Krókasjómenn flykkjast á makríl 31. maí 2013 10:00 Áhugi smábátasjómanna á makrílveiðum er langt umfram það sem búist var við. Alls hafa 239 útgerðaraðilar sótt um leyfi til slíkra veiða, en þær stunduðu aðeins 17 bátar á síðustu vertíð. Aflaheimildir til veiðanna eru hins vegar svo fátæklegar að hver bátur fær úr litlu að moða.Mikill áhugiÞegar umsóknarfrestur til að sækja um makrílveiðar rann út 6. maí síðastliðinn höfðu Fiskistofu borist 239 umsóknir um færaveiðar. Af umsækjendum eru 98 skip ekki með haffæri sem gildir 1. júlí, en þann dag má hefja makrílveiðar með línu og handfærum. Ekki verða gefin út leyfi til þeirra fyrr en það skilyrði er uppfyllt. Þá eru 23 af þeim skipum sem sóttu um nú þegar með strandveiðileyfi og því er ekki unnt að gefa út leyfi til þeirra fyrr en 1. september. Örn Pálsson, framkvæmdastjóri Landssambands smábátaeigenda (LS), segir að um hreina sprengingu sé að ræða en nokkur óvissa sé um hversu margir muni skila sér til veiðanna. Þó sé ljóst að um gríðarlega fjölgun frá því í fyrra sé að ræða, þegar 17 bátar stunduðu veiðarnar. „En samkvæmt reglugerð eru 3.200 tonn ætluð til veiðanna, sem er náttúrulega ekki upp í nös á ketti. Við hvöttum Steingrím J. Sigfússon atvinnuvegaráðherra til að ætla verulegt magn til færabáta, enda makríll frá þeim mun verðmætari en hjá vörpuskipum,“ segir Örn. Markmið LS er að 20 þúsund tonn af makríl komi í hlut færabáta, en afli þeirra 17 báta sem stunduðu veiðarnar í fyrra var samtals 1.100 tonn. Örn segir að LS muni hvetja Sigurð Inga Jóhannsson sjávarútvegsráðherra til að auka myndarlega við veiðiheimildirnar frá því sem nú er. Um þetta ályktaði aðalfundur LS og hvatti til þess að makrílpottur fyrir smábáta, báta undir 15 brúttótonnum, yrði aukinn í 18% af heildarafla í makríl að erlendri fyrirmynd, til dæmis í Noregi. Þegar frekar er rýnt í reglugerð um stjórn makrílveiða íslenskra fiskiskipa árið 2013 sést að þessum 3.200 tonnum skal skipt þannig að veiða megi 1.300 tonn í júlí og 1.900 lestir það sem eftir lifir árs. Heildar aflaheimildir íslenskra skipa eru hins vegar um 123.000 tonn.Tækifærin til staðarÓttar Már Ingvason sjávarútvegsfræðingur segir tækifærin í nýtingu makríls með krókaveiðum mikil. Hann segir það hafa hamlað veiðum til þessa að uppsjávarvinnslur hafi ekki verið tilbúnar að greiða eðlilegt verð fyrir krókaveiddan makríl, heldur hafi hann verið verðlagður á sama hátt og makríll til bræðslu og frystingar úr uppsjávarveiðiskipum. Verðmyndunin hafi orðið til þess að áhugi á makrílveiðum hafi verið mjög takmarkaður meðal smábátaútgerðarinnar. „Þróunin hefur verið sú að þær fiskvinnslur sem eru háðar hráefniskaupum á frjálsum markaði fóru að sýna krókaveiddum makríl aukinn áhuga og á síðustu vertíð voru þær að borga 2,5 til 3 sinnum hærra verð fyrir krókaveiddan makríl,“ segir Óttar og segir ástæðuna vera þá að krókaveiddur makríll sé mun verðmætara og betra hráefni en sá sem er veiddur með stórtækari veiðarfærum. „Á síðustu vertíð sýndu menn og sönnuðu að krókaveiðar á makríl eru mjög raunhæfur kostur á miðum umhverfis Ísland,“ segir Óttar. „Í dag er það staðreynd að nokkuð stór hluti smábátaútgerðarinnar lítur á makrílveiðar sem eitt helsta sóknarfærið í sinni útgerð, eins og tölurnar sýna.