Kaflaskil

Árið sem nú rennur sitt skeið á enda hefur verið okkur Íslendingum erfitt vegna ástæðna sem öllum eru kunnar. Um leið eru þó sem betur fer góðar líkur á að ársins verði minnst fyrir þá þrautseigju sem þjóðin sýndi við erfiðar aðstæður og þess árs þar sem grunnur var lagður að

Ólíkar leiðir

Undarlegt er hversu margir virðast ekki skilja mikilvægi þess að eyða minna en þeir afla. Fyrir hrun átti þetta t.d. við um alla helstu banka og fjárfestingafélög landsins en þeir sem að þeim stóðu höfðu lítinn áhuga á að halda kostnaði innan skynsamlegra marka. Þeir trúðu að hægt væri að auka tekjur endalaust og því skipti kostnaðurinn ekki máli. Þetta reyndist rangt og því fór sem fór.

Samstöðu er þörf

Við viljum öll búa í sanngjörnu samfélagi. Við þráum þjóðfélag jafnréttis, heiðarleika og réttlætis.

Það er enn gott að vera Íslendingur

Nú árið er liðið í aldanna skaut, og aldrei það kemur til baka! Sjálfsagt er ekki til ófrumlegri byrjun á áramótagrein, en mörgum mun eflaust þykja þetta brot úr ljóð Valdimars Briem hafa jákvæðari merkingu núna en oft áður.

Hvatning til þjóðarinnar

Viðburðaríkt ár er senn á enda. Þrátt fyrir miklar sviptingar á flestum sviðum hefur lítið þokast og fátt áunnist. Íslenska þjóðin stendur að mestu frammi fyrir sömu vandamálunum og hún gerði í upphafi árs. Íslendingar eiga þó alla möguleika á að vinna sig út úr

2010 – ár uppgjörs og sátta

Árið sem nú er að líða var mörgum erfitt. Það var ár viðbragða við hruni gengis og banka, ár mótmæla, stjórnarskipta, kosninga og fjárhagsvanda. Það var einnig árið þegar hrein meirihlutastjórn jafnaðarmanna og félagshyggjufólks tók við stjórnartaumunum í fyrsta sinn í sögu lýðveldisins.

Að setja fólk í kassa og engan eins

Þó lífið sé flókið og einfalt í senn, hefur hagsmunasamtökum, stjórnvöldum og ekki síst embættismönnum tekist að flækja líf fólks sem þarf aðstoð óendanlega. Ef maður þarf aðstoð þá er byrjað á að finna „kassa“ sem hægt er að setja þig í.

Árið 2009 kvatt án eftirsjár

Áramótum fylgir iðulega ákveðinn tregi en tilhlökkun á sama tíma. Sennilega eru þó ekki margir Íslendingar sem munu horfa með söknuði til þess er árið 2009 kveður enda árið verið landsmönnum erfitt að mörgu leyti. Það sem hefur þó reynst flestum erfiðara að takast á við er ekki endilega hrunið sjálft með öllum sínum veraldlegu fylgikvillum heldur miklu frekar það sundurlyndi sem tók sér bólfestu í þjóðarsálinni í kjölfar hrunsins. Samstaðan - sem þessi fámenna þjóð hefur iðulega sýnt á erfiðleikatímum – riðlaðist.

Við áramót

Í árslok er hefð fyrir því að horfa yfir farinn veg og gera upp árið. Yfirleitt hef ég haft gaman af upprifjunum fjölmiðla af vettvangi þjóðmála. Í ár er svo komið að mér býður við tilhugsuninni um að líta um öxl, langar einna helst að setja undir mig höfuðið og taka á harðasprett inn í framtíðina og vona að mér takist að hrista af mér helstu deilumál ársins sem er að líða.

