Telur elsta nafn Íslands vera Thymele og gríska sæfara hafa fundið landið Kristján Már Unnarsson skrifar 20. janúar 2021 23:23 Sæfarinn Píþeas er sagður hafa siglt frá grísku nýlendunni Massalíu og fundið óbyggða eyju norðan Bretlands í kringum árið 325 fyrir Krist. Stöð 2/Landnemarnir. Grískur fréttamiðill segir nýja vísbendingu um að það voru Grikkir sem fundu Ísland á fjórðu öld fyrir Krist og að eyjan hafi fyrst verið kennd við altari. Breskur málvísindamaður telur að fyrsta nafn Íslands, sem gríski sæfarinn Pýþeas er sagður hafa gefið landinu, hafi ekki verið Thule heldur Thymele, sem á forngrísku þýðir altari. Í þáttunum Landnemarnir á Stöð 2 fyrir fimm árum fjölluðum við um Pýþeas sem sigldi frá Massalíu, nú Marseille, í kringum árið 325 fyrir Krist. Hann fann óbyggða eyju í norðri sem kölluð var Thule, tólfhundruð árum fyrir tíma Ingólfs Arnarsonar, en sagan var rifjuð upp í fréttum Stöðvar 2. Gísli Sigurðsson, rannsóknarprófessor á Árnastofnun, sýnir forn handrit Íslendingasagna. Frásögn um Thule er í Landnámu.Stöð 2/Landnemarnir Í upphafi Landnámabókar er sagt frá arfsögninni um Ultima Thule, eða fjarlæga Thule: „Í aldarfarsbók þeirri, er Beda prestur heilagur gerði, er getið eylands þess er Thile heitir og á bókum er sagt, að liggi sex dægra sigling í norður frá Bretlandi; þar sagði hann eigi koma dag á vetur og eigi nótt á sumar, þá er dagur er sem lengstur. Til þess ætla vitrir menn það haft, að Ísland sé Thile kallað.“ Margar kenningar hafa birst um hvaða land átt er við en upphafleg frásögn Pýþeasar er glötuð og aðeins til í óljósum endursögnum. Ísland er þó oftast nefnt sem Thule en einnig Noregur, Færeyjar, Hjaltland og jafnvel Grænland. Frá Hornafirði. Þau fjöll sem líklegast er að sæfarar á leið frá Bretlandi hafi fyrst séð á Íslandi eru suðaustanlands.Friðrik Þór Halldórsson Á Árnastofnun var Gísli Sigurðsson rannsóknarprófessor ekki í vafa í Landnemaþáttunum: „Ég held að það sé ótvírætt að Thule sé Ísland,“ sagði Gísli í viðtali sem birtist fyrir fimm árum. Fréttamiðill um gríska arfleifð fagnar því að núna sé komin ný vísbending sem styður þá kenningu að það voru Grikkir sem fundu Ísland. Vitnað er í grein Andrews Breeze, sérfræðings í fornmálum, sem birt er í desemberútgáfu vísindaritsins The Housman Society Journal. Þar telur málvísindaprófessorinn að nafnið Thule sé misritun í endursögnum af frásögn Pýþeasar. Hann hafi nefnt landið Thymele, sem þýði altari í forngrísku. „Vandamálið er að orðið Thule, eða Thyle, þýðir ekkert,“ segir Dr. Andrew Breeze í viðtali við Greek Reporter og bendir á að sé orðið leiðrétt með því að bæta tveimur bókstöfum við, á milli tveggja atkvæða þess, fáist orðið Thymele. „Thymele þýðir „altari“ og var algengt orð í forngrísku,“ segir Breeze, sem er prófessor við háskólann í Pamplona á Spáni. Sæbrött fjöllin við suðurströnd Íslands hafi minnt grísku sæfarana á grísk altari. Pýþeas kunni að hafa séð reyk og ösku frá eldfjalli og þá verið hugsað til elds og gufu sem steig upp frá grísku altari. Hekla. Breski málvísindamaðurinn segir að Pýþeas og menn hans gætu hafa séð Heklu eða annað eldfjall gjósa. Það hafi minnt þá á eld og gufu frá grísku altari.Stöð 2 Til forna voru menn ekki vissir um hvaða land væri Thule og því festist það nafn aldrei við Ísland. En ef þessi kenning málvísindamannsins er rétt, að gríski sæfarinn Pýþeas hafi í raun nefnt landið Thymele, má velta því upp hvort það nafn hefði frekar fests við Ísland. Við værum þá ekki Íslendingar, heldur kannski Thymelingar. Og hvað ef norrænir menn hefðu svo tekið upp á því að þýða nafnið? Héti eyjan þá Altari og værum við þá Altarisbúar? Hægt er að nálgast alla þætti Landnemanna á Stöð 2+. Fjallað er um Thule í 