Fjórðungi sjúklinga vísað á heilsugæsluna Kristjana Björg Guðbrandsdóttir skrifar 16. janúar 2017 07:00 Sjúkrahúsplássum á geðsviði hefur fækkað um helming frá aldamótum, úr 240 í 120. Á Landspítalanum er vilji til þess að efla dag- og göngudeildir og yrði aukið fjármagn sett í þá þjónustu ef það myndi berast. vísir/vilhelm Fjórðungur þeirra sem leita á bráðamóttökudeild geðsviðs Landspítala fær ráðleggingar um lyf og líðan og er vísað á heilsugæsluna. Anna Gunnhildur Ólafsdóttir, framkvæmdastjóri Geðhjálpar, hefur áhyggjur af vísunum frá bráðamóttöku geðdeildar og segir innlagnartíma einnig styttri en í nágrannalöndunum. „Við höfum áhyggjur af þessu því við höfum fengið mjög margar ábendingar um það að fólki hafi verið vísað frá. Jafnvel fólki í sjálfsvígshugleiðingum. Líka um að fólk hafi verið útskrifað of snemma. Við sjáum í samanburði við nágrannaþjóðirnar að innlagnir eru styttri á Landspítalanum,“ segir hún og segir það geta reynst fólki sem upplifir sig í bráðum geðvanda erfitt að vera vísað annað. Það þýði að fólk geti þurft að bíða lengi eftir þjónustu.María Einisdóttir framkvæmdastjóri geðsviðs.„Við viljum að heilsugæslan sé efld en þegar fólk er komið á bráðamóttöku geðdeildar þá metur það sjálft sig í brýnni þörf,“ bendir Anna Gunnhildur á og segir að því miður séu dæmi um að eftir að fólki hafi verið vísað annað hafi það framið sjálfsmorð. „Það eru því miður dæmi um það og það er skelfilegt,“ segir Anna Gunnhildur. María Einisdóttir, framkvæmdastjóri geðsviðs, segir sjúkrahúsinnlögn mikið inngrip í líf fólks og að einungis bráðveikir séu lagðir inn. „Ef önnur úrræði duga þá er það oft betri þjónusta við fólk,“ segir María. Þeim sem koma á bráðamóttökuna og eru ekki lagðir inn er öllum vísað í önnur úrræði að sögn Maríu. Í bráðaeftirfylgd á geðsviði sem feli í sér eitt til fjögur viðtöl. Á almenna göngudeild geðsviðs eða göngudeild fíknisjúkdóma. Þegar vísað sé frá spítalanum þá sé vísað á heilsugæslu en líka meðferðaraðila á stofu, notendasamtök eins og Geðhjálp. „Algengasta innlagnarástæðan er sjálfsvígshætta og/eða brátt geðrof. Sjálfsvígshættan er alltaf metin og ef viðkomandi er metinn í slíkri hættu þá er fólk lagt inn,“ segir María. „Sjálfsvígin eru alltaf mikill harmleikur en því miður geta geðsjúkdómar verið lífshættulegir. Við erum með þjálfað fólk sem metur hættuna en stundum gerist eitthvað í lífi fólks sem gerir það að verkum að það lætur til skarar skríða,“ segir María.Anna Gunnhildur framkvæmdastjóri GeðhjálparAnna Gunnhildur gagnrýnir einnig að bráðamóttakan sé aðeins opin hluta dags. Að meðaltali koma 16 manns á bráðamóttöku geðsviðs á hverjum degi. Bráðamóttakan er opin frá 12-19 virka daga og enn takmarkaðri opnunartími er um helgar. Utan þess tíma er hægt að leita á bráðamóttökuna í Fossvogi. Halldóra Jónsdóttir, yfirlæknir bráðamóttöku geðsviðs, segir erindi einstaklinga sem til þeirra leita misalvarleg. „Um 25% þeirra sem koma eru með bráð og alvarleg vandamál, um 50% með alvarleg vandamál en ekki eins bráð og um 25% með vanda sem hvorki er bráður né alvarlegur. Að jafnaði eru um 60% þeirra sem til okkar koma sem ekki hafa leitað fyrst á heilsugæslu. Af þeim sem koma til okkar og eru með