Ríkissjóður og rétthafar verða af mörg hundruð milljónum króna á ári hverju vegna ólöglegs niðurhals á tónlist, kvikmyndum og hugbúnaði. Rétthafasamtök vilja lagabreytingu svo hægt sé að loka fyrir síður sem dreifa ólöglegu efni.



Íslendingar eru óhræddir við að hala niður hugbúnaði, tónlist og sérstaklega kvikmyndum með ólöglegum hætti samkvæmt nýrri könnun sem unnin var fyrir Smáís - samtök myndréttahafa á Íslandi. Yfir 60% af notkun almennings á myndefni byggir þannig á ólöglegu niðurhali miðað við fyrstu tölur úr könnuninni.



„Það eru gríðarlegir fjármunir sem eru að tapast fyrir rétthafa, neytendur og höfunda og svo stjórnvöld sem fá ekkert í vask fyrir þetta," segir Snæbjörn Steingrímsson, framkvæmdastjóri SMÁÍS.



Snæbjörn telur að tapið nemi mörg hundruð milljónum króna á ári fyrir rétthafa og ríkissjóð. „Þegar við erum að tala um markað upp á nokkra milljarða þá eru þetta rosalegar tölur sem eru að tapast fyrir utan náttúrulega þegar eitthvað er tekið ófrjálsri hendi þá er það tekið ófrjálsri hendi jafnvel þó þú hefðir ekki ætlað að kaupa það."



Sala á erlendum geisladiskum hefur dregist saman á undanförnum árum, mun meira en sala á innlendum geisladiskum. „Við drögum þá ályktun af því að það sé aðallega verið að hala niður ólöglega erlendri tónlist, en fólk veigri sér við að stela íslenskri tónlist," segir Guðrún Björk Bjarnadóttir, aðstoðarframkvæmdstjóri STEF.



Rétthafasamtök vilja lagabreytingu svo hægt sé að loka fyrir síður sem dreifa ólöglegu efni. „Þetta skiptir verulegu máli fyrir íslenska tónlistarmenn og höfunda. Þeir eru að verða fyrir miklum búsifjum vegna þess að það er verið að hala niður tónlist ólöglega," segir Guðrún Björk.



Þá segir Snæbjörn: „Nú er ekki verið að tala um það að fara eltast við fleiri þúsund Íslendinga sem kannski stelast öðru hvoru til að sækja eitthvað, en þeir sem standa fyrir því að miðla þessu efni til annarra, sem reka þessa tengipunkta, það þarf að fara harkalega gegn þeim aðilum. Þeir eru að valda gríðarlegu tjóni."