Á einu augabragði

Vigdís Hauksdóttur skrifar um Icesave.

Sjálfbær nýting skóga

Arnar Árnason skrifar um umhverfismál Það er manninum nauðsynlegt að ganga ekki á náttúruauðlindir og valda ekki spjöllum á umhverfi sínu. En það er líka nauðsynlegt að taka upplýstar ákvarðanir í umhverfisvernd.

Summa lastanna

Í fjármálaráðuneytinu er að störfum starfshópur um heildarendurskoðun á áfengislöggjöfinni. Frumvarp byggt á vinnu hópsins verður að öllum líkindum lagt fyrir haustþingið. Meðal þess sem mun vera í skoðun er að lækka áfengiskaupaaldurinn um tvö ár og að heimila takmarkaðar áfengisauglýsingar.

Litla stúlkan með áskriftirnar

Á mánudagskvöldið sló sölukona á þráðinn til mín. „Halló!" sagði ég í tólið og hafði varla sleppt orðinu þegar synir mínir þurftu báðir á mér að halda. Það er segin saga að í hvert sinn sem ég fer í símann vilja þeir að ég finni bangsa, bíla eða pleymósjóræningjahandjárn.

Pistill: Minning um góðan mann

Ég kynntist Steingrími Hermannssyni sem ungur blaðamaður á Tímanum í lok áttunda áratugarins á síðustu öld. Hann var um margt markverður stjórnmálamaður og hefur að mínu mati endurspeglað best hina íslensku þjóðarsál af þeim forsætisráðherrum sem hafa gengt því embætti frá lýðveldisstofnun.

Handritaforðinn góði

Guðrún S. Guðlaugsdóttir skrifar um Icesave Mikið er ég fegin að handritin eru komin heim. Það var fallegt af Dönum að skila okkur þeim aftur.

Opinber hlutafélög og hlutur kvenna í stjórnum

Með breytingu á lögum um hlutafélög vorið 2006 samþykkti Alþingi nokkur sérákvæði um opinber hlutafélög, ohf., sem ætlað var að skapa aukið gagnsæi og aðhald um rekstur og starfsemi þeirra (lög nr. 90/2006). Meðal

Virkjum ódýrt – lokum Straumsvík

Gísli Hjálmtýsson skrifar um orkumál Mikið er rætt um nauðsyn þess að fara í stóriðjuframkvæmdir sem undirstöðu til endurreisnar íslensks efnahagslífs. Þrýst er á að hnekkja lýðræðislegri ákvörðun Hafnfirðinga um að hefta frekari útbreiðslu álversins í Straumsvík. Á sama tíma er talað um að fjárfesta stórfé í Helguvík, virkjunum, háspennulínum og öðrum nauðsynjum fyrir orkufrekan iðnað.

Opinberar yfirheyrslur

Þegar Ólafur Ragnar Grímsson ræddi við Jeremy Paxman í fréttaskýringaþættinum Newsnight í breska ríkissjónvarpinu í byrjun janúar, var ekki annað að skilja á forsetanum en Íslendingar gætu kennt Bretum sitthvað um framgang lýðræðislegra stjórnarhátta.

Enn frá París

Ég hef ekki látið eftir liggja að rifja upp Evrópuumræðuna, jafnt hér heima og annars staðar þar sem ég hef alið manninn um dagana. Þótt segja megi að nóg sé af því komið, eltir fortíðin mann stundum uppi. Síðast var það við lestur nýútkomins 1. bindis ævisögu Jacques Chirac sem ég fékk í jólagjöf frá mínum nánustu og samfagnað var með um hátíðarnar í París. En í

Velferð barna í borginni

Ég vil vekja athygli á nýlegum samþykktum borgarstjórnar sem lúta að velferð og öryggi barna borgarinnar. Borgarstjórn hefur samþykkt að á árinu 2010 verði forgangsraðað með velferð barna að leiðarljósi og á sérstakur aðgerðahópur að leggja fram tillögur um útfærslu til borgarinnar.

Icesave-skuldin fari í þróunaraðstoð

Staða okkar Íslendinga er ekki öfundsverð og ljóst hvernig sem fer að kreppan á eftir að bíta töluvert meira áður en leiðin fer að liggja upp á við. Það er svo undir okkur komið hvenær viðsnúningurinn verður. Það er víst

Kögunarhóll

Fjármálaráðherra skaut því fram í vikunni að réttast væri að hafa þjóðaratkvæði um fiskveiðistjórnunararlögin. Yfirlýsingin hefur ugglaust verið hugsuð sem gaffall á útgerðarmenn í þeirri refskák sem nú er tefld milli þeirra og ríkisstjórnarinnar.