“Störfin heimÓðinn Gestsson, framkvæmdastjóri Íslandssögu á Suðureyri, skrifaði grein á fréttavefinn Bæjarins besta í byrjun febrúar þar sem hann reifar rök fyrir því að krókaveiða makríl í frekari mæli. Þar bendir hann á að einn helsti vandi í íslenskri fiskvinnslu sé skortur á hráefni til vinnslu. Óðinn telur að með því að beina hluta veiðiheimilda í makríl á smábáta megi áætla að fiskvinnslur sem glími við skort á hráefni, og það um allt land, njóti góðs af því. „Með því mætti auka verkefni hjá því fólki sem þar starfar. Þá gætu sprottið upp einhverjir sem vildu búa til vörur sem gæfu meiri verðmæti, ef það sýndist hagkvæmt. Við myndum í einhverjum tilfellum búa til fullunnar vörur. Mest af þeim makríl sem er fer í blokk og er lausfrystur fer til framhaldsvinnslu erlendis hjá einhverjum vinnslum sem búa til störf þar sem þau eru staðsett. Þetta gæfi að minnsta kosti tækifæri á aukinni fullvinnslu,“ skrifar Óðinn.Fjölþætt samfélagsleg áhrif krókaveiði Veiðarnar eru hagkvæmar og umhverfisvænar því útgerðarkostnaður er tiltölulega lágur. Enginn meðafli eða seiðadráp er við veiðarnar. Krókabátarnir geta athafnað sig á grunnsævi þar sem rányrkja makrílsins er hvað skaðlegust fyrir ungviði helstu nytjastofna. Stórauknir möguleikar fyrir fiskvinnslur sem eru háðar frjálsum markaði við öflun hráefnis. Aðgangur margra sjávarútvegsbyggða að hráefni frá sjávarútvegsbyggðum hefur verið mjög heftur. Má þar nefna Vesturland, Vestfirði og Norðurland, jafnvel þótt sum árin hafi stór hluti aflans verið veiddur úti fyrir miðum þessara landsfjórðunga. Með aukinni krókaveiði á makríl mun aðgengi fiskverkenda á þessum svæðum aukast með jákvæðum áhrifum á atvinnustig og búsetu einstakra byggðarlaga. Mest lesið Telur sig hafa orðið vitni að aðdraganda drápsins Innlent Óvænt ávarp forsætisráðherra: „Við munum verja lýðveldið Ísland“ Innlent Fangaverðir á sjúkrahús eftir hópárás fanga Innlent Trump hrósaði forsetanum fyrir færni í eigin móðurmáli Erlent „Þjóðin þarf að fá að vita hvernig þau hafa hagað sér á bak við tjöldin“ Innlent Sauð upp úr þegar Bryndís sagði Hildi fylgja vinnureglum Innlent Kvarta yfir því að reykur frá Kanada sé að skemma sumarið Erlent Tveir menn fjárkúguðu ungan dreng Innlent Þykir leitt að hafa valdið uppnámi Innlent Stúlkur látnar afklæðast til að athuga með blæðingar Erlent Fleiri fréttir „Það er orrustan um Ísland“ „Alvarleg yfirlýsing frá formanni flokks“ „Þjóðin þarf að fá að vita hvernig þau hafa hagað sér á bak við tjöldin“ Þykir leitt að hafa valdið uppnámi Ávarp forsætisráðherra og kjarnorkukafbátur við Grundartanga Minnihlutinn hafi lagt fram eigið veiðigjaldamál: „Þetta er skrumskæling á lýðræðinu“ Spyr hvort draga eigi valdhafa undir húsvegg og skjóta Fangaverðir á sjúkrahús eftir hópárás fanga Sauð upp úr þegar Bryndís sagði Hildi fylgja vinnureglum Óvænt ávarp forsætisráðherra: „Við munum verja lýðveldið Ísland“ Jökulhlaup úr Mýrdalsjökli í Leirá Syðri og Skálm enn í gangi Telur sig hafa orðið vitni að aðdraganda drápsins Borgarbúar frekar hlynntir kílómetragjaldi en landsbyggðin Aðilar „einfaldlega ekki tilbúnir að teygja sig nógu langt“ Tveir menn fjárkúguðu ungan dreng Fundu jöklafýlu í Þórsmörk vegna hlaupsins Metnaðarfullar malbikunarauglýsingar hluti af væb-kúltúrnum Mátti ekki lána sér pening úr eigin fyrirtæki Pilturinn er fundinn „Skýr vísbending um að gera þurfi betur í málefnum erlendra barna“ Sjúklingar óttist dómhörku vegna þyngdarstjórnunarlyfja „Það er engin ástæða til að gefast upp“ Reiðarslag fyrir Landsvirkjun, kjarnorkukafbátur og heimsfræg íslensk kisa „Í næstu umferð fara hlutirnir í gegn“ Tilkynnt um buxnalausan mann og stolinn pizzaofn „Það er enginn svartur listi hjá okkur“ Davíð hafi lagt Golíat Hlaup er hafið úr Mýrdalsjökli Ökumaður bifhjólsins látinn Dettifoss vélarvana úti á ballarhafi Sjá meira
