Alþingi mun staðfesta skipun dómara við nýtt millidómstig - Landsrétt Þorbjörn Þórðarson skrifar 20. júlí 2014 18:52 Kristín Edwald hæstaréttarlögmaður var formaður nefndarinnar sem samdi frumvarpið um nýja millidómstig sem hefur fengið nafnið Landsréttur. Stefnt er að því að nýtt millidómstig, sem tekið verður upp á Íslandi, muni bera heitið Landsréttur. Verður það sérstakur áfrýjunardómstóll fyrir allt landið sem mun létta þunganum á Hæstarétti ef tillögur nefndar sem vinna frumvarp um málið ná fram að ganga. Alþingi mun þurfa að staðfesta skipun 15 dómara við hinn nýja dómstól sem er alveg ný aðferðafræði við skipun dómara hér á landi.Nokkuð breið sátt er meðal lögfræðinga um þörfina fyrir millidómstig og umræðan hefur staðið yfir í nokkuð ár. Jón Steinar Gunnlaugsson fyrrverandi hæstaréttardómari birti til dæmis ritgerð á vordögum 2013 sem ber heitið „Veikburða Hæstiréttur“ þar sem hann fjallaði um meinbaugi á dómskerfinu og þá staðreynd að Hæstiréttur Íslands er að kikna undan álagi. Hæstiréttur hafi ekki verið gert nægilega vel kleift að rækja hlutverk sitt sem eiginlegur Hæstiréttur sem dæmi í stórum fordæmisgefandi málum.Fjölskyldustemmning í Hæstarétti Í ritgerðinni talar Jón Steinar Gunnlaugsson um fjölskyldustemmningu í Hæstarétti og segir á einum stað: „Kannski er fjölskyldustemningin afleiðing af allt of miklu málaálagi. Einstaklingarnir sem skipa dóminn hverju sinni eru eðlilega misjafnlega þeim kostum búnir að geta unnið undir því mikla álagi sem felst í að kynna sér öll málin svo vel sem nauðsynlegt er. Ég held að fæstir þeirra ráði við álagið þegar málafjöldinn er orðinn svo mikill sem raun ber vitni“ (bls. 55). Alvarlegasti gallinn við núverandi kerfi er sú staðreynd að ekki fer fram milliliðalaus sönnunarfærsla í sakamálum fyrir Hæstarétti heldur byggir rétturinn á endurritum úr þingbók af munnlegum skýrslum sem gefnar voru í héraði. Þannig skynja dómarar aldrei af eigin raun framburð vitna heldur þurfa að lesa frásögn þeirra á skjölum. Með þessu er farið á svig við meginregluna um milliliðalausa sönnunarfærslu. Nefnd um millidómsstig sem Ögmundur Jónasson þáverandi innanríkisráðherra skipaði í júní 2011 segir: „Þessi ágalli á sakamálalögum og réttarframkvæmd er svo alvarlegur að tafarlausra úrbóta á íslenskri réttarskipan er þörf.“Alþingi þarf að samþykkja nýja dómara Hanna Birna Kristjánsdóttir innanríkisráðherra skipaði í fyrra nýja nefnd um millidómstig sem falið er að vinna frumvarp um breytingar á lögum um Hæstarétt og setja fram nýtt frumvarp um millidómstig. Samkvæmt heimildum Stöðvar 2 er lagt til af nefndinni að hið nýja dómstig muni bera heitið Landsrétturinn og verður áfrýjunardómstóll fyrir alla héraðsdómstólana á landinu. Gert er ráð fyrir að allt að fimmtán nýjar stöður dómara verði til í Landsrétti. Þá mun nefndin leggja til að innanríkisráðherra tilnefni dómara í réttinn að fenginni umsögn hæfnisnefndar og síðan þurfi Alþingi að staðfesta skipun allra dómara við fyrstu skipun þeirra. Er þetta alveg ný nálgun við skipun dómara hér á landi. Þá fækkar dómurum við Hæstarétt og rétturinn mun aðeins taka við stórum