Náms- og starfsráðgjafa vantar í þriðjung skóla Ingibjörg Bára Sveinsdóttir skrifar 5. febrúar 2015 07:00 Í námi. Grunnskólanemar fá víða miklu meiri fræðslu um möguleika á námi og störfum en á Íslandi. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON Náms- og starfsráðgjöf í grunnskólum er þjónusta sem börn eiga rétt á samkvæmt lögum. Mikill fjöldi nemenda fær ekki þessa lögbundnu þjónustu. Þetta skrifa náms- og starfsráðgjafarnir Rannveig Óladóttir og Sigríður Bílddal í aðsendri grein í Fréttablaðinu í dag. Þær segja niðurstöður könnunar, sem gerð var í nóvember síðastliðnum, benda til að ekki séu starfandi náms- og starfsráðgjafar í um það bil þriðjungi grunnskóla á landinu. „Starfsheitið náms- og starfsráðgjafi hefur verið lögverndað síðan 2009 en í þriðjungi þeirra skóla sem hafa náms- og starfsráðgjafa hafa aðrir verið ráðnir til að sinna starfinu. Í þeim hópi má finna leikskólakennara, þroskaþjálfa, iðjuþjálfa, sálfræðinga, sérkennara, almenna kennara, félagsráðgjafa, félagsfræðinga, skólastjóra og fyrrverandi skólastjórnendur,“ skrifa þær Rannveig og Sigríður. „Sumir skólastjórnendur ráða aðra þótt þeir viti hver menntun náms- og starfsráðgjafa eigi að vera. Það eru dæmi um að skólastjórnendur haldi að gamli skólastjórinn geti tekið að sér að leiðbeina krökkunum, meira að segja í Reykjavík,“ segir Rannveig í viðtali við Fréttablaðið.Svanhildur María Ólafsdóttir, formaður Skólastjórafélags Íslands, segir æskilegast að menntaðir náms- og starfsráðgjafar séu við störf í öllum skólum þar sem því verður við komið. „Í fámennum skólum er kannski erfitt að ráða í fullt starf. Þá hafa aðrir tekið þetta að sér.“ Hún bætir því við að náms- og starfsráðgjöf sé jafnframt oft bara hlutastarf í stærri grunnskólunum. „Það hefur ekki verið veitt mikið fjármagn í þessi störf. Kennsla hefur haft forgang.“ Guðbjörg Vilhjálmsdóttir, prófessor í náms- og starfsráðgjöf við Háskóla Íslands, segir nám í þessum fræðum hafa hafist 1990. „Námið var eins árs diplómanám til ársins 2004. Þegar það var orðið tveggja ára meistaranám var gerlegt að setja í lög að starfsheitið væri lögverndað.“Guðbjörg VilhjálmsdóttirÁ hverju ári útskrifast 15 til 20 nemendur, að því er Guðbjörg greinir frá. Hún segir þörf á að bæta skipulag ráðgjafar og fræðslu um nám og störf í grunnskólum. „Börnin hafa ekki fengið mikla fræðslu um framtíðina í skólakerfinu og á vinnumarkaðnum. Svo eru allir hissa á miklu brottfalli. Það er nauðsynlegt að auka fræðslu á þessu sviði. Þarna er um almannahagsmuni að ræða. Annars staðar á Norðurlöndunum fá grunnskólanemendur miklu meiri fræðslu um möguleika á námi og störfum. Í Finnlandi fá nemendur í efstu bekkjum grunnskólanna um 80 kennslustundir í náms- og starfsfræðslu sem er skyldunám. Að auki eru þeir tvær vikur úti á vinnumarkaði. Hér er þetta oftast val og ekki í öllum skólum.“Guðrún Birna KjartansdóttirNú er unnið að stefnumótun um málefni náms- og starfsráðgjafar á vegum mennta- og menningarmálaráðuneytisins. Í starfshópnum eru fulltrúar velferðarráðuneytis, atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytis og Félags náms- og starfsráðgjafa. Formaður starfshópsins, Guðrún Birna Kjartansdóttir náms- og starfsráðgjafi, segir áherslur vera að breytast í Evrópu og víðar á þann hátt að litið verði á ráðgjöf og fræðslu í námi og starfi sem hluta af þróun starfferils alla ævi en ekki bara inngrip í 10. bekk. Ráðgjöf einn mikilvægasti þátturinn Laufey María Jóhannsdóttir, formaður Félags framhaldsskólanema, segir mikilvægt fyrir nemendur að fá hjálp til að finna rétta braut í námi og starfi. „Þetta er einn af mikilvægustu þáttunum í námi nemenda. Það hefur sýnt sig að ánægjan eykst töluvert þegar nemendur hafa með hjálp ráðgjafa fundið út hvað hentar þeim.