Eins og Ingjaldsfíflið 4. desember 2005 10:45 Finnbogi Hermannsson Við Aðalstræti á Ísafirði er veitinga- og kaffhúsið Langi Mangi; nafnið að sjálfsögðu borið fram að vestfirskum hætti. Þetta er vistlegur staður í gömlu íbúðarhúsnæði; samsettur af nokkrum misstórum herbergjum utan um barinn í miðju hússins, þar sem eldhúsið hefur vísast verið á árum áður. Ljósmyndasýning stendur yfir á veggjunum; svart/hvítar myndir frá Ísafirði og víðar. Mark Knopfler sér um ómþýðan undirleik. Loðmundur að austanFinnbogi er vörpulegur maður á alla kanta; stór og þrekinn. Gráskeggjaður og góðlegur; höndin þykk og hlý. Hann er hress í bragði, hlær dillandi hlátri; tekur í nefið og snýtir sér hraustlega. Öryggið er í fyrirrúmi hjá Finnboga; hann gengur bæði með belti og axlabönd. Hann hefur gaman af alls kyns spaugsemi og skemmtisögum. Segir eina af sjálfum sér. "Ég kom þarna suður til ykkar á Fréttablaðinu að hitta Kára Jónasson ritstjóra og gerði það af skömm minni að segja við stúlkuna í afgreiðslunni að ég héti Loðmundur og kæmi að austan að hitta Kára. Hún lét sér hvergi bregða heldur hringdi í Kára og sagði honum að það væri einhver Loðmundur kominn að hitta hann. Hleyptu honum inn sagði Kári og hafði eflaust grun um hver væri á ferðinni." Banghagur maðurFlestir landsmenn kannast við Finnboga úr útvarpinu og síðar sjónvarpinu en hann hefur verið forstöðumaður Svæðisútvarps Vestfjarða frá stofnun 1989. Það var þó ekki útvarpsmennskan sem dró hann hingað vestur á sínum tíma, heldur kennsla. Fyrst í Súðavík og síðar á Núpi, þar sem útvarpsmennskan hófst með þættinum Að vestan. Annars er Finnbogi kominn af smiðum í ættir fram og ólst upp við smíðavinnu. Hann gerir þó lítið úr afrekum sínum á því sviði. "Maður er banghagur eins og það er kallað", segir hann kímileitur, "og nokkuð liðtækur í bílaviðgerðum", bætir hann við og strýkur skeggið. Tvírifað í stúfVið fáum rjúkandi kaffi á borð og Finnbogi fær sér í nefið. Talið berst að bílum en Finnbogi er sérstakur áhugamaður um bíla og bílasögu. Hann er hafsjór af fróðleik um bíla og kann aragrúa af sögum um einstaka bíla og eigendur þeirra. En myndi hann kalla þetta bíladellu? "Áreiðanlega", segir hann og brosir. "En svo blandast þetta saman við almennan sagnfræðiáhuga og almennan fróðleik". Eitt af því sem sameinar þetta er stálminni Finnboga á bílnúmer, sérstaklega þau gömlu og það nægir að nefna gamalt númer; Finnbogi er vís til að muna á hvaða bíl það var og hver átti hann. "Þau hafa stimplast ótrúlega inn", segir hann hugsi. "Það er sagt að sumt fólk, sem stundum er talið andlega bjagað, hafi svona sérgáfu... þetta er líkast á því rólinu", bætir hann íbygginn við og skellihlær. Og það hangir fleira á þessari spýtu því Finnbogi man gjörla fjármarkið hjá Páli Árnasyni bónda á Litlu-Reykjum þar sem hann var í sveit. "Það var tvírifað í stúf og gagnbitað vinstra", segir hann hikstalaust. Hefur gaman af drossíumSem bílaáhugamaður hefur Finnbogi átt marga bíla um dagana en hann segir þá þó færri en tilefni gefur til. Og skýringin er sú að hann er frekar fastheldinn á bíla. "Þeir safnast upp hjá mér", útskýrir hann og glottir. "Ég á reyndar ekki nema fjóra núna og þar af einn í