Fleiri fréttir Róttæk fækkun sveitarfélaga Vonlítil staða Álftaness frammi fyrir fjallháum skuldum hefur beint athyglinni að almennt bágbornu ástandi minni sveitarfélaga í landinu. 19.12.2009 06:00 Svör um siðferðileg álitamál Þorsteinn Pálsson. skrifar Fjármálaráðherra tókst nú í vikunni að draga skýrar markalínur varðandi tvær mjög áleitnar siðferðilegar spurningar er tengjast endurreisn efnahagslífsins og vafist hafa fyrir fólki. Það sem meira er: Stjórnarandstöðuflokkarnir tveir hafa ekki gert athugasemdir við niðurstöðu ráðherrans. 19.12.2009 06:00 Ekki linnir Lottóskrifum Eiður Guðnason skrifar um Lottó. Nýjasta framlag íþróttahreyfingarinnar til umræðunnar um Lottó er grein Harðar Þorsteinssonar, framkvæmdastjóra Golfsambands Íslands, í Fréttablaðinu 16. desember. Hörður segir réttilega að Lottóhagnaðurinn sé opinbert fé. Þessvegna beindi ég spurningum til framkvæmdastjóra Íslenskrar getspár, sem rekur Lottóið. Hann kaus að svara ekki, heldur talaði um fyrirspyrjanda sem „fólk úti í bæ", sem ekki væri skylt að upplýsa um fjármál Lottósins. Kannski framkvæmdastjóri GSÍ skýri málið fyrir framkvæmdastjóra Íslenskrar getspár. 19.12.2009 06:00 Hvert fara svo þessir fjármunir? Sindri Snær Einarsson skrifar um ungt fólk og atvinnuleysisbætur. Ríkisstjórnin hefur kynnt fyrirliggjandi aðgerðir út frá tillögum vinnuhóps um ungt fólk án atvinnu. Þær aðgerðir fela í sér að skerða á atvinnuleysisbætur hjá ungu fólki (16-25 ára), aðgerðirnar miða að því að sporna við þeim neikvæðu afleiðingum sem fylgja aðgerðarleysi og koma ungu fólki í virkni. Með skerðingunni á að ná fram töluverðum fjárhæðum í sparnað sem á að nýta í þágu þeirra sjálfra. Þessar milljónir koma einungis einu sinni. Því velti ég fyrir mér, hvert fara svo þessir fjármunir? 18.12.2009 06:00 Hlægilegur metingur dagblaðanna um lestur og traust Hermann Þórðarson skrifar um dagblaðalestur. Stórblöðin Morgunblaðið og Fréttablaðið hafa á undanförnum misserum þráttað um hvort blaðið sé vinsælla og hvort blaðið njóti meira trausts hjá þjóðinni. Mælikvarðinn sem notaður er við þetta mat er einskis virði og ekki marktækur. 18.12.2009 06:00 35 ár frá snjóflóðunum í Neskaupstað Gísli Gíslason rifjar upp snjóflóðin í Neskaupstað. Á tímabilinu 13. til 20. desember árið 1974 kyngdi niður snjó um allt Austurland. Föstudaginn 20. desember var þokkalegasta veður í byggð á Norðfirði en mikill fannburður. Dimm él gengu yfir en að mestu logn og bjart á milli hryðja. Norðfirðingar voru komnir í jólaskapið og margt fólk komið í jólafrí. Að öllu jöfnu hefðu á annað hundrað manns átt að vera við störf í frystihúsi og bræðslu en voru aðeins um 20 þennan örlagadag. 18.12.2009 06:00 Tvær spurningar til FME Andrés Magnússon skrifar um efnahagsmál. 1. Seinnihluta árs 2007 var skuldatryggingaálag íslensku bankanna þannig að ljóst var að þeir gætu ekki endurfjármagnað sig. Einn aðaleigenda Glitnis lýsti því yfir í fjölmiðlum að þetta jafngilti gjaldþroti bankans, um það voru erlend fjármálatímarit sammála honum. Í bók Jóns F. Thorodsen, „Íslenska efnahagsundrið" lýsir hann því hvernig SMS-skeytum tók að rigna inn í farsíma fagfjárfesta í árslok 2007 þess efnis að rétt væri að selja öll persónuleg hlutabréf sín í bönkunum og taka allt sitt út úr peningasjóðunum. Þeir sem höfðu góðar upplýsingar um stöðu fjármálakerfisins, t.d. eigendur bankanna, fóru að taka skortstöður gegn íslensku krónunni í stórum stíl. Helmingur allra stærri hluthafa í bönkunum losuðu sig við hlutabréf sín síðustu 9 mánuði fyrir hrun. Þá vaknar spurningin; Hvers vegna aðhöfðust fagfjárfestar lífeyrissjóðanna ekki neitt? Sérstaklega fagfjárfestar sem tilnefndir voru af bönkunum til þess að sitja í stjórn lífeyrissjóðanna að veita fjármálaráðgjöf? Voru þetta einu fagfjárfestarnir sem ekki fengu SMS? Þeir einu sem ekki lásu erlend tímarit sem bentu á að íslensku bankarnir yrðu brátt gjaldþrota? 18.12.2009 06:00 Óráð Viðskiptaráðs Vésteinn Ólason skrifar um Viðskiptaráð Íslands. Viðskiptaráð, sem áður hét Verslunarráð, hefur verið ólatt að kveða upp dóma og gefa ráð undanfarin ár og áratugi. Ráðin eru venjulega sett fram sem staðhæfingar úr stóli þeirra sem vita betur en aðrir. Hvernig hafa ráðin þá gefist? Ég man ekki betur en að síðasta áratuginn að minnsta kosti hafi flest ráðin verið á einn veg: lækka skatta á fyrirtækjum og auðmönnum, spara óþægindi og kostnað af opinberu eftirliti með atvinnulífinu, og síðast en ekki síst að skera niður ríkisútgjöld. Óhætt er að fullyrða að áhrifavald þessa „ó-ráðs" hafi átt sinn drjúga þátt í því að allt fór hér í kaldakol fyrir ári síðan, enda talaði ráðið meðal annars í umboði þeirra sem fengu heimildir til að leika sér með fjöregg þjóðarinnar og glötuðu því. Nú er Viðskiptaráð auðvitað líka fulltrúi heiðarlegra manna, og furðulegt er að það skuli ekki hafa með nokkrum hætti endurskoðað þá hugmyndafræði sem bar glötunina í sér. 18.12.2009 06:00 Hugleiðingar um loftslagsráðstefnuna Sigurlaug Knudsen Stefánsdóttir skrifar um loftslagsmál. Það þarf ekki vísindaleg sannindi til að sjá eyðileggingarmátt mannkyns. Sannleikurinn uppljóstrast með flóðum, stækkun eyðimarka, aukinni tíðni hvirfilbyla og storma, hækkandi sjávarmáli, súrnun sjávarins, eyðileggingu skóglenda, bráðnun jökla vítt og breitt um heiminn í dag – einnig þeirra sem stóðu háreistir í minni æsku í norðrinu. 18.12.2009 06:00 Fastir í fortíðinni Ingibjörg Hinriksdóttir skrifar um bæjarmál í Kópavogi. Enn sem fyrr eru sjálfstæðismenn í Kópavogi við sama heygarðshornið í málgagni sínu Vogum sem kom út í vikunni. Í nafnlausum pistli aftarlega í blaðinu er því haldið fram að undirrituð vilji leggja niður Kópavog. Vísað er í grein sem ég ritaði í blað Samfylkingarinnar, Kópavog, fyrr í mánuðinum en þar ræddi ég um sameiningu sveitarfélaga. 