Kveður hafið eftir rúma hálfa öld á sjó Samúel Karl Ólason skrifar 12. júní 2022 11:00 Kristján í aðgerð. Björn Steinbekk Eftir 55 ára sjómennsku ákvað Kristján Björnsson, sem varð sjötugur um síðustu áramót, að setjast í helgan stein. Björn Steinbekk, sonur Kristjáns, ákvað að skrásetja kveðju föður síns til hafsins. „Það var að sögn föður míns auðveld ákvörðun að halda ungur til sjós. Í raun kom aðeins tvennt til greina, að gerast sjómaður eða vörubílstjóri og hið síðarnefnda þótti honum fjarri því eins spennandi kostur og að sækja sjóinn. Á sjöunda áratug tuttugustu aldar fór skólakerfið engum silkihönskum um unga menn og konur sem voru lesblind, ofvirk og með dágóðan snert af athyglisbresti,“ segir Björn í bloggi hjá 66°Norður í tilefni af sjómannadeginum. „Föður mínum fannst ekki koma til greina að feta menntaveginn frekar. Þessi orkumikli og myndarlegi unglingur var í erfiðri stöðu. Þegar hann stóð sig vel í skólanum fundu kennararnir leiðir til þess að hæðast að honum og ef hann stóð sig illa var það sama uppi á teningnum. Það reyndist honum því auðveld ákvörðun að fá pláss á síldarbát frænda síns fljótlega eftir sextán ára afmælisdaginn sinn." Kristján fyrir síðasta túrinn.Björn Steinbekk Kristján sjálfur segir í myndbandi sem Björn gerði að það hafi ekkert annað verið í myndinni en að fara á sjóinn. Annaðhvort það eða að verða vörubílstjóri. Hann var sjö eða átta ára gamall þegar hann fór í fyrsta sinn á sjóinn með föður sínum. Fyrsta „atvinnumannstúrinn“ fór Kristján í janúar 1968. Þá hafi hann verið nýorðinn sextán ára gamall og farið túr á Seley í Norðursjó. Æsilegar sögur Í áðurnefndri færslu segir Björn að samanburður á lífi sjómanna árið 1968 og því umhverfi sem þeir starfa við í dag sé eins og að bera saman veröldina fyrir og eftir tilkomu internetsins. „Faðir minn minnist þess þegar hann hélt til síldveiða í Norðursjó og deildi klefa með fjórum öðrum. Vinnufötin voru þvegin með þeim hætti að þau voru dregin á eftir bátnum í köldum sjónum og skoluð á eftir með vatni til að hreinsa burt saltið. Þvottavélar, sjónvarpstæki eða einfaldar samskiptaleiðir við ástvini voru munaður sem hvorki áhöfnin né útgerðarmenn gátu leyft sér. Faðir minn hefur upplifað þetta allt. Múlaberg SI-22.Björn Steinbekk Hann hefur róið á bátum og skipum af öllum toga og fer ævinlega fögrum orðum um tíma sinn til sjós. Hann man eftir öllum sem hann hefur verið til sjós með. Hann hefur eignast fleiri vini en hann óraði nokkru sinni fyrir og sögurnar sem hann segir eru stundum svo æsilegar að maður kemst ekki hjá að velta því fyrir sér hvort líf hans til sjós sé uppspuni einn. Eitthvað sem á sér stað í hliðstæðri veröld og verður aðeins upplifað á hafi úti og sjómenn halda út af fyrir sig,“ segir Björn. Trollið híft.Björn Steinbekk Verði að goðsögn og þjóðsögu Hann segist hafa fundið sig knúinn til að skrásetja kveðju föður síns til hafsins. „Ég áttaði mig á því að saga hans er mikilvæg yngri kynslóðum sem ekki vita hvað Sony Walkman er, skilja ekki hvers vegna ekkert sjónvarp var á fimmtudögum og allan júlímánuð á Íslandi og hvers vegna sala á bjór var ekki heimiluð á Íslandi fyrr en 1. mars 1989. Ástæðan er sú að menn eins og faðir minn verða ekki til í framtíðinni.