Óljóst hvort launaleynd eigi sér stoð í lögum 24. október 2005 19:30 Ákvæði um launaleynd í ráðningarsamningum, sem fjölmörg fyrirtæki láta starfsmenn sína skrifa undir, vinnur gegn því að konur og karlar fái sömu laun fyrir sömu vinnu. Óljóst er þó hvort launaleynd á sér stoð í lögum og á það hefur enn ekki reynt hér á landi. Íslenskar konur lögðu niður vinnu fyrir 30 árum með eftirminnilegum hætti og vildu þannig sýna fram á mikilvægi vinnuframlags kvenna. Ýmislegt hefur áunnist síðustu þrjá áratugi og konur hafa haslað sér völl víða en það skortir enn á að það sé til jafns við karla. Árið 1975 áttu þrjár konur sæti á Alþingi. Árið 2005 eru þær 21, eða þriðjungur. Í dag eru konur átján prósent framkvæmdastjóra og 22 prósent stjórnarformanna fyrirtækja sem skráð eru í hlutafélagaskrá samkvæmt tölum frá Hagstofunni og hefur sú tala haldist óbreytt síðustu ár. Hlutfall kvenna er hæst í minnstu fyrirtækjunum en minnkar eftir því sem fyrirtækin stækka. Þá svíður að enn er stórt bil mili launa kvenna og karla. Munur á meðaltímakaupi kynjanna meðal verkafólks og afgreiðslufólks hefur lítið breyst á þrjátíu árum og meðallaun kvenna sem hlutfall af launum karla eru rúm 64 prósent. Munurinn er til staðar hvort sem litið er til opinbera geirans eða almenns vinnumarkaðar, sem hlýtur að teljast athyglisvert í ljósi þess að samkvæmt landslögum ber atvinnurekendum skylda að koma í veg fyrir kynbundna mismunun. Meðal þess sem vinnur gegn launajafnrétti er svokölluð launaleynd að mati Sifjar Konráðsdóttur hæstaréttarlögmanns. Í Danmörku gera jafnréttislög slík ákvæði í ráðningarsamningum að engu. Það eru hins vegar engin slík ákvæði í íslenskum jafnréttislögum og aldrei hefur á það reynt hvort atvinnurekendur geti neitað að afhenda upplýsingar um laun starfsmanna vegna slíkra ráðningarsamninga. Fólk ætti að hugsa sig tvisvar um áður en það gengst undir slíka samninga að mati Sifjar. Hún segir það mikilvægt að umræðan eigi sér stað svo launþeginn sé meðvitaður um að hann sé að skrifa undir þetta og velti fyrir sér hvort hann vilji hafa þessi skilyrði fyrir því að vera ráðinn og af hverju. „Ef það er til þess að viðhalda mismunandi launum til karla og kvenna þá eru það vondar tvíbökur," segir Sif. Fréttir Innlent Mest lesið Greindi þátt almennings og fjölmiðla í máli „strokufangans“ Innlent Handtóku ökumann eftir eftirför á Sæbraut Innlent Vonar að Rauði krossinn endurskoði afstöðu sína Innlent Sagður hafa tæmt sjóði flokksins og rekur nýja stjórn úr húsnæðinu Innlent Þúsundir syrgja í Tehran og Trump segir æðstaklerkinn ljúga Erlent „Ég vorkenni því fólki sem lét narra sig í þessa vegferð“ Innlent Halla forseti blandar sér í götuljósaumræðuna Innlent Svifvængjaflugslys við Reynisfjall Innlent Mikil reiði á Þingeyri vegna flutnings fóðurstöðvar Arctic Fish Innlent Segir ásakanir kjaftæði og íhugar meiðyrðamál Innlent Fleiri fréttir Formaður og gjaldkeri Vorstjörnunnar kærð fyrir efnahagsbrot Mikil reiði á Þingeyri vegna flutnings fóðurstöðvar Arctic Fish Ráðherra vill tryggja betra eftirlit með Sjúkratryggingum Íslands Segir tölurnar sláandi og vill bregðast við „Ég vorkenni því fólki sem lét narra sig í þessa vegferð“ Sósíalistar deila um peninga og metþátttaka í ólöglegri baráttugöngu Kostnaður vegna kynja- og jafnréttismála sextán milljónir Svifvængjaflugslys við Reynisfjall Handtóku ökumann eftir eftirför á Sæbraut Vonar að Rauði krossinn endurskoði afstöðu sína Segir ásakanir kjaftæði og íhugar meiðyrðamál „Þurfum að huga að forvörnum“ Átök í Sósíalistaflokknum, þinglokaviðræður og síðasti dagur Litlu kaffistofunnar Veiðigjöld ekki á dagskrá þingfundar í dag Gripinn við innbrot og bíl ekið inn í búð Greindi þátt almennings og fjölmiðla í máli „strokufangans“ Mikill viðbúnaður vegna eftirfarar á Sæbraut Sagður hafa tæmt sjóði flokksins og rekur nýja stjórn úr húsnæðinu Halla forseti blandar sér í götuljósaumræðuna Reiða fram rúma milljón fyrir Jakub Tilraun langtímakjarasamninga hafi mistekist Málið rannsakað sem tilraun til manndráps Telja Múmínlundinn klárt brot á höfundarétti Glænýr leikskóli í Mosfellsbæ heitir Sumarhús Verðbólguvonbrigði, hraðakstur og kokkur með keppnisskap Málið týndist í kerfinu og reyndist á endanum fyrnt Segulómtækið enn óvirkt og beðið eftir þúsund lítrum af helíni „Allar kannanir eru með einhverja óvissu“ Steini frá Straumnesi látinn Áfram frestað meðan formenn funda Sjá meira