“ Það er mat Laufeyjar að námsráðgjafar ættu að vera í öllum skólum og fleiri en einn. „Það eru alltof margir nemendur á hvern námsráðgjafa. Þeir geta ekki farið yfir það með hverjum og einum hvaða skref sé best fyrir hann að taka í sínu námi. Hlutverk námsráðgjafa ætti einnig að vera skýrara. Þeir taka oft að sér hlutverk sálfræðinga sem ættu líka að vera í skólunum.“ Tengdar fréttir Hefur barnið þitt aðgang að náms- og starfsráðgjöf? Náms- og starfsráðgjafi í grunnskóla er trúnaðarmaður og talsmaður nemenda vegna mála sem tengjast námi þeirra og skólagöngu. Hlutverk hans er m.a. að leiðbeina nemendum um góð vinnubrögð og námsvenjur 5. febrúar 2015 07:00 Mest lesið „Lífið heldur áfram eftir svona áfall“ Innlent „Skrímsladeildin“ hafi skorið upp herör gegn mótframbjóðendum Katrínar Innlent Sló til starfsmanns og beit viðskiptavin Innlent Halla Hrund eigi langt í land með að tryggja sér embættið Innlent Sú sem var oftast nefnd ekki ein af fjórum efstu í könnunum Innlent Hvernig ætlar ríkið að sækja milljónirnar 360 sem Haraldur gaf? Innlent Hefur ekki áhuga á slúðurfréttum af öðrum frambjóðendum Innlent Ríflega fjörutíu prósent líst illa á Katrínu Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Varaforsetaefni í bobba vegna hundsdráps og meints fundar með Kim Erlent Fleiri fréttir Öruggara Suðurland“ – nýtt og spennandi verkefni Sú sem var oftast nefnd ekki ein af fjórum efstu í könnunum Landsmenn ánægðir með frammistöðu Höllu Tómasdóttur í kappræðunum Sló til starfsmanns og beit viðskiptavin „Skrímsladeildin“ hafi skorið upp herör gegn mótframbjóðendum Katrínar Hefur ekki áhuga á slúðurfréttum af öðrum frambjóðendum Tólf tíma tökudagar og svo forsetaframboð Hvernig ætlar ríkið að sækja milljónirnar 360 sem Haraldur gaf? Flottustu Mustang bílarnir landsins til sýnis í dag Halla Hrund eigi langt í land með að tryggja sér embættið Rýnt í forsetakappræður og fylgst með Bakgarðshlaupi „Ég get ekki annað en sagt satt“ Ríflega fjörutíu prósent líst illa á Katrínu „Lífið heldur áfram eftir svona áfall“ Sigu niður í Gretti sterka og dældu úr honum sjó Ók á tvö hundruð með lögguna á hælunum Sólríkasta byrjun árs í Reykjavík í 77 ár Hafa rukkað þá sem valda sinubruna um kostnað við útkall Ótrúlegustu aðskotahlutir gera óskunda í dósatalningarvélum Fjöldi verkfallsboðana á Keflavíkurflugvelli áhyggjuefni Kosið um sameiningu Húna- og Skagabyggðar í júní Nýjustu skoðanakannanir, verkfallsaðgerðir á flugvellinum og týndur gaffall Halla Hrund líka vinsæll annar kostur Kolbeinn hafi strokið kynfæri stúlkunnar ítrekað Segja lýðræðis- og mannréttindabakslag staðreynd Ný sendiskrifstofa opnuð í Síerra Leóne Baldur segir niðurstöður nýjustu kannana vonbrigði Halla Hrund mælist með mest fylgi í nýrri könnun Maskínu Tilvísunum vegna skekkju á höfuðkúpu ungbarna fjölgað mikið Fréttaskýring Maríu Sigrúnar kemur út á mánudag Sjá meira
