Íslenskt hygge? Kristjana Guðbrandsdóttir skrifar 11. mars 2017 10:00 Kunna Íslendingar að hafa það huggulegt? Nordicphotos Orðið hygge var tilnefnt sem orð ársins 2016 hjá Oxford-orðabókinni og þótti eitt þeirra orða sem endurspegluðu þá hugmyndafræði sem ríkti árið á undan. Hygge merkir að skapa þægilegt andrúmsloft vellíðunar og er sagt nokkurs konar einkenni danskrar menningar. Danir eru sagðir kunna að hafa það notalegt, vera með vinum og fjölskyldu, vera í núinu og njóta lystisemda lífsins, stórra sem smárra. En skyldu Íslendingar kunna að hafa það huggulegt? Er eitthvað til sem mætti kalla íslenskt hygge?Bryndís Björgvinsdóttir, rithöfundur og þjóðfræðingurHlýjar náttbuxur eru kósíBryndís Björgvinsdóttirrithöfundur og þjóðfræðingur „Ég hef ekki búið í Danmörku eða Svíþjóð að ráði þar sem orðið „hygge“ er notað í miklum mæli. Foreldrar mínir bjuggu hins vegar í Danmörku og þau ólu mig upp í miklum kósí- eða hyggelig-heitum í Hafnarfirði. Ákveðin birta getur verið „kósí“ og afslappelsi fyrir framan sjónvarp, arineld eða einfaldlega við matarborðið er álitið vera „kósí“. Lítil og falleg hús eru „kósí“ og hlýjar náttbuxur eru „kósí“. Jólin eru að sjálfsögðu virkilega „kósí“ og svo hefur pabbi einnig talað um að „huslig“ karlmenn eða „huslig“ konur séu kósí – það er að segja þeir sem njóta þess að vera heima hjá sér, gera notalegt í kringum sig og hella upp á kaffi, helst í náttsloppnum. Kannski snýst það að hafa kósí eða hygge einmitt um að nýta þessi tækifæri, þegar við getum ýtt vinnu og áhyggjum til hliðar, og notið hlýjunnar og birtunnar – myrkursins og kuldans – og allra þessara litlu hluta í kringum okkur án þess að finna fyrir óöryggi, vanmætti eða einmanaleika. Hlutirnir koma þess heldur heim og saman og andrými gefst til að láta hugann reika og dagdreyma.“ Sólveig Ólafsdóttir sagnfræðingur. Fréttablaðið/Anton BrinkÍslendingar hygge sig í aksjónSólveig Ólafsdóttirsagnfræðingur „Íslendingar eru svo verkdrifnir að þeir hygge sig í aksjón og helst þar sem aðrir sjá þá. Einnig þurfa þeir helst að vera búnir að vinna fyrir hygginu. Fyrst þarf að synda og svo fara í pottinn. Fyrst þarf að fara í ræktina og svo í slökun. Þeir hygge sig til dæmis á kóræfingum sem ennþá eru á fimmtudagskvöldum því einu sinni var sjónvarpið í fríi á fimmtudögum.“ Mest lesið Eltihrellirinn í Baby Reindeer íhugar að leita réttar síns Bíó og sjónvarp Bitcoin fjárfestar gerðu sér glaðan dag í Grósku Lífið Gæsahúð og allur tilfinningaskalinn á forsýningu Mari Bíó og sjónvarp Disneydraumurinn varð loks að veruleika Lífið Halda samstöðutónleika á sama tíma og Ísland keppir í Eurovision Lífið Maikai-hjónin eignuðust stúlku Lífið Snorri og Harpa selja á Njálsgötu Lífið Una Torfa negldi slagara með Fleetwood Mac Lífið Langþráður draumur Völu Eiríks rættist Lífið „Spurði hversu mörgum stelpum hann væri búinn að senda þessa línu“ Makamál Fleiri fréttir Snorri og Harpa selja á Njálsgötu Halda samstöðutónleika á sama tíma og Ísland keppir í Eurovision Una Torfa negldi slagara með Fleetwood Mac Maikai-hjónin eignuðust stúlku Bitcoin fjárfestar gerðu sér glaðan dag í Grósku Hvernig á að kenna hundi að rekja spor og slaka á Disneydraumurinn varð loks að veruleika Langþráður draumur Völu Eiríks rættist Álfa- og jólahúsið í Laugardalnum heyrir sögunni til Draumur Katrínar Eddu og Markúsar verður að veruleika Trítaði sig og fékk sér Teslu: „Hvað ertu með í laun eiginlega?“ Hönnunarhæð Karinar í Nola til sölu Baldurs og Felix-fáni falur Menningarunnendur nutu veðurblíðunnar í miðborginni Andstaða frá Íslandi og vera Ísraelsmanna litar keppnina í ár Allt það besta úr þáttaröðinni Öll þessi ár Fyrstu kaupendur hafi þessi atriði í huga Rikki G svaraði kallinu og lét draum Ólafs Jóhanns rætast Stjörnulífið: Allt á útopnu í sólinni Hera í gylltum galla á fyrstu æfingunni Ósáttir karlar flautuðu á Fríðu Dulin blessun að missa Baðhúsið „Oft sést ekki nógu vel út á við það sem gerist á bakvið tjöldin“ Atli Örvarsson hlaut BAFTA verðlaunin Brynja og Þórhallur kveðja Nýlendugötuna „Það var alltaf draumur hjá honum að heimsækja Ísland aftur“ 23 hvolpar á heimili í Þorlákshöfn Fjölmennt í framboðsteiti Arnars Þórs í Iðnó Þórdís Lóa um Júró-umfjöllun: „Hvers vegna þessi þögn?“ Vandamálaráðuneytið únefndi hinn fimmtán ára Viðar til sigurs Sjá meira