varahluti", bætir hann við og snýtir sér. Hann á sem sagt tvo Volvobíla; 240 gerðina, módel 1987 og 1988, Subaru og loks Grand Cherokee jeppa. Er þó enginn jeppakall að sögn. "Nei, ég er það ekki... þið afsakið", segir hann og skellir upp úr. "Ég hef ekkert gaman af jeppum en ég hef gaman af drossíum", bætir hann við með hlýju í röddinni og rifjar upp nokkrar gamlar og góðar drossíur sem hann hefur átt um dagana. Hákarlstugga JaggersFlesta fréttamenn dreymir um að landa stóru fréttinni einhvern tímann á ferlinum. Sumir myndu segja að stóra fréttin hans Finnboga hafi verið koma Micks Jagger til Ísafjarðar um verslunarmannahelgina 1999. "Ég stóð uppi á stillans og var að mála þegar Kári Jónasson hringdi frá Fréttastofunni í Reykjavík og tjáði mér að Mick Jagger væri á Ísafirði", rifjar Finnbogi upp með bros á vör. Og hann dreif sig í bæinn, niður í Neðstakaupstað en þá var Jagger nýfarinn úr Byggðasafninu þar sem einhver hafði gefið honum hákarl. "Jagger spýtti hákarlinum út úr sér en sem betur fer var þarna drengur sem hafði vit á að hirða tugguna og setja hana í krukku", segir Finnbogi og nú hlæjum við svo dátt að fólk á næstu borðum lítur forviða á okkur. Stones mínir mennFinnbogi fann svo Jagger í minjagripaverslun í miðbænum og tókst með lagni að ná tali af goðinu. "Ég náði bara augnsambandi við hann svona eins og maður nær augnsambandi við hund eða kött", segir Finnbogi og hristist allur af hlátri. Og þeir áttu ágætisspjall saman, þar sem Finnbogi sagði Jagger meðal annars frá því að hann hefði alla tíð haldið upp á Rolling Stones. "Þetta hafa alltaf verið mínir menn", segir Finnbogi sannfærandi röddu. Hættir á næsta áriÁ næsta ári hyggst Finnbogi láta af störfum hjá útvarpinu; verður þá kominn á hina gullnu 95 ára reglu hjá ríkinu. Hann segir starfið oft á tíðum lýjandi; í mörgu að mæðast og álagið hafi aukist með árunum. "Maður er kannski að vinna fyrir útvarpið, sjónvarpið og svæðisfréttirnar allt í senn og það eru erfiðar dagar þegar maður er svona margklofinn, maður er eins og Ingjaldsfíflið, deilist sem víðast", segir hann hlæjandi og fær sér svo korn í aðra nösina. EftirmælinHann segist í raun hlakka til að hætta, þó að hann hætti að sjálfsögðu ekki að vinna. "Það eru mörg verkefni framundan, en ég segi oft eins og Jón Helgason prófessor:" Senn er þess von að úr sessinum mínum ég víki, senn skal mér stefnt inn í skugganna fjölmenna ríki, spyrji þá einhver hvar athafna minna sér staði er það í fáeinum línum á gulnuðu blaði. Við segjum bara amen eftir efninu; kveðjum Finnboga og notaleg húsakynni Langa Manga og göngum út í ísfirskt kvöldkulið. Innlent Menning Mest lesið Áhrifavaldur sakaður um að bera ábyrgð á dauða dóttur sinnar Erlent Fjögur búsetuúrræði Vinnumálastofnunar standa auð Innlent Æf vegna ummæla Kristrúnar um falsfréttir: „Þessi skammarlegu, ómaklegu ummæli“ Innlent Íranir neita að hafa skotið eldflaugum Erlent Sé tilraun til að þagga niður í gagnrýni Innlent Breytingar á lögum um sjúkratryggingar mismuni eftir efnahagsstöðu Innlent Ísraelar samþykkja vopnahlé Trumps Innlent Ísland muni ekki verja fimm prósentum til varnarmála Innlent Fleiri handteknir í Borgarnesi Innlent Segir vopnahlé