“ Börn segir að svona menn verði að goðsögn og þjóðsögu. Einhverju sem átti sér stað í gamla daga. „Til sjós er hann leiðtogi. Sá sem hægt er að treysta á að bregðist við vandamálum sem upp koma við erfiðar aðstæður og á bátinn gefur, eins og gjarnan vill verða í vályndum veðrum á Norður-Atlantshafi. Hann er líka þeim kostum gæddur að geta sagt sömu söguna aftur og aftur í messanum og alltaf líður manni eins og maður sé að heyra hana í fyrsta sinn. Þetta krefst persónutöfra og af þeim hefur hann nóg. Fyrir pabba hefur hafið verið annað heimili í hálfan sjötta áratug. Heimili sem hann er nú í þann mund að yfirgefa þegar hann sest í helgan stein," segir Björn. Kristján fór fyrst á sjóinn sem sjómaður í janúar 1968.Björn Steinbekk Sjómannadagurinn Sjávarútvegur Mest lesið Nígeríusvindlarinn reyndist vera bróðir hans Lífið Vítalía og Arnar Grant í kossaflensi Lífið „Vildi greinilega ekki að einhver úr fjölskyldunni kæmi að honum“ Lífið Talin ólíklegust til að komast áfram Lífið Arkitekt dýrasta húss Íslandssögunnar selur í Fossvogi Lífið Ási selur íbúðina eftir sambandsslitin Lífið „Ekki lengur þræll þess að finnast ég ekki nóg“ Lífið Nýbökuðu hjónin kíktu í kaffi til Guðna Lífið Bauð öllum bæjarbúum í matarboð Lífið Missti allar tærnar þrjátíu árum eftir að konan skar undan honum Lífið Fleiri fréttir Nígeríusvindlarinn reyndist vera bróðir hans Arkitekt dýrasta húss Íslandssögunnar selur í Fossvogi Féllust í faðma á tilfinningaríkri stundu Valgerður selur íbúðina í Vesturbænum Mesta hættan í unglingaherberginu Bauð öllum bæjarbúum í matarboð Talin ólíklegust til að komast áfram „Æskuheimilið hans er bara rústir“ Gult og glæsilegt einbýlishús Sölva til sölu „Ekki lengur þræll þess að finnast ég ekki nóg“ Magnea fór upp á fjall á tryllitæki Margrét Ýr og Reynir nýtt par „Vildi greinilega ekki að einhver úr fjölskyldunni kæmi að honum“ Samantha Davis er látin Höfundur Kaupalkabókanna með krabbamein í heila Eva Ruza og Gunna Dís inn fyrir Gísla og Felix Nýbökuðu hjónin kíktu í kaffi til Guðna Bergur og Inga Lóa selja eitt glæsilegasta hús Garðabæjar Sofia Vergara með fjallmyndarlegum lækni Gunna Dís kynnir Eurovision í stað Gísla Marteins Vítalía og Arnar Grant í kossaflensi Fengu sér miðnætursnarl í Skotlandi Ási selur íbúðina eftir sambandsslitin Laufey í Vogue ásamt Rihönnu Gengur hundrað kílómetra með hundrað kílóa sleða Bassi Maraj og Patrekur í svínslegu stuði Með milljónir fylgjenda og lætur drauminn rætast í London Missti allar tærnar þrjátíu árum eftir að konan skar undan honum „Ég fæ það of fljótt, hvað get ég gert?“ Eyfi flutti Nínu með Hinsegin kórnum Sjá meira
„Það var að sögn föður míns auðveld ákvörðun að halda ungur til sjós. Í raun kom aðeins tvennt til greina, að gerast sjómaður eða vörubílstjóri og hið síðarnefnda þótti honum fjarri því eins spennandi kostur og að sækja sjóinn. Á sjöunda áratug tuttugustu aldar fór skólakerfið engum silkihönskum um unga menn og konur sem voru lesblind, ofvirk og með dágóðan snert af athyglisbresti,“ segir Björn í bloggi hjá 66°Norður í tilefni af sjómannadeginum. „Föður mínum fannst ekki koma til greina að feta menntaveginn frekar. Þessi orkumikli og myndarlegi unglingur var í erfiðri stöðu. Þegar hann stóð sig vel í skólanum fundu kennararnir leiðir til þess að hæðast að honum og ef hann stóð sig illa var það sama uppi á teningnum. Það reyndist honum því auðveld ákvörðun að fá pláss á síldarbát frænda síns fljótlega eftir sextán ára afmælisdaginn sinn." Kristján fyrir síðasta túrinn.Björn Steinbekk Kristján sjálfur segir í myndbandi sem Björn gerði að það hafi ekkert annað verið í myndinni en að fara á sjóinn. Annaðhvort það eða að verða vörubílstjóri. Hann var sjö eða átta ára gamall þegar hann fór í fyrsta sinn á sjóinn með föður sínum. Fyrsta „atvinnumannstúrinn“ fór Kristján í janúar 1968. Þá hafi hann verið nýorðinn sextán ára gamall og farið túr á Seley í Norðursjó. Æsilegar sögur Í áðurnefndri færslu segir Björn að samanburður á lífi sjómanna árið 1968 og því umhverfi sem þeir starfa við í dag sé eins og að bera saman veröldina fyrir og eftir tilkomu internetsins. „Faðir minn minnist þess þegar hann hélt til síldveiða í Norðursjó og deildi klefa með fjórum öðrum. Vinnufötin voru þvegin með þeim hætti að þau voru dregin á eftir bátnum í köldum sjónum og skoluð á eftir með vatni til að hreinsa burt