18.12.2009 06:00 Sumir jafnari en Álftnesingar? Kristján Sveinbjörnsson skrifar um fjármál Álftaness. Byggðin á Álftanesi, sem lengst af var lítið samfélag, hefur síðustu áratugi stækkað margfalt. Hröðust var uppbyggingin kringum nýliðin aldamót en þó hefur varla verið ráðist í nýjar byggingar íbúðarhúsa síðustu þrjú árin. Mikil aldamótauppbygging kostaði sveitarsjóð verulega fjármuni sem slegnir voru að láni að mestu erlendis. Nú blasir við að sveitarsjóður Álftaness er að þrotum kominn og eftir stendur spurningin um hvernig það megi vera? 18.12.2009 06:00 Þjóðin á skýrsluna Stefán Jón Hafstein skrifar Stefán Jón Hafstein skrifar um skýrslu rannsóknarnefndar um bankahrunið. 18.12.2009 06:00 Ólíkt hafast menn að Ásgrímur Sverrisson skrifar um niðurskurð til kvikmyndagerðar. Fleira er líkt með Íslandi og Írlandi en nöfnin. Bæði löndin styðja t.d. kvikmyndagerð með opinberu fé. Bæði löndin fengu rækilega að kenna á því við bankahrunið í fyrra og þurfa að skera verulega niður í opinberri þjónustu. Á Íslandi var gert ráð fyrir 34% niðurskurði á fé til kvikmyndagerðar í fjárlagafrumvarpi. Á Írlandi lagði sérstök nefnd til í sumar að Írski kvikmyndasjóðurinn yrði lagður niður. 18.12.2009 06:00 Valkostir vegna Icesave-reikninganna Ómar Harðarson skrifar um Icesave. Umræðan um Icesave og samningagerð við Breta og Hollendinga, um áhrif slíkra samninga á íslenskt hagkerfi og á stöðu Íslands meðal þjóðanna er komin í marga hringi. Helstu rök og áherslur eru komnar fram. Af umræðum á Alþingi og víðar er ljóst að það eru þrjár leiðir um að velja í sambandi við Icesave: 18.12.2009 06:00 Hættulegir risar Joseph Stiglitz skrifar um risafjármálafyrirtæki og hertar reglugerðir. Alþjóðleg deila geisar um hvers konar reglur þurfi að setja til að endurreisa traust á fjármálakerfinu og tryggja að það fari ekki aftur á hliðina eftir nokkur ár. Mervyn King, bankastjóri Bank of England, hefur kallað etir takmörkunum á umsvifum risabankanna. Forsætisráðherra Bretlands, Gordon Brown, er ósammála og gefur í skyn að hömlur á umsvifum bankanna muni ekki koma í veg fyrir aðra fjármálakreppu; en það er rétt hjá King að bankar sem eru of stórir til að falla ættu að vera í ströngu taumhaldi. Í Bandaríkjunum, Bretlandi og víðar bera stóru bankarnir meginábyrgð á þeim kostnaði sem fallið hefur á skattgreiðendur. Í Bandaríkjunum hafa 106 minni bankar farið á hausinn það sem af er ári. En það eru risabankarnir sem kosta okkur risafjárhæðir. 18.12.2009 06:00 Fyrirmyndarlottó Helga G. Guðjónsdóttir skrifar um Lottó. Að undanförnu hefur verið nokkuð fjallað í fjölmiðlum um Íslenska getspá eða Lottóið. Tveir menn hafa verið þar fyrirferðarmiklir. Annar er Eiður Guðnason, fyrrverandi alþingismaður og fyrrverandi sendiherra, en hinn er Ágúst Guðmundsson, kvikmyndaleikstjóri og núverandi forseti Bandalags íslenskra listamanna. Ólíkt hafast þeir að þessir heiðursmenn þó svo að báðir telji að nú sé tími til kominn að skipta lottóágóða Íslenskrar getspár með öðrum hætti en verið hefur því báðir hafa þeir mikinn áhuga á að menningargeirinn fái hlutdeild í ágóðanum af Lottóinu. 18.12.2009 04:15 Einiberjarunn 18.12.2009 00:01 Velmegunarístran Viðskiptaráð birti í gær athugasemdir við fyrirhugaðar skattabreytingar ríkisstjórnarinnar. Álit ráðsins er almennt vel ígrundað og rökfast. Þar er meðal annars bent á að megnið af aðlögunaraðgerðum til að mæta vanda ríkissjóðs sé í formi skattahækkana og að ekki sé lögð næg áhersla á nauðsynlegan niðurskurð og aðhald í ríkisrekstrinum. 17.12.2009 06:00 Til dómsmálaráðherra og barnaverndaryfirvalda Hildur Björk Hörpudóttir og Þuríður Helga Þorsteinsdóttir skrifa um ofbeldi gegn börnum. 17.12.2009 06:00 Mikilvægi vegslóða fyrir ferðaþjónustuna Þorvarður Ingi Þorbjörnsson skrifar um vegslóða. Talsverð umræða hefur átt sér stað um vegslóða og utanvegaakstur. Vegslóðar eiga sér jafnlanga hefð og hestvagnar og vélknúin ökutæki hér á landi. Slóðar voru yfirleitt beinn undanfari vegagerðar. Enn nýtast slóðar í margvíslegum tilgangi. Sumir hafa öðlast varanlegan sess á meðan aðrir nýtast sem vinnuslóðar og ferðamannaleiðir. Vegslóðarnir eru mistorfærir en eiga það sameiginlegt að gera fólki kleift að njóta staða sem annars er erfitt að nálgast. 17.12.2009 06:00 Lífsgildi valin – hvað svo? Magni Hjálmarsson skrifar um lífsgildi. Orðið gildi þýðir verðmæti. Þjóðfundurinn um daginn valdi lífsgildin heiðarleika, virðingu, réttlæti og jafnrétti. Mikilvægt framtak og þakkarvert. En hvað svo? Fær þjóðin öll að vera með? Er það ekki hægt með tölvutækni nútímans? Hvað með birtingarform lífsgildanna? Fáum við tækifæri til að dýpka skilning okkar á gildunum, hvað í þeim felst og hvernig verja þau? 17.12.2009 06:00 Þér kemur það við Því hefur verið haldið fram að ölvunarakstur sé eitt af stærstu heilbrigðisvandamálum þjóðarinnar. Varla þarf að fara mörgum orðum um réttmæti þeirrar fullyrðingar - enda fáar stéttir sem þekkja betur skelfilegar afleiðingar ölvunaraksturs en læknastéttin. Því hefur verið haldið fram að fimmta hvert banaslys á Íslandi tengist ölvunarakstri á einn eða annan hátt auk þess sem stóran hluta alvarlegra slysa megi rekja til þess að ökumaður var drukkinn. 