Gerðu eiturefnamælinguna eftir fyrirspurnir frá íbúum 4. janúar 2011 06:00 Mælingar í útblæstri árið 2009 sýndu að þungmálmarnir nikkel, arsen, blý, króm, kopar og vanadíum voru langt yfir mörkum. Ryk mældist þá rúmlega fimm sinnum meira en starfsleyfi kvað á um.mynd/halldór sveinbjörnsson Fyrirspurnir íbúa á Ísafirði urðu til þess að Mjólkursamsalan (MS) á staðnum réðst í að gera mælingu á þrávirkum aðskotaefnum í afurðum. Mælingar og eftirlit á þrávirkum efnum í umhverfinu eru hins vegar á höndum opinberra eftirlitsstofnana en ekki fyrirtækja. Umhverfisráðuneytinu var tilkynnt um að díoxínmæling í sorpbrennslunni Funa væri tugfalt yfir mörkum. Eins og fram hefur komið í fréttum mældust þrávirk aðskotaefni, þar á meðal eiturefnið díoxín, yfir viðmiðunarmörkum í mjólk frá bæ í Skutulsfirði sem stendur um kílómetra frá sorpbrennslunni Funa. Í framhaldinu var vinnsla á mjólk á bænum og dreifing á afurðum sem rekja mátti þangað stöðvuð af öryggisástæðum. Einar Sigurðsson, forstjóri MS, segir að leitað hafi verið til fyrirtækisins um hvort mælingar hefðu verið gerðar á þrávirkum efnum í mjólk. „Við gerum fjöldann allan af mælingum á hverjum degi en mælingar eins og þessar eru ekki hluti af þeim. Það er annarra að sjá um þær. En við létum gera þessa mælingu af því að það kom upp þessi spurning frá íbúum. Það er stefna fyrirtækisins að eyða öllum slíkum vafa og niðurstaðan var nóg til þess að grípa til þessara aðgerða.“ Spurð hvort ekki hafi verið réttlætanlegt að svipta Funa vinnsluleyfi árið 2007 þegar vitað var að díoxín var tugfalt yfir viðmiðunarmörkum fyrir nýjar sorpbrennslur, segir Kristín Linda Árnadóttir, forstjóri Umhverfisstofnunar, að hendur stofnunarinnar hafi verið bundnar. Ekki er getið um takmarkanir á díoxíni í útblæstri eldri sorpbrennslustöðva vegna undanþágu frá tilskipun Evrópusambandsins sem var innleidd 2003 og því hafi stofnunin engar heimildir til að svipta fyrirtæki starfsleyfi vegna þess. Kristín segir, eftir á séð, að sú ákvörðun að fá undanþágu fyrir díoxín hafi ef til vill verið misráðin af íslenskum stjórnvöldum. „Við létum umhverfisráðuneytið vita af þessum díoxínmælingum í lok árs 2008.“ Mælingar á útblæstri í Funa árið 2005 og 2007 sýndu að brennslan var þá í lagi, segir Kristín. „Hins vegar var brugðist við eftir að mælingarnar árið 2009 lágu fyrir,“ segir Kristín. Þá voru mælingar á ryki og þungmálmum í útblæstri langt yfir mörkum. Kristín viðurkennir að kannski hafi stofnunin sýnt of mikla þolinmæði. Hins vegar verði að gefa fyrirtækjum svigrúm áður en starfsemi þeirra sé aflögð. „En málið dróst vissulega mikið hjá sveitarfélaginu.“ Kristín segir að engar ákvarðanir hafi verið teknar um hvort sýni verði tekin úr fólki vegna díoxínmagns í útblæstri Funa. Ef af slíku yrði kæmu fleiri að þeirri ákvörðun. Umhverfisstofnun gekk hart fram gagnvart sveitarfélaginu allt síðasta ár. Í bréfi frá 16. desember segir að „ófullnægjandi mengunarvarnir Funa-sorpbrennslu sem hugsanlega hafa skaðleg áhrif á umhverfið og heilsu manna á svæðinu eru óásættanlegar að mati UST“. Kristín segir að stofnuninni hafi á þeim tíma verið ljóst að díoxín hefði mælst í mjólk frá Efri-Engidal. Áform stofnunarinnar um stöðvun á rekstri hafi hins vegar tengst mælingum á ryki og þungmálmum en stofnunin hafi tekið fréttir um díoxínmengun í mjólk mjög alvarlega. Svandís Svavarsdóttir umhverfisráðherra hefur óskað eftir gögnum frá UST vegna málsins. svavar@frettabladid.is Mest lesið „Allt uppselt“ af símum eftir rigninguna Innlent Reiður Trump segir Schumer að fara til helvítis Erlent Segir „erfiðara“ að náða Diddy eftir „hræðilegar yfirlýsingar“ Erlent „Við erum auðvitað