Karlar gráta allt of sjaldan

Hreggviður Hreggviðsson, kirkjuvörður, meðhjálpari og útfararstjóri Borgarneskirkju var stýrimaður á Fossum Eimskipafélagsins og sigldi til fjarlægra landa um árabil. Siglingarnar kröfðust langrar fjarveru frá fjölskyldu og vinum og þegar Hreggviður ákvað að festa ráð sitt ákvað hann að finna sér starf í landi.

"Ég hafði margfalt betri tekjur til sjós, en kom í land því ég var að fara að gifta mig og eignast börn," segir Hreggviður, sem horfði upp á marga starfsfélaga fara á mis við uppeldi barna sinna. "Ég ætlaði ekki að brenna mig á því. Hins vegar hefur maður kannski ekki gert eins mikið og maður ætlaði sér en ég hef allavega verið til staðar." Hreggviður hlaut gott kristilegt uppeldi og var afar trúað fermingarbarn. "Ég datt hins vegar út eins og fleiri og missti svolítið sambandið við Guð minn. Ég hélt þó gildunum innra með mér. Eftir að ég kom í land og fór að vinna fyrir kirkjuna vaknaði trúin á nýjan leik. Ég datt inn í bænalífið og setti mig aftur í samband við Guð sem ég hafði kynnst á sínum tíma og það er yndislegt."

Hann lítur á það sem hrein forréttindi að starfa fyrir kirkjuna en segir jafnframt að því fylgi mikil ábyrgð. "Ég reyni alltaf að undirbúa mig vel fyrir hvert verkefni en stundum finnst mér ég ekki standa mig. Þá er bara að reyna að gera betur næst."

Aldrei svo sterk að ekki sé þörf fyrir eitthvað æðra

Talið berst að almennu trúarlífi landsmanna, sem jafnan er hvað sterkast á aðventunni. Þó Hreggviður vildi gjarnan sjá fleiri í kirkjum landsins hefur hann ekki áhyggjur af trúleysi þjóðarinnar. "Þó stundum sé spurt í gamni og alvöru hvort við höfum í raun stigið skrefið til kristni eða hvort við séum enn heiðin tel ég að trúin eigi sterkar rætur í hugum fólks. Það kemur ekki síst í ljós þegar við stofnum heimili og eignumst börn, þá koma siðferðið og gildismatið í ljós. Almennt séð er gott mannlíf á Íslandi þó bænalífið sé kannski ekki mikið. En það er ekki alltaf gott að koma trúnni í orð og reyndar mælist trú ekki af yfirborði og orðaflaumi heldur framkomu okkar gagnvart öðrum."

Hreggviður er engu að síður þeirrar skoðunar að sterkt trúarlíf og markvissar bænir bæti líf sérhvers einstaklings og um leið samfélagið í heild. "Trú og bænalíf ylja, gleðja og bæta. Maður sér innri gleði fólks sem lifir sterku bænalífi og slíka gleði vil ég öðlast sjálfur. Og í því vinn ég en það er mikil vinna."

Hreggviður fylgist með því hraðskreiða lífi sem margir lifa og segir öllum hollt, hvar á vegi sem þeir eru staddir, að taka Krist sér til fyrirmyndar. "Sums staðar er tvöfalt siðferði í gangi og við eygjum ekki réttu úrlausnirnar. Yfir okkur hellist ótti og kvíði vegna áreitisins sem stefnir að okkur úr öllum áttum og þá, sem aldrei fyrr, er þörf fyrir trúna. Manneskjan verður aldrei það sterk líkamlega eða fjárhagslega að hún hafi ekki þörf fyrir eitthvað æðra. Hún stendur aldrei sér."

Þurfa að varðveita barnið í sér

Oft hefur karlmönnum verið legið á hálsi fyrir að eiga bágt með að bera tilfinningar sínar á torg. Hreggviður kannast við það og segir meira bera á konum í öllu starfi sem snýr að manneskjunni. "Konur eru duglegri að sækja fundi og námskeið sem fjalla um að hlúa að öðrum. Og þegar ég var í Leikmannaskóla kirkjunnar sátu þar miklu fleiri konur en karlar. Konur eru opnari en karlar, sem oft hafa hlaðið múr í kringum sig."

Hann telur jafnframt að karlmönnum væri hollt og gott að opna sig meira en þeir almennt gera. "Við ættum að leyfa okkur að vera mýkri. Við grátum til dæmis allt of sjaldan en það er gott að gráta. Sjálfur græt ég ef mér finnst eitthvað fallegt og ég skammast mín ekkert fyrir það." Hreggviður hvetur karla til að varðveita barnið í sér og hætta að sýnast vera eitthvað annað en þeir eru, eins og stundum gerist. Hann er hins vegar ekki úrkula vonar um að þetta breytist til batnaðar og telur það gerast með auknu jafnrétti í samfélagi og enn frekari sókn kvenna á vinnumarkaði.

Eftir árin á sjónum þekkir Hreggviður vel til trúarlífs sjómanna og segir þá almennt trúaða þó þeir beri það ekki á torg. Sjómenn vilji hafa sína trú út af fyrir sig. "Þegar komið er út á úfið hafið er maðurinn ósköp lítill. Það þarf ekki að fara nema rétt út fyrir höfnina til að skipin, sama hversu stór þau eru, séu eins og korktappar á hafinu. Þegar svo er þurfa menn á einhverju æðra að halda."

Það er eins með trúna og björgunarbúnað á skipum

Mikið mæðir á starfsmönnum kirkjunnar á aðventunni og Hreggviður hlakkar til desemberdaganna þegar fólk skilur asa jólaundirbúningsins eftir á kirkjutröppunum og sækir í friðinn innandyra. Hann segir mennina breytast á þessum árstíma. "Við verðum meyrari og ég held að það sé gott." Hann sér þó ástæðu til að minna á fyrir hvað aðventan og fastan standa. "Aðventan þýðir að eitthvað gott sé að koma og er því tími vonar. Fastan þýðir að láta eitthvað á móti sér og þeir sem meira mega sín og hafa það betra en aðrir láta þá sem minna eiga fá eitthvað af mat sínum eða gnægðum."

Og kirkjuvörðurinn, meðhjálparinn og útfararstjórinn lætur vel af kirkjulífinu í Borgarnesi, segir allt í boði sem bjóðist í kirkjum höfuðborgarinnar og að auki sé mannlíf almennt gott. "Hér gæta menn bræðra sinna ."

Hreggviður sagði ekki endanlega skilið við sjóinn þegar hann kom í land fyrir góðum tuttugu árum. Sumarfríinu ver hann við rattið á Árna Friðrikssyni, skipi Hafrannsóknastofnunarinnar. "Þetta er tilbreyting og ákveðin hressing," segir hann um árvissa mánaðarlanga útiveru sína.

Hreggviður finnur líka samlíkingu í trúnni og þeim björgunarbúnaði sem er um borð í skipum. "Það er betra að vera í góðu daglegu sambandi við Guð, annars er erfiðara að grípa til hans þegar á reynir. Þetta er eins og með björgunarbúnað, það er betra að kunna vel á hann þegar og ef þarf að grípa til hans."