17.12.2009 06:00 Ljós heimsins Afkoma íslenzku þjóðarinnar hefur frá fyrstu tíð verið samofin sambandinu við útlönd. Höfðingjar þjóðveldisaldar gerðu víðreist, Egill skalli og þeir. Út vil ek, sagði Snorri. Þegar úlfúðin innan lands keyrði þjóðveldið í þrot 1262, lögðust utanferðir Íslendinga að miklu leyti af, og upp hófst 600 ára einangrun og stöðnun með ýmsum frávikum. Vestfjörðum vegnaði til dæmis vel í krafti blómlegra viðskipta á ensku öldinni 1400-1500 og aftur á skútuöldinni á ofanverðri 19. öld, þegar einokun Dana lagðist af. Með heimastjórninni 1904 og aðdraganda hennar opnaðist landið enn frekar með auknum bankaviðskiptum. Utanferðir urðu smám saman almenningseign, þegar leið á 20. öldina, þótt of hátt gengi krónunnar héldi svo aftur af erlendum viðskiptum, að þau voru fyrir hrun engu meiri miðað við landsframleiðslu en þau voru 1870. Of litlar útflutningstekjur kölluðu á of miklar lántökur erlendis. Gengisfall krónunnar frá 2007 hefur aukið útflutningstekjur þjóðarbúsins úr meira en aldargömlum þriðjungi af landsframleiðslu eða þar um bil upp fyrir helming. Íslendingar hafa löngum staðið hikandi frammi fyrir auknum samskiptum við umheiminn. Ísland gerðist til dæmis ekki stofnaðili að Alþjóðaviðskiptastofnuninni (WTO, áður GATT) 1948, heldur dró inngönguna í tuttugu ár. Hún hafðist ekki í gegn fyrr en 1968, á síðasta kjörtímabili viðreisnarstjórnarinnar. 17.12.2009 06:00 Undirstöður hágæða háskólanáms Berglind Ósk Bergsdóttir skrifar um háskólanám. Sagt er að bak við hvern rannsóknarháskóla þurfi um 3 milljónir manns. Á Ísland búa 330.000 manns með einn rannsóknarháskóla (samkvæmt ströngustu skilyrðum), Háskóla Íslands, auk þriggja annarra háskóla. Í ljósi efnahagsástandsins og vegna niðurskurðar til háskólanna er ljóst að eitthvað verður að breytast til að veita áfram hágæða háskólanám hérlendis. 17.12.2009 06:00 Kært og mótmælt Þorsteinn Sch. Thorsteinsson skrifar um bóluefni gegn svínaflensu. Fjöldinn allur af kærum hefur verið lagður fram víða um heim gegn svínaflensubóluefninu. Læknar, áhugamenn og fjölskyldur, sem orðið hafa fyrir skaða af völdum bóluefnisins, hafa kært og mótmælt. Helsta ástæðan fyrir því að ég lagði fram kæru gegn bóluefninu, var sú að ég gat ekki sætt mig við að Landlæknisembættið skyldi velja þetta áhættusama bóluefni fram yfir önnur. Embættið hefur að auki ekkert fjallað um áhrif efnasambandsins skvalen (e. squalene) sem finna má í bóluefninu, aukaverkanir þess og sjúkdómum sem það getur valdið. 17.12.2009 06:00 Burt með skutlið Dofri Hermannsson skrifar um barnvænt umhverfi. Víða í borginni er bíllinn okkar að verða „aðal" en við sjálf og börnin okkar að verða „auka". Hvernig gerðist það, hugsum við þegar við ökum áhyggjufull framhjá skólanum á leið okkar í vinnuna. Af hverju þarf þetta að vera svona, hugsum við líka þegar við þeysumst úr vinnunni kl. 3 til að skutla börnunum okkar í frístundastarfið og svo aftur í vinnuna áður en það þarf að sækja barnið aftur. 17.12.2009 06:00 Næringarfræði á villigötum? Ólafur G. Sæmundsson og Ólafur Sigurðsson skrifa um næringarfræði. Þann 9. nóvember var í Kastljósþætti Ríkissjónvarpsins kynntur til sögunnar „heimsþekktur“ hráfæðimeistari að nafni David Wolfe. Það eitt og sér væri ekki í frásögur færandi nema fyrir þá sök að í þættinum var hann titlaður næringarfræðingur. Titillinn gefur viðkomandi vægi sem sérfræðings á sviði almennrar næringar mannsins. Almenningur getur þá treyst því að upplýsingarnar séu þar með frá manni sem hafi viðurkennda háskólamenntun í faginu. Þess má geta að hráfæðikenningin gengur meðal annars út á það að eingöngu er neytt jurtafæðis og ekki má hita matinn yfir ca 48 gráður á Celsíus því of mikil hitun á að leiða til eyðileggingar ensíma (prótína). 17.12.2009 06:00 Raunhæft og róttækt samkomulag Nú líður að lokum loftslagsráðstefnunnar í Kaupmannahöfn. Mikil ábyrgð hvílir á þátttakendum í ráðstefnunni enda er framtíðin í húfi. Enn er þó hvergi nærri ljóst hvort og þá hvaða árangri ráðstefnan skilar. 16.12.2009 06:00 Vel heppnuð opin hús í hverfum borgarinnar Júlíus Vífill Ingvarsson skrifar um skipulagsmál. Vinna stendur nú yfir við mótun nýs aðalskipulags fyrir Reykjavík sem nær til tímabilsins 2010 til 2030, með framtíðarsýn allt til ársins 2050. Mikil áhersla er lögð á samráð við íbúa og hagsmunaaðila í þessari vinnu og það er því einkar ánægjulegt að yfir 500 íbúar skuli hafa lagt leið sína í opin hús í öllum 10 hverfum borgarinnar á vegum Skipulags- og byggingasviðs Reykjavíkur, sem nú er nýlokið. 16.12.2009 06:00 Skattastefnan og jöfnuður Björgvin Guðmundsson skrifar um skattamál. Atvinnurekendur ráku upp mikið ramakvein vegna hugmynda ríkisstjórnarinnar um að leggja á orku- og auðlindaskatt. Upphaflega var gert ráð fyrir því í fjárlagafrumvarpinu, að slíkur skattur gæti gefið 16 milljarða í ríkissjóð en ekki var að finna í frumvarpinu neina útfærslu á slíkum skatti. 16.12.2009 06:00 Fyrirmyndarsamband? Þorvaldur Víðisson skrifar um KSÍ. Um þriggja milljóna króna úttekt fjármálastjóra KSÍ af korti sambandsins á nektarstað í Zürich hefur verið til umræðu í fjölmiðlum síðustu vikur. Málið er án efa erfitt fyrir þá sem því tengjast og hefur sjálfsagt legið þungt á fjármálastjóranum og öðrum. Þessi orð eru ekki skrifuð til að auka á þjáningarnar sem málið hefur haft í för með sér, en nokkrum atriðum finnst mér þó mikilvægt að velta upp í umræðunni. 16.12.2009 06:00 Aðskilnaður ríkis og kirkju Svanur Sigurbjörnsson skrifar um þjóðkirkjuna. Í desemberblaði Þjóðarpúls Gallup 2009 var greint frá niðurstöðum nýrrar könnunar á afstöðu landsmanna gagnvart aðskilnaði ríkis og kirkju. Mælingin var unnin úr netkönnun sem gerð var dagana 12.-25. nóvember 2009. Svarhlutfall var 70,8% og úrtaksstærð 2.403 manns. Úrtakið er tilviljunarúrtak úr viðhorfahópi Capacent Gallup og eru í því einstaklingar af öllu landinu, 18 ára og eldri. 