Orðið hygge var tilnefnt sem orð ársins 2016 hjá Oxford-orðabókinni og þótti eitt þeirra orða sem endurspegluðu þá hugmyndafræði sem ríkti árið á undan. Hygge merkir að skapa þægilegt andrúmsloft vellíðunar og er sagt nokkurs konar einkenni danskrar menningar. Danir eru sagðir kunna að hafa það notalegt, vera með vinum og fjölskyldu, vera í núinu og njóta lystisemda lífsins, stórra sem smárra. En skyldu Íslendingar kunna að hafa það huggulegt? Er eitthvað til sem mætti kalla íslenskt hygge?Bryndís Björgvinsdóttir, rithöfundur og þjóðfræðingurHlýjar náttbuxur eru kósíBryndís Björgvinsdóttirrithöfundur og þjóðfræðingur „Ég hef ekki búið í Danmörku eða Svíþjóð að ráði þar sem orðið „hygge“ er notað í miklum mæli. Foreldrar mínir bjuggu hins vegar í Danmörku og þau ólu mig upp í miklum kósí- eða hyggelig-heitum í Hafnarfirði. Ákveðin birta getur verið „kósí“ og afslappelsi fyrir framan sjónvarp, arineld eða einfaldlega við matarborðið er álitið vera „kósí“. Lítil og falleg hús eru „kósí“ og hlýjar náttbuxur eru „kósí“. Jólin eru að sjálfsögðu virkilega „kósí“ og svo hefur pabbi einnig talað um að „huslig“ karlmenn eða „huslig“ konur séu kósí – það er að segja þeir sem njóta þess að vera heima hjá sér, gera notalegt í kringum sig og hella upp á kaffi, helst í náttsloppnum. Kannski snýst það að hafa kósí eða hygge einmitt um að nýta þessi tækifæri, þegar við getum ýtt vinnu og áhyggjum til hliðar, og notið hlýjunnar og birtunnar – myrkursins og kuldans – og allra þessara litlu hluta í kringum okkur án þess að finna fyrir óöryggi, vanmætti eða einmanaleika. Hlutirnir koma þess heldur heim og saman og andrými gefst til að láta hugann reika og dagdreyma.“ Sólveig Ólafsdóttir sagnfræðingur. Fréttablaðið/Anton BrinkÍslendingar hygge sig í aksjónSólveig Ólafsdóttirsagnfræðingur „Íslendingar eru svo verkdrifnir að þeir hygge sig í aksjón og helst þar sem aðrir sjá þá. Einnig þurfa þeir helst að vera búnir að vinna fyrir hygginu. Fyrst þarf að synda og svo fara í pottinn. Fyrst þarf að fara í ræktina og svo í slökun. Þeir hygge sig til dæmis á kóræfingum sem ennþá eru á fimmtudagskvöldum því einu sinni var sjónvarpið í fríi á fimmtudögum.“
Mest lesið Eltihrellirinn í Baby Reindeer íhugar að leita réttar síns Bíó og sjónvarp Bitcoin fjárfestar gerðu sér glaðan dag í Grósku Lífið Gæsahúð og allur tilfinningaskalinn á forsýningu Mari Bíó og sjónvarp Disneydraumurinn varð loks að veruleika Lífið Halda samstöðutónleika á sama tíma og Ísland keppir í Eurovision Lífið Maikai-hjónin eignuðust stúlku Lífið Snorri og Harpa selja á Njálsgötu Lífið Una Torfa negldi slagara með Fleetwood Mac Lífið Langþráður draumur Völu Eiríks rættist Lífið „Spurði hversu mörgum stelpum hann væri búinn að senda þessa línu“ Makamál Fleiri fréttir Snorri og Harpa selja á Njálsgötu Halda samstöðutónleika á sama tíma og Ísland keppir í Eurovision Una Torfa negldi slagara með Fleetwood Mac Maikai-hjónin eignuðust stúlku Bitcoin fjárfestar gerðu sér glaðan dag í Grósku Hvernig á að kenna hundi að rekja spor og slaka á Disneydraumurinn varð loks að veruleika Langþráður draumur Völu Eiríks rættist Álfa- og jólahúsið í Laugardalnum heyrir sögunni til Draumur Katrínar Eddu og Markúsar verður að veruleika Trítaði sig og fékk sér Teslu: „Hvað ertu með í laun eiginlega?“ Hönnunarhæð Karinar í Nola til sölu Baldurs og Felix-fáni falur Menningarunnendur nutu veðurblíðunnar í miðborginni Andstaða frá Íslandi og vera Ísraelsmanna litar keppnina í ár Allt það besta úr þáttaröðinni Öll þessi ár Fyrstu kaupendur hafi þessi atriði í huga Rikki G svaraði kallinu og lét draum Ólafs Jóhanns rætast Stjörnulífið: Allt á útopnu í sólinni Hera í gylltum galla á fyrstu æfingunni Ósáttir karlar flautuðu á Fríðu Dulin blessun að missa Baðhúsið „Oft sést ekki nógu vel út á við það sem gerist á bakvið tjöldin“ Atli Örvarsson hlaut BAFTA verðlaunin Brynja og Þórhallur kveðja Nýlendugötuna „Það var alltaf draumur hjá honum að heimsækja Ísland aftur“ 23 hvolpar á heimili í Þorlákshöfn Fjölmennt í framboðsteiti Arnars Þórs í Iðnó Þórdís Lóa um Júró-umfjöllun: „Hvers vegna þessi þögn?“ Vandamálaráðuneytið únefndi hinn fimmtán ára Viðar til sigurs Sjá meira