Líkur á að sumarís norðurskautsins hverfi á næstu áratugum Kjartan Hreinn Njálsson skrifar 27. desember 2014 19:36 Áhrif bráðnunar hafíss á Norðurslóðum á loftslags jarðar er enn hulin ráðgáta. Bráðnun þetta árið er í takt við fyrri mælingar samkvæmt nýrri skýrslu. Líkur er á að sumarís á norðurskautinu hverfi að mestu fyrir fullt og allt á næstu árum segir loftslagsvísindamaður. Í þrjátíu og fimm ár hafa gervitungl fylgst með ísþekju norðurskautsins. Þessi gögn hafa svipt hulunni af mikilli og oft gífurlegri bráðnun hafíss á norðurslóðum. Tveir mánuðir gefa góða vísbendingu um þróun mála. Í september þegar sumarið tekur enda nær umfang hafíss lágmarki og síðan öfugt í Mars, þegar vetrarkonungur kveður, og umfang hafíss nær hámarki. Bandaríska haf- og loftslagsstofnun hefur síðustu ár gefið út skýrslu um stöðu norðurskautsins, sú nýjasta var birt fyrr í þessum mánuði. Sem fyrr eru niðurstöðurnar sláandi. Ísþekja eftir sumarið er að minnka. Þetta hefur margskonar áhrif. Norðurskautið opnast nú að sumarlagi og í kjölfarið myndast möguleiki á skipaflutningum og olíuleit. Í september á þessu ári mældist hafíss rúmlega fimm milljón ferkílómetrar sem er nokkuð minna á síðast ári en þó meira en árið tvö þúsund og tólf. Árið sem er að líða var sjötta versta ár frá upphafi mælinga. Í mars, þegar hafís náði hámarki, mældist hann rúmlega fjórtán milljón ferkílómetrar sem er vel undir meðaltali síðustu áratuga. Þannig er tvennt sem vekur sérstaka athygli í einkunnabók Norðurskautsins þetta árið. Í fyrsta varpar hún ljósi á áframhaldandi bráðnun en um leið er tölurnar betri en menn áttu von á. „Vegna þess að ísinn hefur þykknað þá er vel mögulegt að á næstu árum þá muni hann ekki dragast jafnt hratt saman,“ segir Halldór Björnsson, fagstjóri loftlagsrannsókna á Veðurstofunni. „Að lokum, um miðja öldina, mun hann fara niður í milljón ferkílómetra, flestir gera ráð fyrir því og þá verður hægt að sigla þarna um að sumarlagi án mikilla vandræða.“ Halldór bendir á að það muni alltaf verða hafíss á svæðinu að vetrarlagi. En þegar sumarísinn hverfur drekkur dökkt hafið í sig geisla sólarinnar sem annars hefðu kastast út í geiminn af hvítum hafísnum. Vísindamenn reyna nú að varpa ljósi á hvað breytingar á hitastigi á norðurslóðum – sem þegar hefur hækkað tvöfalt meira en annars staðar – þýðir fyrir loftslags jarðarinnar. „Stóru áhrifin verða þar, þetta hefur áhrif á lífríkið á þessu svæði og vistkerfin öll. Síðan er hinsvegar óleyst gáta hvort að þetta hafi síðan áhrif á veður út fyrir þetta svæði,“ segir Halldór. Mest lesið Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Bergvin dæmdur fyrir að áreita þrjár konur Innlent Of þung en annars hraust á Ozempic Innlent Skuldirnar bíði þegar frelsið taki við Innlent Gular viðvaranir á Suðurlandi, Suðausturlandi og Faxaflóa á morgun Innlent Ekki megrunarlyf heldur lyf við offitu Innlent Segja grafalvarlegt mál að fresta atkvæðagreiðslu Innlent Myndband sýnir árás Diddy Erlent „Það er miður að það falli til