16.12.2009 06:00 Styrkur Orkuveitunnar Guðlaugur Sverrisson skrifar um Orkuveitu Reykjavíkur. Í þeim hremmingum sem íslenskt efnahagslíf gengur í gegnum eru ekki mörg fyrirtæki sem hafa styrk til þess að ráðast í atvinnuskapandi fjárfestingar. Stór hluti atvinnureksturs í landinu hefur orðið fyrir þvílíkum áföllum að stjórnendur halda að sér höndum og fyrir vikið verður samdráttur meiri en ella. 16.12.2009 06:00 Ráðstöfun Lottóhagnaðar Hörður Þorsteinsson skrifar um Lottó. Eiður Guðnason, fyrrverandi sendiherra, heldur áfram að hamast gegn íþróttahreyfingunni í grein sinni í Fréttablaðinu 10. desember. Þar fullyrðir hann að undirritaður hafi ekki hrakið neitt af því sem fram komi í grein hans um sama málefni sem líka birtist í Fréttablaðinu. Enn og aftur snýr Eiður út úr. 16.12.2009 06:00 Jafnrétti í atvinnulífinu Bergur Sigurðsson skrifar um atvinnumál. Eins og kunnugt er var hlutur karla afgerandi mikið stærri en hlutur kvenna í aðdraganda hrunsins. Stjórnir fjármálastofnana voru þétt setnar karlmönnum og tiltölulega fáar konur var að finna í forystusveit fjármála- og atvinnulífs. Kynin eiga margt sameiginlegt en að sama skapi eru þau að mörgu leyti ólík. 16.12.2009 06:00 Fyrirmyndarlottó Ágúst Guðmundsson skrifar um lottó. Bretar halda því gjarnan fram að þeirra lotterí sé það árangursríkasta í Evrópu, og ýmislegt bendir til þess að það sé ekki fjarri lagi. Frá upphafi hefur það varið 23 milljörðum punda í „góð málefni“, sem svo kallast, en það reiknast á okkar ótrúlega gengi 4.662 milljarðar íslenskir. 16.12.2009 06:00 Lífsspursmál Steinar Rafn Garðarsson skrifar um lengdan útkallstíma slökkviliðs. Slökkvilið Hveragerðis hefur um langa hríð sinnt klippu-útköllum vegna umferðarslysa á Suðurlandsvegi og Hellisheiði ásamt öðrum vegum í Ölfusi. Slökkvilið Hveragerðis er ákaflega sterkt á þessu sviði og á mjög öflugan og góðan búnað til þessara starfa, búnað í hæsta gæðaflokki. Slökkvilið Hveragerðis hefur einna mesta þekkingu og reynslu af klippu-störfum af slökkviliðum á Suðurlandi vegna fjölda alvarlegra umferðarslysa á þeirra svæði, auk þess eru slökkviliðsmenn liðsins með mikla reynslu og menntun á þessu sviði. Hefur liðið haft á sér mjög gott orð fyrir fagleg, snögg og góð störf á vettvangi. 16.12.2009 06:00 Eru óvinir Íslands hér? Sigurbjörg Sigurgeirsdóttir skrifar IceSave málið og stjórnun þess er saga mistaka frá fyrstu dögum hrunsins. Með hruni íslensku bankanna og setningu neyðarlaganna verður IceSave að milliríkjamáli. Með yfirlýsingum íslenskra stjórnvalda um að „vinir hafi brugðist", að „leita verði nýrra vina", að Ísland „ætli ekki að greiða skuldir óreiðumanna", að Ísland muni leita úrskurðar dómstóla um réttmæti IceSave skuldbindinganna, verður IceSave málið að milliríkjadeilu. 16.12.2009 06:00 Opið bréf til heilbrigðisráðherra Bylgja Kærnested skrifar um heilbrigðismál. Boðaður er mikill niðurskurður í heilbrigðiskerfinu á næsta ári og vill hjúkrunarráð Landspítala vekja athygli heilbrigðisráðherra á áhrifum þess að skerða áfram fjárframlög til Landspítala (LSH). Ráðið hefur verulegar áhyggjur að frekari sparnaður komi niður á öryggi og þjónustu við sjúklinga. Landspítalinn er spítali allra landsmanna og er hann helsta öryggisnet alvarlega veikra einstaklinga á Íslandi. Þá kallar hjúkrunarráð eftir skýrari stefnu varðandi hvernig eigi að skera niður án þess að valda óafturkræfu tjóni á jafn viðkvæmu kerfi og heilbrigðiskerfið er. 16.12.2009 06:00 Bréf til stjórnar ÍTR Félagsmálakennarar í Árbæjarskóla skrifa um spurningakeppni. Við viljum mótmæla harðlega þeirri ákvörðun ÍTR að fella niður spurningakeppni grunnskólanna, Nema hvað. Það er eitt að fella hana niður og annað að gera það þegar allur undirbúningur úti í skólunum er kominn á fulla ferð. Við hér í Árbænum erum búin að vera með forkeppni og velja hóp sem hefur verið mjög duglegur við æfingar. Það er grátlegt að þurfa að tilkynna krökkunum þessa ákvörðun þar sem þau hafa lagt á sig mikla vinnu. 16.12.2009 06:00 Stjórnir fyrirtækja borgarinnar Oddný Sturludóttir skrifar um borgarmál. Þorjörg Helga Vigfúsdóttir borgarfulltrúi skrifaði athyglisverða grein um stjórnkerfi borgarinnar á mánudag. Hún fjallar um hversu erfitt fámenn borgarstjórn á með að sinna hlutveri sínu. Virðist helsti vandinn vera að borgarfulltrúar bítast um sæti í nefndum og stjórnum með fégræðgi að leiðarljósi. 16.12.2009 06:00 Hin sameiginlega von 16.12.2009 00:01 Hamskipti húsa Allt bendir til þess að dagar Hegningarhússins við Skólavörðustíg sem fangelsis séu taldir. Í breytingartillögum við fjárlög fyrir næsta ár er gert ráð fyrir að húsið verði selt. 15.12.2009 06:00 Málefnalegar athugasemdir Jón Sigurðsson skrifar Leiðarahöfundar svara ekki athugasemdum enda gæti slíkt orðið umfangsmikið. Sl. laugardag 12. þ.m. birta þrír áhugamenn „alvarlegar athugasemdir" um leiðara sem birtist í Fréttablaðinu 8. þ.m. 15.12.2009 06:00 Grænþvottur í Kaupmannahöfn? Þórunn Sveinbjarnardóttir skrifar Lokasprettur loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna í Kaupmannahöfn hefst í dag. Ráðherrar tínast til Hafnar hver á fætur öðrum og fyrir lok vikunnar þarf að innsigla samkomulag um aðgerðir gegn loftslagsbreytingum. Sjaldan hefur jafnmikið verið undir á einni SÞ-ráðstefnu. Ef ríki heims grípa ekki til raunhæfra aðgerða strax til þess að draga úr útblæstri gróðurhúsalofttegunda bendir allt til þess að hlýnun lofthjúpsins muni kalla fram hamfaralíkar breytingar á veðurfari og lífríki jarðar á þessari öld. Hér þarf ekki að ýkja neitt, nóg er að kynna sér niðurstöður Vísindanefndar SÞ um loftslagsbreytingar til að sannfærast um nauðsyn þess að grípa til róttækra aðgerða. Afleiðingar hlýnunar lofts og sjávar geta kallað miklar hörmungar yfir mannkynið. 15.12.2009 06:00 Sjá næstu 50 greinar