Samstaða gegn loftslagsvánni

Niðurstaða loftslagsráðstefnunnar í Kaupmannahöfn fyrr í mánuðinum hefði mátt vera afdráttarlausari, en þó voru stigin mikilvæg skref í átt til lausnar og eitt gerðist þar sem engan hefði órað fyrir. Í Kaupmannahöfn náðu fulltrúar smárra ríkja að stilla saman strengi sína og setja fram kröfur sem stærstu ríki heims gátu ekki komist hjá að heyra. Fátækustu ríki heims – sem jafnframt eru þau sem einna verst verða úti ef gróðurhúsalofttegundum verður hleypt óheft út í andrúmsloftið – náðu eyrum ríkari þjóða.

Týndi áratugurinn

Útreikningar talnaglöggra hagfræðinga sýna að eftir bankahrunið hafi efnahagur Íslands færst aftur um áratug eða svo. Í efnahagslegu tilliti höfum við semsé glatað heilum áratug. Og meiru til raunar því nú skuldum við svo miklu meira en áður. Við lok fyrsta áratugar nýrrar þúsaldar, eftir kerfishrunið sem varð í fyrrahaust, getur því verið sársaukafullt að horfa í baksýnisspegilinn. Fyrir vegferðina fram á við er það hins vegar nauðsynlegt.

Forsetinn og Icesave

Sigurður Líndal skrifar um Icesave-málið.

Dæmisaga um skattheimtu

Í tilefni skattahækkana og róttækustu breytinga á tekjuskatts­kerfinu um árabil er við hæfi að rifja upp dæmisögu sem setur greiðslu og dreifingu skatta í einfalt og auðskilið samhengi. Sagan er frá öðru landi en boðskapur hennar er sígildur. Hún er ekki ný af nálinni og höfundurinn er óþekktur, sem er ágætlega í takt við aðrar sögur sem eru sagðar á þessum árstíma.

Opið fyrra bréf til Jóhönnu

Ingólfur Margeirsson skrifar um stjórnmál.

Steingrímur skattakrækir

Eygló Harðardóttir skrifar um skatta.

Örlagadísir Ísafoldar

Einar Sigmarsson skrifar um samfélagsmál.

Ný atvinnutækifæri í Reykjavík

Dofri Hermannsson skrifar um atvinnumál Atvinnuleysi á höfuðborgarsvæðinu er með því hæsta sem gerist í landinu og brýnt að borgaryfirvöld leiti allra leiða til að draga úr þeim vanda. Skortur á atvinnu er mestur í byggingariðnaði, hjá fólki með sérfræðimenntun og í verslun og þjónustu.

Tökum þátt í að styrkja björgunarsveitirnar

Guðmundur Fylkisson skrifar um flugeldasölu Framundan eru dagar sem skipta miklu máli fyrir fjárhagslega undirstöðu björgunarsveita í landinu. Flugeldasalan er hafin og hvet ég þig til að kaupa flugeldana af þeim. Vel þjálfaðar og vel búnar björgunarsveitir eru okkur nauðsynlegar. Það gera hin miklu og fjölbreyttu öfl náttúrunnar. Óvíða í heiminum þurfa íbúar að glíma við óveður, jarðskjálfta, eldgos, snjóflóð, sjó- og vatnsflóð, jafnvel allt á sama árstíma. Ég, í mínu starfi, þarf mikið að leita til björgunarsveita til aðstoðar við landsmenn og eins fyrir hina erlendu ferðamenn sem fara um landið og rata í vandræði. Þó svo að fjöldi verkefna sem þeir sinna rati í fjölmiðla þá eru mörg verkefni sem aldrei koma fyrir almennings sjónir. Það vitum við lögreglumenn því oft á tíðum er um að ræða öryggisviðbúnað, þ.e. björgunarsveitir eru ræstar út til öryggis en síðan afturkallaðar. Eins er um verkefni þar sem harmleikur hefur átt sér stað, sem ekki er fjallað um í fjölmiðlum. Allt eru þetta verkefni er snerta einstaklinga, fjölskyldur, vinahópa. Enginn dagur er undanskilin þegar leita þarf aðstoðar.

