Garðar Stefánsson formaður Sambands íslenskra námsmanna erlendis segir forsendur úthlutunarreglna LÍN fyrir veturinn 2008-2009 brostnar. Í bréfi sem sent hefur verið menntamála- og fjármálaráðherra kemur fram að íslenskir námsmenn erlendis séu í miklum kröggum þar sem lán þeirra og sjálfsafafé dugi ekki lengur fyrir skjólagjöldum og lágmarksframfræslu.
Í bréfinu leggur Samband íslensrka námsmanna erlendis fram tillögur þar sem meðal annars kemur fram að námsmönnum erlendis verði veitt viðbótarlán upp á 500.000 krónur án tafar.
Bréfið í heild sinni má sjá hér að neðan:
Ágæti ráðherra menntamála
Ágæti ráðherra fjármála
Forsendur úthlutunarreglna Lánasjóðs íslenskra námsmanna (LÍN) fyrir veturinn 2008-2009 eru brostnar. Íslenskir námsmenn erlendis eru í miklum kröggum þar sem lán þeirra og sjálfsaflafé duga ekki lengur fyrir skólagjöldum og lágmarksframfærslu.
Hætta er á að fjöldi námsmanna erlendis muni af fjárhagsástæðum þurfa að hætta eða fresta námi ellegar berjast í bökkum til að eiga í sig og á í námslandinu. Samband íslenskra námsmanna erlendis (SÍNE) vill að Lánasjóður íslenskra námsmanna, í samráði við viðkomandi ráðuneyti, grípi til tafarlausra aðgerða til að koma íslenskum námsmönnum erlendis til bjargar.
Lítur SÍNE svo á að skv. hljóðan laga um Lánasjóðinn sem samþykkt voru á Alþingi beri Lánasjóðnum skylda til að grípa til aðgerða enda fullnægir sjóðurinn engan veginn lögboðnu hlutverki sínu eins og aðstæður eru í dag.
SÍNE leggur fram eftirfarandi tillögur:
- Námsmönnum erlendis verði gefinn kostur á að fá neyðarlán hjá
Lánasjóðnum sem nemur allt að 500.000 kr, til greiðslu án tafar eða í hlutum eftir ósk námsmannsins. Þetta lán verði veitt án kröfu um ábyrgðarmenn og á lægstu lánavöxtum LÍN, með venjulegum greiðsluskilmálum sjóðsins. Þessi upphæð byggir á þeirri forsendu námslána að námsmenn hafi um milljón króna í tekjur á ári hverju til að brúa bilið milli framfærsluláns og raunverulegs framfærslukostnaðar. Í ljósi þróunar gengis krónunnar er ljóst að sjálfsaflafé námsmanna hefur rýrnað að virði erlendis um helming frá því sem var þegar reglur LÍN voru endurskoðaðar í vor. Námsmenn erlendis eru um 3.000 talsins og má því reikna með lánveitingu að upphæð að hámarki 1.500 milljónir kr. vegna þeirra aðgerða sem SÍNE leggur til, eða sem nemur 25% af framlögum til sjóðsins í fjárlagafrumvarp 2008, 19% af framlögum til sjóðsins í fjárlagafrumvarpi 2009.
- Námslán skiptinema erlendis verði endurskoðuð miðað við núverandi
gengi, í stað þess að framfærsla þeirra sé umreiknuð á gengi 1. júlí 2008 líkt og reglur LÍN gera ráð fyrir.
- Frádrættir frá námslánum verði reiknaðir á gengi útborgunardags en ekki á gengi 1. júlí 2008, eins og reglur LÍN gera ráð fyrir. Með þessu er tryggt að frádráttarliðir reiknast ekki á mun dýrara gengi en sjálft námslánið.
- Námsmenn erlendis á fyrsta ári fái skólagjaldalán vetrarins greidd í
upphafi annar, en ekki í lok árs eins og nú er gert, og skólagjöld þeirrar
annar sem nú er hafin verði greidd að fullu nú þegar. Þetta er til samræmis við réttindi námsmanna sem komnir eru lengra í námi.
- Ferðakostnaðarlán verði hækkuð miðað við gengisþróun. Upphæð
ferðakostnaðarláns í reglum LÍN er í íslenskum krónum og dugar í dag
engan veginn fyrir flugfargjöldum.
- Námsmenn erlendis sem orðið hafa fyrir skakkaföllum og álagi vegna
atburða síðustu vikna fái sérstakt tillit við mat á ástundun náms svo ekki
komi til skerðingar eða niðurfellingar lána ef árangur þeirra í námi er minni en ætlað var.