kostnaður vegna þessa“ Innlent „Engu okkar er boðið að koma þarna og sjá“ Innlent Fleiri fréttir Bergvin dæmdur fyrir að áreita þrjár konur Slasaður eftir hestaslys í Ölfusi Nauðsynlegt að fresta atkvæðagreiðslu um umdeilda verksmiðju Ekki megrunarlyf heldur lyf við offitu Segja grafalvarlegt mál að fresta atkvæðagreiðslu „Það er miður að það falli til kostnaður vegna þessa“ Átök í Ölfusi og offitulyf Ákærður fyrir að pissa daginn eftir Fiskidaginn mikla Gular viðvaranir á Suðurlandi, Suðausturlandi og Faxaflóa á morgun Nauðugur sá kostur að fresta atkvæðagreiðslunni „Engu okkar er boðið að koma þarna og sjá“ Skuldirnar bíði þegar frelsið taki við Of þung en annars hraust á Ozempic Slagsmálahundar afþökkuðu aðstoð lögreglu Útgjöld ríkissjóðs vegna Grindavíkur hátt í hundrað milljarðar Fresta íbúakosningu í Ölfusi um mölunarverksmiðju Lífleg og skrautleg kosningabarátta að mati forsætisráðherra Dregur saman með efstu frambjóðendum Mesta kvika frá því að kvikugangurinn myndaðist Nota sykursýkislyf til að léttast og Rottweilerhundar bjóða í partý Látin móðir ekki dæmd í tugmilljóna lyfjasölumáli sonarins Sendiherra, sveitarstjóri og bæjarstjóri skipuð í nefnd Ætlar alla leið í baráttu fyrir nafninu sínu Stuðningslán með ríkisábyrgð fyrir grindvísk fyrirtæki Skipið leggur úr höfn „Alls ekki svo að við tútturnar séum að taka yfir“ Framkvæmdir hafnar við brú yfir Fjarðarhornsá Segist kallaður „stríðsæsingarmaður“ vegna fyrirhyggju Sjúklingum Landspítala fjölgaði um 4.500 milli ára Skólastjóradrama í Kóraskóla fær óvæntan endi Sjá meira
Áhrif bráðnunar hafíss á Norðurslóðum á loftslags jarðar er enn hulin ráðgáta. Bráðnun þetta árið er í takt við fyrri mælingar samkvæmt nýrri skýrslu. Líkur er á að sumarís á norðurskautinu hverfi að mestu fyrir fullt og allt á næstu árum segir loftslagsvísindamaður. Í þrjátíu og fimm ár hafa gervitungl fylgst með ísþekju norðurskautsins. Þessi gögn hafa svipt hulunni af mikilli og oft gífurlegri bráðnun hafíss á norðurslóðum. Tveir mánuðir gefa góða vísbendingu um þróun mála. Í september þegar sumarið tekur enda nær umfang hafíss lágmarki og síðan öfugt í Mars, þegar vetrarkonungur kveður, og umfang hafíss nær hámarki. Bandaríska haf- og loftslagsstofnun hefur síðustu ár gefið út skýrslu um stöðu norðurskautsins, sú nýjasta var birt fyrr í þessum mánuði. Sem fyrr eru niðurstöðurnar sláandi. Ísþekja eftir sumarið er að minnka. Þetta hefur margskonar áhrif. Norðurskautið opnast nú að sumarlagi og í kjölfarið myndast möguleiki á skipaflutningum og olíuleit. Í september á þessu ári mældist hafíss rúmlega fimm milljón ferkílómetrar sem er nokkuð minna á síðast ári en þó meira en árið tvö þúsund og tólf. Árið sem er að líða var sjötta versta ár frá upphafi mælinga. Í mars, þegar hafís náði hámarki, mældist hann rúmlega fjórtán milljón ferkílómetrar sem er vel undir meðaltali síðustu áratuga. Þannig er tvennt sem vekur sérstaka athygli í einkunnabók Norðurskautsins þetta árið. Í fyrsta varpar hún ljósi á áframhaldandi bráðnun en um leið er tölurnar betri en menn áttu von á. „Vegna þess að ísinn hefur þykknað þá er vel mögulegt að á næstu árum þá muni hann ekki dragast jafnt hratt saman,“ segir Halldór Björnsson, fagstjóri loftlagsrannsókna á Veðurstofunni. „Að lokum, um miðja öldina, mun hann fara niður í milljón ferkílómetra, flestir gera ráð fyrir því og þá verður hægt að sigla þarna um að sumarlagi án mikilla vandræða.