Fólksflóttinn gæti kostað þjóðina sextíu milljarða 21. ágúst 2009 06:00 Fólksflóttinn gæti kostað sitt. Þegar spurt er um kostnað af niðurfellingu húsnæðisskulda mætti eins líta til kostnaðar af óbreyttu ástandi. Hann gæti verið rúmir sextíu milljarðar á ári hverju. Íslenska kreppan er verri en sú færeyska var á tíunda áratugnum, en þá flúðu eyjarnar 35 prósent fólks á aldrinum 20 til 35 ára. Svipaður flótti héðan kostaði íslenska ríkið þessa sextíu milljarða, með því að skatttekjur skertust um sextán prósent. Að auki væru flóttamennirnir verðmætt, menntað fólk, sem landið má síst við að missa. Þetta er mat Benedikts Jóhannessonar, tryggingastærðfræðings og ritstjóra Vísbendingar, á stöðunni sem stjórnmálamenn standa nú frammi fyrir. Benedikt hefur skrifað um þessi mál og segir að allajafna myndi hann telja almennar afskriftir skulda afar óheppilegar. Núverandi aðstæðum megi hins vegar líkja við náttúruhamfarir, og kalli á pólitískt þor. Erfitt sé að meta beinan kostnað af þessum hugmyndum, en hann yrði minni en ef fólkið hverfur á brott. „Ég hef séð fyrir mér að gengistryggð lán yrðu til dæmis lækkuð um þrjátíu prósent en verðtryggð um tíu. Þeir sem tóku tíu milljóna króna lán í erlendri mynt skulda nú tuttugu milljónir. Slíkt lán færi með niðurfellingu í fjórtán og hefði þá hækkað um fjörutíu prósent. Það er samt mikill skellur, en kannski innan þess viðráðanlega," segir hann. Beita mætti svipuðum aðgerðum og bankarnir bjóða nú þegar upp á, það er að stofnaður yrði biðreikningur um hluta skuldanna og hann fluttur fram í tímann. Að endingu myndi ríkið „sjá um þessa sameiginlegu byrði". Spurður um sanngirni þess, að skattgreiðendur borgi skuldir þeirra sem voru ef til vill óvarkárir, segir Benedikt: „Það var kannski ekkert mikið að skulda tíu milljónir, en það getur verið fólki ofviða þegar þær eru tuttugu. Enginn getur búist við því að lánastofninn hækki um hundrað prósent á einu bretti. Þetta fólk er að bera byrðarnar af falli krónunnar; það var ekki endilega óvarkárt. Eftir hrunið var fé sett í að tryggja innstæður og tvö hundruð milljarðar settir í peningamarkaðssjóði, án þess að það færi fyrir Alþingi. Nú er kominn tími til að hlaupa undir bagga með skuldurum." Ekki sé aðalatriði hvort fólk geti borgað af lánunum núna eða ekki. Þeir sem borgi áfram af gengistryggðu láni geti ef til vill ekki leyft sér neitt annað. Íbúðin lækki í verði og launin um leið. Það sé ekki björt framtíð. Mest lesið Greta Thunberg á leið heim til Svíþjóðar Erlent Níu látnir eftir skotárás í Austurríki Erlent Leitin ekki enn borið árangur Innlent Rekur bólusetningaráð stjórnvalda á einu bretti Erlent Rafmagnslaust víða á Suðurlandi Innlent Sendir tvö þúsund þjóðvarðliða til viðbótar til Los Angeles Erlent Leita týnds göngumanns Innlent Hundruð milljóna um allan heim muni eignast færri börn en þau vilja Erlent „Þetta er afturför í þjónustu við konur með endómetríósu“ Innlent Taka húfurnar úr sölu: Harma að „misheppnað grín“ hafi komið illa við fólk Innlent Fleiri fréttir Tilkynningum um nauðganir fjölgaði milli ára „Ég trúi ekki öðru en að þetta fari í gegn“ „Þetta er afturför í þjónustu við konur með endómetríósu“ Leit að göngumanni og ein harðasta árásin á Úkraínu Rafmagnslaust víða á Suðurlandi Leitin ekki enn borið árangur Reyndi að stinga lögreglu af á stolnum bíl Hljóðfæraleikarar að óbreyttu á leið í verkfall Leita týnds göngumanns Leita leiða til að auðvelda framsal fanga til heimalands síns Taka húfurnar úr sölu: Harma að „misheppnað grín“ hafi komið illa við fólk Nemar á Landspítalanum klæddust „Öldrunarbúningi“ Ökumenn mótorhjóla greiða meira en landsbyggðin minna Ástand í Kaliforníu og breytt frumvarp um kílómetragjald Tveir sjúkrabílar kallaðir út vegna bílslyss við Mjódd Sóttu veikan sjómann Konan er fundin Slökktu eld á svölum á fjórðu hæð í Engihjalla Ekki hægt að nota rafræn skilríki Mjög áhyggjufull yfir tilfærslu ráðuneytisins Frestun fjármagns til verkmenntaskóla, mótmæli í LA og fjölmenningarhátíð Komu í veg fyrir sýruleka á Akureyrarhöfn „Erum ekki að lýsa yfir stuðningi við Trump“ Þotur notaðar í flugi Icelandair til Nuuk Íslendingur á válista CIA árið 1970 Flutningur Konukots mikið framfaraskref en skilur áhyggjur nágranna Vond stjórnsýsla að teikna bara einhverja reiti á kort Fresta uppbyggingu verkmenntaskóla: „Þessi óvissa er fyrir neðan allar hellur“ Menningarveisla í allt sumar á Sólheimum Björgunarsveit selur derhúfur í stíl Bandaríkjaforseta Sjá meira