Róttæk fækkun sveitarfélaga Vonlítil staða Álftaness frammi fyrir fjallháum skuldum hefur beint athyglinni að almennt bágbornu ástandi minni sveitarfélaga í landinu. 19.12.2009 06:00
Svör um siðferðileg álitamál Þorsteinn Pálsson. skrifar Fjármálaráðherra tókst nú í vikunni að draga skýrar markalínur varðandi tvær mjög áleitnar siðferðilegar spurningar er tengjast endurreisn efnahagslífsins og vafist hafa fyrir fólki. Það sem meira er: Stjórnarandstöðuflokkarnir tveir hafa ekki gert athugasemdir við niðurstöðu ráðherrans. 19.12.2009 06:00
Ekki linnir Lottóskrifum Eiður Guðnason skrifar um Lottó. Nýjasta framlag íþróttahreyfingarinnar til umræðunnar um Lottó er grein Harðar Þorsteinssonar, framkvæmdastjóra Golfsambands Íslands, í Fréttablaðinu 16. desember. Hörður segir réttilega að Lottóhagnaðurinn sé opinbert fé. Þessvegna beindi ég spurningum til framkvæmdastjóra Íslenskrar getspár, sem rekur Lottóið. Hann kaus að svara ekki, heldur talaði um fyrirspyrjanda sem „fólk úti í bæ", sem ekki væri skylt að upplýsa um fjármál Lottósins. Kannski framkvæmdastjóri GSÍ skýri málið fyrir framkvæmdastjóra Íslenskrar getspár. 19.12.2009 06:00
Hvert fara svo þessir fjármunir? Sindri Snær Einarsson skrifar um ungt fólk og atvinnuleysisbætur. Ríkisstjórnin hefur kynnt fyrirliggjandi aðgerðir út frá tillögum vinnuhóps um ungt fólk án atvinnu. Þær aðgerðir fela í sér að skerða á atvinnuleysisbætur hjá ungu fólki (16-25 ára), aðgerðirnar miða að því að sporna við þeim neikvæðu afleiðingum sem fylgja aðgerðarleysi og koma ungu fólki í virkni. Með skerðingunni á að ná fram töluverðum fjárhæðum í sparnað sem á að nýta í þágu þeirra sjálfra. Þessar milljónir koma einungis einu sinni. Því velti ég fyrir mér, hvert fara svo þessir fjármunir? 18.12.2009 06:00
Hlægilegur metingur dagblaðanna um lestur og traust Hermann Þórðarson skrifar um dagblaðalestur. Stórblöðin Morgunblaðið og Fréttablaðið hafa á undanförnum misserum þráttað um hvort blaðið sé vinsælla og hvort blaðið njóti meira trausts hjá þjóðinni. Mælikvarðinn sem notaður er við þetta mat er einskis virði og ekki marktækur. 18.12.2009 06:00
35 ár frá snjóflóðunum í Neskaupstað Gísli Gíslason rifjar upp snjóflóðin í Neskaupstað. Á tímabilinu 13. til 20. desember árið 1974 kyngdi niður snjó um allt Austurland. Föstudaginn 20. desember var þokkalegasta veður í byggð á Norðfirði en mikill fannburður. Dimm él gengu yfir en að mestu logn og bjart á milli hryðja. Norðfirðingar voru komnir í jólaskapið og margt fólk komið í jólafrí. Að öllu jöfnu hefðu á annað hundrað manns átt að vera við störf í frystihúsi og bræðslu en voru aðeins um 20 þennan örlagadag. 18.12.2009 06:00
Tvær spurningar til FME Andrés Magnússon skrifar um efnahagsmál. 1. Seinnihluta árs 2007 var skuldatryggingaálag íslensku bankanna þannig að ljóst var að þeir gætu ekki endurfjármagnað sig. Einn aðaleigenda Glitnis lýsti því yfir í fjölmiðlum að þetta jafngilti gjaldþroti bankans, um það voru erlend fjármálatímarit sammála honum. Í bók Jóns F. Thorodsen, „Íslenska efnahagsundrið" lýsir hann því hvernig SMS-skeytum tók að rigna inn í farsíma fagfjárfesta í árslok 2007 þess efnis að rétt væri að selja öll persónuleg hlutabréf sín í bönkunum og taka allt sitt út úr peningasjóðunum. Þeir sem höfðu góðar upplýsingar um stöðu fjármálakerfisins, t.d. eigendur bankanna, fóru að taka skortstöður gegn íslensku krónunni í stórum stíl. Helmingur allra stærri hluthafa í bönkunum losuðu sig við hlutabréf sín síðustu 9 mánuði fyrir hrun. Þá vaknar spurningin; Hvers vegna aðhöfðust fagfjárfestar lífeyrissjóðanna ekki neitt? Sérstaklega fagfjárfestar sem tilnefndir voru af bönkunum til þess að sitja í stjórn lífeyrissjóðanna að veita fjármálaráðgjöf? Voru þetta einu fagfjárfestarnir sem ekki fengu SMS? Þeir einu sem ekki lásu erlend tímarit sem bentu á að íslensku bankarnir yrðu brátt gjaldþrota? 18.12.2009 06:00
Óráð Viðskiptaráðs Vésteinn Ólason skrifar um Viðskiptaráð Íslands. Viðskiptaráð, sem áður hét Verslunarráð, hefur verið ólatt að kveða upp dóma og gefa ráð undanfarin ár og áratugi. Ráðin eru venjulega sett fram sem staðhæfingar úr stóli þeirra sem vita betur en aðrir. Hvernig hafa ráðin þá gefist? Ég man ekki betur en að síðasta áratuginn að minnsta kosti hafi flest ráðin verið á einn veg: lækka skatta á fyrirtækjum og auðmönnum, spara óþægindi og kostnað af opinberu eftirliti með atvinnulífinu, og síðast en ekki síst að skera niður ríkisútgjöld. Óhætt er að fullyrða að áhrifavald þessa „ó-ráðs" hafi átt sinn drjúga þátt í því að allt fór hér í kaldakol fyrir ári síðan, enda talaði ráðið meðal annars í umboði þeirra sem fengu heimildir til að leika sér með fjöregg þjóðarinnar og glötuðu því. Nú er Viðskiptaráð auðvitað líka fulltrúi heiðarlegra manna, og furðulegt er að það skuli ekki hafa með nokkrum hætti endurskoðað þá hugmyndafræði sem bar glötunina í sér. 18.12.2009 06:00
Hugleiðingar um loftslagsráðstefnuna Sigurlaug Knudsen Stefánsdóttir skrifar um loftslagsmál. Það þarf ekki vísindaleg sannindi til að sjá eyðileggingarmátt mannkyns. Sannleikurinn uppljóstrast með flóðum, stækkun eyðimarka, aukinni tíðni hvirfilbyla og storma, hækkandi sjávarmáli, súrnun sjávarins, eyðileggingu skóglenda, bráðnun jökla vítt og breitt um heiminn í dag – einnig þeirra sem stóðu háreistir í minni æsku í norðrinu. 18.12.2009 06:00
Fastir í fortíðinni Ingibjörg Hinriksdóttir skrifar um bæjarmál í Kópavogi. Enn sem fyrr eru sjálfstæðismenn í Kópavogi við sama heygarðshornið í málgagni sínu Vogum sem kom út í vikunni. Í nafnlausum pistli aftarlega í blaðinu er því haldið fram að undirrituð vilji leggja niður Kópavog. Vísað er í grein sem ég ritaði í blað Samfylkingarinnar, Kópavog, fyrr í mánuðinum en þar ræddi ég um sameiningu sveitarfélaga. 18.12.2009 06:00