í höfn Erlent Fleiri fréttir Fundað á Alþingi fram á nótt og framhald strax klukkan tíu Breytingar á lögum um sjúkratryggingar mismuni eftir efnahagsstöðu 42 prósent fanga erlendir ríkisborgarar Sé tilraun til að þagga niður í gagnrýni Fjögur búsetuúrræði Vinnumálastofnunar standa auð Ísraelar samþykkja vopnahlé Trumps Æf vegna ummæla Kristrúnar um falsfréttir: „Þessi skammarlegu, ómaklegu ummæli“ Engar stórvirkjanir í Skagafirði en opið að fara í Kjalölduveitu Ísland muni ekki verja fimm prósentum til varnarmála Mikill reykur eftir að kviknaði í annarri efnalaug „Við erum auðvitað ekki komin þangað“ Telja einhvern hér á landi búa yfir vitneskju um hvað kom fyrir Jón Þröst Fleiri handteknir í Borgarnesi Átök breiðast út í Mið-Austurlöndum, virkjanaáform og brúðkaup Bezos Gert að greiða fyrrverandi manni sínum bætur vegna dreifingar á nektarmynd Sextán ár fyrir að bana dóttur sinni Leita fulltingis forseta til að fá upplýsingar um veiðigjöld Lúsmý um allt land en bitmýið einnig árásargjarnt Kona féll í Svöðufoss „Það gengur ekki að þingið sé tekið í gíslingu“ „Landslið barna“ tekið til starfa á Suðurnesjum Grunar að fjárheimildir ætlaðar þjónustu hafi farið í launakostnað „Annars værum við ekki að leggja í þessar miklu aðgerðir“ Flaug í einkaflugi með Støre Réðst á einstakling á sjötugsaldri með hníf Lætur reyna á hvort samræði við þrettán ára sé nauðgun Biðla til foreldra: Barn einungis þrjátíu sekúndur að drukkna Árásum á Íran haldið áfram og enn þráttað um veiðigjöld Neita öll sök í Gufunessmálinu Váleg þróun að ríki telji sig ekki þurfa að færa rök fyrir því að beita hervaldi Sjá meira
Við Aðalstræti á Ísafirði er veitinga- og kaffhúsið Langi Mangi; nafnið að sjálfsögðu borið fram að vestfirskum hætti. Þetta er vistlegur staður í gömlu íbúðarhúsnæði; samsettur af nokkrum misstórum herbergjum utan um barinn í miðju hússins, þar sem eldhúsið hefur vísast verið á árum áður. Ljósmyndasýning stendur yfir á veggjunum; svart/hvítar myndir frá Ísafirði og víðar. Mark Knopfler sér um ómþýðan undirleik. Loðmundur að austanFinnbogi er vörpulegur maður á alla kanta; stór og þrekinn. Gráskeggjaður og góðlegur; höndin þykk og hlý. Hann er hress í bragði, hlær dillandi hlátri; tekur í nefið og snýtir sér hraustlega. Öryggið er í fyrirrúmi hjá Finnboga; hann gengur bæði með belti og axlabönd. Hann hefur gaman af alls kyns spaugsemi og skemmtisögum. Segir eina af sjálfum sér. "Ég kom þarna suður til ykkar á Fréttablaðinu að hitta Kára Jónasson ritstjóra og gerði það af skömm minni að segja við stúlkuna í afgreiðslunni að ég héti Loðmundur og kæmi að austan að hitta Kára. Hún lét sér hvergi bregða heldur hringdi í Kára og sagði honum að það væri einhver Loðmundur kominn að hitta hann. Hleyptu honum inn sagði Kári og hafði eflaust grun um hver væri á ferðinni." Banghagur maðurFlestir landsmenn kannast við Finnboga úr útvarpinu og síðar sjónvarpinu en hann hefur verið forstöðumaður Svæðisútvarps Vestfjarða frá stofnun 1989. Það var þó ekki útvarpsmennskan sem dró hann hingað vestur á sínum tíma, heldur kennsla. Fyrst í Súðavík og síðar á Núpi, þar sem útvarpsmennskan hófst með þættinum Að vestan. Annars er Finnbogi kominn