Þegar spurt er um kostnað af niðurfellingu húsnæðisskulda mætti eins líta til kostnaðar af óbreyttu ástandi. Hann gæti verið rúmir sextíu milljarðar á ári hverju. Íslenska kreppan er verri en sú færeyska var á tíunda áratugnum, en þá flúðu eyjarnar 35 prósent fólks á aldrinum 20 til 35 ára. Svipaður flótti héðan kostaði íslenska ríkið þessa sextíu milljarða, með því að skatttekjur skertust um sextán prósent. Að auki væru flóttamennirnir verðmætt, menntað fólk, sem landið má síst við að missa. Þetta er mat Benedikts Jóhannessonar, tryggingastærðfræðings og ritstjóra Vísbendingar, á stöðunni sem stjórnmálamenn standa nú frammi fyrir. Benedikt hefur skrifað um þessi mál og segir að allajafna myndi hann telja almennar afskriftir skulda afar óheppilegar. Núverandi aðstæðum megi hins vegar líkja við náttúruhamfarir, og kalli á pólitískt þor. Erfitt sé að meta beinan kostnað af þessum hugmyndum, en hann yrði minni en ef fólkið hverfur á brott. „Ég hef séð fyrir mér að gengistryggð lán yrðu til dæmis lækkuð um þrjátíu prósent en verðtryggð um tíu. Þeir sem tóku tíu milljóna króna lán í erlendri mynt skulda nú tuttugu milljónir. Slíkt lán færi með niðurfellingu í fjórtán og hefði þá hækkað um fjörutíu prósent. Það er samt mikill skellur, en kannski innan þess viðráðanlega," segir hann. Beita mætti svipuðum aðgerðum og bankarnir bjóða nú þegar upp á, það er að stofnaður yrði biðreikningur um hluta skuldanna og hann fluttur fram í tímann. Að endingu myndi ríkið „sjá um þessa sameiginlegu byrði". Spurður um sanngirni þess, að skattgreiðendur borgi skuldir þeirra sem voru ef til vill óvarkárir, segir Benedikt: „Það var kannski ekkert mikið að skulda tíu milljónir, en það getur verið fólki ofviða þegar þær eru tuttugu. Enginn getur búist við því að lánastofninn hækki um hundrað prósent á einu bretti. Þetta fólk er að bera byrðarnar af falli krónunnar; það var ekki endilega óvarkárt. Eftir hrunið var fé sett í að tryggja innstæður og tvö hundruð milljarðar settir í peningamarkaðssjóði, án þess að það færi fyrir Alþingi. Nú er kominn tími til að hlaupa undir bagga með skuldurum." Ekki sé aðalatriði hvort fólk geti borgað af lánunum núna eða ekki. Þeir sem borgi áfram af gengistryggðu láni geti ef til vill ekki leyft sér neitt annað. Íbúðin lækki í verði og launin um leið. Það sé ekki björt framtíð.
Mest lesið Greta Thunberg á leið heim til Svíþjóðar Erlent Níu látnir eftir skotárás í Austurríki Erlent Leitin ekki enn borið árangur Innlent Rekur bólusetningaráð stjórnvalda á einu bretti Erlent Rafmagnslaust víða á Suðurlandi Innlent Sendir tvö þúsund þjóðvarðliða til viðbótar til Los Angeles Erlent Leita týnds göngumanns Innlent Hundruð milljóna um allan heim muni eignast færri börn en þau vilja Erlent „Þetta er afturför í þjónustu við konur með endómetríósu“ Innlent Taka húfurnar úr sölu: Harma að „misheppnað grín“ hafi komið illa við fólk Innlent Fleiri fréttir Tilkynningum um nauðganir fjölgaði milli ára „Ég trúi ekki öðru en að þetta fari í gegn“ „Þetta er afturför í þjónustu við konur með endómetríósu“ Leit að göngumanni og ein harðasta árásin á Úkraínu Rafmagnslaust víða á Suðurlandi Leitin ekki enn borið árangur Reyndi að stinga lögreglu af á stolnum bíl Hljóðfæraleikarar að óbreyttu á leið í verkfall Leita týnds göngumanns Leita leiða til að auðvelda framsal fanga til heimalands síns Taka húfurnar úr sölu: Harma að „misheppnað grín“ hafi komið illa við fólk Nemar á Landspítalanum klæddust „Öldrunarbúningi“ Ökumenn mótorhjóla greiða meira en landsbyggðin minna Ástand í Kaliforníu og breytt frumvarp um kílómetragjald Tveir sjúkrabílar kallaðir út vegna bílslyss við Mjódd Sóttu veikan sjómann Konan er fundin Slökktu eld á svölum á fjórðu hæð í Engihjalla Ekki hægt að nota rafræn skilríki Mjög áhyggjufull yfir tilfærslu ráðuneytisins Frestun fjármagns til verkmenntaskóla, mótmæli í LA og fjölmenningarhátíð Komu í veg fyrir sýruleka á Akureyrarhöfn „Erum ekki að lýsa yfir stuðningi við Trump“ Þotur notaðar í flugi Icelandair til Nuuk Íslendingur á válista CIA árið 1970 Flutningur Konukots mikið framfaraskref en skilur áhyggjur nágranna Vond stjórnsýsla að teikna bara einhverja reiti á kort Fresta uppbyggingu verkmenntaskóla: „Þessi óvissa er fyrir neðan allar hellur“ Menningarveisla í allt sumar á Sólheimum Björgunarsveit selur derhúfur í stíl Bandaríkjaforseta Sjá meira