mjög slegin yfir þessu slysi“ Innlent Rússneskt eldfjall gýs í fyrsta sinn í sex hundruð ár Erlent Slysið á sama stað og við sömu aðstæður og fyrri banaslys í fjörunni Innlent Níu ára stúlka frá Þýskalandi sem lést Innlent Hvalur skaut upp höfði upp við bryggjuna: „Þetta var alveg magnað“ Innlent Vestmanneyingar „slógu velferðarskjaldborg“ yfir gesti Innlent Þurfum ekki að loka landamærum en þurfum að opna augun Innlent Fleiri fréttir Netþrjótar herja á „mömmur“ landsins Spennandi traktorstorfæra á Flúðum Hvalur skaut upp höfði upp við bryggjuna: „Þetta var alveg magnað“ Slysið á sama stað og við sömu aðstæður og fyrri banaslys í fjörunni Þorgerður styður stofnun leyniþjónustu Síðustu þrjú banaslys orðið á sama stað við sömu aðstæður „Allt uppselt“ af símum eftir rigninguna Þurfum ekki að loka landamærum en þurfum að opna augun Leggjast yfir hvað megi bæta í Reynisfjöru „Við erum auðvitað mjög slegin yfir þessu slysi“ Fullt af furðubátum keppa á Flúðum í dag Níu ára stúlka frá Þýskalandi sem lést Tilkynnt um þrjár líkamsárásir en flestir gestir „vel búnir, kurteisir og til fyrirmyndar“ Vinnsla stöðvuð í Vatnsfellsvirkjun vegna leka Ekki hlynntur lokun Reynisfjöru og líkamsárásir um helgina Meistaraverkefni sem endaði í The Lancet: „Af hverju ekki að miða hátt?“ Herjólfur siglir í dag Bandaríkin, innflytjendur og Gasa á Sprengisandi Olli slysi undir áhrifum fíkniefna Vestmanneyingar „slógu velferðarskjaldborg“ yfir gesti Búast við gasi á höfuðborgarsvæðinu og Akranesi Landsvirkjun sé ekki „löngu búin að semja“ við alla landeigendur Fagna afmæli virkjunar sem sökkti sveitajörðum en rafvæddi síldarbæ Kvenfólkið í Eyjum bjargaði deginum Skinkur og Sykurpabbar skemmta sér á Egilsstöðum Blússandi stemning á harmonikkuhátíð á Borg Stúlkan sem fór í sjóinn er látin Aldrei upplifað annað eins: „Það eru öll stígvél á þessari eyju uppseld“ Stígvélaskortur í Eyjum og brekkusöngur í Kópavogi Þjóðhátíðarbrennunni frestað til sunnudags Sjá meira
Fyrirspurnir íbúa á Ísafirði urðu til þess að Mjólkursamsalan (MS) á staðnum réðst í að gera mælingu á þrávirkum aðskotaefnum í afurðum. Mælingar og eftirlit á þrávirkum efnum í umhverfinu eru hins vegar á höndum opinberra eftirlitsstofnana en ekki fyrirtækja. Umhverfisráðuneytinu var tilkynnt um að díoxínmæling í sorpbrennslunni Funa væri tugfalt yfir mörkum. Eins og fram hefur komið í fréttum mældust þrávirk aðskotaefni, þar á meðal eiturefnið díoxín, yfir viðmiðunarmörkum í mjólk frá bæ í Skutulsfirði sem stendur um kílómetra frá sorpbrennslunni Funa. Í framhaldinu var vinnsla á mjólk á bænum og dreifing á afurðum sem rekja mátti þangað stöðvuð af öryggisástæðum. Einar Sigurðsson, forstjóri MS, segir að leitað hafi verið til fyrirtækisins um hvort mælingar hefðu verið gerðar á þrávirkum efnum í mjólk. „Við gerum fjöldann allan af mælingum á hverjum degi en mælingar eins og þessar eru ekki hluti af þeim. Það er annarra að sjá um þær. En við létum gera þessa mælingu af því að það kom upp þessi spurning frá íbúum. Það er stefna fyrirtækisins að eyða öllum slíkum vafa og niðurstaðan var nóg til þess að grípa til þessara aðgerða.“ Spurð hvort ekki hafi verið réttlætanlegt að svipta Funa vinnsluleyfi árið 2007 þegar vitað var að díoxín var tugfalt yfir viðmiðunarmörkum fyrir nýjar sorpbrennslur, segir Kristín Linda Árnadóttir, forstjóri Umhverfisstofnunar, að hendur stofnunarinnar hafi verið bundnar. Ekki er getið um takmarkanir á díoxíni í útblæstri eldri sorpbrennslustöðva vegna undanþágu frá tilskipun Evrópusambandsins sem var innleidd 2003 og því hafi stofnunin engar heimildir til að svipta fyrirtæki starfsleyfi vegna þess. Kristín segir, eftir á séð, að sú ákvörðun að fá undanþágu fyrir díoxín hafi ef til vill verið misráðin af íslenskum stjórnvöldum. „Við létum umhverfisráðuneytið vita af þessum díoxínmælingum í lok árs 2008.