Áhugi smábátasjómanna á makrílveiðum er langt umfram það sem búist var við. Alls hafa 239 útgerðaraðilar sótt um leyfi til slíkra veiða, en þær stunduðu aðeins 17 bátar á síðustu vertíð. Aflaheimildir til veiðanna eru hins vegar svo fátæklegar að hver bátur fær úr litlu að moða.Mikill áhugiÞegar umsóknarfrestur til að sækja um makrílveiðar rann út 6. maí síðastliðinn höfðu Fiskistofu borist 239 umsóknir um færaveiðar. Af umsækjendum eru 98 skip ekki með haffæri sem gildir 1. júlí, en þann dag má hefja makrílveiðar með línu og handfærum. Ekki verða gefin út leyfi til þeirra fyrr en það skilyrði er uppfyllt. Þá eru 23 af þeim skipum sem sóttu um nú þegar með strandveiðileyfi og því er ekki unnt að gefa út leyfi til þeirra fyrr en 1. september. Örn Pálsson, framkvæmdastjóri Landssambands smábátaeigenda (LS), segir að um hreina sprengingu sé að ræða en nokkur óvissa sé um hversu margir muni skila sér til veiðanna. Þó sé ljóst að um gríðarlega fjölgun frá því í fyrra sé að ræða, þegar 17 bátar stunduðu veiðarnar. „En samkvæmt reglugerð eru 3.200 tonn ætluð til veiðanna, sem er náttúrulega ekki upp í nös á ketti. Við hvöttum Steingrím J. Sigfússon atvinnuvegaráðherra til að ætla verulegt magn til færabáta, enda makríll frá þeim mun verðmætari en hjá vörpuskipum,“ segir Örn. Markmið LS er að 20 þúsund tonn af makríl komi í hlut færabáta, en afli þeirra 17 báta sem stunduðu veiðarnar í fyrra var samtals 1.100 tonn. Örn segir að LS muni hvetja Sigurð Inga Jóhannsson sjávarútvegsráðherra til að auka myndarlega við veiðiheimildirnar frá því sem nú er. Um þetta ályktaði aðalfundur LS og hvatti til þess að makrílpottur fyrir smábáta, báta undir 15 brúttótonnum, yrði aukinn í 18% af heildarafla í makríl að erlendri fyrirmynd, til dæmis í Noregi. Þegar frekar er rýnt í reglugerð um stjórn makrílveiða íslenskra fiskiskipa árið 2013 sést að þessum 3.200 tonnum skal skipt þannig að veiða megi 1.300 tonn í júlí og 1.900 lestir það sem eftir lifir árs. Heildar aflaheimildir íslenskra skipa eru hins vegar um 123.000 tonn.Tækifærin til staðarÓttar Már Ingvason sjávarútvegsfræðingur segir tækifærin í nýtingu makríls með krókaveiðum mikil. Hann segir það hafa hamlað veiðum til þessa að uppsjávarvinnslur hafi ekki verið tilbúnar að greiða eðlilegt verð fyrir krókaveiddan makríl, heldur hafi hann verið verðlagður á sama hátt og makríll til bræðslu og frystingar úr uppsjávarveiðiskipum. Verðmyndunin hafi orðið til þess að áhugi á makrílveiðum hafi verið mjög takmarkaður meðal smábátaútgerðarinnar. „Þróunin hefur verið sú að þær fiskvinnslur sem eru háðar hráefniskaupum á frjálsum markaði fóru að sýna krókaveiddum makríl aukinn áhuga og á síðustu vertíð voru þær að borga 2,5 til 3 sinnum hærra verð fyrir krókaveiddan makríl,“ segir Óttar og segir ástæðuna vera þá að krókaveiddur makríll sé mun verðmætara og betra hráefni en sá sem er veiddur með stórtækari veiðarfærum. „Á síðustu vertíð sýndu menn og sönnuðu að krókaveiðar á makríl eru mjög raunhæfur kostur á miðum umhverfis Ísland,“ segir Óttar. „Í dag er það staðreynd að nokkuð stór hluti smábátaútgerðarinnar lítur á makrílveiðar sem eitt helsta sóknarfærið í sinni útgerð, eins og tölurnar sýna.