Innlent

Gera áfram ráð fyrir gosi því kvikan sitji grunnt

Margrét Helga Erlingsdóttir skrifar
Þessi væna sprunga myndaðist í malbiki á vegi við Svartsengi.
Þessi væna sprunga myndaðist í malbiki á vegi við Svartsengi. Vísir/Vilhelm

Áfram þarf að gera ráð fyrir því að eldgos geti brotist út á Reykjanesskaga því kvikan situr grunnt eða á um eins kílómetra dýpi.

Þetta sýna nýjustu gervihnattamyndir, GPS mælingar og líkanreikningar sem náttúruvársérfræðingar vísindaráðs almannavarna rýndu í fyrr í dag.

Ef til eldgoss kæmi á Reykjanesskaga þá yrði það einhvers staðar á sprungu á svæðinu sem afmarkast af Fagradalsfjalli og Keili þar sem kvikugangurinn er að myndast. Engar vísbendingar eru um kvikuhreyfingar utan þess svæðis að því er segir í tilkynningu frá vísindaráði. Líklegasti uppkomustaður kviku er syðst í kvikuganginum, af virkni síðustu daga að dæma.

Á þessari mynd er afmarkað svæði þar sem kvikugangurinn er að myndast undir jarðskorpunni. Þegar kvika flæðir inn í jarðlög og myndar kvikugang, líkt og nú á sér stað á umbrotasvæðinu milli Keilis og Fagradalsfjall, myndast þrýstingu í jarðskorpunni. Það skapar spennu austan og vestan megin við umbrotasvæðið og er líkleg skýring á þeim skjálftum sem verða þar sú að um sé að ræða svokallaða „gikkskjálfta“ sem eru merki um spennulosun en tákna ekki að kvika sé á hreyfingu á þeim svæðum sem þeir mælast. Dæmi um slíka skjálfta mátti sjá aðfaranótt sunnudags, 7. mars, þegar margir kröftugir skjálftar mældust á skömmum tíma.

Ef kvikugangurinn heldur áfram að stækka næstu daga og vikur þarf að gera ráð fyrir sambærilegum jarðskjálftahviðum og urðu um helgina.

Jarðsjálftavirkni hefur heldur minnkað frá því sem var um helgina en líkt og fram hefur komið jókst skjálftavirknin í Fagradalsfjalli á laugardagskvöld umtalsvert og aðfaranótt sunnudags hófst órói sem stóð yfir í um tuttugu mínútur. Og um tvöleytið, þá sömu nótt, reið yfir skjálfti að stærðinni 5,1. 

Áhrif kvikugangsins á önnur svæði á Reykjanesskaga

Þegar kvika flæðir inn í jarðlög og myndar kvikugang, líkt og nú á sér stað á svæðinu milli Keilis og Fagradalsfjalls, myndast þrýstingur í jarðskorpunni. Það veldur spennubreytingum á stóru svæði umhverfis ganginn. 

Líkanreikningar sýna að þessar spennubreytingar koma af stað svokölluðum „gikkskjálftum“ við sinn hvorn enda kvikugangsins. Þessir skjálftar eru merki um spennulosun, en tákna ekki að kvika sé á hreyfingu á þeim svæðum sem þeir mælast.

Helstu niðurstöður fundar Vísindaráðs

Áfram er talið að ef til goss kemur yrði það á sprungu einhversstaðar á því svæði sem afmarkast af Fagradalsfjalli og Keili þar sem kvikugangurinn er að myndast. Engar vísbendingar eru um kvikuhreyfingar fyrir utan þetta svæði.

Líklegasti uppkomustaður kviku, miðað við virkni undanfarna daga, er syðst í kvikuganginum.

Nýjustu gervihnattamyndir, GPS mælingar og líkanreikningar benda til þess að dregið hafi úr kvikuflæði frá því í upphafi síðustu viku. Kvikan situr grunnt og áfram þarf að gera ráð fyrir að gos geti brotist út.

Ef kvikugangurinn heldur áfram að stækka næstu daga og vikur, má eiga von á sambærilegum jarðskjálftahviðum og urðu um helgina.

Það er mat vísindaráðs að búast megi við því að virknin á Reykjanesskaga verði kaflaskipt næstu daga. Gera þarf ráð fyrir því að ef kvikugangurinn heldur áfram að myndast næstu daga og vikur þá er von á sambærilegum jarðskjálftahviðum og urðu um helgina.

Áfram eru þessar sviðsmyndir líklegastar:

-Það dregur úr jarðskjálftavirkni næstu daga eða vikur.

-Hrinan mun færast í aukana með stærri skjálftum, allt að 6 að stærð í nágrenni við Fagradalsfjall

-Skjálfti af stærða allt að 6.5 verður sem á sér upptök í Brennisteinsfjöllum

-Kvikuinnskot haldi áfram í nágrenni við Fagradalsfjall:

*Kvikuinnskotsvirkni minnkar og kvika storknar

*Leiðir til flæðigoss með hraunflæði sem mun líklega ekki ógna byggð

Eldgos og jarðhræringar Jarðhræringar á Reykjanesi

Tengdar fréttir

Fjögur svæði líklegust og öll fjarri íbúabyggð

Eldfjallafræði- og náttúruvárhópur Háskóla Íslands greinir frá því að eftir síðasta sólarhring hafi elduppkomunæmissvæði breyst nokkuð. Nú séu fjögur meginsvæði. Frá vestri til austurs eru þau Eldvörp, Sýlingafell, Fagradalsfjallssvæðið og Móhálsadalur, milli Djúpavatns og Trölladyngju.

Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur.

Mest lesið


Fleiri fréttir

Sjá meira


×

Mest lesið