Telur elsta nafn Íslands vera Thymele og gríska sæfara hafa fundið landið Kristján Már Unnarsson skrifar 20. janúar 2021 23:23 Sæfarinn Píþeas er sagður hafa siglt frá grísku nýlendunni Massalíu og fundið óbyggða eyju norðan Bretlands í kringum árið 325 fyrir Krist. Stöð 2/Landnemarnir. Grískur fréttamiðill segir nýja vísbendingu um að það voru Grikkir sem fundu Ísland á fjórðu öld fyrir Krist og að eyjan hafi fyrst verið kennd við altari. Breskur málvísindamaður telur að fyrsta nafn Íslands, sem gríski sæfarinn Pýþeas er sagður hafa gefið landinu, hafi ekki verið Thule heldur Thymele, sem á forngrísku þýðir altari. Í þáttunum Landnemarnir á Stöð 2 fyrir fimm árum fjölluðum við um Pýþeas sem sigldi frá Massalíu, nú Marseille, í kringum árið 325 fyrir Krist. Hann fann óbyggða eyju í norðri sem kölluð var Thule, tólfhundruð árum fyrir tíma Ingólfs Arnarsonar, en sagan var rifjuð upp í fréttum Stöðvar 2. Gísli Sigurðsson, rannsóknarprófessor á Árnastofnun, sýnir forn handrit Íslendingasagna. Frásögn um Thule er í Landnámu.Stöð 2/Landnemarnir Í upphafi Landnámabókar er sagt frá arfsögninni um Ultima Thule, eða fjarlæga Thule: „Í aldarfarsbók þeirri, er Beda prestur heilagur gerði, er getið eylands þess er Thile heitir og á bókum er sagt, að liggi sex dægra sigling í norður frá Bretlandi; þar sagði hann eigi koma dag á vetur og eigi nótt á sumar, þá er dagur er sem lengstur. Til þess ætla vitrir menn það haft, að Ísland sé Thile kallað.“ Margar kenningar hafa birst um hvaða land átt er við en upphafleg frásögn Pýþeasar er glötuð og aðeins til í óljósum endursögnum. Ísland er þó oftast nefnt sem Thule en einnig Noregur, Færeyjar, Hjaltland og jafnvel Grænland. Frá Hornafirði. Þau fjöll sem líklegast er að sæfarar á leið frá Bretlandi hafi fyrst séð á Íslandi eru suðaustanlands.Friðrik Þór Halldórsson Á Árnastofnun var Gísli Sigurðsson rannsóknarprófessor ekki í vafa í Landnemaþáttunum: „Ég held að það sé ótvírætt að Thule sé Ísland,“ sagði Gísli í viðtali sem birtist fyrir fimm árum. Fréttamiðill um gríska arfleifð fagnar því að núna sé komin ný vísbending sem styður þá kenningu að það voru Grikkir sem fundu Ísland. Vitnað er í grein Andrews Breeze, sérfræðings í fornmálum, sem birt er í desemberútgáfu vísindaritsins The Housman Society Journal. Þar telur málvísindaprófessorinn að nafnið Thule sé misritun í endursögnum af frásögn Pýþeasar. Hann hafi nefnt landið Thymele, sem þýði altari í forngrísku. „Vandamálið er að orðið Thule, eða Thyle, þýðir ekkert,“ segir Dr. Andrew Breeze í viðtali við Greek Reporter og bendir á að sé orðið leiðrétt með því að bæta tveimur bókstöfum við, á milli tveggja atkvæða þess, fáist orðið Thymele. „Thymele þýðir „altari“ og var algengt orð í forngrísku,“ segir Breeze, sem er prófessor við háskólann í Pamplona á Spáni. Sæbrött fjöllin við suðurströnd Íslands hafi minnt grísku sæfarana á grísk altari. Pýþeas kunni að hafa séð reyk og ösku frá eldfjalli og þá verið hugsað til elds og gufu sem steig upp frá grísku altari. Hekla. Breski málvísindamaðurinn segir að Pýþeas og menn hans gætu hafa séð Heklu eða annað eldfjall gjósa. Það hafi minnt þá á eld og gufu frá grísku altari.Stöð 2 Til forna voru menn ekki vissir um hvaða land væri Thule og því festist það nafn aldrei við Ísland. En ef þessi kenning málvísindamannsins er rétt, að gríski sæfarinn Pýþeas hafi í raun nefnt landið Thymele, má velta því upp hvort það nafn hefði frekar fests við Ísland. Við værum þá ekki Íslendingar, heldur kannski Thymelingar. Og hvað ef norrænir menn hefðu svo tekið upp á því að þýða nafnið? Héti eyjan þá Altari og værum við þá Altarisbúar? Hægt er að nálgast alla þætti Landnemanna á Stöð 2+. Fjallað er um Thule í 2. þætti. Hér má sjá frétt Stöðvar 2: Frétt um nafngift Hrafna-Flóka má sjá hér: Frétt um nafngift Grænlands má sjá hér: Landnemarnir Handritasafn