Flugmenn sofna í háloftunum

Evrópuþingið samþykkti nýlega reglur sem heimila lengri vaktir flugáhafna. „Reglurnar eru í hag flugrekenda á kostnað flugöryggis flugáhafna og farþega,“ skrifar Ásta Kristín Gunnarsdóttir, hjúkrunarfræðingur og flugfreyja, í grein sem birtist í Fréttabréfi Félags íslenskra atvinnuflugmanna.

Rannsóknir sýna að flugmenn sofna án þess að taka eftir því í flugi, og með lengri vöktum má gera ráð fyrir þreyttari flugmönnum.

„Ekki þarf að leita langt aftur í tímann til þess að rifja upp dæmi þess að báðir flugmenn hafi sofnað í flugi,“ segir í grein Ástu. Hún heldur því fram að flugþreyta sé alvarlegra vandamál en almennt er talið. 65% flugslysa og óhappa megi rekja til mannlegra mistaka, og þar af séu 4-7% ofþreytu og svefnleysi áhafnar um að kenna.

Bandaríska geimferðarstofnunin mældi vökuástand flugmanna sem flugu langar leiðir milli heimsálfa. Rannsóknin leiddi í ljós að flugmennirnir áttu það til að sofna á síðustu 90 mínútunum jafnvel þótt þeir héldu sig vakandi.

Flugmennirnir sváfu svokölluðum örsvefni, með augun opin. Þetta hendir einkum þegar starfsmaðurinn er úrvinda af þreytu seinnipart nætur.

Mikil þreyta getur lýst sér eins og áfengisneysla og skaðað hæfni til að taka mikilvægar ákvarðanir. Eftir að hafa vakað í 17 til 19 klukkustundir mælist þreyta eins og 0,5 prómill af áfengismagni í blóði.

Ásta segir að það sé umhugsunarefni fyrir stéttir sem bera ábyrgðarhlutverk, og til samanburðar megi nefna að áfengismagn megi ekki vera hærra en 0,2 prómill í blóði ökumanns á Íslandi.