“ Mælingar á útblæstri í Funa árið 2005 og 2007 sýndu að brennslan var þá í lagi, segir Kristín. „Hins vegar var brugðist við eftir að mælingarnar árið 2009 lágu fyrir,“ segir Kristín. Þá voru mælingar á ryki og þungmálmum í útblæstri langt yfir mörkum. Kristín viðurkennir að kannski hafi stofnunin sýnt of mikla þolinmæði. Hins vegar verði að gefa fyrirtækjum svigrúm áður en starfsemi þeirra sé aflögð. „En málið dróst vissulega mikið hjá sveitarfélaginu.“ Kristín segir að engar ákvarðanir hafi verið teknar um hvort sýni verði tekin úr fólki vegna díoxínmagns í útblæstri Funa. Ef af slíku yrði kæmu fleiri að þeirri ákvörðun. Umhverfisstofnun gekk hart fram gagnvart sveitarfélaginu allt síðasta ár. Í bréfi frá 16. desember segir að „ófullnægjandi mengunarvarnir Funa-sorpbrennslu sem hugsanlega hafa skaðleg áhrif á umhverfið og heilsu manna á svæðinu eru óásættanlegar að mati UST“. Kristín segir að stofnuninni hafi á þeim tíma verið ljóst að díoxín hefði mælst í mjólk frá Efri-Engidal. Áform stofnunarinnar um stöðvun á rekstri hafi hins vegar tengst mælingum á ryki og þungmálmum en stofnunin hafi tekið fréttir um díoxínmengun í mjólk mjög alvarlega. Svandís Svavarsdóttir umhverfisráðherra hefur óskað eftir gögnum frá UST vegna málsins. svavar@frettabladid.is
Mest lesið „Allt uppselt“ af símum eftir rigninguna Innlent Reiður Trump segir Schumer að fara til helvítis Erlent Segir „erfiðara“ að náða Diddy eftir „hræðilegar yfirlýsingar“ Erlent „Við erum auðvitað mjög slegin yfir þessu slysi“ Innlent Rússneskt eldfjall gýs í fyrsta sinn í sex hundruð ár Erlent Slysið á sama stað og við sömu aðstæður og fyrri banaslys í fjörunni Innlent Níu ára stúlka frá Þýskalandi sem lést Innlent Hvalur skaut upp höfði upp við bryggjuna: „Þetta var alveg magnað“ Innlent Vestmanneyingar „slógu velferðarskjaldborg“ yfir gesti Innlent Þurfum ekki að loka landamærum en þurfum að opna augun Innlent Fleiri fréttir Netþrjótar herja á „mömmur“ landsins Spennandi traktorstorfæra á Flúðum Hvalur skaut upp höfði upp við bryggjuna: „Þetta var alveg magnað“ Slysið á sama stað og við sömu aðstæður og fyrri banaslys í fjörunni Þorgerður styður stofnun leyniþjónustu Síðustu þrjú banaslys orðið á sama stað við sömu aðstæður „Allt uppselt“ af símum eftir rigninguna Þurfum ekki að loka landamærum en þurfum að opna augun Leggjast yfir hvað megi bæta í Reynisfjöru „Við erum auðvitað mjög slegin yfir þessu slysi“ Fullt af furðubátum keppa á Flúðum í dag Níu ára stúlka frá Þýskalandi sem lést Tilkynnt um þrjár líkamsárásir en flestir gestir „vel búnir, kurteisir og til fyrirmyndar“ Vinnsla stöðvuð í Vatnsfellsvirkjun vegna leka Ekki hlynntur lokun Reynisfjöru og líkamsárásir um helgina Meistaraverkefni sem endaði í The Lancet: „Af hverju ekki að miða hátt?“ Herjólfur siglir í dag Bandaríkin, innflytjendur og Gasa á Sprengisandi Olli slysi undir áhrifum fíkniefna Vestmanneyingar „slógu velferðarskjaldborg“ yfir gesti Búast við gasi á höfuðborgarsvæðinu og Akranesi Landsvirkjun sé ekki „löngu búin að semja“ við alla landeigendur Fagna afmæli virkjunar sem sökkti sveitajörðum en rafvæddi síldarbæ Kvenfólkið í Eyjum bjargaði deginum Skinkur og Sykurpabbar skemmta sér á Egilsstöðum Blússandi stemning á harmonikkuhátíð á Borg Stúlkan sem fór í sjóinn er látin Aldrei upplifað annað eins: „Það eru öll stígvél á þessari eyju uppseld“ Stígvélaskortur í Eyjum og brekkusöngur í Kópavogi Þjóðhátíðarbrennunni frestað til sunnudags Sjá meira