Árna Magnússonar Menning Íslensk fræði Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Getur gosið hvenær sem er Innlent Tók upp þegar hann nauðgaði kærustu sinni í tvígang Innlent Maðurinn sem kveikti í sjálfum sér látinn Erlent Fluttir á sjúkrahús eftir hópslagsmál í miðborginni Innlent Að taka afstöðu er einkamál hvers og eins Innlent Þjófunum yfirsást taska með milljónum króna Innlent Íkveikjan ekki talin hafa beinst að Trump eða réttarhöldunum Erlent Tilkynnti sig tvisvar til barnaverndar til að fá aðstoð fyrir einhverfa dóttur Innlent Pollrólegur í viðtali í 45 metra hæð yfir borginni Innlent Besti vinur úlfanna hlakkar til að tengjast áhorfendum í Hörpu Innlent Fleiri fréttir Fluttir á sjúkrahús eftir hópslagsmál í miðborginni Getur gosið hvenær sem er Að taka afstöðu er einkamál hvers og eins Besti vinur úlfanna hlakkar til að tengjast áhorfendum í Hörpu Pollrólegur í viðtali í 45 metra hæð yfir borginni Tilkynnti sig tvisvar til barnaverndar til að fá aðstoð fyrir einhverfa dóttur Bandarísk þota í vandræðum lenti í Keflavík Þjófunum yfirsást taska með milljónum króna Framkvæmdastjórinn sagður hafa greitt sjálfum sér án heimildar Yfirvofandi eldgos, örvæntingarfull móðir og Hamraborgarþjófarnir Eiga von á öðru eldgosi Maður með kókaín í niðursuðudósum fær mildari dóm Tók upp þegar hann nauðgaði kærustu sinni í tvígang Öllum dómurum skipt út í milljarðamáli fyrrverandi ráðherra Skoðar róttækar breytingar á vaxtabótakerfinu Baldur segir lygasögur ekki hafa nein áhrif á þá Felix Ráðnar aðstoðarmenn nýrrar ríkisstjórnar Átta forsetaefni klár með listana Þórhildur og Heiða María hlutu Hvatningarverðlaun Rannsóknasjóðs Taska stútfull af milljónum króna enn ófundin Ófundin peningataska, aukin spenna í Mið-Austurlöndum og breyting á vaxtabótum Svona var Pallborðið með Baldri, Höllu Hrund og Jóni Guðmundur H. Garðarsson fallinn frá Sakaður um fjölda afbrota: Ungar stúlkur einar heima urðu skelkaðar þegar hann ruddist inn Helga ekki tilbúin að henda inn handklæðinu Kallað út vegna eldamennsku við Stuðlaháls Kæra bónda eftir að 29 naut fundust dauð Straumhvörf í veðrinu Náttúran helsta ástæðan fyrir ferðalögum til Íslands Hættir með Matargjafir á Akureyri með sorg í hjarta Sjá meira
Í þáttunum Landnemarnir á Stöð 2 fyrir fimm árum fjölluðum við um Pýþeas sem sigldi frá Massalíu, nú Marseille, í kringum árið 325 fyrir Krist. Hann fann óbyggða eyju í norðri sem kölluð var Thule, tólfhundruð árum fyrir tíma Ingólfs Arnarsonar, en sagan var rifjuð upp í fréttum Stöðvar 2. Gísli Sigurðsson, rannsóknarprófessor á Árnastofnun, sýnir forn handrit Íslendingasagna. Frásögn um Thule er í Landnámu.Stöð 2/Landnemarnir Í upphafi Landnámabókar er sagt frá arfsögninni um Ultima Thule, eða fjarlæga Thule: „Í aldarfarsbók þeirri, er Beda prestur heilagur gerði, er getið eylands þess er Thile heitir og á bókum er sagt, að liggi sex dægra sigling í norður frá Bretlandi; þar sagði hann eigi koma dag á vetur og eigi nótt á sumar, þá er dagur er sem lengstur. Til þess ætla vitrir menn það haft, að Ísland sé Thile kallað.“ Margar kenningar hafa birst um hvaða land átt er við en upphafleg frásögn Pýþeasar er glötuð og aðeins til í óljósum endursögnum. Ísland er þó oftast nefnt sem Thule en einnig Noregur, Færeyjar, Hjaltland og jafnvel Grænland. Frá Hornafirði. Þau fjöll sem líklegast er að sæfarar á leið frá Bretlandi hafi fyrst séð á Íslandi eru suðaustanlands.Friðrik Þór Halldórsson Á Árnastofnun var Gísli Sigurðsson rannsóknarprófessor ekki í vafa í Landnemaþáttunum: „Ég held að það sé ótvírætt að Thule sé Ísland,“ sagði Gísli í viðtali sem birtist fyrir fimm árum. Fréttamiðill um gríska arfleifð fagnar því að núna sé komin ný vísbending sem styður þá kenningu að það voru Grikkir sem fundu Ísland. Vitnað er í grein Andrews Breeze, sérfræðings í fornmálum, sem birt er í