Sumir jafnari en Álftnesingar? Kristján Sveinbjörnsson skrifar um fjármál Álftaness. Byggðin á Álftanesi, sem lengst af var lítið samfélag, hefur síðustu áratugi stækkað margfalt. Hröðust var uppbyggingin kringum nýliðin aldamót en þó hefur varla verið ráðist í nýjar byggingar íbúðarhúsa síðustu þrjú árin. Mikil aldamótauppbygging kostaði sveitarsjóð verulega fjármuni sem slegnir voru að láni að mestu erlendis. Nú blasir við að sveitarsjóður Álftaness er að þrotum kominn og eftir stendur spurningin um hvernig það megi vera? 18.12.2009 06:00
Þjóðin á skýrsluna Stefán Jón Hafstein skrifar Stefán Jón Hafstein skrifar um skýrslu rannsóknarnefndar um bankahrunið. 18.12.2009 06:00
Ólíkt hafast menn að Ásgrímur Sverrisson skrifar um niðurskurð til kvikmyndagerðar. Fleira er líkt með Íslandi og Írlandi en nöfnin. Bæði löndin styðja t.d. kvikmyndagerð með opinberu fé. Bæði löndin fengu rækilega að kenna á því við bankahrunið í fyrra og þurfa að skera verulega niður í opinberri þjónustu. Á Íslandi var gert ráð fyrir 34% niðurskurði á fé til kvikmyndagerðar í fjárlagafrumvarpi. Á Írlandi lagði sérstök nefnd til í sumar að Írski kvikmyndasjóðurinn yrði lagður niður. 18.12.2009 06:00
Valkostir vegna Icesave-reikninganna Ómar Harðarson skrifar um Icesave. Umræðan um Icesave og samningagerð við Breta og Hollendinga, um áhrif slíkra samninga á íslenskt hagkerfi og á stöðu Íslands meðal þjóðanna er komin í marga hringi. Helstu rök og áherslur eru komnar fram. Af umræðum á Alþingi og víðar er ljóst að það eru þrjár leiðir um að velja í sambandi við Icesave: 18.12.2009 06:00
Hættulegir risar Joseph Stiglitz skrifar um risafjármálafyrirtæki og hertar reglugerðir. Alþjóðleg deila geisar um hvers konar reglur þurfi að setja til að endurreisa traust á fjármálakerfinu og tryggja að það fari ekki aftur á hliðina eftir nokkur ár. Mervyn King, bankastjóri Bank of England, hefur kallað etir takmörkunum á umsvifum risabankanna. Forsætisráðherra Bretlands, Gordon Brown, er ósammála og gefur í skyn að hömlur á umsvifum bankanna muni ekki koma í veg fyrir aðra fjármálakreppu; en það er rétt hjá King að bankar sem eru of stórir til að falla ættu að vera í ströngu taumhaldi. Í Bandaríkjunum, Bretlandi og víðar bera stóru bankarnir meginábyrgð á þeim kostnaði sem fallið hefur á skattgreiðendur. Í Bandaríkjunum hafa 106 minni bankar farið á hausinn það sem af er ári. En það eru risabankarnir sem kosta okkur risafjárhæðir. 18.12.2009 06:00
Fyrirmyndarlottó Helga G. Guðjónsdóttir skrifar um Lottó. Að undanförnu hefur verið nokkuð fjallað í fjölmiðlum um Íslenska getspá eða Lottóið. Tveir menn hafa verið þar fyrirferðarmiklir. Annar er Eiður Guðnason, fyrrverandi alþingismaður og fyrrverandi sendiherra, en hinn er Ágúst Guðmundsson, kvikmyndaleikstjóri og núverandi forseti Bandalags íslenskra listamanna. Ólíkt hafast þeir að þessir heiðursmenn þó svo að báðir telji að nú sé tími til kominn að skipta lottóágóða Íslenskrar getspár með öðrum hætti en verið hefur því báðir hafa þeir mikinn áhuga á að menningargeirinn fái hlutdeild í ágóðanum af Lottóinu. 18.12.2009 04:15
Velmegunarístran Viðskiptaráð birti í gær athugasemdir við fyrirhugaðar skattabreytingar ríkisstjórnarinnar. Álit ráðsins er almennt vel ígrundað og rökfast. Þar er meðal annars bent á að megnið af aðlögunaraðgerðum til að mæta vanda ríkissjóðs sé í formi skattahækkana og að ekki sé lögð næg áhersla á nauðsynlegan niðurskurð og aðhald í ríkisrekstrinum. 17.12.2009 06:00
Til dómsmálaráðherra og barnaverndaryfirvalda Hildur Björk Hörpudóttir og Þuríður Helga Þorsteinsdóttir skrifa um ofbeldi gegn börnum. 17.12.2009 06:00
Mikilvægi vegslóða fyrir ferðaþjónustuna Þorvarður Ingi Þorbjörnsson skrifar um vegslóða. Talsverð umræða hefur átt sér stað um vegslóða og utanvegaakstur. Vegslóðar eiga sér jafnlanga hefð og hestvagnar og vélknúin ökutæki hér á landi. Slóðar voru yfirleitt beinn undanfari vegagerðar. Enn nýtast slóðar í margvíslegum tilgangi. Sumir hafa öðlast varanlegan sess á meðan aðrir nýtast sem vinnuslóðar og ferðamannaleiðir. Vegslóðarnir eru mistorfærir en eiga það sameiginlegt að gera fólki kleift að njóta staða sem annars er erfitt að nálgast. 17.12.2009 06:00
Lífsgildi valin – hvað svo? Magni Hjálmarsson skrifar um lífsgildi. Orðið gildi þýðir verðmæti. Þjóðfundurinn um daginn valdi lífsgildin heiðarleika, virðingu, réttlæti og jafnrétti. Mikilvægt framtak og þakkarvert. En hvað svo? Fær þjóðin öll að vera með? Er það ekki hægt með tölvutækni nútímans? Hvað með birtingarform lífsgildanna? Fáum við tækifæri til að dýpka skilning okkar á gildunum, hvað í þeim felst og hvernig verja þau? 17.12.2009 06:00
Þér kemur það við Því hefur verið haldið fram að ölvunarakstur sé eitt af stærstu heilbrigðisvandamálum þjóðarinnar. Varla þarf að fara mörgum orðum um réttmæti þeirrar fullyrðingar - enda fáar stéttir sem þekkja betur skelfilegar afleiðingar ölvunaraksturs en læknastéttin. Því hefur verið haldið fram að fimmta hvert banaslys á Íslandi tengist ölvunarakstri á einn eða annan hátt auk þess sem stóran hluta alvarlegra slysa megi rekja til þess að ökumaður var drukkinn. 17.12.2009 06:00