bráðan og alvarlegan vanda, leggjast 55% inn að jafnaði, hinum er vísað í svokallaða bráðaeftirfylgd eða til endurmats á bráðamóttökunni á næstu dögum,“ segir Halldóra sem ítrekar að allir sem koma á bráðamóttökuna fái viðtal og engum sé því vísað frá þótt þeim sé vísað annað. „Ef vandinn er ekki bráður og hægt er að leysa hann t.d. í heilsugæslu, vísum við fólki þangað,“ segir Halldóra. María bendir á að plássum hafi fækkað um helming frá aldamótum, úr 240 í 120. „Á sama tíma höfum við eflt dag- og göngudeildir og ef fjármagn til okkar væri aukið þá myndum við vilja auka þá þjónustu enn frekar,“ segir María. „Auka þarf fjárframlög til geðheilbrigðismála á öllum stigum þjónustunnar, til forvarna, heilsugæslu, velferðarsviða sveitarfélaga með því að fjölga búsetuúrræðum og auka félagslegan stuðning heim. Og til sjúkrahúsa, bæði Landspítala og sjúkrahúsa úti á landi. Þetta þarf að vera heildstæð þjónustukeðja þar sem sjúkrahúsin eru með þyngstu málin,“ segir María. Hún bendir á að fjármagn til geðheilbrigðismála hafi verið stóraukið í nágrannalöndunum. „Þverpólitísk samstaða hefur myndast um að setja peninga í málaflokkinn. Vonandi eru íslenskir stjórnmálamenn komnir þangað líka, geðheilsa skiptir okkur öll máli,“ segir María.Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Hundrað milljarða fjárfesting í uppnámi Innlent Beðnir um að senda börnin sín með net vegna flugnafaraldurs Innlent Bréf Eggerts kom flatt upp á bæjarstjórnarmenn Innlent Forsætisráðherra Slóvakíu í lífshættu eftir skotárás Erlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Halla þótti standa sig best Innlent „Köld vatnsgusa“ framan í skólasamfélagið í Laugardal Innlent Gjörbreytt bílpróf en segja hvergi slegið af kröfum Innlent Þetta er vitað um árásarmanninn Erlent Hæstiréttur segir tíma í flugvél vera vinnutíma Innlent Fleiri fréttir Lögreglan þurfi nauðsynlega auknar rannsóknarheimildir Mikill meirihluti hlynntur dánaraðstoð Fátt ef nokkuð stöðvar eldislaxinn Segir seinlæti First Water stórfurðulegt Hæstiréttur segir tíma í flugvél vera vinnutíma Vill ræða brottvísun til Nígeríu í nefnd: „Skelfileg ásýnd á þessu máli“ Gjörbreytt bílpróf en segja hvergi slegið af kröfum Fagna framfaraskrefi ráðherra en vilja afnema tilvísanakerfið Þórdís í sendinefnd til Georgíu vegna umdeildra laga Maðurinn fannst heill á húfi Hundaskítur fyrir utan kosningamiðstöð Baldurs vekur spurningar Skilur uppnám skólasamfélagsins í Laugardal en horfa þurfi á staðreyndir Bréf Eggerts kom flatt upp á bæjarstjórnarmenn Flugvél Icelandair þurfti að snúa við Píratar hafa áhyggjur af skorti á eftirliti með lögreglu Úr 256 pakkningum á mánuði upp í sex þúsund Útlendingalög, tilvísanir og skólabygging í Laugardal Fólk setji símana á akstursstillingu til að koma í veg fyrir slys Hundrað milljarða fjárfesting í uppnámi Beðnir um að senda börnin sín með net vegna flugnafaraldurs „Nú verður þú bara að spyrja Bjarna“ Halla þótti standa sig best Ísland hástökkvari á Regnbogakortinu Stefni í endurtekningu á síðasta vori Nýir fatasöfnunargámar á leið til landsins Forsetaframbjóðendur mæta í kappræður á Stöð 2 og Vísi Munu lappa upp á vatnspóstinn í Aðalstræti 300 kröfur um húsleit og 294 um símahlustun síðustu fimm ár Tvö innbrot á heimili og líkamsárás með kylfu og piparúða Vann fimmtíu milljónir króna Sjá meira