Náms- og starfsráðgjöf í grunnskólum er þjónusta sem börn eiga rétt á samkvæmt lögum. Mikill fjöldi nemenda fær ekki þessa lögbundnu þjónustu. Þetta skrifa náms- og starfsráðgjafarnir Rannveig Óladóttir og Sigríður Bílddal í aðsendri grein í Fréttablaðinu í dag. Þær segja niðurstöður könnunar, sem gerð var í nóvember síðastliðnum, benda til að ekki séu starfandi náms- og starfsráðgjafar í um það bil þriðjungi grunnskóla á landinu. „Starfsheitið náms- og starfsráðgjafi hefur verið lögverndað síðan 2009 en í þriðjungi þeirra skóla sem hafa náms- og starfsráðgjafa hafa aðrir verið ráðnir til að sinna starfinu. Í þeim hópi má finna leikskólakennara, þroskaþjálfa, iðjuþjálfa, sálfræðinga, sérkennara, almenna kennara, félagsráðgjafa, félagsfræðinga, skólastjóra og fyrrverandi skólastjórnendur,“ skrifa þær Rannveig og Sigríður. „Sumir skólastjórnendur ráða aðra þótt þeir viti hver menntun náms- og starfsráðgjafa eigi að vera. Það eru dæmi um að skólastjórnendur haldi að gamli skólastjórinn geti tekið að sér að leiðbeina krökkunum, meira að segja í Reykjavík,“ segir Rannveig í viðtali við Fréttablaðið.Svanhildur María Ólafsdóttir, formaður Skólastjórafélags Íslands, segir æskilegast að menntaðir náms- og starfsráðgjafar séu við störf í öllum skólum þar sem því verður við komið. „Í fámennum skólum er kannski erfitt að ráða í fullt starf. Þá hafa aðrir tekið þetta að sér.“ Hún bætir því við að náms- og starfsráðgjöf sé jafnframt oft bara hlutastarf í stærri grunnskólunum. „Það hefur ekki verið veitt mikið fjármagn í þessi störf. Kennsla hefur haft forgang.“ Guðbjörg Vilhjálmsdóttir, prófessor í náms- og starfsráðgjöf við Háskóla Íslands, segir nám í þessum fræðum hafa hafist 1990. „Námið var eins árs diplómanám til ársins 2004. Þegar það var orðið tveggja ára meistaranám var gerlegt að setja í lög að starfsheitið væri lögverndað.“Guðbjörg VilhjálmsdóttirÁ hverju ári útskrifast 15 til 20 nemendur, að því er Guðbjörg greinir frá. Hún segir þörf á að bæta skipulag ráðgjafar og fræðslu um nám og störf í grunnskólum. „Börnin hafa ekki fengið mikla fræðslu um framtíðina í skólakerfinu og á vinnumarkaðnum. Svo eru allir hissa á miklu brottfalli. Það er nauðsynlegt að auka fræðslu á þessu sviði. Þarna er um almannahagsmuni að ræða. Annars staðar á Norðurlöndunum fá grunnskólanemendur miklu meiri fræðslu um möguleika á námi og störfum. Í Finnlandi fá nemendur í efstu bekkjum grunnskólanna um 80 kennslustundir í náms- og starfsfræðslu sem er skyldunám. Að auki eru þeir tvær vikur úti á vinnumarkaði. Hér er þetta oftast val og ekki í öllum skólum.“Guðrún Birna KjartansdóttirNú er unnið að stefnumótun um málefni náms- og starfsráðgjafar á vegum mennta- og menningarmálaráðuneytisins. Í starfshópnum eru fulltrúar velferðarráðuneytis, atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytis og Félags náms- og starfsráðgjafa. Formaður starfshópsins, Guðrún Birna Kjartansdóttir náms- og starfsráðgjafi, segir áherslur vera að breytast í Evrópu og víðar á þann hátt að litið verði á ráðgjöf og fræðslu í námi og starfi sem hluta af þróun starfferils alla ævi en ekki bara inngrip í 10. bekk. Ráðgjöf einn mikilvægasti þátturinn Laufey María Jóhannsdóttir, formaður Félags framhaldsskólanema, segir mikilvægt fyrir nemendur að fá hjálp til að finna rétta braut í námi og starfi. „Þetta er einn af mikilvægustu þáttunum í námi nemenda. Það hefur sýnt sig að ánægjan eykst töluvert þegar nemendur hafa með hjálp ráðgjafa fundið út hvað hentar þeim.