Ljós heimsins Afkoma íslenzku þjóðarinnar hefur frá fyrstu tíð verið samofin sambandinu við útlönd. Höfðingjar þjóðveldisaldar gerðu víðreist, Egill skalli og þeir. Út vil ek, sagði Snorri. Þegar úlfúðin innan lands keyrði þjóðveldið í þrot 1262, lögðust utanferðir Íslendinga að miklu leyti af, og upp hófst 600 ára einangrun og stöðnun með ýmsum frávikum. Vestfjörðum vegnaði til dæmis vel í krafti blómlegra viðskipta á ensku öldinni 1400-1500 og aftur á skútuöldinni á ofanverðri 19. öld, þegar einokun Dana lagðist af. Með heimastjórninni 1904 og aðdraganda hennar opnaðist landið enn frekar með auknum bankaviðskiptum. Utanferðir urðu smám saman almenningseign, þegar leið á 20. öldina, þótt of hátt gengi krónunnar héldi svo aftur af erlendum viðskiptum, að þau voru fyrir hrun engu meiri miðað við landsframleiðslu en þau voru 1870. Of litlar útflutningstekjur kölluðu á of miklar lántökur erlendis. Gengisfall krónunnar frá 2007 hefur aukið útflutningstekjur þjóðarbúsins úr meira en aldargömlum þriðjungi af landsframleiðslu eða þar um bil upp fyrir helming. Íslendingar hafa löngum staðið hikandi frammi fyrir auknum samskiptum við umheiminn. Ísland gerðist til dæmis ekki stofnaðili að Alþjóðaviðskiptastofnuninni (WTO, áður GATT) 1948, heldur dró inngönguna í tuttugu ár. Hún hafðist ekki í gegn fyrr en 1968, á síðasta kjörtímabili viðreisnarstjórnarinnar. 17.12.2009 06:00
Undirstöður hágæða háskólanáms Berglind Ósk Bergsdóttir skrifar um háskólanám. Sagt er að bak við hvern rannsóknarháskóla þurfi um 3 milljónir manns. Á Ísland búa 330.000 manns með einn rannsóknarháskóla (samkvæmt ströngustu skilyrðum), Háskóla Íslands, auk þriggja annarra háskóla. Í ljósi efnahagsástandsins og vegna niðurskurðar til háskólanna er ljóst að eitthvað verður að breytast til að veita áfram hágæða háskólanám hérlendis. 17.12.2009 06:00
Kært og mótmælt Þorsteinn Sch. Thorsteinsson skrifar um bóluefni gegn svínaflensu. Fjöldinn allur af kærum hefur verið lagður fram víða um heim gegn svínaflensubóluefninu. Læknar, áhugamenn og fjölskyldur, sem orðið hafa fyrir skaða af völdum bóluefnisins, hafa kært og mótmælt. Helsta ástæðan fyrir því að ég lagði fram kæru gegn bóluefninu, var sú að ég gat ekki sætt mig við að Landlæknisembættið skyldi velja þetta áhættusama bóluefni fram yfir önnur. Embættið hefur að auki ekkert fjallað um áhrif efnasambandsins skvalen (e. squalene) sem finna má í bóluefninu, aukaverkanir þess og sjúkdómum sem það getur valdið. 17.12.2009 06:00
Burt með skutlið Dofri Hermannsson skrifar um barnvænt umhverfi. Víða í borginni er bíllinn okkar að verða „aðal" en við sjálf og börnin okkar að verða „auka". Hvernig gerðist það, hugsum við þegar við ökum áhyggjufull framhjá skólanum á leið okkar í vinnuna. Af hverju þarf þetta að vera svona, hugsum við líka þegar við þeysumst úr vinnunni kl. 3 til að skutla börnunum okkar í frístundastarfið og svo aftur í vinnuna áður en það þarf að sækja barnið aftur. 17.12.2009 06:00
Næringarfræði á villigötum? Ólafur G. Sæmundsson og Ólafur Sigurðsson skrifa um næringarfræði. Þann 9. nóvember var í Kastljósþætti Ríkissjónvarpsins kynntur til sögunnar „heimsþekktur“ hráfæðimeistari að nafni David Wolfe. Það eitt og sér væri ekki í frásögur færandi nema fyrir þá sök að í þættinum var hann titlaður næringarfræðingur. Titillinn gefur viðkomandi vægi sem sérfræðings á sviði almennrar næringar mannsins. Almenningur getur þá treyst því að upplýsingarnar séu þar með frá manni sem hafi viðurkennda háskólamenntun í faginu. Þess má geta að hráfæðikenningin gengur meðal annars út á það að eingöngu er neytt jurtafæðis og ekki má hita matinn yfir ca 48 gráður á Celsíus því of mikil hitun á að leiða til eyðileggingar ensíma (prótína). 17.12.2009 06:00
Raunhæft og róttækt samkomulag Nú líður að lokum loftslagsráðstefnunnar í Kaupmannahöfn. Mikil ábyrgð hvílir á þátttakendum í ráðstefnunni enda er framtíðin í húfi. Enn er þó hvergi nærri ljóst hvort og þá hvaða árangri ráðstefnan skilar. 16.12.2009 06:00
Vel heppnuð opin hús í hverfum borgarinnar Júlíus Vífill Ingvarsson skrifar um skipulagsmál. Vinna stendur nú yfir við mótun nýs aðalskipulags fyrir Reykjavík sem nær til tímabilsins 2010 til 2030, með framtíðarsýn allt til ársins 2050. Mikil áhersla er lögð á samráð við íbúa og hagsmunaaðila í þessari vinnu og það er því einkar ánægjulegt að yfir 500 íbúar skuli hafa lagt leið sína í opin hús í öllum 10 hverfum borgarinnar á vegum Skipulags- og byggingasviðs Reykjavíkur, sem nú er nýlokið. 16.12.2009 06:00
Skattastefnan og jöfnuður Björgvin Guðmundsson skrifar um skattamál. Atvinnurekendur ráku upp mikið ramakvein vegna hugmynda ríkisstjórnarinnar um að leggja á orku- og auðlindaskatt. Upphaflega var gert ráð fyrir því í fjárlagafrumvarpinu, að slíkur skattur gæti gefið 16 milljarða í ríkissjóð en ekki var að finna í frumvarpinu neina útfærslu á slíkum skatti. 16.12.2009 06:00
Fyrirmyndarsamband? Þorvaldur Víðisson skrifar um KSÍ. Um þriggja milljóna króna úttekt fjármálastjóra KSÍ af korti sambandsins á nektarstað í Zürich hefur verið til umræðu í fjölmiðlum síðustu vikur. Málið er án efa erfitt fyrir þá sem því tengjast og hefur sjálfsagt legið þungt á fjármálastjóranum og öðrum. Þessi orð eru ekki skrifuð til að auka á þjáningarnar sem málið hefur haft í för með sér, en nokkrum atriðum finnst mér þó mikilvægt að velta upp í umræðunni. 16.12.2009 06:00
Aðskilnaður ríkis og kirkju Svanur Sigurbjörnsson skrifar um þjóðkirkjuna. Í desemberblaði Þjóðarpúls Gallup 2009 var greint frá niðurstöðum nýrrar könnunar á afstöðu landsmanna gagnvart aðskilnaði ríkis og kirkju. Mælingin var unnin úr netkönnun sem gerð var dagana 12.-25. nóvember 2009. Svarhlutfall var 70,8% og úrtaksstærð 2.403 manns. Úrtakið er tilviljunarúrtak úr viðhorfahópi Capacent Gallup og eru í því einstaklingar af öllu landinu, 18 ára og eldri. 16.12.2009 06:00