af smiðum í ættir fram og ólst upp við smíðavinnu. Hann gerir þó lítið úr afrekum sínum á því sviði. "Maður er banghagur eins og það er kallað", segir hann kímileitur, "og nokkuð liðtækur í bílaviðgerðum", bætir hann við og strýkur skeggið. Tvírifað í stúfVið fáum rjúkandi kaffi á borð og Finnbogi fær sér í nefið. Talið berst að bílum en Finnbogi er sérstakur áhugamaður um bíla og bílasögu. Hann er hafsjór af fróðleik um bíla og kann aragrúa af sögum um einstaka bíla og eigendur þeirra. En myndi hann kalla þetta bíladellu? "Áreiðanlega", segir hann og brosir. "En svo blandast þetta saman við almennan sagnfræðiáhuga og almennan fróðleik". Eitt af því sem sameinar þetta er stálminni Finnboga á bílnúmer, sérstaklega þau gömlu og það nægir að nefna gamalt númer; Finnbogi er vís til að muna á hvaða bíl það var og hver átti hann. "Þau hafa stimplast ótrúlega inn", segir hann hugsi. "Það er sagt að sumt fólk, sem stundum er talið andlega bjagað, hafi svona sérgáfu... þetta er líkast á því rólinu", bætir hann íbygginn við og skellihlær. Og það hangir fleira á þessari spýtu því Finnbogi man gjörla fjármarkið hjá Páli Árnasyni bónda á Litlu-Reykjum þar sem hann var í sveit. "Það var tvírifað í stúf og gagnbitað vinstra", segir hann hikstalaust. Hefur gaman af drossíumSem bílaáhugamaður hefur Finnbogi átt marga bíla um dagana en hann segir þá þó færri en tilefni gefur til. Og skýringin er sú að hann er frekar fastheldinn á bíla. "Þeir safnast upp hjá mér", útskýrir hann og glottir. "Ég á reyndar ekki nema fjóra núna og þar af einn í varahluti", bætir hann við og snýtir sér. Hann á sem sagt tvo Volvobíla; 240 gerðina, módel 1987 og 1988, Subaru og loks Grand Cherokee jeppa. Er þó enginn jeppakall að sögn. "Nei, ég er það ekki... þið afsakið", segir hann og skellir upp úr. "Ég hef ekkert gaman af jeppum en ég hef gaman af drossíum", bætir hann við með hlýju í röddinni og rifjar upp nokkrar gamlar og góðar drossíur sem hann hefur átt um dagana. Hákarlstugga JaggersFlesta fréttamenn dreymir um að landa stóru fréttinni einhvern tímann á ferlinum. Sumir myndu segja að stóra fréttin hans Finnboga hafi verið koma Micks Jagger til Ísafjarðar um verslunarmannahelgina 1999. "Ég stóð uppi á stillans og var að mála þegar Kári Jónasson hringdi frá Fréttastofunni í Reykjavík og tjáði mér að Mick Jagger væri á Ísafirði", rifjar Finnbogi upp með bros á vör. Og hann dreif sig í bæinn, niður í Neðstakaupstað en þá var Jagger nýfarinn úr Byggðasafninu þar sem einhver hafði gefið honum hákarl. "Jagger spýtti hákarlinum út úr sér en sem betur fer var þarna drengur sem hafði vit á að hirða tugguna og setja hana í krukku", segir Finnbogi og nú hlæjum við svo dátt að fólk á næstu borðum lítur forviða á okkur. Stones mínir mennFinnbogi fann svo Jagger í minjagripaverslun í miðbænum og tókst með lagni að ná tali af goðinu. "Ég náði bara augnsambandi við hann svona eins og maður nær augnsambandi við hund eða kött", segir Finnbogi og hristist allur af hlátri. Og þeir áttu ágætisspjall saman, þar sem Finnbogi sagði Jagger meðal annars frá því að hann hefði alla tíð haldið upp á Rolling Stones. "Þetta hafa alltaf verið mínir menn", segir Finnbogi