Viðbragðsáætlun

Hafnfirðingar eiga lögmæta kröfu í BYR

Sameining Sparisjóðs Hafnarfjarðar (SPH) og Sparisjóðs vélstjóra (SPV) árið 2006 markaði tímamót í sögu sparisjóðanna á Íslandi en sá fyrrnefndi hafði þá starfað í Hafnarfirði í yfir heila öld eða allt frá árinu 1902. Með samfélagsleg markmið að leiðarljósi og með virkri þátttöku bæjarbúa, sem og stjórnvalda í bænum, skipaði sjóðurinn mikilvægan sess í hafnfirsku samfélagi.

Hver stendur vaktina?

„Stefna Sjálfstæðisflokksins brást ekki, heldur fólk," segir í niðurlagi draga skýrslu Endurreisnarnefndar Sjálfstæðisflokksins sem birt var á vordögum síðasta árs. Þar var fjallað um efnahagsmál og pólitískt starf Sjálfstæðisflokksins undanfarin ár. Afneitun Sjálfstæðismanna á orsökum hrunsins sem orðið hefur í íslensku samfélagi er með ólíkindum og undanfarin misseri hefur mér fundist sem öll viðleitni kjörinna fulltrúa Sjálfstæðisflokksins í stjórnarandstöðu gangi út á að fela eigin fótspor og þyngja enn meir spor ríkisstjórnarinnar í eyðimerkursandi endurreisnarinnar.

Sameiginleg sóknaráætlun

Dagur B. Eggertsson og Katrín Jakobsdóttir skrifa um sóknaráætlun fyrir Ísland

Fjölgar jafnt en ekki nógu þétt

Þessar vikur eru flokkar og stjórnmálasamtök að stilla upp listum sínum til sveitarstjóranrkosninga. Aðferðirnar eru mismunandi en einhver útfærsla prófkjörs eða forvals algengast.

Dýr og volgur

Þegar lög um bann við smásölu áfengis kl. 20 á kvöldin voru afnumin í Danmörku á einn stuðningsmaður breytinganna að hafa sagt: „Hvers vegna á hafa það bannað að selja áfengi einmitt á þeim tíma sem menn þurfa mest á því að halda?" Á Íslandi er þessu þveröfugt farið. Sama hvar menn standa í flokki, virðast allir sammála um að því torfundnara og dýrara sem áfengi er því betra.

Falinn fjársjóður

Jóhann J. Ólafsson skrifar um óperuupptökur Nýlega uppgötvaði ég fyrir tilviljun geisladisk með söng hins ástsæla óperusöngvara okkar Íslendinga, Stefáns Íslandi. Hljómplötur með honum eru ekki allt of margar og því mikill fengur að þessum upptökum. Um er að ræða hljómupptöku sem gerð var í Konunglega leikhúsinu í Kaupmannahöfn 22. febrúar 1950 af flutningi óperunnar La Bohème eftir Puccini. Ástæðan fyrir þessum geisladiski er þó ekki söngur Stefáns heldur Victoriu de los Ángeles, sem á þessum tíma var orðin heimsfræg óperusöngkona 26 ára gömul. Söngkonan kom til Kaupmannahafnar til að flytja nokkra konserta og menn notuðu tækifærið og fengu hana til að syngja sem gestur í óperu í Konunglega.

Alltaf í boltanum

Ég geysist inn á leikskóla á slaginu hálffimm núll þrjú, parkera barnavagninum beint fyrir útgönguleiðinni, velti fyrir mér fjölda afa og amma í forstofunni á meðan ég hraðsigli inn á deild og man skyndilega að í dag var afa- og ömmukaffi. Sem ég var náttúrulega búin að steingleyma.

Ríkisútvarp á krossgötum

Pétur Gunnarsson skrifar um Ríkisútvarpið Um þessar mundir eru 80 ár síðan Ríkisútvarpið hóf að senda út dagskrá til allra landsmanna. Í fyrstunni var það eins og hver annar gestur, kærkominn, en utan við „alvöru lífsins“. Dagskráin að deginum var mestan part veðurfregnir og síðan kvölddagskrá sem samanstóð af hljómplötuspili, erindi og/eða upplestri.