fordæmisgefandi málum sem fá áfrýjunarleyfi.Hanna Birna Kristjánsdóttir innanríkisráðherraSamkvæmt heimildum fréttastofu hefur gætt talsverðar óánægju hjá réttarfarsnefnd með að þessari nefnd innanríkisráðherra hafi verið falið að semja frumvarpið þar sem það lúti að grundvallarbreytingum á dómskerfi landsins. Mun formaður réttarfarsnefndar, Eiríkur Tómasson hæstaréttardómari, hafa látið í ljós ánægju með að nefndinni hafi verið falið svo mikið ábyrgðarhlutverk þar sem í nefndinni séu ungir lögfræðingar sem hafi ekki nægilega mikla reynslu til verksins. Þess skal getið að formaður nefndarinnar, Kristín Edwald hæstaréttarlögmaður er 43 ára og hefur 17 ára reynslu af lögmennsku. Þá hefur það verið afstaða innanríkisráðherra, samkvæmt upplýsingum fréttastofunnar, að ekki sé eðlilegt að dómararnir sjálfir semji frumvarp til breytinga á eigin starfsumhverfi, þ.e. dómstólunum. Betra sé að fá utanaðkomandi lögfræðinga til verksins. Frumvarp nefndarinnar verður sent til réttarfarsnefndar til umsagnar síðar í þessum mánuði. Ef allt gengur að óskum gæti framlagningarhæft frumvarp litið dagsins ljós í innanríkisráðuneytinu með haustinu. Mest lesið Þekkir dæmi um endalaus uppköst og garnalömun vegna lyfjanna Innlent Konurnar hafi gert allt til að setja ekki svartan blett á starfsemina Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Bæjarstjóri sakaður um að vera njósnari: „Enginn veit hver hún er“ Erlent Segir Helgu fara með rangt mál Innlent Áfall þegar samskipti Katrínar og Kára voru birt Innlent Horfa á bíómyndir og senda tölvupósta á meðan þeir keyra Innlent Gular viðvaranir víðs vegar um landið Veður Segir alvarlegt hvernig Katrín tjáði sig um Persónuvernd Innlent Færeyingar draga í land með ferðamannaskatt Erlent Fleiri fréttir Tveir prestar og tveir djáknar vígðir í Skálholti Lægð yfir landinu og snjókoma fyrir norðan Áfall þegar samskipti Katrínar og Kára voru birt Aukin skjálftavirkni og erjur um Erfðagreiningu Örlítil aukning í skjálftavirkni undir Svartsengi Forsetakosningar, mansal og samningar Reykjavíkur við olíufélögin Segir Helgu fara með rangt mál Þekkir dæmi um endalaus uppköst og garnalömun vegna lyfjanna Konurnar hafi gert allt til að setja ekki svartan blett á starfsemina Með vopn og fíkniefni í útistöðum við dyravörð Horfa á bíómyndir og senda tölvupósta á meðan þeir keyra 40 tungumál eru töluð í leik- og grunnskólum Árborgar Segir alvarlegt hvernig Katrín tjáði sig um Persónuvernd Þungar áhyggjur af þyngdarstjórnunarlyfjum Bergvin dæmdur fyrir að áreita þrjár konur Slasaður eftir hestaslys í Ölfusi Nauðsynlegt að fresta atkvæðagreiðslu um umdeilda verksmiðju Ekki megrunarlyf heldur lyf við offitu Segja grafalvarlegt mál að fresta atkvæðagreiðslu „Það er miður að það falli til kostnaður vegna þessa“ Átök í Ölfusi og offitulyf Ákærður fyrir að pissa daginn eftir Fiskidaginn mikla Gular viðvaranir á Suðurlandi, Suðausturlandi og Faxaflóa á morgun Nauðugur sá kostur að fresta atkvæðagreiðslunni „Engu okkar er boðið að koma þarna og sjá“ Skuldirnar bíði þegar frelsið taki við Of þung en annars hraust á Ozempic Slagsmálahundar afþökkuðu aðstoð lögreglu Útgjöld ríkissjóðs vegna Grindavíkur hátt í hundrað milljarðar Fresta íbúakosningu í Ölfusi um mölunarverksmiðju Sjá meira
