Fólksflóttinn gæti kostað þjóðina sextíu milljarða 21. ágúst 2009 06:00 Fólksflóttinn gæti kostað sitt. Þegar spurt er um kostnað af niðurfellingu húsnæðisskulda mætti eins líta til kostnaðar af óbreyttu ástandi. Hann gæti verið rúmir sextíu milljarðar á ári hverju. Íslenska kreppan er verri en sú færeyska var á tíunda áratugnum, en þá flúðu eyjarnar 35 prósent fólks á aldrinum 20 til 35 ára. Svipaður flótti héðan kostaði íslenska ríkið þessa sextíu milljarða, með því að skatttekjur skertust um sextán prósent. Að auki væru flóttamennirnir verðmætt, menntað fólk, sem landið má síst við að missa. Þetta er mat Benedikts Jóhannessonar, tryggingastærðfræðings og ritstjóra Vísbendingar, á stöðunni sem stjórnmálamenn standa nú frammi fyrir. Benedikt hefur skrifað um þessi mál og segir að allajafna myndi hann telja almennar afskriftir skulda afar óheppilegar. Núverandi aðstæðum megi hins vegar líkja við náttúruhamfarir, og kalli á pólitískt þor. Erfitt sé að meta beinan kostnað af þessum hugmyndum, en hann yrði minni en ef fólkið hverfur á brott. „Ég hef séð fyrir mér að gengistryggð lán yrðu til dæmis lækkuð um þrjátíu prósent en verðtryggð um tíu. Þeir sem tóku tíu milljóna króna lán í erlendri mynt skulda nú tuttugu milljónir. Slíkt lán færi með niðurfellingu í fjórtán og hefði þá hækkað um fjörutíu prósent. Það er samt mikill skellur, en kannski innan þess viðráðanlega," segir hann. Beita mætti svipuðum aðgerðum og bankarnir bjóða nú þegar upp á, það er að stofnaður yrði biðreikningur um hluta skuldanna og hann fluttur fram í tímann. Að endingu myndi ríkið „sjá um þessa sameiginlegu byrði". Spurður um sanngirni þess, að skattgreiðendur borgi skuldir þeirra sem voru ef til vill óvarkárir, segir Benedikt: „Það var kannski ekkert mikið að skulda tíu milljónir, en það getur verið fólki ofviða þegar þær eru tuttugu. Enginn getur búist við því að lánastofninn hækki um hundrað prósent á einu bretti. Þetta fólk er að bera byrðarnar af falli krónunnar; það var ekki endilega óvarkárt. Eftir hrunið var fé sett í að tryggja innstæður og tvö hundruð milljarðar settir í peningamarkaðssjóði, án þess að það færi fyrir Alþingi. Nú er kominn tími til að hlaupa undir bagga með skuldurum." Ekki sé aðalatriði hvort fólk geti borgað af lánunum núna eða ekki. Þeir sem borgi áfram af gengistryggðu láni geti ef til vill ekki leyft sér neitt annað. Íbúðin lækki í verði og launin um leið. Það sé ekki björt framtíð. Mest lesið Var á yfir 200 kílómetra hraða þegar slysið varð Innlent Landlæknir sviptir Kalla Snæ lækningaleyfi Innlent Sprengjum og öxum beitt við heimili til að kúga út fé Innlent Fær þyngri dóm fyrir að nauðga fjórtán ára tálbeitu Innlent Fann sér ekki stað hjá forsetanum eftir breytingar Innlent Hætt eftir tveggja mánaða störf fyrir borgarstjóra Innlent Blóðugur háhyrningur í fjöru Kjalarness Innlent Þota með á þriðja hundrað manns brotlenti í íbúðahverfi Erlent Gáfu fjölskyldu Víglundar draumavél feðganna Innlent Viktor Arman lést af slysförum á Esjunni Innlent Fleiri fréttir Dæmdur skattsvikari beri enga ábyrgð á fjármálum fyrirtækisins Gömlum Flugfélagsþristi bætt við á Sólheimasand Oft langar og miklar tafir við Ölfusárbrú á Selfossi Boðinn flutningur en tekur ekki afstöðu fyrr en ákvörðun liggur fyrir Sprengjum og öxum beitt við heimili til að kúga út fé Blóðugur háhyrningur í fjöru Kjalarness Fær þyngri dóm fyrir að nauðga fjórtán ára tálbeitu Vargöld í verktakabransanum, mótmæli og þristur fluttur Sakhæfi og refsing móður