Kyrrstaða kostar 75 milljarða á mánuði

Í morgunútvarpinu á Rás 2 26. janúar, var viðtal við tvo fjölskyldumenn, prest og fjölmiðlafræðing sem eru að flytja úr landi til Noregs á næstu mánuðum. Þeir sjá ekki framtíð í því að búa á Íslandi við þá óvissu og kyrrstöðu sem nú ríkir í efnahagsmálum.

Að keyra land í kaf

Haítí á sér merka sögu. Landið var frönsk þrælanýlenda, ein ríkasta nýlenda Frakka, helzta djásn heimsveldisins, perla Karíbahafsins af sjónarhóli nýlenduherranna. Þrælarnir á Haítí sættu svo illri meðferð, að sum árin þurftu Frakkar að flytja 50.000 nýja þræla til Haítí í stað þeirra, sem höfðu látið lífið árið áður. Svo fór, að þrælarnir risu upp, innblásnir af frönsku stjórnarbyltingunni 1789, hröktu kúgarana af höndum sér og stofnuðu sjálfstætt ríki á eynni 1804. Bandaríkin voru þá eina sjálfstæða ríkið vestan hafs, en þau höfðu tekið sér sjálfstæði frá Bretum 1776. Bandaríkjamenn viðurkenndu þó ekki sjálfstæði Haítís fyrr en 1862, þegar suðurríkin höfðu sagt sig úr lögum við norðurríkin og borgarastyrjöldin, sem brauzt út 1861, hafði snúizt upp í stríð um þrælahald.

Pistill: Ögmundur er algjörlega úti að aka

Ögmundur Jónasson þingmaður VG og fyrrum ráðherra er algjörlega úti að aka í yfirlýsingum sínum um Má Guðmundsson seðlabankastjóra. Það er greinilegt að þingmaðurinn hefur ekki hundsvit á efnahagsmálum og hvernig þau eru skrúfuð saman hérlendis í augnablikinu.

Samfélagshugsjónir afturhalds 18. aldar lifa áfram

Bjarni Halldórsson, sýslumaður og klausturhaldari að Þingeyrum (1703-1773) er meðal merkustu Íslendinga á 18. öld. Þegar Skúli Magnússon landfógeti krafðist frjálsrar verslunar í landinu um 1767, var ákveðnaðsti andstæðingur hans ekki einokunarkaupmaður heldur sýslumaður Húnvetninga, Bjarni Halldórsson. Hann vildi hafa

Þrándur og ég.

Vinur minn og kollegi Þrándur Thoroddsen kvaddi þennan heim fyrr í þessum mánuði. Hann var einn af frumkvöðlum íslenskrar kvikmyndagerðar og einn sá allra fyrsti hér heima með diplóma upp á slíkt eftir nám sitt við hinn virta kvikmyndaháskóla í Lodz í Póllandi,

Hver eru skilaboðin?

Á dögunum bárust af því fregnir að ákæruvaldið hefði tekið sig til og kært níu mótmælendur sem ruddust inn á palla Alþingis. Fólkið hafði frammi háreysti og pústrar urðu. Þá var bitið í fingur og gott ef ekki eitt stykki herðablað. Sem sagt, átök urðu og í framhaldi var kært. Allt of algengt í miðbænum, en að þessu sinni var líkamsárás ekki kærð heldur það að ráðast að Alþingi „svo að því eða sjálfstæði þess sé hætta búin", líkt og segir í hegningarlögunum.

Niðurskurður og uppbygging

Magnús Orri Schram skrifar um fjárlög ríkisins Fjárlög ríkisins fyrir 2010 voru afgreidd með um 100 milljarða halla og er það markmið ríkistjórnarinnar að bæta reksturinn um tæpa 80 milljarða og ná halla ríkissjóðs niður í 22 milljarða fyrir fjárlög 2011.

