Þýðir ekki að tuða en hanga sjálfur í símanum Björk Eiðsdóttir skrifar 28. febrúar 2019 08:30 Bergrún segir ekki nóg að huga að lestrarhraðaviðmiðum barna heldur ættum við að huga meira að yndislestri og lestrargleði. Fréttablaðið/sigtryggur ari Bergrún Íris Sævarsdóttir barnabókahöfundur og teiknari er ein þeirra sem standa að árlegri ráðstefnu um barna- og unglingabókmenntir í Gerðubergi næstkomandi laugardag en gæði barnabóka hafa verið töluvert í umræðunni. „Maður hefði haldið að flestir væru sammála um mikilvægi vandaðra barnabóka,“ segir Bergrún aðspurð um málefnið. „Það að barnabækur skipti máli og fátt sé meira gefandi en lestur góðra bóka. Í fyrra mátti hinsvegar sjá athugasemdakerfin loga í tengslum við Láru-bækurnar hennar Birgittu Haukdal. Sumir fögnuðu því að nú ætti að skoða barnabækur ofan í kjölinn, myndskreytingarnar, efnistökin og orðavalið. Ræða málin og velta hlutum fyrir sér eins og hvort allt megi í barnabókum eða hvað geri barnabók góða eða vandaða. Um leið mátti heyra háværar raddir fólks sem fannst í raun óþarfi að taka gagnrýni á barnabækur alvarlega því þetta væri jú „bara barnabók“. Þessi orð, „bara barnabók“ eru eftirtektarverð. Hvaða skoðun sem hver og einn hafði á þessu ákveðna máli vorum við barnabókahöfundar sammála um að það væri ekkert „bara“ við barnabækur. Þetta undarlega viðhorf er kveikjan að þema Gerðubergsráðstefnunnar í ár. Yfirskriftin er þessi fleygu orð „þetta er bara barnabók“ sem ég veit að fyrirlesararnir munu fara létt með að hrekja næsta laugardag,“ segir hún ákveðin. Síðustu misseri hefur læsisvandi íslenskra barna æ oftar borið á góma og umræðan í kringum það töluverð sem Bergrún segir jákvætt. „Við viljum alls ekki að börnin okkar hætti að lesa eða tapi lesskilningnum. Góður lesskilningur er undirstaða svo margs í lífinu og vissulega þurfa börn að vera vel læs til að ráða betur við allt nám í framtíðinni. En þessi ákveðna orðræða skautar yfir aðra jafn mikilvæga þætti. Hvað með yndislestur og lestrargleði? Það að börn lesi sér ekki bara til gagns heldur til gamans. Að börn sæki í bækur bókanna vegna, en ekki til að ná lestrarhraðaviðmiðum.“Bergrún segir það gefa auga leið að foreldrar breyta engu með því að tuða um mikilvægi lesturs á meðan þeir hanga sjálfir yfir kattamyndböndum á YouTube.Vísir/gettyForeldrarnir með símann í höndunum Flest vitum við að lestraráhuginn er ekki einungis vakinn innan skólans heldur er nauðsyn að halda uppi virkni heima við og er ekki úr vegi að spyrja Bergrúnu um góð ráð í þeim efnum. „Hvað lestrarhvatningu inn á heimilinu varðar hef ég ekkert viðmið en mitt eigið heimili. Það er vitavonlaust að foreldri sé alltaf með símann í höndunum, rennandi yfir Facebook eða að rífast á athugasemdakerfunum, og ætlast á sama tíma til þess að barnið á heimilinu kunni að sökkva sér í bók. Það segir sig sjálft að foreldrar breyta engu með því að tuða um mikilvægi lesturs á meðan þeir hanga sjálfir yfir kattamyndböndum á YouTube. Besta ráðið sem ég get gefið foreldrum er því að byrja á sjálfum sér. Taka oftar upp bók sjálf. Þetta gildir um svo margt í uppeldinu. Vilji ég að börnin mín borði hollan mat verð ég fyrst að fylla ég diskinn minn af hollum mat. Af hverju ættu þau að vilja borða hýðishrísgrjón á meðan ég háma í mig franskar? Ef barnið vill alls ekki lesa er ágætt að líta í eigin barm og vera lesandi fyrirmynd.