Eyðist það sem af er tekið

Herdís Þorvaldsdóttir skrifar um umhverfismál Íslenska plöntuflóran,er fátæk og smávaxin á móts við nágrannalöndin. Auk þess hefur hún þurft að búa við stjórnlausa beit nagdýra um aldir,svo að nú er svo komið að margar eru í útrýmingarhættu og margar þyrftu gjörgæslu við, oft þær viðkvæmustu og fallegustu,segir í riti Náttúrufræði stofnunar. Hvað er svo gert þeim til bjargar? Frá Alþingi koma af og til ályktanir um friðun vissra plöntutegunda,tóm sýndarmennska.

Óvissuferð í boði iðnaðarráðherra

Sigmundur Einarsson skrifar um orkuöflun fyrir álver og gagnaver Viðtal við Katrínu Júlíusdóttur iðnaðarráðherra í Kastljósi þann 16. desember sl. um fyrirhugað gagnaver á Suðurnesjum vakti verðskuldaða athygli. Nokkuð hefur verið fjallað um viðtalið í fjölmiðlum þar sem aðkoma Björgólfs Thors Björgólfssonar að verkefninu hefur verið harðlega gagnrýnd.

Gildi og sígildi

Fyrir nokkru var haldinn þjóðfundur til þess að greina og kynna þau gildi sem ætla má að Íslendingar flestir vilji að móti þjóðlíf og stjórnarfar. Niðurstöður þjóðfundarins eru þær að menn vilja leggja áherslu á heiðarleika, jafnrétti, virðingu og réttlæti.

Friðarboðskapur eða ævintýri?

Anna Sigríður Pálsdóttir, Arnfríður Guðmundsdóttir, Baldur Kristjánsson, Hjalti Hugason, Pétur Pétursson, Sigrún Óskarsdóttir, Sigurður Árni Þórðarson og Sólveig Anna Bóasdóttir skrifa um jólin.

Menntunarsnautt Ísland?

Ásthildur Erlingsdóttir skrifar um menntamál Í enda árs blasir við sú staða skólana að þeim er ætlað að skera niður um miklar fjárhæðir, í viðbót við það sem þegar búið er, stórt skarð á nú að höggva í fjarnámskennslu og öldungadeildir.

Við verðum að forgangsraða

Hildur Sverrisdóttir skrifar um borgarmál

Klökkar kærleikskveðjur

Aðventustreitan kom eins og himnasending inn í kalið hjarta samfélagsins. Að minnsta kosti frá síðustu jólum höfðum við mest verið fjúkandi reið, bitur, sár, dofin og brjáluð; það eitt og sér er sligandi til lengdar. Svo jólaannirnar voru þrátt fyrir allt kærkomið tækifæri fyrir væmnu tilfinningarnar sem höfðu legið næstum ónotaðar í

Hvatt til meðalmennsku við Háskóla Íslands

Jón Steinsson skrifar um Háskóla Íslands Fyrir hartnær fimm árum var Kristín Ingólfsdóttir kosin rektor Háskóla Íslands. Strax frá upphafi setti hún markið hátt með því að stefna að því að gera Háskólann að einum af 100 bestu háskólum í heimi. Stefna Háskóla Íslands 2006-2011 bar þessa metnaðar skýrt merki.

Samstillta stressátakinu lokið

María sagði við Jósef: Ég held ég sé ólétt. Ha, hváði Jósef, sem var smiður og sakleysingi. Við erum ekki einu sinni búin að kyssast! bætti hann við, eitt spurningarmerki í framan. Já, ég veit, sagði María og horfði á tær sér, en sko, þú veist. Það kom engill í heimsókn.

Þegar við föttuðum plottið

Það er auðvelt að gabba íslenska æsku með jólasveinaspaugi. Bæði er þráin til að trúa á hið góða rík og síðan er gervið gott. Gæran sem hylur andlit leikaranna gerir þá óþekkjanlega. Eins er hún einmitt eins og barn ímyndar sér að skegg hellisbúa eigi að vera, allavega að vetrarlagi. Hér í þorpinu Zújar á Spáni eru vitringarnir þrír notaðir í stað jólasveina til að kæta krakkana og færa þeim gjafir. Þeir birtast á nýjársdag til að taka við óskalistum en koma síðan færandi hendi á þrettándanum.