Vandi götunnar

Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar um efnahagsmál

Vistunarmat aldraðra

Jón Snædal skrifar um heilbrigðismál Fyrirkomulag á vistunarmati fyrir aldraða hefur verið gagnrýnt að undanförnu og ýmis dæmi nefnd um óréttmæta afgreiðslu þar sem umsóknum hefur verið hafnað. Sérstaklega hefur verið talað um að þetta geti komið illa við einstaklinga með heilabilun þar sem aðstandendur veita mikla þjónustu. Þar sem ég hef starfað lengi við öldrunarlækningar með vandamál heilabilaðra einstaklinga sem aðal viðfangsefni hef ég ágætan samanburð við það kerfi sem áður var við lýði.

Krónunni kastað og bíóið búið

Silja Hauksdóttir skrifar um niðurskurð í kvikmyndagerð Umræður um yfirvofandi niðurskurð hjá Kvikmyndamiðstöð Íslands og RÚV hafa verið háværar upp á síðkastið og verða það áfram þangað til úr er bætt. Íslenskir kvikmyndagerðarmenn skilja og virða að það verður að skera niður í þeirra grein, rétt eins og öðrum listgreinum. Hins vegar er vert að benda á að meðaltal niðurskurðar í öðrum greinum er um 5 prósent. Hjá Kvikmyndamiðstöð Íslands er niðurskurðurinn um 35 prósent.

Traust býr til traust

Ein af eðlilegum afleiðingum hrunsins fyrir tæpum sextán mánuðum var að traustið þvarr. Nú skortir traust milli stjórnar og stjórnarandstöðu, skortir traust milli almennings og lykilstofnana þjóðfélagsins, skortir traust á atvinnulífið. Það skortir almennt traust milli manna.

Áhrif fyrningarleiðarinnar

Páll Snorrason skrifar um sjávarútvegsmál Eftir hrun íslenska bankakerfisins er ástandið erfitt á Íslandi og fjölmörg heimili og fyrirtæki berjast í bökkum og bíða eftir að stjórnvöld slái um okkur skjaldborg og marki stefnuna til endurreisnar. Undirritaður átti síst af öllu von á því að stórar breytingar yrðu gerðar á fiskveiðistjórnunarkerfinu á þessum tímamótum og það er ljóst að innköllun aflaheimilda verður ekki til þess að skapa einhverja „sátt“ í atvinnugreininni. Í stað þess að vinna með fólkinu í greininni að skynsamlegum endurbótum hafa stjórnvöld frekar alið á sundrungu og skeyta í engu um afleiðingar óábyrgrar stefnu í atvinnumálum þjóðarinnar.

Allt fyrir almenning

Ég hef búið í höfuðstaðnum í bráðum 13 ár en ég er landsbyggðarpía að upplagi. Kom til borgarinnar til að mennta mig listum og ílengdist. Ég flutti með allt mitt hafurtask í skottinu á hvítri súbarúbifreið systur minnar eitt haustið og hóf borgarbúskapinn í kjallaraskonsu á Njálsgötunni, ásamt vinkonu.

Vandi íslenskra fjölmiðla

Hlutverk fjölmiðlafólks er þýðingarmikið um þessar mundir en hlutskipti þeirra er dapurlegt. Fjölmargir reyndir blaðamenn með bein í nefinu standa nú utan fjölmiðla - þeim hefur verið sagt upp störfum. Höfundar greina og pistla geta ekki heldur lengur selt skrif sín. Gagnrýnin hugsun er á undanhaldi í íslenskum fjölmiðlum en léttmeti sem laðar að sér auglýsingar á greiðan aðgang.

Hvers vegna var Icesave tekið úr sáttaferlinu?

Ein áleitnasta ráðgátan í Icesave-málinu, sem nú hefur plagað þjóðin vel á annað ár, er hvers vegna fjármálaráðherra kaus að taka málið úr sáttaferlinu sem því hafði loks verið komið í með Brussel-viðmiðunum svokölluðu, sem kváðu meðal annars á um þverþjóðlega aðkomu fleiri Evrópuríkja að lausn málsins, og ákvað þess í stað að hefja tvíhliða viðræður við Breta og Hollendinga.

Að ala upp barn

Bryndís Haraldsdóttir skrifar um uppeldis­mál Foreldrahlutverkið er án ef mikilvægast hlutverk okkar sem því gegnum. Að vita muninn á réttu og röngu er ekki nóg heldur þurfum við að finna leiðir til að skapa hverjum einstaklingi tækifæri til að þroskast og verða gegn samfélagsþegn. Hverju barni fylgir 18 ára ábyrgð því foreldrar bera ábyrgð á börnum sínum til 18 ára aldurs. Skólar og leikskólar hafa á undanförnum árum tekið að sér stærri hluta af uppeldi barna og lýsir það fyrst og fremst breyttum aðstæðum í samfélaginu. En þó skólar beri mikla ábyrgð á börnum þessa samfélags þá þýðir það ekki að ábyrgð okkar foreldra minnki.