Ákvæði um launaleynd í ráðningarsamningum, sem fjölmörg fyrirtæki láta starfsmenn sína skrifa undir, vinnur gegn því að konur og karlar fái sömu laun fyrir sömu vinnu. Óljóst er þó hvort launaleynd á sér stoð í lögum og á það hefur enn ekki reynt hér á landi. Íslenskar konur lögðu niður vinnu fyrir 30 árum með eftirminnilegum hætti og vildu þannig sýna fram á mikilvægi vinnuframlags kvenna. Ýmislegt hefur áunnist síðustu þrjá áratugi og konur hafa haslað sér völl víða en það skortir enn á að það sé til jafns við karla. Árið 1975 áttu þrjár konur sæti á Alþingi. Árið 2005 eru þær 21, eða þriðjungur. Í dag eru konur átján prósent framkvæmdastjóra og 22 prósent stjórnarformanna fyrirtækja sem skráð eru í hlutafélagaskrá samkvæmt tölum frá Hagstofunni og hefur sú tala haldist óbreytt síðustu ár. Hlutfall kvenna er hæst í minnstu fyrirtækjunum en minnkar eftir því sem fyrirtækin stækka. Þá svíður að enn er stórt bil mili launa kvenna og karla. Munur á meðaltímakaupi kynjanna meðal verkafólks og afgreiðslufólks hefur lítið breyst á þrjátíu árum og meðallaun kvenna sem hlutfall af launum karla eru rúm 64 prósent. Munurinn er til staðar hvort sem litið er til opinbera geirans eða almenns vinnumarkaðar, sem hlýtur að teljast athyglisvert í ljósi þess að samkvæmt landslögum ber atvinnurekendum skylda að koma í veg fyrir kynbundna mismunun. Meðal þess sem vinnur gegn launajafnrétti er svokölluð launaleynd að mati Sifjar Konráðsdóttur hæstaréttarlögmanns. Í Danmörku gera jafnréttislög slík ákvæði í ráðningarsamningum að engu. Það eru hins vegar engin slík ákvæði í íslenskum jafnréttislögum og aldrei hefur á það reynt hvort atvinnurekendur geti neitað að afhenda upplýsingar um laun starfsmanna vegna slíkra ráðningarsamninga. Fólk ætti að hugsa sig tvisvar um áður en það gengst undir slíka samninga að mati Sifjar. Hún segir það mikilvægt að umræðan eigi sér stað svo launþeginn sé meðvitaður um að hann sé að skrifa undir þetta og velti fyrir sér hvort hann vilji hafa þessi skilyrði fyrir því að vera ráðinn og af hverju. „Ef það er til þess að viðhalda mismunandi launum til karla og kvenna þá eru það vondar tvíbökur," segir Sif.
Fréttir Innlent Mest lesið Greindi þátt almennings og fjölmiðla í máli „strokufangans“ Innlent Handtóku ökumann eftir eftirför á Sæbraut Innlent Vonar að Rauði krossinn endurskoði afstöðu sína Innlent Sagður hafa tæmt sjóði flokksins og rekur nýja stjórn úr húsnæðinu Innlent Þúsundir syrgja í Tehran og Trump segir æðstaklerkinn ljúga Erlent „Ég vorkenni því fólki sem lét narra sig í þessa vegferð“ Innlent Halla forseti blandar sér í götuljósaumræðuna Innlent Svifvængjaflugslys við Reynisfjall Innlent Mikil reiði á Þingeyri vegna flutnings fóðurstöðvar Arctic Fish Innlent Segir ásakanir kjaftæði og íhugar meiðyrðamál Innlent Fleiri fréttir Formaður og gjaldkeri Vorstjörnunnar kærð fyrir efnahagsbrot Mikil reiði á Þingeyri vegna flutnings fóðurstöðvar Arctic Fish Ráðherra vill tryggja betra eftirlit með Sjúkratryggingum Íslands Segir tölurnar sláandi og vill bregðast við „Ég vorkenni því fólki sem lét narra sig í þessa vegferð“ Sósíalistar deila um peninga og metþátttaka í ólöglegri baráttugöngu Kostnaður vegna kynja- og jafnréttismála sextán milljónir Svifvængjaflugslys við Reynisfjall Handtóku ökumann eftir eftirför á Sæbraut Vonar að Rauði krossinn endurskoði afstöðu sína Segir ásakanir kjaftæði og íhugar meiðyrðamál „Þurfum að huga að forvörnum“ Átök í Sósíalistaflokknum, þinglokaviðræður og síðasti dagur Litlu kaffistofunnar Veiðigjöld ekki á dagskrá þingfundar í dag Gripinn við innbrot og bíl ekið inn í búð Greindi þátt almennings og fjölmiðla í máli „strokufangans“ Mikill viðbúnaður vegna eftirfarar á Sæbraut Sagður hafa tæmt sjóði flokksins og rekur nýja stjórn úr húsnæðinu Halla forseti blandar sér í götuljósaumræðuna Reiða fram rúma milljón fyrir Jakub Tilraun langtímakjarasamninga hafi mistekist Málið rannsakað sem tilraun til manndráps Telja Múmínlundinn klárt brot á höfundarétti Glænýr leikskóli í Mosfellsbæ heitir Sumarhús Verðbólguvonbrigði, hraðakstur og kokkur með keppnisskap Málið týndist í kerfinu og reyndist á endanum fyrnt Segulómtækið enn óvirkt og beðið eftir þúsund lítrum af helíni „Allar kannanir eru með einhverja óvissu“ Steini frá Straumnesi látinn Áfram frestað meðan formenn funda Sjá meira