“Unglingar sem lesa mikið snúa sér að bókum á ensku Bergrún bendir á að íslenskar bækur mættu koma út á fleiri tungumálum íslensk börn af öðrum uppruna. „Það þarf að hlúa betur að tvítyngdu börnunum, fylla hillur skólabókasafnanna af fjölbreyttum bókakosti á móðurtungu sem flestra barna sem hér búa. Börn eru fjölbreyttur hópur einstaklinga með ólík áhugasvið. Þau lifa hratt og vilja spennandi afþreyingu helst í gær. Ef við getum ekki skaffað þeim bækur sem svala lestrarþorstanum verða þau hratt afhuga bókum, eða skipta alfarið yfir í bækur á ensku. Þeir unglingar sem lesa mikið og hafa gaman af vönduðum bókum eru snöggir að bruna í gegnum þær örfáu unglingabækur sem út koma á íslensku fyrir jólin. Þess vegna snúa þau sér að enskunni. Við eigum stórkostlega höfunda sem skrifa bækur fyrir börn og unglinga. Þetta eru bækurnar sem verða til þess að skapa framtíðarskáld sem halda íslenskunni lifandi um ókomin ár.“ Birtist í Fréttablaðinu Bókmenntir Börn og uppeldi Mest lesið Þetta eru keppendur Ungfrú Ísland Teen 2025 Lífið Hegðun Benedikts kom upp um bónorðið Lífið Sonur Rögnu og Árna kominn með nafn Lífið „Ég trúði því aldrei að ég yrði þessi gaur“ Lífið Stjörnulífið: Maraþon, brúðkaup og gellugallinn Lífið Frumsýning á Vísi: Eldgos, hamfarir og ást í kitlu fyrir Eldana Bíó og sjónvarp Ein glæsilegasta leikkona landsins selur slotið Lífið Skúli hannaði hof fyrir Grímu Lífið Fagurkeri selur miðbæjarperlu Lífið Kom með blóðugar tær í mark eftir heilt maraþon berfættur Lífið Fleiri fréttir Ein glæsilegasta leikkona landsins selur slotið Lil Nas X ákærður fyrir brot á alríkislögum Ljúffengir hafraklattar með kaffinu Þetta eru keppendur Ungfrú Ísland Teen 2025 Hegðun Benedikts kom upp um bónorðið „Hjálpar okkur í að nýta þjónustu sem er ekki til á Íslandi í dag en ætti að vera til“ Fagurkeri selur miðbæjarperlu „Ég trúði því aldrei að ég yrði þessi gaur“ Sonur Rögnu og Árna kominn með nafn Stjörnulífið: Maraþon, brúðkaup og gellugallinn Myndaveisla: Vestri fékk konunglegar móttökur á Ísafirði Kom með blóðugar tær í mark eftir heilt maraþon berfættur Tóku hlé í miðju hlaupi til að halda tónleika Skúli hannaði hof fyrir Grímu Fann nýjan tilgang í kjölfar lömunar í kraftlyftingum Eyðir afmælisdegi dótturinnar í fasteignadeilur Eini dagurinn sem hægt er að fara upp í Gróttuvita Krakkatía vikunnar: Menning, bangsar og líffæri Veggjadans á Hörpu og snyrtivörur úr sælgæti Miklar tilfinningar og mikil stemning í Reykjavíkurmaraþoninu Serena Williams opnar sig um notkun þyngdarstjórnunarlyfja 99 ára gömul tombóla á Borg í Grímsnesi og engin núll Fréttatía vikunnar: Svíþjóð, sektir og vextir Bjargaði lífi systur sinnar ellefu ára gömul Níu ástæður fyrir því að stunda morgunkynlíf Bragðgóðar kalkúnabollur í kókos og límónusósu Hörður Björgvin kom Móeiði á óvart HAF-hjónin breyta vídjóleigu í bakarí Ari og Helga Lilja flytja á milli glæsihúsa í Garðabæ Mamman grét, eiginmaðurinn fraus en Veru var létt Sjá meira