Stefnt er að því að nýtt millidómstig, sem tekið verður upp á Íslandi, muni bera heitið Landsréttur. Verður það sérstakur áfrýjunardómstóll fyrir allt landið sem mun létta þunganum á Hæstarétti ef tillögur nefndar sem vinna frumvarp um málið ná fram að ganga. Alþingi mun þurfa að staðfesta skipun 15 dómara við hinn nýja dómstól sem er alveg ný aðferðafræði við skipun dómara hér á landi.Nokkuð breið sátt er meðal lögfræðinga um þörfina fyrir millidómstig og umræðan hefur staðið yfir í nokkuð ár. Jón Steinar Gunnlaugsson fyrrverandi hæstaréttardómari birti til dæmis ritgerð á vordögum 2013 sem ber heitið „Veikburða Hæstiréttur“ þar sem hann fjallaði um meinbaugi á dómskerfinu og þá staðreynd að Hæstiréttur Íslands er að kikna undan álagi. Hæstiréttur hafi ekki verið gert nægilega vel kleift að rækja hlutverk sitt sem eiginlegur Hæstiréttur sem dæmi í stórum fordæmisgefandi málum.Fjölskyldustemmning í Hæstarétti Í ritgerðinni talar Jón Steinar Gunnlaugsson um fjölskyldustemmningu í Hæstarétti og segir á einum stað: „Kannski er fjölskyldustemningin afleiðing af allt of miklu málaálagi. Einstaklingarnir sem skipa dóminn hverju sinni eru eðlilega misjafnlega þeim kostum búnir að geta unnið undir því mikla álagi sem felst í að kynna sér öll málin svo vel sem nauðsynlegt er. Ég held að fæstir þeirra ráði við álagið þegar málafjöldinn er orðinn svo mikill sem raun ber vitni“ (bls. 55). Alvarlegasti gallinn við núverandi kerfi er sú staðreynd að ekki fer fram milliliðalaus sönnunarfærsla í sakamálum fyrir Hæstarétti heldur byggir rétturinn á endurritum úr þingbók af munnlegum skýrslum sem gefnar voru í héraði. Þannig skynja dómarar aldrei af eigin raun framburð vitna heldur þurfa að lesa frásögn þeirra á skjölum. Með þessu er farið á svig við meginregluna um milliliðalausa sönnunarfærslu. Nefnd um millidómsstig sem Ögmundur Jónasson þáverandi innanríkisráðherra skipaði í júní 2011 segir: „Þessi ágalli á sakamálalögum og réttarframkvæmd er svo alvarlegur að tafarlausra úrbóta á íslenskri réttarskipan er þörf.“Alþingi þarf að samþykkja nýja dómara Hanna Birna Kristjánsdóttir innanríkisráðherra skipaði í fyrra nýja nefnd um millidómstig sem falið er að vinna frumvarp um breytingar á lögum um Hæstarétt og setja fram nýtt frumvarp um millidómstig. Samkvæmt heimildum Stöðvar 2 er lagt til af nefndinni að hið nýja dómstig muni bera heitið Landsrétturinn og verður áfrýjunardómstóll fyrir alla héraðsdómstólana á landinu. Gert er ráð fyrir að allt að fimmtán nýjar stöður dómara verði til í Landsrétti. Þá mun nefndin leggja til að innanríkisráðherra tilnefni dómara í réttinn að fenginni umsögn hæfnisnefndar og síðan þurfi Alþingi að staðfesta skipun allra dómara við fyrstu skipun þeirra. Er þetta alveg ný nálgun við skipun dómara hér á landi. Þá fækkar dómurum við Hæstarétt og rétturinn mun aðeins taka við stórum fordæmisgefandi málum sem fá áfrýjunarleyfi.Hanna Birna Kristjánsdóttir innanríkisráðherraSamkvæmt heimildum fréttastofu hefur gætt