Vafningar

Vafningur hét félag. Það keypti annað félag að nafni SJ Properties MacauOneCentral HoldCo ehf. af SJ-fasteignum. SJ Properties MacauOneCentral HoldCo ehf. átti Drakensberg Investment Ltd. sem átti fjárfestingarverkefnið One Central sem fólst í kaupum á 68 íbúðum í byggingunni Tower 4 í Makaó í Kína.

Ríkisstjórnin fann breiðu bökin

Einar K. Guðfinnsson skrifar um aðgerðir ríkisstjórnarinnar.

Ljósið í myrkrinu

Berglind Kristinsdóttir skrifar um Ljósið.

Áfram svo, koma svo

Nú er rétt um ár liðið frá því að ég sat á Alþingi og gegndi því starfi frá morgni til kvölds að takast á við hrun samfélagsins. Það voru ekki góðir dagar, nema þá að einu leyti, að menn lögðu nótt við dag, allir sem einn, jafnt á þingi sem í stofnunum stjórnsýslunnar og út í þjóðfélaginu, að slökkva þá elda sem alls staðar loguðu.

Fyrir hverja eru húsaleigubætur?

Kristinn Þór Sigurjónsson skrifar um húsaleigubætur. Fyrir 12 árum voru lög um húsaleigubætur samþykkt á alþingi með 58 atkvæðum. Frumvarp til þessarar lagasetningar var sett fram, vonandi í þeirri trú að þessi lög myndu jafna aðgengi fjölskyldna að hentugu húsnæði. En markmið laganna samkvæmt 1. gr. „er að lækka húsnæðiskostnað tekjulágra leigjenda og draga úr aðstöðumun á húsnæðismarkaði".

Fyrirmyndarlottó – fyrir hverja?

Eiður Svanberg Guðnason skrifar um Lottó Sá sem þetta skrifar hefur greinilega komið við kaunin á forystumönnum þeirra hreyfinga, sem skipta með sér Lottógróðanum. Þegar það var orðað í allri hógværð fyrir nokkru, að tímabært væri að endurskoða það fyrirkomulag, sem verið hefur við lýði í 23 ár um skiptingu hagnaðarins af Lóttóinu, þá rignir inn greinum á síður Fréttablaðsins frá forystumönnum þeirra samtaka, sem njóta Lóttógróðans.

Ætlar ríkisstjórnin að slátra íslenskri kvikmyndagerð?

Björn Brynjólfur Björnsson skrifar um framlög til kvikmyndagerðar Samkvæmt fjárlagafrumvarpinu verða framlög til Kvikmyndasjóða skorin úr þeim 700 milljónum, sem þau eiga að vera í samkvæmt samningi ríkisins við greinina, niður í 550 milljónir króna.

Raunsæi og ábyrgð

Gunnsteinn Sigurðsson skrifar umfjárhagsáætlun Kópavogsbæjar Fjárhagsáætlun Kópavogsbæjar fyrir árið 2010 er ábyrg og raunhæf. Við hömlum auknum kostnaði en stöndum áfram vörð um grunnþjónustu og velferðarmál. Þetta hefur verið leiðarstefið í undirbúningi fjárhagsáætlunarinnar sem lögð var fram til fyrri umræðu í bæjarstjórn á fimmtudaginn var. Samkvæmt henni verður 25 milljóna króna rekstrarafgangur.