saltið. Þvottavélar, sjónvarpstæki eða einfaldar samskiptaleiðir við ástvini voru munaður sem hvorki áhöfnin né útgerðarmenn gátu leyft sér. Faðir minn hefur upplifað þetta allt. Múlaberg SI-22.Björn Steinbekk Hann hefur róið á bátum og skipum af öllum toga og fer ævinlega fögrum orðum um tíma sinn til sjós. Hann man eftir öllum sem hann hefur verið til sjós með. Hann hefur eignast fleiri vini en hann óraði nokkru sinni fyrir og sögurnar sem hann segir eru stundum svo æsilegar að maður kemst ekki hjá að velta því fyrir sér hvort líf hans til sjós sé uppspuni einn. Eitthvað sem á sér stað í hliðstæðri veröld og verður aðeins upplifað á hafi úti og sjómenn halda út af fyrir sig,“ segir Björn. Trollið híft.Björn Steinbekk Verði að goðsögn og þjóðsögu Hann segist hafa fundið sig knúinn til að skrásetja kveðju föður síns til hafsins. „Ég áttaði mig á því að saga hans er mikilvæg yngri kynslóðum sem ekki vita hvað Sony Walkman er, skilja ekki hvers vegna ekkert sjónvarp var á fimmtudögum og allan júlímánuð á Íslandi og hvers vegna sala á bjór var ekki heimiluð á Íslandi fyrr en 1. mars 1989. Ástæðan er sú að menn eins og faðir minn verða ekki til í framtíðinni.“ Börn segir að svona menn verði að goðsögn og þjóðsögu. Einhverju sem átti sér stað í gamla daga. „Til sjós er hann leiðtogi. Sá sem hægt er að treysta á að bregðist við vandamálum sem upp koma við erfiðar aðstæður og á bátinn gefur, eins og gjarnan vill verða í vályndum veðrum á Norður-Atlantshafi. Hann er líka þeim kostum gæddur að geta sagt sömu söguna aftur og aftur í messanum og alltaf líður manni eins og maður sé að heyra hana í fyrsta sinn. Þetta krefst persónutöfra og af þeim hefur hann nóg. Fyrir pabba hefur hafið verið annað heimili í hálfan sjötta áratug. Heimili sem hann er nú í þann mund að yfirgefa þegar hann sest í helgan stein," segir Björn. Kristján fór fyrst á sjóinn sem sjómaður í janúar 1968.Björn Steinbekk
Sjómannadagurinn Sjávarútvegur Mest lesið Nígeríusvindlarinn reyndist vera bróðir hans Lífið Vítalía og Arnar Grant í kossaflensi Lífið „Vildi greinilega ekki að einhver úr fjölskyldunni kæmi að honum“ Lífið Talin ólíklegust til að komast áfram Lífið Arkitekt dýrasta húss Íslandssögunnar selur í Fossvogi Lífið Ási selur íbúðina eftir sambandsslitin Lífið „Ekki lengur þræll þess að finnast ég ekki nóg“ Lífið Nýbökuðu hjónin kíktu í kaffi til Guðna Lífið Bauð öllum bæjarbúum í matarboð Lífið Missti allar tærnar þrjátíu árum eftir að konan skar undan honum Lífið Fleiri fréttir Nígeríusvindlarinn reyndist vera bróðir hans Arkitekt dýrasta húss Íslandssögunnar selur í Fossvogi Féllust í faðma á tilfinningaríkri stundu Valgerður selur íbúðina í Vesturbænum Mesta hættan í unglingaherberginu Bauð öllum bæjarbúum í matarboð Talin ólíklegust til að komast áfram „Æskuheimilið hans er bara rústir“ Gult og glæsilegt einbýlishús Sölva til sölu „Ekki lengur þræll þess að finnast ég ekki nóg“ Magnea fór upp á fjall á tryllitæki Margrét Ýr og Reynir nýtt par „Vildi greinilega ekki að einhver úr fjölskyldunni kæmi að honum“ Samantha Davis er látin Höfundur Kaupalkabókanna með krabbamein í heila Eva Ruza og Gunna Dís inn fyrir Gísla og Felix Nýbökuðu hjónin kíktu í kaffi til Guðna Bergur og Inga Lóa selja eitt glæsilegasta hús Garðabæjar Sofia Vergara með fjallmyndarlegum lækni Gunna Dís kynnir Eurovision í stað Gísla Marteins Vítalía og Arnar Grant í kossaflensi Fengu sér miðnætursnarl í Skotlandi Ási selur íbúðina eftir sambandsslitin Laufey í Vogue ásamt Rihönnu Gengur hundrað kílómetra með hundrað kílóa sleða Bassi Maraj og Patrekur í svínslegu stuði Með milljónir fylgjenda og lætur drauminn rætast í London Missti allar tærnar þrjátíu árum eftir að konan skar undan honum „Ég fæ það of fljótt, hvað get ég gert?“ Eyfi flutti Nínu með Hinsegin kórnum Sjá meira