sem myrti eigið barn staðfest Landlæknir sviptir Kalla Snæ lækningaleyfi Engum verið neitað um Fulbright-styrk á Íslandi Umferðarslys austan Selfoss Krefjast tveggja milljarða króna vegna vatnsleiðslunnar Gáfu fjölskyldu Víglundar draumavél feðganna Bein útsending: Skóli og nám í víðum skilningi - breytt heimsmynd Hætt eftir tveggja mánaða störf fyrir borgarstjóra Vill að Þorbjörg Sigríður dragi orð sín til baka „Mikilvægt skref“ að veita Bandaríkjunum aðgang að dönskum herstöðvum Flugu frá Frakklandi með tólf kíló af kókaíni Mannskaði á Indlandi og dagsektum beitt gegn SVEIT Fann sér ekki stað hjá forsetanum eftir breytingar Var lengi hikandi að selja Ratcliffe laxveiðijarðirnar Var á yfir 200 kílómetra hraða þegar slysið varð Hefja söfnun fyrir geðheilbrigðisúrræði í minningu Bryndísar Klöru Frekar ætti að styrkja forvarnir en reisa minnisvarða um þolendur ofbeldis Hávaðaútköll og maður með ólæti á dvalarheimili Ekki tíminn fyrir stjórnarandstöðu til að stunda tafarleiki „Óásættanlegt“ að ofbeldi fái ekki sömu athygli og veiðigjöld Erlendir ríkisborgarar rúmlega helmingur atvinnulausra Viktor Arman lést af slysförum á Esjunni Sjá meira
Þegar spurt er um kostnað af niðurfellingu húsnæðisskulda mætti eins líta til kostnaðar af óbreyttu ástandi. Hann gæti verið rúmir sextíu milljarðar á ári hverju. Íslenska kreppan er verri en sú færeyska var á tíunda áratugnum, en þá flúðu eyjarnar 35 prósent fólks á aldrinum 20 til 35 ára. Svipaður flótti héðan kostaði íslenska ríkið þessa sextíu milljarða, með því að skatttekjur skertust um sextán prósent. Að auki væru flóttamennirnir verðmætt, menntað fólk, sem landið má síst við að missa. Þetta er mat Benedikts Jóhannessonar, tryggingastærðfræðings og ritstjóra Vísbendingar, á stöðunni sem stjórnmálamenn standa nú frammi fyrir. Benedikt hefur skrifað um þessi mál og segir að allajafna myndi hann telja almennar afskriftir skulda afar óheppilegar. Núverandi aðstæðum megi hins vegar líkja við náttúruhamfarir, og kalli á pólitískt þor. Erfitt sé að meta beinan kostnað af þessum hugmyndum, en hann yrði minni en ef fólkið hverfur á brott. „Ég hef séð fyrir mér að gengistryggð lán yrðu til dæmis lækkuð um þrjátíu prósent en verðtryggð um tíu. Þeir sem tóku tíu milljóna króna lán í erlendri mynt skulda nú tuttugu milljónir. Slíkt lán færi með niðurfellingu í fjórtán og hefði þá hækkað um fjörutíu prósent. Það er samt mikill skellur, en kannski innan þess viðráðanlega," segir hann. Beita mætti svipuðum aðgerðum og bankarnir bjóða nú þegar upp á, það er að stofnaður yrði biðreikningur um hluta skuldanna og hann fluttur fram í tímann. Að endingu myndi ríkið „sjá um þessa sameiginlegu byrði". Spurður um sanngirni þess, að skattgreiðendur borgi skuldir þeirra sem voru ef til vill óvarkárir, segir Benedikt: „Það var kannski ekkert mikið að skulda tíu milljónir, en það getur verið fólki ofviða þegar þær eru tuttugu. Enginn getur búist við því að lánastofninn hækki um hundrað prósent á einu bretti. Þetta fólk er að bera byrðarnar af falli krónunnar; það var ekki endilega óvarkárt. Eftir hrunið var fé sett í að tryggja innstæður og tvö hundruð milljarðar settir í peningamarkaðssjóði, án þess að það færi fyrir Alþingi. Nú er kominn tími til að hlaupa undir bagga með skuldurum." Ekki sé aðalatriði hvort fólk geti borgað af lánunum núna eða ekki. Þeir sem borgi áfram af gengistryggðu láni geti ef til vill ekki leyft sér neitt annað. Íbúðin lækki í verði og launin um leið. Það sé ekki björt framtíð.
