Ólafur Friðrik: Sigur fyrir Reykjavíkurborg

Ólafur F. Magnússon, borgarstjóri fagnar niðurstöðu Hæstaréttar Íslands í máli borgarinnar gegn olíufélögunum. Í tilkynningu frá borginni kemur fram að Ólafur telji niðurstöðuna sigur fyrir Reykjavíkurborg.

Hæstiréttur staðfesti í dag að stóru olíufélögunum þremur bæri að greiða borginni rúmar 72,7 milljónir króna og Strætó um 5,8 milljónir króna vegna tjóns sem þau urðu fyrir vegna ólöglegs samráðs félaganna. Það er sama upphæð og borginni og Strætó voru dæmdar í Héraðsdómi Reykjavíkur 13. desember 2006.

Reykjavíkurborg leitaði tilboða vegna kaupa á olíuvörum fyrir fyrirtæki sín, Strætó og Vélamiðstöð Reykjavíkurborgar, á árunum 1993,1996 og 2001. Var tilboði Skeljungs tekið í útboðum 1993 og 1996 en tilboði Olís í útboði 2001.

Samkeppnisstofnun hóf í desember 2001 rannsókn á því hvort Skeljungur, Ker og Olís hefðu haft ólögmætt samráð í viðskiptum, þar á meðal gagnvart áðurnefndum útboðum borgarinnar. Niðurstaða áfrýjunarnefndar samkeppnismála var sú að félögin hefðu með aðgerðum sínum haft samráð meðal annars um útboðsverð til Reykjavíkurborgar. Þau hefðu auk þess stýrt sameiginlega viðskiptunum til Skeljungs og síðan skipt á milli sín framlegð af þeim.

Í málinu leitaði Reykjavíkurborg skaðabóta vegna tjóns, sem hún taldi sig hafa orðið fyrir vegna hins ólögmæta samráðs um verð, sem félögin buðu fyrir eldsneyti í útboði hennar á árinu 1996. Félögin þrjú viðurkenndu í málatilbúnaði sínum að þau hefðu með samráði við þetta útboð brotið gegn 10. gr. þágildandi samkeppnislaga. Þau báru á hinn bóginn fyrir sig að ósannað væri að Reykjavíkurborg hefði orðið fyrir tjóni vegna þessa, en að því frágengnu hafi henni hvað sem öðru líður ekki tekist að sanna tjón sitt.

Í niðurstöðu Hæstaréttar var talið sýnt að Skeljungur, Ker og Olís hafi samið af nákvæmni um hvað Reykjavíkurborg yrði boðið af hendi hvers þeirra og að sá, sem lægst bauð, myndi greiða hinum tiltekna fjárhæð fyrir hvern lítra af eldsneyti, sem Reykjavíkurborg keypti. Félögin þrjú hefðu ekkert fært fram í málinu sem staðið gæti í vegi þeirri ályktun að tilgangur þessa alls hafi verið að halda viðskiptum borgarinnar hjá Skeljungi gegn verði sem ekki hefði staðist boð Kers og Olís ef reglur samkeppnislaga hefðu verið virtar í skiptum þeirra.

Félögin þrjú hefðu heldur ekkert fært fram til stuðnings því að slíkur ágóði hefði ekki hlotist af þessu í reynd. Sá ágóði varð ekki sóttur úr hendi annarra en Reykjavíkurborgar. Yrði því að leggja til grundvallar að með þessu hafi verið leiddar nægar líkur að því að Reykjavíkurborg hefði orðið fyrir tjóni.

Aðalkrafa Reykjavíkurborgar var reist á því að við útboðið 2001 hafi ekki tekist samráð milli Skeljungs, Kers og Olís og hafi hagstæðasta boðið, sem þá kom fram, verið lægra en nam því, sem hún greiddi fyrir eldsneyti frá Skeljungi samkvæmt útboðinu 1996. Taldi Reykjavíkurborg að hún myndi hafa fengið tilboðið 1996 með sama afslætti og hún fékk með útboðinu 2001 og krafðist því að sér yrði bætt tjón sem reiknað var eftir ákveðnum forsendum.

Um aðalkröfuna sagði Hæstiréttur að forsendur borgarinnar fyrir útreikningi hennar væru rangar og að sú skekkja sem væri í reikningunum hefði teljandi áhrif á fjárhæð hennar. Væri því ekki fært að taka til greina aðalkröfuna. Til vara krafðist Reykjavíkurborg að félögunum .. þremur bæri að greiða sér þrefaldar þær fjárhæðir sem Skeljungur hefði skuldbundið sig til að greiða Keri og Olís á gildistíma samningsins frá 1996 til 2001.

Um varakröfuna sagði Hæstiréttur að líta yrði svo á að þær fjárhæðir sem Skeljungur skuldbatt sig til að greiða Keri og Olís vegna eldsneytiskaupana sýndu að lágmarki hvaða hag þau hafi talið af því að hafa samráð um viðskiptin. Væri því ekki ástæða til annars en að ætla að tilboð, sem gefið hefði verið án slíks samráðs, hefði orðið lægra en hagstæðasta boðið um að minnsta kosti þrefalda fjárhæðina sem Skeljungur tók að sér að greiða hvorum hinna.

Ekki væri ágreiningur um útreikning fjárhæðar varakröfu Reykjavíkurborgar og ekki var fallist á að borgin hefði vanrækt að takmarka tjón sitt með því að láta hjá líða að segja samningnum upp við Skeljungi þegar henni var það fyrst kleift. Var því fallist á varakröfu borgarinnar og félögunum þremur gert að greiða henni 72,7 milljónir sem fyrr segir.