Stjórnarfrumvarp menntamálaráðherra um lögfestingu ákvæðis um eitt leyfisbréf fyrir leik-grunn- og framhaldsskólakennara var samþykkt á þingfundi í gærkvöldi með 41 atkvæði en 16 þingmenn sátu hjá.

Í stað þriggja leyfisbréfa kennara, einu leyfisbréfi fyrir hvert skólastig, kemur eitt leyfisbréf sem byggist á skilgreiningu á almennri og sérhæfðri hæfni kennara. Nýju lögin skilgreina hæfnisramma fyrir menntun kennara og skólastjórnenda og þá er gert ráð fyrir að komið verði á fót kennararáði sem fjallar um þróun hæfnirammans fyrir menntun kennara og skólastjórnenda.

Frestuðu gildistöku laganna til áramóta í þágu samráðs

Í ræðu sinni sagði Lilja Alfreðsdóttir menntamálaráðherra að frumvarpið væri til þess að bæta menntakerfið. Lögin öðlast gildi 1. janúar árið 2020. Í breytingartillögu meirihluta allsherjar- og menntamálanefndar sem samþykkt var bættist við ákvæði til bráðabirgða þess efnis að ráðherra bæri að skipa samráðshóp til að fjalla um framkvæmd og innleiðingu laganna. Hópinn skipa fulltrúar leikskóla, grunnskóla, framhaldsskóla, Kennarasambands Íslands, skólastjórnenda, menntavísindasviðs H.Í. og menntavísindasviðs H.A.

„Það mun leiða til þess að það verður aukinn sveigjanleiki, aukin starfsþróun, aukið starfsöryggi og við munum sjá fjölgun í kennarastéttinni. Ég fagna þeim breytingatillögum sem hafa verið lagðar fram, ég held að þær séu til þess að bæta þetta mál,“ sagði Lilja í ræðu sinni. Þetta sé liður í því að bæta starfsumhverfi kennara.

Til að öðlast leyfisbréf til kennslu þarf umsækjandi annars vegar að búa yfir almennri hæfni og skal miðast við að lágmarki 60 einingar í uppeldis- og kennslufræði og sérhæfingu.

Samkvæmt nýju lögunum skal kennari með sérhæfingu á leikskólastigi, grunnskólastigi eða í list- og bóknámsgreinum á framhaldsskólastigi annað hvort hafa lokið 120 námseininga meistaraprófi af stigi 2.1. eða 2.2. frá háskóla sem hlotið hefur viðurkenningu ráðherra á grundvelli laga um háskóla á fræðasviði sem ráðherra viðurkennir til kennslu á leik-, grunn- eða framhaldsskólastigi eða öðru námi sem jafngildir meistaraprófi og ráðherra viðurkennir til kennslu.

Tilgangurinn að auka flæði og sveigjanleika

Menntamálaráðherra lagði frumvarpið fram því gildandi lög hafi ekki stuðlað nægilega að æskilegu flæði kennara á milli skólastiga. Markmið um sveigjanleika og flæði kennara milli skólastigi hafi ekki náðst hingað til.

„Í frumvarpinu er byggt á því að viðmiðum um hæfni kennara verði lýst í svonefndum hæfniramma. Til að styðja við þróun hæfnirammans er lagt til að komið verði á fót kennararáði sem verður ráðgefandi fyrir stjórnvöld í því efni. Ákvæði gildandi laga um hlutverk matsnefnda og undanþágunefnda hafa stuðlað að þunglamalegri stjórnsýslu við útgáfu leyfisbréfa kennara og útgáfu á undanþágum til að ráða leiðbeinendur þegar ekki hefur tekist að ráða kennara með leyfisbréf.“

Lilja Alfreðsdóttir, mennta- og menningarmálaráðherra mætti í Bítið á Bylgjunni í morgun og ræddi vítt og breitt um stöðu menntamála á Íslandi, árangur og áskoranir. Þá fjallaði hún einnig um stjórnarfrumvarpið um eitt leyfisbréf sem samþykkt var á Alþingi í gær.

Til mikils að vinna að sætta sjónarmið kennara

Guðmundur Andri Thorsson, þingmaður Samfylkingarinnar og fulltrúi í allsherjar- og menntamálanefnd, sagði í ræðu sinni um frumvarpið að þeir kennarar sem hefðu komið fyrir nefndina hefðu allir verið mælskir og sannfærandi þegar þeir létu í ljós ólík sjónarmið.

„Þá fer ekki hjá því að maður verði örlítið ráðvilltur þegar þessir kennarar halda mjög ólíkum hlutum fram og eru nánast komnir í hár saman og maður eiginlega veit ekki sitt rjúkandi ráð. Það er erfitt að gera upp á milli þessara sjónarmiða og ég tel að það sé mjög mikils til vinnandi að reyna til þrautar að sætta þessi sjónarmið, sætta þessi ólíku sjónarmið sem þarna eru uppi skólakerfinu og ungu fólki landsins til heilla.“