Mest lesið Var á yfir 200 kílómetra hraða þegar slysið varð Innlent Landlæknir sviptir Kalla Snæ lækningaleyfi Innlent Sprengjum og öxum beitt við heimili til að kúga út fé Innlent Fær þyngri dóm fyrir að nauðga fjórtán ára tálbeitu Innlent Fann sér ekki stað hjá forsetanum eftir breytingar Innlent Hætt eftir tveggja mánaða störf fyrir borgarstjóra Innlent Blóðugur háhyrningur í fjöru Kjalarness Innlent Þota með á þriðja hundrað manns brotlenti í íbúðahverfi Erlent Gáfu fjölskyldu Víglundar draumavél feðganna Innlent Viktor Arman lést af slysförum á Esjunni Innlent Fleiri fréttir Dæmdur skattsvikari beri enga ábyrgð á fjármálum fyrirtækisins Gömlum Flugfélagsþristi bætt við á Sólheimasand Oft langar og miklar tafir við Ölfusárbrú á Selfossi Boðinn flutningur en tekur ekki afstöðu fyrr en ákvörðun liggur fyrir Sprengjum og öxum beitt við heimili til að kúga út fé Blóðugur háhyrningur í fjöru Kjalarness Fær þyngri dóm fyrir að nauðga fjórtán ára tálbeitu Vargöld í verktakabransanum, mótmæli og þristur fluttur Sakhæfi og refsing móður sem myrti eigið barn staðfest Landlæknir sviptir Kalla Snæ lækningaleyfi Engum verið neitað um Fulbright-styrk á Íslandi Umferðarslys austan Selfoss Krefjast tveggja milljarða króna vegna vatnsleiðslunnar Gáfu fjölskyldu Víglundar draumavél feðganna Bein útsending: Skóli og nám í víðum skilningi - breytt heimsmynd Hætt eftir tveggja mánaða störf fyrir borgarstjóra Vill að Þorbjörg Sigríður dragi orð sín til baka „Mikilvægt skref“ að veita Bandaríkjunum aðgang að dönskum herstöðvum Flugu frá Frakklandi með tólf kíló af kókaíni Mannskaði á Indlandi og dagsektum beitt gegn SVEIT Fann sér ekki stað hjá forsetanum eftir breytingar Var lengi hikandi að selja Ratcliffe laxveiðijarðirnar Var á yfir 200 kílómetra hraða þegar slysið varð Hefja söfnun fyrir geðheilbrigðisúrræði í minningu Bryndísar Klöru Frekar ætti að styrkja forvarnir en reisa minnisvarða um þolendur ofbeldis Hávaðaútköll og maður með ólæti á dvalarheimili Ekki tíminn fyrir stjórnarandstöðu til að stunda tafarleiki „Óásættanlegt“ að ofbeldi fái ekki sömu athygli og veiðigjöld Erlendir ríkisborgarar rúmlega helmingur atvinnulausra Viktor Arman lést af slysförum á Esjunni Sjá meira