“ Það er mat Laufeyjar að námsráðgjafar ættu að vera í öllum skólum og fleiri en einn. „Það eru alltof margir nemendur á hvern námsráðgjafa. Þeir geta ekki farið yfir það með hverjum og einum hvaða skref sé best fyrir hann að taka í sínu námi. Hlutverk námsráðgjafa ætti einnig að vera skýrara. Þeir taka oft að sér hlutverk sálfræðinga sem ættu líka að vera í skólunum.“
Tengdar fréttir Hefur barnið þitt aðgang að náms- og starfsráðgjöf? Náms- og starfsráðgjafi í grunnskóla er trúnaðarmaður og talsmaður nemenda vegna mála sem tengjast námi þeirra og skólagöngu. Hlutverk hans er m.a. að leiðbeina nemendum um góð vinnubrögð og námsvenjur 5. febrúar 2015 07:00 Mest lesið „Lífið heldur áfram eftir svona áfall“ Innlent „Skrímsladeildin“ hafi skorið upp herör gegn mótframbjóðendum Katrínar Innlent Sló til starfsmanns og beit viðskiptavin Innlent Halla Hrund eigi langt í land með að tryggja sér embættið Innlent Sú sem var oftast nefnd ekki ein af fjórum efstu í könnunum Innlent Hvernig ætlar ríkið að sækja milljónirnar 360 sem Haraldur gaf? Innlent Hefur ekki áhuga á slúðurfréttum af öðrum frambjóðendum Innlent Ríflega fjörutíu prósent líst illa á Katrínu Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Varaforsetaefni í bobba vegna hundsdráps og meints fundar með Kim Erlent Fleiri fréttir Öruggara Suðurland“ – nýtt og spennandi verkefni Sú sem var oftast nefnd ekki ein af fjórum efstu í könnunum Landsmenn ánægðir með frammistöðu Höllu Tómasdóttur í kappræðunum Sló til starfsmanns og beit viðskiptavin „Skrímsladeildin“ hafi skorið upp herör gegn mótframbjóðendum Katrínar Hefur ekki áhuga á slúðurfréttum af öðrum frambjóðendum Tólf tíma tökudagar og svo forsetaframboð Hvernig ætlar ríkið að sækja milljónirnar 360 sem Haraldur gaf? Flottustu Mustang bílarnir landsins til sýnis í dag Halla Hrund eigi langt í land með að tryggja sér embættið Rýnt í forsetakappræður og fylgst með Bakgarðshlaupi „Ég get ekki annað en sagt satt“ Ríflega fjörutíu prósent líst illa á Katrínu „Lífið heldur áfram eftir svona áfall“ Sigu niður í Gretti sterka og dældu úr honum sjó Ók á tvö hundruð með lögguna á hælunum Sólríkasta byrjun árs í Reykjavík í 77 ár Hafa rukkað þá sem valda sinubruna um kostnað við útkall Ótrúlegustu aðskotahlutir gera óskunda í dósatalningarvélum Fjöldi verkfallsboðana á Keflavíkurflugvelli áhyggjuefni Kosið um sameiningu Húna- og Skagabyggðar í júní Nýjustu skoðanakannanir, verkfallsaðgerðir á flugvellinum og týndur gaffall Halla Hrund líka vinsæll annar kostur Kolbeinn hafi strokið kynfæri stúlkunnar ítrekað Segja lýðræðis- og mannréttindabakslag staðreynd Ný sendiskrifstofa opnuð í Síerra Leóne Baldur segir niðurstöður nýjustu kannana vonbrigði Halla Hrund mælist með mest fylgi í nýrri könnun Maskínu Tilvísunum vegna skekkju á höfuðkúpu ungbarna fjölgað mikið Fréttaskýring Maríu Sigrúnar kemur út á mánudag Sjá meira
Hefur barnið þitt aðgang að náms- og starfsráðgjöf? Náms- og starfsráðgjafi í grunnskóla er trúnaðarmaður og talsmaður nemenda vegna mála sem tengjast námi þeirra og skólagöngu. Hlutverk hans er m.a. að leiðbeina nemendum um góð vinnubrögð og námsvenjur 5. febrúar 2015 07:00