Yfir 300 tilkynningar vegna gruns um peningaþvætti

Alls bárust peningaþvættisskrifstofu Ríkislögreglustjóra 323 tilkynningar vegna gruns um peningaþvætti á síðasta ári og voru þær langflestar frá fjármálafyrirtækjum hér á landi.

Þetta kemur fram í ársskýrslu skrifstofunnar fyrir síðasta ár. Þar segir enn fremur að engin tilkynning hafi borist skrifstofunni vegna gruns um fjármörgnun hryðjuverka. Flestar tilkynninganna um meint peningaþvætti sneru að upphæðum á bilinu 100-500 þúsund en fimm tilkynningar voru vegna upphæða yfir tíu milljónum. Engin tilkynninganna í fyrra leiddi hins vegar til saksóknar af hálfu efnahagsbrotadeildar.

Í ársskýrslu peningaþvættisskrifstofu Ríkislögreglustjóra er enn fremur bent á að með vaxandi alþjóðavæðingu og frelsi í fjármagnsflæði milli ríkja hafi peningaþvætti orðið alþjóðlegt vandamál í viðskiptum og stór þáttur í alþjóðlegri glæpastarfsemi, svo sem fíkniefnaviðskiptum og hryðjuverkum.

Bent er á dæmi frá Íslandi af peningaþvætti þar sem fíkniefnainnflytjendur stofnuðu hlutafélög bæði hér á landi og í Þýskalandi. Fyrirtækið flutti inn tölvuvarning sem var verðlaus en var verðlagður mjög hátt samkvæmt innflutningsskjölum. Greitt var fyrir vöruna með tékkum gefnum út á þýska fyrirtækið auk innflutningsgjalda og tolla af varningnum. Þessir tékkar voru síðan leystir út í banka í Þýskalandi.

Bent er á í skýrslunni að Íslands sé aðili að alþjóðlegum vinnuhópi, Financial Action Task Force (FATF), sem vinnur að aðgerðum gegn peningaþvætti. Vinnuhópurinn hafi gefið út 40 tilmæli um aðgerðir gegn peningaþvætti og 9 sérstök tilmæli um aðgerðir gegn fjármögnun hryðjuverka. Íslendingar hafa skuldbundið sig til að laga löggjöf sína að tilmælum FATF með inngöngu sinni í FATF árið 1991.

Matsnefnd FATF bar aðgerðir Íslendinga saman við 40 tilmæli sín vegna peningaþvættis og níu sérstök tilmæli vegna fjármögnunar hryðjuverka og þarf Ísland að gera FATF grein fyrir aðgerðum sínum vegna 26 tilmæla.

FATF bendir á að ýmislegt sem betur má fara varðandi hlutverki peningaþvættisskrifstofu, lögreglu og ákæruvalds í aðgerðum gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka. Þar á meðal að skortur sé á fjármagni og mannafla til að sinna málaflokknum, taka þurfi betur saman tölfræðiupplýsingar sem lúta að greiningu og afdrifum tilkynninga um grun um peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka og útbúa kynningarefni og halda uppi fræðslu fyrir tilkynningarskylda aðila um aðgerðir gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka.

Þá ættu íslensk stjórnvöld að vinna meiri frumkvæðisvinnu í rannsóknum og ákærum á sviði peningaþvættis og fjármögnunar hryðjuverka. Almennt virðist málaflokknum ekki nægjanlega sinnt að mati FATF.