Gleymda skýrslan

Rannsóknarnefnd Alþingis tilkynnti í gær að enn frestast um sinn útgáfa á niðurstöðum hennar á aðdraganda og orsökum falls bankanna og tengdra atburða.

Vit, dug og festu í fjármálastjórn borgarinnar

Við félagar í Samfylkingunni í Reykjavík þurfum að leysa af hendi mikilvægt verkefni. Við þurfum að velja fulltrúa okkar til borgarstjórnarkosninga í prófkjöri sem lýkur 30. janúar. Við þurfum sigurstranglegt lið inn í kosningar og einnig dugandi fólk sem mun næstu fjögur árin berjast við erfiðar aðstæður í rekstri Reykjavíkurborgar. Okkar núverandi borgarfulltrúar munu í vor skila af sér ótrúlega góðu verki, bæði í minnihluta og í 100 daga meirihluta. Allir fjórir sækjast nú eftir endurnýjuðu umboði okkar til áframhaldandi starfa. Í prófkjörinu hefur boðið sig fram ótrúlega öflugur hópur.

Hörmungar á Haítí

Mikill vandi steðjar nú að Haítí eftir óvenju harðan jarðskjálfta sem varð þar fyrir tveimur vikum sem kostaði um 200.000 manns lífið.

Menningarlegt skemmdarverk

Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar um kvikmyndagerð 35% niðurskurður á því fé sem mennta- og menningarmálaráðuneytið og fjármálaráðuneytið hafa skuldbundið sig með samningum til að setja í kvikmyndasjóði er lang mesti niðurskurður sambærilegra samninga í mennta- og menningarmálaráðuneytinu, þar sem niðurskurðurinn er 0% til 10%. Stefna yfirvalda er að skera mun meira niður í kvikmyndagerð en á nokkru sambærilegu sviði.

Eru ekki allir að djóka?

Í síðustu viku var merkileg frétt á vefnum um að nýtt tákn hefði verið fundið upp til að tákna kaldhæðni í tölvusamskiptum. Merkið „Sarc Mark“ er eins konar útgáfa af satanísku @ merki og var búið til af Bandaríkjamönnum sem eiga greinilega erfitt með hugtakið. Fyrirtækið plöggar kaldhæðnistáknið með því að kaldhæðni skiljist ekki á prenti, í msn-samskiptum eða í tölvupósti og geti auðveldlega misskilist af viðtakandanum og bakað manni ómæld vandræði. Þetta er örugglega álíka og svipurinn sem ég fæ svo oft í samræðum við fólk eða fjölmörg spurningarmerki yfir mínum súrrealísku Facebook statusum.

Lán til helsárra

Guðrún S. Guðlaugsdóttir skrifar um lánakjör Hið helsára Haíti á nú kost á láni frá AGS með 5 prósenta vöxtum til uppbyggingar eftir jarðskjálftana sem tók líf álíka margra og íbúa hér á höfuðborgarsvæðinu. Rætt er um fjármögnun lánsins og að það verði vaxtalaust í tvö ár. Yfirvöld Haíti hljóta senn að ræða þetta málefni. Vegna þeirra sem líða taka þau vonandi ekki til þess 15 mánuði eins og við höfum gert um Icesave-lánin með þeim árangri að skuldatryggingar á ríkissjóð voru 21. janúar sl. orðnar 636,6 punktar.

Jöfn tækifæri barna til frístunda

Frístundakortið hefur sannað gildi sitt og er mikilvægur stuðningur við frístundastarf barna og unglinga. Þó vekur athygli að notkun þess er minni hjá tekjulægstu fjölskyldunum en hjá fjölskyldum með meðaltekjur. Á þessu kunna að vera nokkrar skýringar en ein þeirra er augljós - þau komast ekki. Það vita flestir sem eiga börn að frístundir eru sjaldnast í göngu eða strætófæri frá heimilinu og það eru ekki öll börn svo heppin að eiga foreldra sem eru í aðstöðu til að skutla þeim til og frá.