2. þætti. Hér má sjá frétt Stöðvar 2: Frétt um nafngift Hrafna-Flóka má sjá hér: Frétt um nafngift Grænlands má sjá hér: Landnemarnir Handritasafn Árna Magnússonar Menning Íslensk fræði Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Lokuðu þorpi í leit að svörum um hvarf tveggja ára drengs Erlent Stærsti gígurinn orðinn „formfagur“ Innlent Voru sérstaklega varaðir við árás frá ISKP Erlent Lýsisskip strandaði í Fáskrúðsfirði Innlent Ísland að tapa í slagnum um ferðamenn Innlent Átta ára stúlka sú eina sem lifði rútuslys af Erlent Vilja einfalda fólki að komast til sjúkraþjálfara Innlent „Það þarf að stoppa svona menn áður en þeir drepa einhvern“ Innlent „Hvergi í verklagsreglum að við séum að reka fólk í burtu“ Innlent Hætt við framboð og vonast eftir þjóðhollum og guðræknum forseta Innlent Fleiri fréttir Lýsisskip strandaði í Fáskrúðsfirði Stærsti gígurinn orðinn „formfagur“ Vilja einfalda fólki að komast til sjúkraþjálfara Vélsleðamaður lenti í snjóflóði Kvöldfréttir Stöðvar 2 Hætt við framboð og vonast eftir þjóðhollum og guðræknum forseta Ísland að tapa í slagnum um ferðamenn „Hvergi í verklagsreglum að við séum að reka fólk í burtu“ Aðstoða göngumann á Móskarðshnjúkum Íbúar Hlíða velta fyrir sér dularfullum hvelli Ísland sé í torfkofanum í meðferð alvarlegra atvika Ný og glæsileg skólaþyrping byggð á Hellu Hamfaragámur Bónus tryggir kældan mat í neyðarástandi Fullkomlega sáttur við ákvörðun sína en útilokar ekkert „Það þarf að stoppa svona menn áður en þeir drepa einhvern“ Hádegisfréttir Bylgjunnar Svipar til gamalla óupplýstra rána Sýknaður af ákæru um að hafa tekið í háls barns Bjartur skírdagur fram undan í höfuðborginni Líkamsárás til rannsóknar eftir nóttina Fjölskylda í norðurljósaleit hrakin á brott af leiðsögumönnum Vilja koma böndum á bókhald trúfélaga Ferðaóðir Íslendingar þyrpast í ferðalög innanlands sem utan Verulega brugðið yfir Hamraborgarmálinu Hátt í hundrað dauðsföll á þremur árum Týndi vinningshafinn gaf sig fram og græddi níu milljónir Felldu úr gildi friðlýsingu en mátu Mumma ekki vanhæfan Kvöldfréttir Stöðvar 2 Býr á Íslandi en dæmd í sex ára fangelsi í Rússlandi Eldur í Hafnarfirði Sjá meira
Í þáttunum Landnemarnir á Stöð 2 fyrir fimm árum fjölluðum við um Pýþeas sem sigldi frá Massalíu, nú Marseille, í kringum árið 325 fyrir Krist. Hann fann óbyggða eyju í norðri sem kölluð var Thule, tólfhundruð árum fyrir tíma Ingólfs Arnarsonar, en sagan var rifjuð upp í fréttum Stöðvar 2. Gísli Sigurðsson, rannsóknarprófessor á Árnastofnun, sýnir forn handrit Íslendingasagna. Frásögn um Thule er í Landnámu.Stöð 2/Landnemarnir Í upphafi Landnámabókar er sagt frá arfsögninni um Ultima Thule, eða fjarlæga Thule: „Í aldarfarsbók þeirri, er Beda prestur heilagur gerði, er getið eylands þess er Thile heitir og á bókum er sagt, að liggi sex dægra sigling í norður frá Bretlandi; þar sagði hann eigi koma dag á vetur og eigi nótt á sumar, þá er dagur er sem lengstur. Til þess ætla vitrir menn það haft, að Ísland sé Thile kallað.“ Margar kenningar hafa birst um hvaða land átt er við en upphafleg frásögn Pýþeasar er glötuð og aðeins til í óljósum endursögnum. Ísland er þó oftast nefnt sem Thule en einnig Noregur, Færeyjar, Hjaltland og jafnvel Grænland. Frá Hornafirði. Þau fjöll sem líklegast er að sæfarar á leið frá Bretlandi hafi fyrst séð á Íslandi eru suðaustanlands.Friðrik Þór Halldórsson Á Árnastofnun var Gísli Sigurðsson rannsóknarprófessor ekki í vafa í Landnemaþáttunum: „Ég held að það sé ótvírætt að Thule sé Ísland,“ sagði Gísli í viðtali sem birtist fyrir fimm árum. Fréttamiðill um gríska arfleifð fagnar því að núna sé komin ný vísbending sem styður þá kenningu að það voru Grikkir sem fundu Ísland. Vitnað