Í nefndaráliti Ólafar og Birgis kom eftirfarandi fram: „Til þess að taka af öll tvímæli í þessum efnum og undirstrika að engum vígslumönnum trúfélaga verði gert skylt að framkvæma athafnir sem brjóta í bága við trúarsannfæringu þeirra leggur minnihlutinn til að 22. gr. hjúskaparlaga verði breytt þannig að ótvírætt komi fram að prestum og öðrum vígslumönnum trúfélaga sé ávallt heimilt en aldrei skylt að framkvæma hjónavígslu ef það stríðir gegn trúarlegri sannfæringu þeirra.“
Ólöf svaraði í gær fyrirspurn Steinunnar Þóru Árnadóttur þingmanni VG um þjónustu presta og mismunun á grundvelli kynhneigðar.
Í svörum ráðherra kemur skýrt fram að sem opinberir starfsmenn megi prestar ekki mismuna fólki á grundvelli kynhneigðar. „Sem opinberir starfsmenn mega prestar ekki mismuna fólki á grundvelli kynhneigðar.“
Þrátt fyrir þetta bendir ráðuneytið á lagaheimild til að útlista hvenær prestum sé skylt að framkvæma hjónavígslu og hvenær ekki og ætlar að kalla eftir tillögum um það hvenær prestar mega mismuna. „Hins vegar telur ráðuneytið að tilefni sé til að kalla eftir tillögum frá biskupi um það hvenær prestum sé skylt að framkvæma hjónavígslu og hvenær þeim sé það heimilt.“
„Það er í anda þess sem kemur fram í svari ráðherra þar sem virðist eiga að koma samviskufrelsi presta í orð með útfærslu frá biskup.“
Svar ráðherra við fyrirspurn Steinunnar beri það með sér að ráðherra ætli að eftirláta Biskupsstofu útfærslu á málinu. „Ég myndi vilja að frumkvæðið kæmi frá ráðherra til að tryggja jafna stöðu allra,“ segir hún.
Eins og Fréttablaðið greindi frá í gær eru engar reglur í gildi innan þjóðkirkjunnar um svokallað samviskufrelsi presta sem heimili þeim að neita fólki um þjónustu á grundvelli kynhneigðar.
Björg Valgeirsdóttir hjá DIKA lögmönnum, lögmaður Samtakanna '78, segir svar innanríkisráðherra innihalda nokkrar þversagnir. Í svari innanríkisráðherra sé í fyrsta lagi vísað til frelsis þjóðkirkjunnar til að stjórna eigin innviðum lögum samkvæmt og samkvæmt því hafi kirkjunni verið eftirlátið að móta eigin stefnu. Eftir sem áður standi óhögguð sú staðreynd að það sé óheimilt að mismuna einstaklingum á grundvelli kynhneigðar eða kynvitundar þeirra samkvæmt stjórnarskrá og Mannréttindasáttmála Evrópu. Gildi þá einu hvort um ræðir presta, lækna eða aðra starfsmenn hins opinbera.
Björg gerir einnig athugasemd við skilgreiningu ráðherra á rétthæð réttarheimilda, þar sem vísað er til hjúskaparlaga sem sérlaga gagnvart lögum um opinbera starfsmenn. „Það er alvarlegt að unnt sé með slíkri lagatúlkun að gera að engu blátt bann laga um opinbera starfsmenn við mismunun gagnvart almenningi.“ Hún spyr einnig hvort ráðherra gleymi að taka inn í myndina að hjúskaparlög eru almenn lög sem víkja skuli fyrir stjórnarskrá ef þau samræmast henni ekki. „Ég tel ákvæði hjúskaparlaga sem bjóða upp á þann kost að prestar synji því að framkvæma hjónavígslu sökum trúarsannfæringar ekki standast nánari skoðun þar sem þau brjóta í bága við jafnréttisákvæði stjórnarskrár og Mannréttindasáttmála Evrópu.“