sannfærandi röddu. Hættir á næsta áriÁ næsta ári hyggst Finnbogi láta af störfum hjá útvarpinu; verður þá kominn á hina gullnu 95 ára reglu hjá ríkinu. Hann segir starfið oft á tíðum lýjandi; í mörgu að mæðast og álagið hafi aukist með árunum. "Maður er kannski að vinna fyrir útvarpið, sjónvarpið og svæðisfréttirnar allt í senn og það eru erfiðar dagar þegar maður er svona margklofinn, maður er eins og Ingjaldsfíflið, deilist sem víðast", segir hann hlæjandi og fær sér svo korn í aðra nösina. EftirmælinHann segist í raun hlakka til að hætta, þó að hann hætti að sjálfsögðu ekki að vinna. "Það eru mörg verkefni framundan, en ég segi oft eins og Jón Helgason prófessor:" Senn er þess von að úr sessinum mínum ég víki, senn skal mér stefnt inn í skugganna fjölmenna ríki, spyrji þá einhver hvar athafna minna sér staði er það í fáeinum línum á gulnuðu blaði. Við segjum bara amen eftir efninu; kveðjum Finnboga og notaleg húsakynni Langa Manga og göngum út í ísfirskt kvöldkulið.
Innlent Menning Mest lesið Áhrifavaldur sakaður um að bera ábyrgð á dauða dóttur sinnar Erlent Fjögur búsetuúrræði Vinnumálastofnunar standa auð Innlent Æf vegna ummæla Kristrúnar um falsfréttir: „Þessi skammarlegu, ómaklegu ummæli“ Innlent Íranir neita að hafa skotið eldflaugum Erlent Sé tilraun til að þagga niður í gagnrýni Innlent Breytingar á lögum um sjúkratryggingar mismuni eftir efnahagsstöðu Innlent Ísraelar samþykkja vopnahlé Trumps Innlent Ísland muni ekki verja fimm prósentum til varnarmála Innlent Fleiri handteknir í Borgarnesi Innlent Segir vopnahlé í höfn Erlent Fleiri fréttir Fundað á Alþingi fram á nótt og framhald strax klukkan tíu Breytingar á lögum um sjúkratryggingar mismuni eftir efnahagsstöðu 42 prósent fanga erlendir ríkisborgarar Sé tilraun til að þagga niður í gagnrýni Fjögur búsetuúrræði Vinnumálastofnunar standa auð Ísraelar samþykkja vopnahlé Trumps Æf vegna ummæla Kristrúnar um falsfréttir: „Þessi skammarlegu, ómaklegu ummæli“ Engar stórvirkjanir í Skagafirði en opið að fara í Kjalölduveitu Ísland muni ekki verja fimm prósentum til varnarmála Mikill reykur eftir að kviknaði í annarri efnalaug „Við erum auðvitað ekki komin þangað“ Telja einhvern hér á landi búa yfir vitneskju um hvað kom fyrir Jón Þröst Fleiri handteknir í Borgarnesi Átök breiðast út í Mið-Austurlöndum, virkjanaáform og brúðkaup Bezos Gert að greiða fyrrverandi manni sínum bætur vegna dreifingar á nektarmynd Sextán ár fyrir að bana dóttur sinni Leita fulltingis forseta til að fá upplýsingar um veiðigjöld Lúsmý um allt land en bitmýið einnig árásargjarnt Kona féll í Svöðufoss „Það gengur ekki að þingið sé tekið í gíslingu“ „Landslið barna“ tekið til starfa á Suðurnesjum Grunar að fjárheimildir ætlaðar þjónustu hafi farið í launakostnað „Annars værum við ekki að leggja í þessar miklu aðgerðir“ Flaug í einkaflugi með Støre Réðst á einstakling á sjötugsaldri með hníf Lætur reyna á hvort samræði við þrettán ára sé nauðgun Biðla til foreldra: Barn einungis þrjátíu sekúndur að drukkna Árásum á Íran haldið áfram og enn þráttað um veiðigjöld Neita öll sök í Gufunessmálinu Váleg þróun að ríki telji sig ekki þurfa að færa rök fyrir því að beita hervaldi Sjá meira