 að úttekt yrði gerð á lagaumhverfi ættleiðinga á Íslandi. Nú kemur það í hlut Ögmundar Jónassonar innanríkisráðherra að vinna úr niðurstöðunum og ákveða hvort fara eigi að þeim tillögum sem þar eru settar fram. Í skýrslunni, sem unnin var af Hrefnu Friðriksdóttur fyrir Rannsóknarstofnun Ármanns Snævarrs um fjölskyldumálefni, er staða mála á Íslandi borin saman við stöðuna í hinum Norðurlandaríkjunum. Þar kemur meðal annars fram að í Danmörku, Svíþjóð og Noregi séu stjórnvöld mjög virk í ættleiðingarmálum. Þar vinni mikill fjöldi starfsmanna að ættleiðingarmálum hjá hinu opinbera. Heldur horfir öðruvísi við hér á landi. Hér hefur vinna við ættleiðingarmál í innanríkisráðuneytinu, áður dómsmálaráðuneytinu, lent að miklu leyti á herðum eins starfsmanns. Sá starfsmaður sinnir þar að auki fjölmörgum öðrum verkefnum innan ráðuneytisins. Í skýrslunni er lagt til að starfsmönnum sem vinna að ættleiðingarmálum í ráðuneytinu verði fjölgað og stöðugleiki og samfella í störfum ráðuneytisins verði tryggð. Áður en væntanlegir kjörforeldrar geta sótt um að ættleiða barn frá öðrum löndum þurfa íslensk stjórnvöld að staðfesta að fólkið sé hæft til þess að ættleiða barn. Það er gert með svokölluðu forsamþykki, sem sýslumaðurinn í Búðardal hefur umsjón með. Í skýrslu um ættleiðingar er lagt til að ný ættleiðingarnefnd taki við þessu hlutverki sýslumannsins. Hún verði þó hluti af starfsemi sýslumannsembættis, en eðlilegra sé að koma henni fyrir í öflugra embætti en nú sé með fleiri starfsmönnum. Þá er einnig vakin athygli á mikilvægi þess að umsækjendur hafi greiðan aðgang að því embætti sem fái þennan málaflokk. Erfitt er að skilja þessar áherslur öðruvísi en að skýrsluhöfundur telji þessum málum betur fyrir komið hjá einu af stóru sýslumannsembættunum á höfuðborgarsvæðinu, þó að það sé ekki sagt hreint út. Sýslumaður fái aukið hlutverkÍ skýrslunni er lagt til að starfsmenn þess sýslumannsembættis sem hýsa muni ættleiðingarnefndina fái það verkefni að meta hæfi umsækjenda. Í dag er það hlutverk innt af hendi af barnaverndarnefndum um land allt. Með því að færa ábyrgðina til ættleiðingarnefndarinnar megi betur tryggja jafnræði umsækjenda og samræmd og fagleg vinnubrögð. Í skýrslunni er einnig lagt til að stofnað verði ættleiðingarráð sem hafa muni aðstöðu í innanríkisráðuneytinu. Ráðið myndi hafa það hlutverk að afgreiða kærur á ákvörðunum sýslumanns, hafa eftirlit með ættleiðingarmálum og skipuleggja undirbúningsnámskeið fyrir væntanlega kjörforeldra. Þau tvö ættleiðingarfélög sem starfrækt hafa verið á Íslandi sameinuðust nýverið í einu félagi. Það félag hefur hingað til séð um undirbúningsnámskeið fyrir foreldra, sem og skýrslugerð í kjölfar ættleiðinga. Í skýrslunni er lagt til að verkaskipting stjórnvalda og ættleiðingarfélaga verði endurskoðuð og bæði þessi verkefni færð til hins opinbera.brjann@frettabladid.is Mest lesið Stúlkan sem fór í sjóinn er látin Innlent Beinaber gísl látinn grafa eigin gröf á Gasa Erlent Landsvirkjun sé ekki „löngu búin að semja“ við alla landeigendur Innlent Grunaður um að myrða heila fjölskyldu en skilja ungabarnið eftir á lífi Erlent Fagna afmæli virkjunar sem sökkti sveitajörðum en rafvæddi síldarbæ Innlent Kvenfólkið í Eyjum bjargaði deginum Innlent Stúlka í sjóinn við Reynisfjöru Innlent Aldrei upplifað annað eins: „Það eru öll stígvél á þessari eyju uppseld“ Innlent Að bugast á hálf nöktum ferðamönnum og beita sektum Erlent „Varla gangfær“ og „skulfu eins og hríslur“ Innlent Fleiri fréttir Landsvirkjun sé ekki „löngu búin að semja“ við alla landeigendur Fagna afmæli virkjunar sem sökkti sveitajörðum en rafvæddi síldarbæ Kvenfólkið í Eyjum bjargaði deginum Skinkur og Sykurpabbar skemmta sér á Egilsstöðum Blússandi stemning á harmonikkuhátíð á Borg Stúlkan sem fór í sjóinn er látin Aldrei upplifað annað eins: „Það eru öll stígvél á þessari eyju uppseld“ Stígvélaskortur í Eyjum og brekkusöngur í Kópavogi Þjóðhátíðarbrennunni frestað til sunnudags Stúlka flutt á sjúkrahús eftir fall í sjóinn við Reynisfjöru Herjólfur siglir ekki meira í dag Stúlka í sjóinn við Reynisfjöru „Varla gangfær“ og „skulfu eins og hríslur“ Verbúðarstemning á Hjalteyri og nóg af ástarpungum fyrir alla Mannmergð vildi sjá fyrsta konunglega breska gestinn Óveður í Eyjum og verbúðarstemning á Hjalteyri Hnífurinn reyndist grilltangir „Það var töluvert verra veður en spáin sagði“ Hávaðarok á Snæfellsnesi og Faxaflóa Læti í miðbænum og í veðrinu Stóra tjaldið fellt og hætt við brennuna vegna óveðurs Þjóðhátíðargestum hleypt inn í Herjólfshöll meðan veðrið gengur yfir Klíndu límmiðum á Ormsson sem versla ekki einu sinni við Rapyd Opnun Samverks á Hellu fagnað „Manneskja sem er komin á þetta plan hlýtur að vera rökþrota“ Þjóðarpúls Gallups: Kristrún og Þorgerður gætu myndað meirihluta án Flokks fólksins „Ég upplifi þetta sem mikinn yfirgang og ofbeldi“ Íbúar við Þjórsá æfir og þrumuveður um Versló Handtekinn með reipi um hálsinn eftir ofsaakstur á flugbraut undir áhrifum fíkniefna Búast við þrumuveðri og vatnavöxtum Sjá meira
Hvaða breytingar ætti að gera á fyrirkomulagi ættleiðinga að mati höfundar nýrrar skýrslu um ættleiðingar á Íslandi? Lagt er til að umtalsverðar breytingar verði gerðar á fyrirkomulagi ættleiðingarmála hér á landi í nýrri skýrslu sem unnin hefur verið fyrir innanríkisráðherra. Lagt er til að aukin miðstýring verði í ættleiðingarmálum og að stærra og öflugra sýslumannsembætti sjái um málaflokkinn. Ragna Árnadóttir, fyrrverandi dómsmálaráðherra, óskaði eftir því í júlí 2010 að úttekt yrði gerð á lagaumhverfi ættleiðinga á Íslandi. Nú kemur það í hlut Ögmundar Jónassonar innanríkisráðherra að vinna úr niðurstöðunum og ákveða hvort fara eigi að þeim tillögum sem þar eru settar fram. Í skýrslunni, sem unnin var af Hrefnu Friðriksdóttur fyrir Rannsóknarstofnun Ármanns Snævarrs um fjölskyldumálefni, er staða mála á Íslandi borin saman við stöðuna í hinum Norðurlandaríkjunum. Þar kemur meðal annars fram að í Danmörku, Svíþjóð og Noregi séu stjórnvöld mjög virk í ættleiðingarmálum. Þar vinni mikill fjöldi starfsmanna að ættleiðingarmálum hjá hinu opinbera. Heldur horfir öðruvísi við hér á landi. Hér hefur vinna við ættleiðingarmál í innanríkisráðuneytinu, áður dómsmálaráðuneytinu, lent að miklu leyti á herðum eins starfsmanns. Sá starfsmaður sinnir þar að auki fjölmörgum öðrum verkefnum innan ráðuneytisins. Í skýrslunni er lagt til að starfsmönnum sem vinna að ættleiðingarmálum í ráðuneytinu verði fjölgað og stöðugleiki og samfella í störfum ráðuneytisins verði tryggð. Áður en væntanlegir kjörforeldrar geta sótt um að ættleiða barn frá öðrum löndum þurfa íslensk stjórnvöld að staðfesta að fólkið sé hæft til þess að ættleiða barn. Það er gert með svokölluðu forsamþykki, sem sýslumaðurinn í Búðardal hefur umsjón með. Í skýrslu um ættleiðingar er lagt til að ný ættleiðingarnefnd taki við þessu hlutverki sýslumannsins. Hún verði þó hluti af starfsemi sýslumannsembættis, en eðlilegra sé að koma henni fyrir í öflugra embætti en nú sé með fleiri starfsmönnum. Þá er