Vandi grunnskóla

Víða blasir vandi við rekstri sveitarfélaga á komandi ári. Þegar er hafinn niðurskurður í þjónustu, þar á meðal í rekstri grunnskólans. Hafa sveitarfélögin óskað eftir aðkomu Kennarasambands Íslands að því máli, en þá ber svo við að allt í einu hafa þeir í Kennarasambandinu ekkert við sinn viðsemjanda að tala. Ákafir hafa þeir verið undanfarna áratugi að tala á ábyrgan máta við sveitarfélögin um launakjör sín og haft hátt um nauðsyn þess að styrkja grunnskólann. Þessu hafa sveitarfélögin mætt af skilningi: ekki eru liðin mörg misserin síðan grunnskólakennurum var færð mikil launahækkun, svo mikil að óljúgfróðir menn telja launakostnað skólanna hafa hækkað um fimmtung milli ára. Og eftir því hækkuðu öll viðmið, meðal annars launatengd gjöld vegna kennara. Þá voru kennarar til viðtals en nú er ekki smuga á samtali.

Framtíðin byggist á lýðræði

Katrín Jakobsdóttir skrifar um lýðræði Nú þegar Íslendingar standa á tímamótum er mikilvægt að efla lýðræði á sem flestum sviðum. Það verður meðal annars gert með því að stuðla að því að ungt fólk og börn taki þátt í að móta framtíðina með markvissari hætti en áður og þátttaka þeirra í lýðræðislegri umræðu verði styrkt sérstaklega. Raddir ungs fólks og barna verða að fá að hljóma hátt og skýrt.

Ormagryfja lýðveldisins

Örn Sigurðsson skrifar um Vatnsmýrarflugvöll Í tilefni að atlögu Birnu Lárusdóttur bæjarfulltrúa á Ísafirði að heiðri okkar talsmanna Samtaka um betri byggð í Morgunblaðsgrein 4. desember telur undirritaður óhjákvæmilegt að árétta eftirfarandi: Frá fyrsta degi borgaralegs flugs í Vatnsmýri 6. júlí 1946 hefur flugstarfsemi þar í síauknum mæli hamlað þróun íslensku

Grunnþjónustu stefnt í voða

Eyþór Rúnar Þórarinsson og Rúnar Eyberg Árnason skrifa um grunnþjónustu. Mikið hefur gengið á hér á Suðurnesjum á undanförnum árum og hvergi virðist vera lát þar á.

Margeiri svarað

Þorvaldur Lúðvík Sigurjónsson svarar Margeiri Péturssyni Í bréfi til Fréttablaðsins frá Margeiri Péturssyni, stofnanda MP Banka, koma fram dylgjur er varða Saga Capital Fjárfestingarbanka. Málflutningurinn í okkar garð byggir á misskilningi og gætir þar beinlínis rangfærslna og skal hér tekið á því:

Á sjó og landi

Bróðir minn, sem var sjómaður alla sína starfsævi, sagði að lengst af hefði það verið þannig, að eftir að aflinn var kominn um borð hefðu menn drifið í að gera að honum, síðan sest niður og spjallað, gripið í spil, og látið líða úr sér í góðum félagsskap. Með tölvu-og myndbandavæðingunni hefði andrúmloftið um borð breyst. Þegar áhöfnin kom niður var myndbandi stungið í tækið og setið yfir því fram eftir kvöldi. Sér hefði þótt daufara á sjónum eftir þetta gengisfall á persónulegum samskiptum um borð.

Öldruð kurteisi

Niðurskurður í grunnskólum Reykjavíkur

Reykjavíkurborg hefur nú lokið starfs- og fjárhagsáætlunargerð fyrir næsta ár. Menntasviði, sem rekur grunnskóla borgarinnar, var gert að hagræða um 4.1%. Mun meiri hagræðingarkrafa, eða 9% er gerð á miðlæga stjórnsýslu og önnur svið borgarinnar sem annast ýmis konar framkvæmdir, skipulag og umhverfismál. Sparnaður menntasviðs er samt sem áður umtalsverður eða 775 milljónir.

Að vinna sig út úr kreppu

Umræða um fjárlög er á lokastigi á Alþingi. Hún hefur verið málefnaleg og hafa dregist upp skýrar línur.