Skerðing á fæðingarorlofi bitnar frekar á körlunum

Fyrirhuguð skerðing á fæðingarorlofsgreiðslum gengur gegn markmiðum laganna um slíkar greiðslur, að mati Kristínar Ástgeirsdóttur, framkvæmdastýru Jafnréttisstofu. Hún bendir á að markmið laganna sé annars vegar að tryggja börnum aðgengi að foreldrum sínum og hins vegar að jafna stöðuna á vinnumarkaði.

„Svo bitnar þetta meira á körlum en konum, því breytingarnar gera karlmönnum erfiðara fyrir að taka fæðingarorlof,“ segir Kristín. Hún segir mjög bagalegt að grípa þurfi til ráðstafana sem þessara. „Auðvitað er mjög mikil hætta á því að því lægra sem farið er með þakið því erfiðara eigi fólk með að taka fæðingarorlof og þá sérstaklega karlmenn. Eins og við vitum hafa þeir töluvert hærri meðallaun en konur og verða þar af leiðandi fyrir meiri tekjuskerðingu með orlofstökunni.“

Kristín segir að verði ekki hægt að snúa aftur til fyrri hátta fljótlega sé kerfið farið sem hér hafi verið byggt upp. „Sem væri synd því þetta fyrirkomulag hefur vakið mjög mikla athygli erlendis og margar þjóðir sem velta því fyrir sér að byggja upp svipað kerfi.“ Hún segir þó jákvætt að ekki sé hróflað við tímalengd orlofsins, en jafnljóst sé að eftir því sem tekjuþakið sé lægra því erfiðara sé að fá þá sem eru með meðallaun og þar yfir til að taka fullt fæðingarorlof. „Og það kemur náttúrulega niður á börnunum og auðvitað þeim markmiðum sem ætlunin var að ná með lögunum.“

Núverandi kerfi hefur varað í um fimm ára skeið, en hefur, að sögn Kristínar, á þeim tíma hvorki haft áhrif á launamun kynjanna né á verkaskiptingu innan heimilanna. Erfitt sé hins vegar að segja til um hvort það séu breytingar sem hefðu tekið lengri tíma. „En þetta hefur jafnað stöðu kynjanna á vinnumarkaði.“

Þá segir Kristín að forvitnilegt verði að sjá áhrifin á barnsfæðingar. „Ég hefði haldið að mjög fljótlega færi að draga úr þeim. Það stefnir reyndar í met á þessu ári, en það tel ég kannski tengjast því að fólk hafi ekki verið viðbúið kreppunni eða trúað að hún yrði langvarandi. En ég held að fólk sem virkilega hugsar sinn gang hljóti að fresta barneignum. Það gerðist til dæmis hér á landi í heimskreppunni miklu og þannig fyndist manni eðlilegra að draga myndi úr álagi á kerfið.“

olikr@frettabladid.is