“Störfin heimÓðinn Gestsson, framkvæmdastjóri Íslandssögu á Suðureyri, skrifaði grein á fréttavefinn Bæjarins besta í byrjun febrúar þar sem hann reifar rök fyrir því að krókaveiða makríl í frekari mæli. Þar bendir hann á að einn helsti vandi í íslenskri fiskvinnslu sé skortur á hráefni til vinnslu. Óðinn telur að með því að beina hluta veiðiheimilda í makríl á smábáta megi áætla að fiskvinnslur sem glími við skort á hráefni, og það um allt land, njóti góðs af því. „Með því mætti auka verkefni hjá því fólki sem þar starfar. Þá gætu sprottið upp einhverjir sem vildu búa til vörur sem gæfu meiri verðmæti, ef það sýndist hagkvæmt. Við myndum í einhverjum tilfellum búa til fullunnar vörur. Mest af þeim makríl sem er fer í blokk og er lausfrystur fer til framhaldsvinnslu erlendis hjá einhverjum vinnslum sem búa til störf þar sem þau eru staðsett. Þetta gæfi að minnsta kosti tækifæri á aukinni fullvinnslu,“ skrifar Óðinn.Fjölþætt samfélagsleg áhrif krókaveiði Veiðarnar eru hagkvæmar og umhverfisvænar því útgerðarkostnaður er tiltölulega lágur. Enginn meðafli eða seiðadráp er við veiðarnar. Krókabátarnir geta athafnað sig á grunnsævi þar sem rányrkja makrílsins er hvað skaðlegust fyrir ungviði helstu nytjastofna. Stórauknir möguleikar fyrir fiskvinnslur sem eru háðar frjálsum markaði við öflun hráefnis. Aðgangur margra sjávarútvegsbyggða að hráefni frá sjávarútvegsbyggðum hefur verið mjög heftur. Má þar nefna Vesturland, Vestfirði og Norðurland, jafnvel þótt sum árin hafi stór hluti aflans verið veiddur úti fyrir miðum þessara landsfjórðunga. Með aukinni krókaveiði á makríl mun aðgengi fiskverkenda á þessum svæðum aukast með jákvæðum áhrifum á atvinnustig og búsetu einstakra byggðarlaga.
Mest lesið Telur sig hafa orðið vitni að aðdraganda drápsins Innlent Óvænt ávarp forsætisráðherra: „Við munum verja lýðveldið Ísland“ Innlent Fangaverðir á sjúkrahús eftir hópárás fanga Innlent Trump hrósaði forsetanum fyrir færni í eigin móðurmáli Erlent „Þjóðin þarf að fá að vita hvernig þau hafa hagað sér á bak við tjöldin“ Innlent Sauð upp úr þegar Bryndís sagði Hildi fylgja vinnureglum Innlent Kvarta yfir því að reykur frá Kanada sé að skemma sumarið Erlent Tveir menn fjárkúguðu ungan dreng Innlent Þykir leitt að hafa valdið uppnámi Innlent Stúlkur látnar afklæðast til að athuga með blæðingar Erlent Fleiri fréttir „Það er orrustan um Ísland“ „Alvarleg yfirlýsing frá formanni flokks“ „Þjóðin þarf að fá að vita hvernig þau hafa hagað sér á bak við tjöldin“ Þykir leitt að hafa valdið uppnámi Ávarp forsætisráðherra og kjarnorkukafbátur við Grundartanga Minnihlutinn hafi lagt fram eigið veiðigjaldamál: „Þetta er skrumskæling á lýðræðinu“ Spyr hvort draga eigi valdhafa undir húsvegg og skjóta Fangaverðir á sjúkrahús eftir hópárás fanga Sauð upp úr þegar Bryndís sagði Hildi fylgja vinnureglum Óvænt ávarp forsætisráðherra: „Við munum verja lýðveldið Ísland“ Jökulhlaup úr Mýrdalsjökli í Leirá Syðri og Skálm enn í gangi Telur sig hafa orðið vitni að aðdraganda drápsins Borgarbúar frekar hlynntir kílómetragjaldi en landsbyggðin Aðilar „einfaldlega ekki tilbúnir að teygja sig nógu langt“ Tveir menn fjárkúguðu ungan dreng Fundu jöklafýlu í Þórsmörk vegna hlaupsins Metnaðarfullar malbikunarauglýsingar hluti af væb-kúltúrnum Mátti ekki lána sér pening úr eigin fyrirtæki Pilturinn er fundinn „Skýr vísbending um að gera þurfi betur í málefnum erlendra barna“ Sjúklingar óttist dómhörku vegna þyngdarstjórnunarlyfja „Það er engin ástæða til að gefast upp“ Reiðarslag fyrir Landsvirkjun, kjarnorkukafbátur og heimsfræg íslensk kisa „Í næstu umferð fara hlutirnir í gegn“ Tilkynnt um buxnalausan mann og stolinn pizzaofn „Það er enginn svartur listi hjá okkur“ Davíð hafi lagt Golíat Hlaup er hafið úr Mýrdalsjökli Ökumaður bifhjólsins látinn Dettifoss vélarvana úti á ballarhafi Sjá meira