einnig vakin athygli á mikilvægi þess að umsækjendur hafi greiðan aðgang að því embætti sem fái þennan málaflokk. Erfitt er að skilja þessar áherslur öðruvísi en að skýrsluhöfundur telji þessum málum betur fyrir komið hjá einu af stóru sýslumannsembættunum á höfuðborgarsvæðinu, þó að það sé ekki sagt hreint út. Sýslumaður fái aukið hlutverkÍ skýrslunni er lagt til að starfsmenn þess sýslumannsembættis sem hýsa muni ættleiðingarnefndina fái það verkefni að meta hæfi umsækjenda. Í dag er það hlutverk innt af hendi af barnaverndarnefndum um land allt. Með því að færa ábyrgðina til ættleiðingarnefndarinnar megi betur tryggja jafnræði umsækjenda og samræmd og fagleg vinnubrögð. Í skýrslunni er einnig lagt til að stofnað verði ættleiðingarráð sem hafa muni aðstöðu í innanríkisráðuneytinu. Ráðið myndi hafa það hlutverk að afgreiða kærur á ákvörðunum sýslumanns, hafa eftirlit með ættleiðingarmálum og skipuleggja undirbúningsnámskeið fyrir væntanlega kjörforeldra. Þau tvö ættleiðingarfélög sem starfrækt hafa verið á Íslandi sameinuðust nýverið í einu félagi. Það félag hefur hingað til séð um undirbúningsnámskeið fyrir foreldra, sem og skýrslugerð í kjölfar ættleiðinga. Í skýrslunni er lagt til að verkaskipting stjórnvalda og ættleiðingarfélaga verði endurskoðuð og bæði þessi verkefni færð til hins opinbera.brjann@frettabladid.is
Mest lesið Stúlkan sem fór í sjóinn er látin Innlent Beinaber gísl látinn grafa eigin gröf á Gasa Erlent Landsvirkjun sé ekki „löngu búin að semja“ við alla landeigendur Innlent Grunaður um að myrða heila fjölskyldu en skilja ungabarnið eftir á lífi Erlent Fagna afmæli virkjunar sem sökkti sveitajörðum en rafvæddi síldarbæ Innlent Kvenfólkið í Eyjum bjargaði deginum Innlent Stúlka í sjóinn við Reynisfjöru Innlent Aldrei upplifað annað eins: „Það eru öll stígvél á þessari eyju uppseld“ Innlent Að bugast á hálf nöktum ferðamönnum og beita sektum Erlent „Varla gangfær“ og „skulfu eins og hríslur“ Innlent Fleiri fréttir Landsvirkjun sé ekki „löngu búin að semja“ við alla landeigendur Fagna afmæli virkjunar sem sökkti sveitajörðum en rafvæddi síldarbæ Kvenfólkið í Eyjum bjargaði deginum Skinkur og Sykurpabbar skemmta sér á Egilsstöðum Blússandi stemning á harmonikkuhátíð á Borg Stúlkan sem fór í sjóinn er látin Aldrei upplifað annað eins: „Það eru öll stígvél á þessari eyju uppseld“ Stígvélaskortur í Eyjum og brekkusöngur í Kópavogi Þjóðhátíðarbrennunni frestað til sunnudags Stúlka flutt á sjúkrahús eftir fall í sjóinn við Reynisfjöru Herjólfur siglir ekki meira í dag Stúlka í sjóinn við Reynisfjöru „Varla gangfær“ og „skulfu eins og hríslur“ Verbúðarstemning á Hjalteyri og nóg af ástarpungum fyrir alla Mannmergð vildi sjá fyrsta konunglega breska gestinn Óveður í Eyjum og verbúðarstemning á Hjalteyri Hnífurinn reyndist grilltangir „Það var töluvert verra veður en spáin sagði“ Hávaðarok á Snæfellsnesi og Faxaflóa Læti í miðbænum og í veðrinu Stóra tjaldið fellt og hætt við brennuna vegna óveðurs Þjóðhátíðargestum hleypt inn í Herjólfshöll meðan veðrið gengur yfir Klíndu límmiðum á Ormsson sem versla ekki einu sinni við Rapyd Opnun Samverks á Hellu fagnað „Manneskja sem er komin á þetta plan hlýtur að vera rökþrota“ Þjóðarpúls Gallups: Kristrún og Þorgerður gætu myndað meirihluta án Flokks fólksins „Ég upplifi þetta sem mikinn yfirgang og ofbeldi“ Íbúar við Þjórsá æfir og þrumuveður um Versló Handtekinn með reipi um hálsinn eftir ofsaakstur á flugbraut undir áhrifum fíkniefna Búast við þrumuveðri og vatnavöxtum Sjá meira