desemberútgáfu vísindaritsins The Housman Society Journal. Þar telur málvísindaprófessorinn að nafnið Thule sé misritun í endursögnum af frásögn Pýþeasar. Hann hafi nefnt landið Thymele, sem þýði altari í forngrísku. „Vandamálið er að orðið Thule, eða Thyle, þýðir ekkert,“ segir Dr. Andrew Breeze í viðtali við Greek Reporter og bendir á að sé orðið leiðrétt með því að bæta tveimur bókstöfum við, á milli tveggja atkvæða þess, fáist orðið Thymele. „Thymele þýðir „altari“ og var algengt orð í forngrísku,“ segir Breeze, sem er prófessor við háskólann í Pamplona á Spáni. Sæbrött fjöllin við suðurströnd Íslands hafi minnt grísku sæfarana á grísk altari. Pýþeas kunni að hafa séð reyk og ösku frá eldfjalli og þá verið hugsað til elds og gufu sem steig upp frá grísku altari. Hekla. Breski málvísindamaðurinn segir að Pýþeas og menn hans gætu hafa séð Heklu eða annað eldfjall gjósa. Það hafi minnt þá á eld og gufu frá grísku altari.Stöð 2 Til forna voru menn ekki vissir um hvaða land væri Thule og því festist það nafn aldrei við Ísland. En ef þessi kenning málvísindamannsins er rétt, að gríski sæfarinn Pýþeas hafi í raun nefnt landið Thymele, má velta því upp hvort það nafn hefði frekar fests við Ísland. Við værum þá ekki Íslendingar, heldur kannski Thymelingar. Og hvað ef norrænir menn hefðu svo tekið upp á því að þýða nafnið? Héti eyjan þá Altari og værum við þá Altarisbúar? Hægt er að nálgast alla þætti Landnemanna á Stöð 2+. Fjallað er um Thule í 2. þætti. Hér má sjá frétt Stöðvar 2: Frétt um nafngift Hrafna-Flóka má sjá hér: Frétt um nafngift Grænlands má sjá hér:
Landnemarnir Handritasafn Árna Magnússonar Menning Íslensk fræði Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Getur gosið hvenær sem er Innlent Tók upp þegar hann nauðgaði kærustu sinni í tvígang Innlent Maðurinn sem kveikti í sjálfum sér látinn Erlent Fluttir á sjúkrahús eftir hópslagsmál í miðborginni Innlent Að taka afstöðu er einkamál hvers og eins Innlent Þjófunum yfirsást taska með milljónum króna Innlent Íkveikjan ekki talin hafa beinst að Trump eða réttarhöldunum Erlent Tilkynnti sig tvisvar til barnaverndar til að fá aðstoð fyrir einhverfa dóttur Innlent Pollrólegur í viðtali í 45 metra hæð yfir borginni Innlent Besti vinur úlfanna hlakkar til að tengjast áhorfendum í Hörpu Innlent Fleiri fréttir Fluttir á sjúkrahús eftir hópslagsmál í miðborginni Getur gosið hvenær sem er Að taka afstöðu er einkamál hvers og eins Besti vinur úlfanna hlakkar til að tengjast áhorfendum í Hörpu Pollrólegur í viðtali í 45 metra hæð yfir borginni Tilkynnti sig tvisvar til barnaverndar til að fá aðstoð fyrir einhverfa dóttur Bandarísk þota í vandræðum lenti í Keflavík Þjófunum yfirsást taska með milljónum króna Framkvæmdastjórinn sagður hafa greitt sjálfum sér án heimildar Yfirvofandi eldgos, örvæntingarfull móðir og Hamraborgarþjófarnir Eiga von á öðru eldgosi Maður með kókaín í niðursuðudósum fær mildari dóm Tók upp þegar hann nauðgaði kærustu sinni í tvígang Öllum dómurum skipt út í milljarðamáli fyrrverandi ráðherra Skoðar róttækar breytingar á vaxtabótakerfinu Baldur segir lygasögur ekki hafa nein áhrif á þá Felix Ráðnar aðstoðarmenn nýrrar ríkisstjórnar Átta forsetaefni klár með listana Þórhildur og Heiða María hlutu Hvatningarverðlaun Rannsóknasjóðs Taska stútfull af milljónum króna enn ófundin Ófundin peningataska, aukin spenna í Mið-Austurlöndum og breyting á vaxtabótum Svona var Pallborðið með Baldri, Höllu Hrund og Jóni Guðmundur H. Garðarsson fallinn frá Sakaður um fjölda afbrota: Ungar stúlkur einar heima urðu skelkaðar þegar hann ruddist inn Helga ekki tilbúin að henda inn handklæðinu Kallað út vegna eldamennsku við Stuðlaháls Kæra bónda eftir að 29 naut fundust dauð Straumhvörf í veðrinu Náttúran helsta ástæðan fyrir ferðalögum til Íslands Hættir með Matargjafir á Akureyri með sorg í hjarta Sjá meira