er í grein Andrews Breeze, sérfræðings í fornmálum, sem birt er í desemberútgáfu vísindaritsins The Housman Society Journal. Þar telur málvísindaprófessorinn að nafnið Thule sé misritun í endursögnum af frásögn Pýþeasar. Hann hafi nefnt landið Thymele, sem þýði altari í forngrísku. „Vandamálið er að orðið Thule, eða Thyle, þýðir ekkert,“ segir Dr. Andrew Breeze í viðtali við Greek Reporter og bendir á að sé orðið leiðrétt með því að bæta tveimur bókstöfum við, á milli tveggja atkvæða þess, fáist orðið Thymele. „Thymele þýðir „altari“ og var algengt orð í forngrísku,“ segir Breeze, sem er prófessor við háskólann í Pamplona á Spáni. Sæbrött fjöllin við suðurströnd Íslands hafi minnt grísku sæfarana á grísk altari. Pýþeas kunni að hafa séð reyk og ösku frá eldfjalli og þá verið hugsað til elds og gufu sem steig upp frá grísku altari. Hekla. Breski málvísindamaðurinn segir að Pýþeas og menn hans gætu hafa séð Heklu eða annað eldfjall gjósa. Það hafi minnt þá á eld og gufu frá grísku altari.Stöð 2 Til forna voru menn ekki vissir um hvaða land væri Thule og því festist það nafn aldrei við Ísland. En ef þessi kenning málvísindamannsins er rétt, að gríski sæfarinn Pýþeas hafi í raun nefnt landið Thymele, má velta því upp hvort það nafn hefði frekar fests við Ísland. Við værum þá ekki Íslendingar, heldur kannski Thymelingar. Og hvað ef norrænir menn hefðu svo tekið upp á því að þýða nafnið? Héti eyjan þá Altari og værum við þá Altarisbúar? Hægt er að nálgast alla þætti Landnemanna á Stöð 2+. Fjallað er um Thule í 2. þætti. Hér má sjá frétt Stöðvar 2: Frétt um nafngift Hrafna-Flóka má sjá hér: Frétt um nafngift Grænlands má sjá hér:
Landnemarnir Handritasafn Árna Magnússonar Menning Íslensk fræði Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Lokuðu þorpi í leit að svörum um hvarf tveggja ára drengs Erlent Stærsti gígurinn orðinn „formfagur“ Innlent Voru sérstaklega varaðir við árás frá ISKP Erlent Lýsisskip strandaði í Fáskrúðsfirði Innlent Ísland að tapa í slagnum um ferðamenn Innlent Átta ára stúlka sú eina sem lifði rútuslys af Erlent Vilja einfalda fólki að komast til sjúkraþjálfara Innlent „Það þarf að stoppa svona menn áður en þeir drepa einhvern“ Innlent „Hvergi í verklagsreglum að við séum að reka fólk í burtu“ Innlent Hætt við framboð og vonast eftir þjóðhollum og guðræknum forseta Innlent Fleiri fréttir Lýsisskip strandaði í Fáskrúðsfirði Stærsti gígurinn orðinn „formfagur“ Vilja einfalda fólki að komast til sjúkraþjálfara Vélsleðamaður lenti í snjóflóði Kvöldfréttir Stöðvar 2 Hætt við framboð og vonast eftir þjóðhollum og guðræknum forseta Ísland að tapa í slagnum um ferðamenn „Hvergi í verklagsreglum að við séum að reka fólk í burtu“ Aðstoða göngumann á Móskarðshnjúkum Íbúar Hlíða velta fyrir sér dularfullum hvelli Ísland sé í torfkofanum í meðferð alvarlegra atvika Ný og glæsileg skólaþyrping byggð á Hellu Hamfaragámur Bónus tryggir kældan mat í neyðarástandi Fullkomlega sáttur við ákvörðun sína en útilokar ekkert „Það þarf að stoppa svona menn áður en þeir drepa einhvern“ Hádegisfréttir Bylgjunnar Svipar til gamalla óupplýstra rána Sýknaður af ákæru um að hafa tekið í háls barns Bjartur skírdagur fram undan í höfuðborginni Líkamsárás til rannsóknar eftir nóttina Fjölskylda í norðurljósaleit hrakin á brott af leiðsögumönnum Vilja koma böndum á bókhald trúfélaga Ferðaóðir Íslendingar þyrpast í ferðalög innanlands sem utan Verulega brugðið yfir Hamraborgarmálinu Hátt í hundrað dauðsföll á þremur árum Týndi vinningshafinn gaf sig fram og græddi níu milljónir Felldu úr gildi friðlýsingu en mátu Mumma ekki vanhæfan Kvöldfréttir Stöðvar 2 Býr á Íslandi en dæmd í sex ára fangelsi í Rússlandi Eldur í Hafnarfirði Sjá meira