talsverðar óánægju hjá réttarfarsnefnd með að þessari nefnd innanríkisráðherra hafi verið falið að semja frumvarpið þar sem það lúti að grundvallarbreytingum á dómskerfi landsins. Mun formaður réttarfarsnefndar, Eiríkur Tómasson hæstaréttardómari, hafa látið í ljós ánægju með að nefndinni hafi verið falið svo mikið ábyrgðarhlutverk þar sem í nefndinni séu ungir lögfræðingar sem hafi ekki nægilega mikla reynslu til verksins. Þess skal getið að formaður nefndarinnar, Kristín Edwald hæstaréttarlögmaður er 43 ára og hefur 17 ára reynslu af lögmennsku. Þá hefur það verið afstaða innanríkisráðherra, samkvæmt upplýsingum fréttastofunnar, að ekki sé eðlilegt að dómararnir sjálfir semji frumvarp til breytinga á eigin starfsumhverfi, þ.e. dómstólunum. Betra sé að fá utanaðkomandi lögfræðinga til verksins. Frumvarp nefndarinnar verður sent til réttarfarsnefndar til umsagnar síðar í þessum mánuði. Ef allt gengur að óskum gæti framlagningarhæft frumvarp litið dagsins ljós í innanríkisráðuneytinu með haustinu.
Mest lesið Þekkir dæmi um endalaus uppköst og garnalömun vegna lyfjanna Innlent Konurnar hafi gert allt til að setja ekki svartan blett á starfsemina Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Bæjarstjóri sakaður um að vera njósnari: „Enginn veit hver hún er“ Erlent Segir Helgu fara með rangt mál Innlent Áfall þegar samskipti Katrínar og Kára voru birt Innlent Horfa á bíómyndir og senda tölvupósta á meðan þeir keyra Innlent Gular viðvaranir víðs vegar um landið Veður Segir alvarlegt hvernig Katrín tjáði sig um Persónuvernd Innlent Færeyingar draga í land með ferðamannaskatt Erlent Fleiri fréttir Tveir prestar og tveir djáknar vígðir í Skálholti Lægð yfir landinu og snjókoma fyrir norðan Áfall þegar samskipti Katrínar og Kára voru birt Aukin skjálftavirkni og erjur um Erfðagreiningu Örlítil aukning í skjálftavirkni undir Svartsengi Forsetakosningar, mansal og samningar Reykjavíkur við olíufélögin Segir Helgu fara með rangt mál Þekkir dæmi um endalaus uppköst og garnalömun vegna lyfjanna Konurnar hafi gert allt til að setja ekki svartan blett á starfsemina Með vopn og fíkniefni í útistöðum við dyravörð Horfa á bíómyndir og senda tölvupósta á meðan þeir keyra 40 tungumál eru töluð í leik- og grunnskólum Árborgar Segir alvarlegt hvernig Katrín tjáði sig um Persónuvernd Þungar áhyggjur af þyngdarstjórnunarlyfjum Bergvin dæmdur fyrir að áreita þrjár konur Slasaður eftir hestaslys í Ölfusi Nauðsynlegt að fresta atkvæðagreiðslu um umdeilda verksmiðju Ekki megrunarlyf heldur lyf við offitu Segja grafalvarlegt mál að fresta atkvæðagreiðslu „Það er miður að það falli til kostnaður vegna þessa“ Átök í Ölfusi og offitulyf Ákærður fyrir að pissa daginn eftir Fiskidaginn mikla Gular viðvaranir á Suðurlandi, Suðausturlandi og Faxaflóa á morgun Nauðugur sá kostur að fresta atkvæðagreiðslunni „Engu okkar er boðið að koma þarna og sjá“ Skuldirnar bíði þegar frelsið taki við Of þung en annars hraust á Ozempic Slagsmálahundar afþökkuðu aðstoð lögreglu Útgjöld ríkissjóðs vegna Grindavíkur hátt í hundrað milljarðar Fresta íbúakosningu í Ölfusi um mölunarverksmiðju Sjá meira