“ Halldór bendir á að það muni alltaf verða hafíss á svæðinu að vetrarlagi. En þegar sumarísinn hverfur drekkur dökkt hafið í sig geisla sólarinnar sem annars hefðu kastast út í geiminn af hvítum hafísnum. Vísindamenn reyna nú að varpa ljósi á hvað breytingar á hitastigi á norðurslóðum – sem þegar hefur hækkað tvöfalt meira en annars staðar – þýðir fyrir loftslags jarðarinnar. „Stóru áhrifin verða þar, þetta hefur áhrif á lífríkið á þessu svæði og vistkerfin öll. Síðan er hinsvegar óleyst gáta hvort að þetta hafi síðan áhrif á veður út fyrir þetta svæði,“ segir Halldór.
Mest lesið Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Bergvin dæmdur fyrir að áreita þrjár konur Innlent Of þung en annars hraust á Ozempic Innlent Skuldirnar bíði þegar frelsið taki við Innlent Gular viðvaranir á Suðurlandi, Suðausturlandi og Faxaflóa á morgun Innlent Ekki megrunarlyf heldur lyf við offitu Innlent Segja grafalvarlegt mál að fresta atkvæðagreiðslu Innlent Myndband sýnir árás Diddy Erlent „Það er miður að það falli til kostnaður vegna þessa“ Innlent „Engu okkar er boðið að koma þarna og sjá“ Innlent Fleiri fréttir Bergvin dæmdur fyrir að áreita þrjár konur Slasaður eftir hestaslys í Ölfusi Nauðsynlegt að fresta atkvæðagreiðslu um umdeilda verksmiðju Ekki megrunarlyf heldur lyf við offitu Segja grafalvarlegt mál að fresta atkvæðagreiðslu „Það er miður að það falli til kostnaður vegna þessa“ Átök í Ölfusi og offitulyf Ákærður fyrir að pissa daginn eftir Fiskidaginn mikla Gular viðvaranir á Suðurlandi, Suðausturlandi og Faxaflóa á morgun Nauðugur sá kostur að fresta atkvæðagreiðslunni „Engu okkar er boðið að koma þarna og sjá“ Skuldirnar bíði þegar frelsið taki við Of þung en annars hraust á Ozempic Slagsmálahundar afþökkuðu aðstoð lögreglu Útgjöld ríkissjóðs vegna Grindavíkur hátt í hundrað milljarðar Fresta íbúakosningu í Ölfusi um mölunarverksmiðju Lífleg og skrautleg kosningabarátta að mati forsætisráðherra Dregur saman með efstu frambjóðendum Mesta kvika frá því að kvikugangurinn myndaðist Nota sykursýkislyf til að léttast og Rottweilerhundar bjóða í partý Látin móðir ekki dæmd í tugmilljóna lyfjasölumáli sonarins Sendiherra, sveitarstjóri og bæjarstjóri skipuð í nefnd Ætlar alla leið í baráttu fyrir nafninu sínu Stuðningslán með ríkisábyrgð fyrir grindvísk fyrirtæki Skipið leggur úr höfn „Alls ekki svo að við tútturnar séum að taka yfir“ Framkvæmdir hafnar við brú yfir Fjarðarhornsá Segist kallaður „stríðsæsingarmaður“ vegna fyrirhyggju Sjúklingum Landspítala fjölgaði um 4.500 milli ára Skólastjóradrama í Kóraskóla fær óvæntan endi Sjá meira