Styrkur Orkuveitunnar Guðlaugur Sverrisson skrifar um Orkuveitu Reykjavíkur. Í þeim hremmingum sem íslenskt efnahagslíf gengur í gegnum eru ekki mörg fyrirtæki sem hafa styrk til þess að ráðast í atvinnuskapandi fjárfestingar. Stór hluti atvinnureksturs í landinu hefur orðið fyrir þvílíkum áföllum að stjórnendur halda að sér höndum og fyrir vikið verður samdráttur meiri en ella. 16.12.2009 06:00
Ráðstöfun Lottóhagnaðar Hörður Þorsteinsson skrifar um Lottó. Eiður Guðnason, fyrrverandi sendiherra, heldur áfram að hamast gegn íþróttahreyfingunni í grein sinni í Fréttablaðinu 10. desember. Þar fullyrðir hann að undirritaður hafi ekki hrakið neitt af því sem fram komi í grein hans um sama málefni sem líka birtist í Fréttablaðinu. Enn og aftur snýr Eiður út úr. 16.12.2009 06:00
Jafnrétti í atvinnulífinu Bergur Sigurðsson skrifar um atvinnumál. Eins og kunnugt er var hlutur karla afgerandi mikið stærri en hlutur kvenna í aðdraganda hrunsins. Stjórnir fjármálastofnana voru þétt setnar karlmönnum og tiltölulega fáar konur var að finna í forystusveit fjármála- og atvinnulífs. Kynin eiga margt sameiginlegt en að sama skapi eru þau að mörgu leyti ólík. 16.12.2009 06:00
Fyrirmyndarlottó Ágúst Guðmundsson skrifar um lottó. Bretar halda því gjarnan fram að þeirra lotterí sé það árangursríkasta í Evrópu, og ýmislegt bendir til þess að það sé ekki fjarri lagi. Frá upphafi hefur það varið 23 milljörðum punda í „góð málefni“, sem svo kallast, en það reiknast á okkar ótrúlega gengi 4.662 milljarðar íslenskir. 16.12.2009 06:00
Lífsspursmál Steinar Rafn Garðarsson skrifar um lengdan útkallstíma slökkviliðs. Slökkvilið Hveragerðis hefur um langa hríð sinnt klippu-útköllum vegna umferðarslysa á Suðurlandsvegi og Hellisheiði ásamt öðrum vegum í Ölfusi. Slökkvilið Hveragerðis er ákaflega sterkt á þessu sviði og á mjög öflugan og góðan búnað til þessara starfa, búnað í hæsta gæðaflokki. Slökkvilið Hveragerðis hefur einna mesta þekkingu og reynslu af klippu-störfum af slökkviliðum á Suðurlandi vegna fjölda alvarlegra umferðarslysa á þeirra svæði, auk þess eru slökkviliðsmenn liðsins með mikla reynslu og menntun á þessu sviði. Hefur liðið haft á sér mjög gott orð fyrir fagleg, snögg og góð störf á vettvangi. 16.12.2009 06:00
Eru óvinir Íslands hér? Sigurbjörg Sigurgeirsdóttir skrifar IceSave málið og stjórnun þess er saga mistaka frá fyrstu dögum hrunsins. Með hruni íslensku bankanna og setningu neyðarlaganna verður IceSave að milliríkjamáli. Með yfirlýsingum íslenskra stjórnvalda um að „vinir hafi brugðist", að „leita verði nýrra vina", að Ísland „ætli ekki að greiða skuldir óreiðumanna", að Ísland muni leita úrskurðar dómstóla um réttmæti IceSave skuldbindinganna, verður IceSave málið að milliríkjadeilu. 16.12.2009 06:00
Opið bréf til heilbrigðisráðherra Bylgja Kærnested skrifar um heilbrigðismál. Boðaður er mikill niðurskurður í heilbrigðiskerfinu á næsta ári og vill hjúkrunarráð Landspítala vekja athygli heilbrigðisráðherra á áhrifum þess að skerða áfram fjárframlög til Landspítala (LSH). Ráðið hefur verulegar áhyggjur að frekari sparnaður komi niður á öryggi og þjónustu við sjúklinga. Landspítalinn er spítali allra landsmanna og er hann helsta öryggisnet alvarlega veikra einstaklinga á Íslandi. Þá kallar hjúkrunarráð eftir skýrari stefnu varðandi hvernig eigi að skera niður án þess að valda óafturkræfu tjóni á jafn viðkvæmu kerfi og heilbrigðiskerfið er. 16.12.2009 06:00
Bréf til stjórnar ÍTR Félagsmálakennarar í Árbæjarskóla skrifa um spurningakeppni. Við viljum mótmæla harðlega þeirri ákvörðun ÍTR að fella niður spurningakeppni grunnskólanna, Nema hvað. Það er eitt að fella hana niður og annað að gera það þegar allur undirbúningur úti í skólunum er kominn á fulla ferð. Við hér í Árbænum erum búin að vera með forkeppni og velja hóp sem hefur verið mjög duglegur við æfingar. Það er grátlegt að þurfa að tilkynna krökkunum þessa ákvörðun þar sem þau hafa lagt á sig mikla vinnu. 16.12.2009 06:00
Stjórnir fyrirtækja borgarinnar Oddný Sturludóttir skrifar um borgarmál. Þorjörg Helga Vigfúsdóttir borgarfulltrúi skrifaði athyglisverða grein um stjórnkerfi borgarinnar á mánudag. Hún fjallar um hversu erfitt fámenn borgarstjórn á með að sinna hlutveri sínu. Virðist helsti vandinn vera að borgarfulltrúar bítast um sæti í nefndum og stjórnum með fégræðgi að leiðarljósi. 16.12.2009 06:00
Hamskipti húsa Allt bendir til þess að dagar Hegningarhússins við Skólavörðustíg sem fangelsis séu taldir. Í breytingartillögum við fjárlög fyrir næsta ár er gert ráð fyrir að húsið verði selt. 15.12.2009 06:00
Málefnalegar athugasemdir Jón Sigurðsson skrifar Leiðarahöfundar svara ekki athugasemdum enda gæti slíkt orðið umfangsmikið. Sl. laugardag 12. þ.m. birta þrír áhugamenn „alvarlegar athugasemdir" um leiðara sem birtist í Fréttablaðinu 8. þ.m. 15.12.2009 06:00
Grænþvottur í Kaupmannahöfn? Þórunn Sveinbjarnardóttir skrifar Lokasprettur loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna í Kaupmannahöfn hefst í dag. Ráðherrar tínast til Hafnar hver á fætur öðrum og fyrir lok vikunnar þarf að innsigla samkomulag um aðgerðir gegn loftslagsbreytingum. Sjaldan hefur jafnmikið verið undir á einni SÞ-ráðstefnu. Ef ríki heims grípa ekki til raunhæfra aðgerða strax til þess að draga úr útblæstri gróðurhúsalofttegunda bendir allt til þess að hlýnun lofthjúpsins muni kalla fram hamfaralíkar breytingar á veðurfari og lífríki jarðar á þessari öld. Hér þarf ekki að ýkja neitt, nóg er að kynna sér niðurstöður Vísindanefndar SÞ um loftslagsbreytingar til að sannfærast um nauðsyn þess að grípa til róttækra aðgerða. Afleiðingar hlýnunar lofts og sjávar geta kallað miklar hörmungar yfir mannkynið. 15.12.2009 06:00