Fjórðungur þeirra sem leita á bráðamóttökudeild geðsviðs Landspítala fær ráðleggingar um lyf og líðan og er vísað á heilsugæsluna. Anna Gunnhildur Ólafsdóttir, framkvæmdastjóri Geðhjálpar, hefur áhyggjur af vísunum frá bráðamóttöku geðdeildar og segir innlagnartíma einnig styttri en í nágrannalöndunum. „Við höfum áhyggjur af þessu því við höfum fengið mjög margar ábendingar um það að fólki hafi verið vísað frá. Jafnvel fólki í sjálfsvígshugleiðingum. Líka um að fólk hafi verið útskrifað of snemma. Við sjáum í samanburði við nágrannaþjóðirnar að innlagnir eru styttri á Landspítalanum,“ segir hún og segir það geta reynst fólki sem upplifir sig í bráðum geðvanda erfitt að vera vísað annað. Það þýði að fólk geti þurft að bíða lengi eftir þjónustu.María Einisdóttir framkvæmdastjóri geðsviðs.„Við viljum að heilsugæslan sé efld en þegar fólk er komið á bráðamóttöku geðdeildar þá metur það sjálft sig í brýnni þörf,“ bendir Anna Gunnhildur á og segir að því miður séu dæmi um að eftir að fólki hafi verið vísað annað hafi það framið sjálfsmorð. „Það eru því miður dæmi um það og það er skelfilegt,“ segir Anna Gunnhildur. María Einisdóttir, framkvæmdastjóri geðsviðs, segir sjúkrahúsinnlögn mikið inngrip í líf fólks og að einungis bráðveikir séu lagðir inn. „Ef önnur úrræði duga þá er það oft betri þjónusta við fólk,“ segir María. Þeim sem koma á bráðamóttökuna og eru ekki lagðir inn er öllum vísað í önnur úrræði að sögn Maríu. Í bráðaeftirfylgd á geðsviði sem feli í sér eitt til fjögur viðtöl. Á almenna göngudeild geðsviðs eða göngudeild fíknisjúkdóma. Þegar vísað sé frá spítalanum þá sé vísað á heilsugæslu en líka meðferðaraðila á stofu, notendasamtök eins og Geðhjálp. „Algengasta innlagnarástæðan er sjálfsvígshætta og/eða brátt geðrof. Sjálfsvígshættan er alltaf metin og ef viðkomandi er metinn í slíkri hættu þá er fólk lagt inn,“ segir María. „Sjálfsvígin eru alltaf mikill harmleikur en því miður geta geðsjúkdómar verið lífshættulegir. Við erum með þjálfað fólk sem metur hættuna en stundum gerist eitthvað í lífi fólks sem gerir það að verkum að það lætur til skarar skríða,“ segir María.Anna Gunnhildur framkvæmdastjóri GeðhjálparAnna Gunnhildur gagnrýnir einnig að bráðamóttakan sé aðeins opin hluta dags. Að meðaltali koma 16 manns á bráðamóttöku geðsviðs á hverjum degi. Bráðamóttakan er opin frá 12-19 virka daga og enn takmarkaðri opnunartími er um helgar. Utan þess tíma er hægt að leita á bráðamóttökuna í Fossvogi. Halldóra Jónsdóttir, yfirlæknir bráðamóttöku geðsviðs, segir erindi einstaklinga sem til þeirra leita misalvarleg. „Um 25% þeirra sem koma eru með bráð og alvarleg vandamál, um 50% með alvarleg vandamál en ekki eins bráð og um 25% með vanda sem hvorki er bráður né alvarlegur. Að jafnaði eru um 60% þeirra sem til okkar koma sem ekki hafa leitað fyrst á heilsugæslu. Af þeim sem koma til okkar og eru með bráðan og alvarlegan vanda, leggjast 55% inn að jafnaði, hinum er vísað í svokallaða bráðaeftirfylgd eða til endurmats á bráðamóttökunni á næstu dögum,“ segir Halldóra sem ítrekar að allir