Ætli mannkynið sér að eygja nokkurn möguleika á að halda hlýnun jarðar innan takmarka Parísarsamkomulagsins um 2°C, og helst 1,5°C, á þessari öld þarf að draga hratt úr losun gróðurhúsalofttegunda strax og byrja að fanga og binda kolefni úr lofthjúpnum.
Í skýrslu milliríkjanefndar Sameinuðu þjóðanna um loftslagsbreytingar (IPCC) í síðasta mánuði var varað við því að hlýnun gæti náð 1,5°C þegar á næsta áratug, jafnvel þó að gripið yrði til róttækra aðgerða strax.
Því er ljóst að ekki verður hægt að vinna meira jarðefnaeldsneyti mikið lengur ef ekki á illa að fara. Nýleg greining vísindamanna bendir til þess að halda þurfi 60% af olíu- og gasi og 90% af kolum í jörðinni til að hægt verði að halda hnattrænni hlýnun innan 1,5°C.
Vísir sendi þeim tíu flokkum sem bjóða fram á landsvísu í Alþingiskosningunum spurningar um loftslagsstefnu þeirra. Hér fyrir neðan birtist afstaða þeirra til þess hvort útiloka eigi olíu- og gasvinnslu í íslenskri lögsögu. Svör við hvað flokkarnir vilja gera til að standa við skuldbindingar Íslands og draga úr losun gróðurhúsalofttegunda birtust í gær.
Á að útiloka leit og vinnslu á jarðefnaeldsneyti í íslenskri lögsögu?
Framsóknarflokkurinn (B)
Framsókn sér ekki fyrir sér að hið opinbera ætti að hvetja til slíkra verkefna sem þjónar ekki markmiðum Íslands í loftslagsmálum. Forgangsverkefni er að hætta að nota jarðefnaeldsneyti og að landið verði óháð því og byggi á öðrum orkugjöfum.
Viðreisn (C)
Þjóðir heims standa frammi fyrir einni alvarlegustu áskorun síðustu áratuga vegna neyðarástandsins sem hefur skapast af völdum loftslagsbreytinga. Viðreisn vill að Ísland verði bæði jarðefnaeldsneytislaust og kolefnishlutlaust fyrir árið 2040. Því markmiði samræmist ekki að leit eða vinnsla jarðefnaeldsneytis viðgangist. Fyrir þær sakir leggur Viðreisn áherslu á að slík vinnsla verði bönnuð innan lögsögu Íslands.
Sjálfstæðisflokkurinn (D)
Heimurinn er á hraðferð í átt frá jarðefnaeldsneyti, þótt augljóst sé að það gerist ekki á einni nóttu. Ísland á að marka sér sérstöðu með því að verða óháð jarðefnaeldsneyti fyrst allra landa. Leit og vinnsla á jarðefnaeldsneyti í íslenskri lögsögu er ekki á dagskrá og engar umsóknir um slíkt liggja fyrir né eru til meðferðar.
Það sem er hins vegar sannarlega á dagskrá, og Sjálfstæðisflokkurinn styður, eru stórfelld tækifæri Íslands til að framleiða, með innlendum grænum orkugjöfum, nýja vistvæna eldsneytið sem koma mun í stað jarðefnaeldsneytis og verða þannig leiðandi í vegferð þjóða heims til grænnar orku.
Flokkur fólksins (F)
Við sjáum ekki sérstaka ástæðu til þess að útiloka þann möguleika. Það er hægt að taka ákvörðun um þau mál þegar hugmyndir eru á borðinu um að leita og vinna að jarðefnaeldsneyti í íslenskri lögsögu.
Sósíalistaflokkur Íslands (J)
Já. Við getum ekki leyft okkur að halda möguleikanum opnum lengur þar sem vinnsla og notkun á jarðefnaeldsneyti fer fram úr öllum viðmiðunum um losun gróðurhúsalofttegundir og væri veruleg umhverfisógn.
Auk þess væri ólíklegt að almenningur myndi njóta góðs af fundi jarðefnaeldsneytis á meðan auðlindanýting er ekki í almannaþágu. Hin nýju hagfræðilögmál þar sem jöfnuður reynist skilyrðandi þáttur í umhverfis- og loftslagsmálum myndu því útiloka leit og vinnslu í íslenskri lögsögu. Grænlendingar hafa nú bannað olíuleit og vinnslu á þessum forsendum og engin ástæða fyrir Íslendinga að þykjast vita betur.
Miðflokkurinn (M)
Miðflokkurinn telur ekki ástæðu til að útiloka slíka vinnslu, enda losar jarðgas, finnist það í vinnanleg magni, mun minna af gróðurhúsalofttegundum en orkuframleiðsla sem er keyrð áfram af kolabruna.
Frjálslyndi lýðræðisflokkurinn (O)
Svar við þessari spurningu er já, við eigum að nota þá orku sem við eigum og nýta hana sjálf og spyrja okkur er þetta hagkvæmt fyrir þjóðina og umhverfisvænt. Það á ekki að vera markmið í sjálfu sér að auka vinnslu og leit heldur fara betur með sem við eigum.
Píratar (P)
Já, auðvitað! Bann við olíuleit er eitt af þeim þingmálum sem Píratar settu í forgang að klára fyrir lok síðasta þings. Frekar en að afhjúpa afstöðu sína völdu stjórnarflokkarnir að svæfa málið með frávísunartillögu í júní sl. Píratar vila banna olíuleit og að Ísland beiti sér í framhaldinu fyrir alþjóðlegu banni gegn olíuleit og nýrri olíuvinnslu. Fylgjum fordæmi Grænlendinga, tökum skýra afstöðu á alþjóðavísu og þrýstum á breytingar hjá öðrum ríkjum.
Samfylkingin (S)
Já, það er í stefnu Samfylkingarinnar að banna skuli olíuleit og olíuvinnslu í íslenskri landhelgi.
Ef við viljum sjá heim án jarðefnaeldsneytis og bruna þess, þá þurfum við að byrja hjá okkur sjálfum.
Vinstri græn (V)
Vinstrihreyfingin – grænt framboð vill lögfesta bann við olíuleit í íslenskri lögsögu og allri olíuvinnslu á Íslandi hið fyrsta.