Bergrún Íris Sævarsdóttir barnabókahöfundur og teiknari er ein þeirra sem standa að árlegri ráðstefnu um barna- og unglingabókmenntir í Gerðubergi næstkomandi laugardag en gæði barnabóka hafa verið töluvert í umræðunni. „Maður hefði haldið að flestir væru sammála um mikilvægi vandaðra barnabóka,“ segir Bergrún aðspurð um málefnið. „Það að barnabækur skipti máli og fátt sé meira gefandi en lestur góðra bóka. Í fyrra mátti hinsvegar sjá athugasemdakerfin loga í tengslum við Láru-bækurnar hennar Birgittu Haukdal. Sumir fögnuðu því að nú ætti að skoða barnabækur ofan í kjölinn, myndskreytingarnar, efnistökin og orðavalið. Ræða málin og velta hlutum fyrir sér eins og hvort allt megi í barnabókum eða hvað geri barnabók góða eða vandaða. Um leið mátti heyra háværar raddir fólks sem fannst í raun óþarfi að taka gagnrýni á barnabækur alvarlega því þetta væri jú „bara barnabók“. Þessi orð, „bara barnabók“ eru eftirtektarverð. Hvaða skoðun sem hver og einn hafði á þessu ákveðna máli vorum við barnabókahöfundar sammála um að það væri ekkert „bara“ við barnabækur. Þetta undarlega viðhorf er kveikjan að þema Gerðubergsráðstefnunnar í ár. Yfirskriftin er þessi fleygu orð „þetta er bara barnabók“ sem ég veit að fyrirlesararnir munu fara létt með að hrekja næsta laugardag,“ segir hún ákveðin. Síðustu misseri hefur læsisvandi íslenskra barna æ oftar borið á góma og umræðan í kringum það töluverð sem Bergrún segir jákvætt. „Við viljum alls ekki að börnin okkar hætti að lesa eða tapi lesskilningnum. Góður lesskilningur er undirstaða svo margs í lífinu og vissulega þurfa börn að vera vel læs til að ráða betur við allt nám í framtíðinni. En þessi ákveðna orðræða skautar yfir aðra jafn mikilvæga þætti. Hvað með yndislestur og lestrargleði? Það að börn lesi sér ekki bara til gagns heldur til gamans. Að börn sæki í bækur bókanna vegna, en ekki til að ná lestrarhraðaviðmiðum.“Bergrún segir það gefa auga leið að foreldrar breyta engu með því að tuða um mikilvægi lesturs á meðan þeir hanga sjálfir yfir kattamyndböndum á YouTube.Vísir/gettyForeldrarnir með símann í höndunum Flest vitum við að lestraráhuginn er ekki einungis vakinn innan skólans heldur er nauðsyn að halda uppi virkni heima við og er ekki úr vegi að spyrja Bergrúnu um góð ráð í þeim efnum. „Hvað lestrarhvatningu inn á heimilinu varðar hef ég ekkert viðmið en mitt eigið heimili. Það er vitavonlaust að foreldri sé alltaf með símann í höndunum, rennandi yfir Facebook eða að rífast á athugasemdakerfunum, og ætlast á sama tíma til þess að barnið á heimilinu kunni að sökkva sér í bók. Það segir sig sjálft að foreldrar breyta engu með því að tuða um mikilvægi lesturs á meðan þeir hanga sjálfir yfir kattamyndböndum á YouTube. Besta ráðið sem ég get gefið foreldrum er því að byrja á sjálfum sér. Taka oftar upp bók sjálf. Þetta gildir um svo margt í uppeldinu. Vilji ég að börnin mín borði hollan mat verð ég fyrst að fylla ég diskinn minn af hollum mat. Af hverju ættu þau að vilja borða hýðishrísgrjón á meðan ég háma í mig franskar? Ef barnið vill alls ekki lesa er ágætt að líta í eigin barm og vera lesandi fyrirmynd.