sem koma á bráðamóttökuna fái viðtal og engum sé því vísað frá þótt þeim sé vísað annað. „Ef vandinn er ekki bráður og hægt er að leysa hann t.d. í heilsugæslu, vísum við fólki þangað,“ segir Halldóra. María bendir á að plássum hafi fækkað um helming frá aldamótum, úr 240 í 120. „Á sama tíma höfum við eflt dag- og göngudeildir og ef fjármagn til okkar væri aukið þá myndum við vilja auka þá þjónustu enn frekar,“ segir María. „Auka þarf fjárframlög til geðheilbrigðismála á öllum stigum þjónustunnar, til forvarna, heilsugæslu, velferðarsviða sveitarfélaga með því að fjölga búsetuúrræðum og auka félagslegan stuðning heim. Og til sjúkrahúsa, bæði Landspítala og sjúkrahúsa úti á landi. Þetta þarf að vera heildstæð þjónustukeðja þar sem sjúkrahúsin eru með þyngstu málin,“ segir María. Hún bendir á að fjármagn til geðheilbrigðismála hafi verið stóraukið í nágrannalöndunum. „Þverpólitísk samstaða hefur myndast um að setja peninga í málaflokkinn. Vonandi eru íslenskir stjórnmálamenn komnir þangað líka, geðheilsa skiptir okkur öll máli,“ segir María.Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu
Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Hundrað milljarða fjárfesting í uppnámi Innlent Beðnir um að senda börnin sín með net vegna flugnafaraldurs Innlent Bréf Eggerts kom flatt upp á bæjarstjórnarmenn Innlent Forsætisráðherra Slóvakíu í lífshættu eftir skotárás Erlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Halla þótti standa sig best Innlent „Köld vatnsgusa“ framan í skólasamfélagið í Laugardal Innlent Gjörbreytt bílpróf en segja hvergi slegið af kröfum Innlent Þetta er vitað um árásarmanninn Erlent Hæstiréttur segir tíma í flugvél vera vinnutíma Innlent Fleiri fréttir Lögreglan þurfi nauðsynlega auknar rannsóknarheimildir Mikill meirihluti hlynntur dánaraðstoð Fátt ef nokkuð stöðvar eldislaxinn Segir seinlæti First Water stórfurðulegt Hæstiréttur segir tíma í flugvél vera vinnutíma Vill ræða brottvísun til Nígeríu í nefnd: „Skelfileg ásýnd á þessu máli“ Gjörbreytt bílpróf en segja hvergi slegið af kröfum Fagna framfaraskrefi ráðherra en vilja afnema tilvísanakerfið Þórdís í sendinefnd til Georgíu vegna umdeildra laga Maðurinn fannst heill á húfi Hundaskítur fyrir utan kosningamiðstöð Baldurs vekur spurningar Skilur uppnám skólasamfélagsins í Laugardal en horfa þurfi á staðreyndir Bréf Eggerts kom flatt upp á bæjarstjórnarmenn Flugvél Icelandair þurfti að snúa við Píratar hafa áhyggjur af skorti á eftirliti með lögreglu Úr 256 pakkningum á mánuði upp í sex þúsund Útlendingalög, tilvísanir og skólabygging í Laugardal Fólk setji símana á akstursstillingu til að koma í veg fyrir slys Hundrað milljarða fjárfesting í uppnámi Beðnir um að senda börnin sín með net vegna flugnafaraldurs „Nú verður þú bara að spyrja Bjarna“ Halla þótti standa sig best Ísland hástökkvari á Regnbogakortinu Stefni í endurtekningu á síðasta vori Nýir fatasöfnunargámar á leið til landsins Forsetaframbjóðendur mæta í kappræður á Stöð 2 og Vísi Munu lappa upp á vatnspóstinn í Aðalstræti 300 kröfur um húsleit og 294 um símahlustun síðustu fimm ár Tvö innbrot á heimili og líkamsárás með kylfu og piparúða Vann fimmtíu milljónir króna Sjá meira