“Unglingar sem lesa mikið snúa sér að bókum á ensku Bergrún bendir á að íslenskar bækur mættu koma út á fleiri tungumálum íslensk börn af öðrum uppruna. „Það þarf að hlúa betur að tvítyngdu börnunum, fylla hillur skólabókasafnanna af fjölbreyttum bókakosti á móðurtungu sem flestra barna sem hér búa. Börn eru fjölbreyttur hópur einstaklinga með ólík áhugasvið. Þau lifa hratt og vilja spennandi afþreyingu helst í gær. Ef við getum ekki skaffað þeim bækur sem svala lestrarþorstanum verða þau hratt afhuga bókum, eða skipta alfarið yfir í bækur á ensku. Þeir unglingar sem lesa mikið og hafa gaman af vönduðum bókum eru snöggir að bruna í gegnum þær örfáu unglingabækur sem út koma á íslensku fyrir jólin. Þess vegna snúa þau sér að enskunni. Við eigum stórkostlega höfunda sem skrifa bækur fyrir börn og unglinga. Þetta eru bækurnar sem verða til þess að skapa framtíðarskáld sem halda íslenskunni lifandi um ókomin ár.“
Birtist í Fréttablaðinu Bókmenntir Börn og uppeldi Mest lesið Þetta eru keppendur Ungfrú Ísland Teen 2025 Lífið Hegðun Benedikts kom upp um bónorðið Lífið Sonur Rögnu og Árna kominn með nafn Lífið „Ég trúði því aldrei að ég yrði þessi gaur“ Lífið Stjörnulífið: Maraþon, brúðkaup og gellugallinn Lífið Frumsýning á Vísi: Eldgos, hamfarir og ást í kitlu fyrir Eldana Bíó og sjónvarp Ein glæsilegasta leikkona landsins selur slotið Lífið Skúli hannaði hof fyrir Grímu Lífið Fagurkeri selur miðbæjarperlu Lífið Kom með blóðugar tær í mark eftir heilt maraþon berfættur Lífið Fleiri fréttir Ein glæsilegasta leikkona landsins selur slotið Lil Nas X ákærður fyrir brot á alríkislögum Ljúffengir hafraklattar með kaffinu Þetta eru keppendur Ungfrú Ísland Teen 2025 Hegðun Benedikts kom upp um bónorðið „Hjálpar okkur í að nýta þjónustu sem er ekki til á Íslandi í dag en ætti að vera til“ Fagurkeri selur miðbæjarperlu „Ég trúði því aldrei að ég yrði þessi gaur“ Sonur Rögnu og Árna kominn með nafn Stjörnulífið: Maraþon, brúðkaup og gellugallinn Myndaveisla: Vestri fékk konunglegar móttökur á Ísafirði Kom með blóðugar tær í mark eftir heilt maraþon berfættur Tóku hlé í miðju hlaupi til að halda tónleika Skúli hannaði hof fyrir Grímu Fann nýjan tilgang í kjölfar lömunar í kraftlyftingum Eyðir afmælisdegi dótturinnar í fasteignadeilur Eini dagurinn sem hægt er að fara upp í Gróttuvita Krakkatía vikunnar: Menning, bangsar og líffæri Veggjadans á Hörpu og snyrtivörur úr sælgæti Miklar tilfinningar og mikil stemning í Reykjavíkurmaraþoninu Serena Williams opnar sig um notkun þyngdarstjórnunarlyfja 99 ára gömul tombóla á Borg í Grímsnesi og engin núll Fréttatía vikunnar: Svíþjóð, sektir og vextir Bjargaði lífi systur sinnar ellefu ára gömul Níu ástæður fyrir því að stunda morgunkynlíf Bragðgóðar kalkúnabollur í kókos og límónusósu Hörður Björgvin kom Móeiði á óvart HAF-hjónin breyta vídjóleigu í bakarí Ari og Helga Lilja flytja á milli glæsihúsa í Garðabæ Mamman grét, eiginmaðurinn fraus en Veru var létt Sjá meira