Er aldrei að leika sama leikinn

Það er enginn leikur fyrir Ingvar E. Sigurðsson leikara að finna tíma fyrir viðtal. Hann er á haus í vinnu. Loks tekst að lokka hann á Kjarvalsstaði eitt síðdegi að lokinni æfingu í Borgarleikhúsinu. Reyndar er íbúafundur að byrja í kaffiteríunni, auk þess sem stutt er í að húsinu verði lokað, en við fáum leyfi til að tylla okkur smástund í betri stofu, innan um málverk meistarans.

Ingvar er, sem kunnugt er, í aðalhlutverki í myndinni Hross í oss, eftir Benedikt Erlingsson, sem hvarvetna fær góða dóma. Á kynningarmynd sést Ingvar, fremur aumkunarverður, á baki hryssu sem graðfoli er á. Skyldu þær aðstæður ekki hafa verið ógnvekjandi?

„Jú, jú, en það var búið að undirbúa þetta skot mjög vel, enda ekki hægt að endurtaka það og sex myndavélum var stillt upp þannig að hægt væri að klippa á milli. Merin var í látum og folinn tiltölulega rólegur. Áhættuhestamaður var búinn að prófa þetta atriði sex dögum áður með sama fola en ég fylgdist ekkert með því. Ég var ekkert hræddur en mér fannst þetta skrítið og mig langaði ekkert að vera þarna meðan þau voru að athafna sig.“

Æfir sig á nikkuna

Að næstu mynd, Málmhaus eftir Ragnar Bragason, sem verður frumsýnd hér á landi innan skamms. Þar leikur Ingvar föður ungrar stúlku sem er aðalpersónan. „Þau eru í forgrunni unga stúlkan og foreldrar hennar, öll að díla við missi sem þau komast ekki yfir og brýst út á mismunandi hátt. Auðvitað er þetta sorglegt en sagan segir grátbroslega sögu af heilu samfélagi sem er enn þá að bregðast við afleiðingum slyss sem gerðist á kúabúi níu árum fyrr,“ lýsir Ingvar.

Varstu við frumsýninguna úti í Toronto?

„Nei, nei. Ég mátti ekkert vera að því og hef ekki séð nema brot úr myndinni. Hins vegar er ég að fylgja eftir myndinni Hross í oss og fer með hana á kvikmyndahátíð í San Sebastian á Spáni í næstu viku þótt ég megi ekkert vera að því. Það er rosalega mikið í gangi hjá mér og aðalfókusinn núna er á Jeppa á Fjalli sem verður frumsýndur 4. október í Borgarleikhúsinu. Hann á hug minn allan. Síðan er það Borgríki 2 sem ég er nýbúinn að ljúka tökum í, ég er með í framleiðsluferlinu á þeirri mynd.“

Er alltaf svona mikið annríki hjá þér?

Dæsir létt. „Já, í rauninni, nema ég taki mér tíma til að fara í frí, sem ég auðvitað geri. En þetta er rosalega mikið, það vill verða þannig.“

Viltu hafa það svo?

„Já, ef það er gaman í vinnunni og ekki of mikið álag á fjölskyldunni. Það er misjafnt eftir verkefnum hversu mikið þau taka á og hversu mikið ég þarf að vinna heima. Í tilfelli Jeppa er svakalega mikil heimavinna. Þannig er það með sýningar sem mjög mikill texti er í og persónan sem ég leik er að fást við nokkuð sem ég er ekki vanur.“

Hvað gerir Jeppi sem þú þarft að æfa sérstaklega?

„Sko, einhvern tíma fékk ég þá dillu að kaupa mér harmóníku og bók til að reyna að læra á hana. Það er mikil tónlist í Jeppa á Fjalli, leikhópurinn er í raun eins og ein hljómsveit. Benni vildi endilega sjá mig með nikkuna en þó að ég hafi gutlað á harmóniku heima hjá mér í alllangan tíma hef ég lítið gert af því opinberlega, (hlær) – og ég verð að vera almennilegur – að minnsta kosti að koma inn á réttu stöðunum.“

Eitt kvikmyndaverkefni enn ber á góma, stuttmyndina En maler eftir Hlyn Pálmason sem hefur fengið miklar viðurkenningar og er komin í forval til Óskarsverðlauna. „Hlynur hafði samband og vildi fá mig til að leika listamann. Þetta var rosalega flott handrit hjá honum og falleg hugsun í vinnubrögðunum. En maler er útskriftarmyndin hans úr Danska kvikmyndaskólanum. Ég býst við heilmiklu frá þeim dreng.“

Nú varst þú um tíma úti í Hollywood. Dreymir þig um frekari verkefni þar?

„Ég gæti alveg hugsað mér þau en þá þyrfti ég að vinna miklu meira í þeim málum og ég er ekkert að sinna þeim nema hvað ég er enn með umboðsmann minn í London og fer stöku sinnum í prufur. Þá eru það aðallega hlutverk sovéskra eða þýskra illmenna eða einhæfar týpur sem mér bjóðast, sem ég hef takmarkaðan áhuga á, og svo eru bara margir um hituna og ég fæ ekki djobbin. En þessi möguleiki er fyrir hendi og ég vinn mikið erlendis, hef verið í Noregi, Frakklandi, Austurríki og Bretlandi, bæði í leikhúsum og kvikmyndum, aðallega í gegnum orðspor sem fer út. Allt fyrrasumar var ég til dæmis í Salzburg í Austurríki að æfa og leika Pétur Gaut. Sú uppsetning vakti heilmikla athygli.“

Mesta áskorunin

Þá er það aldur, menntun og fyrri störf. Ingvar ólst upp í Bústaðahverfinu í Reykjavík, Víkingshverfinu, en kveðst ekki hafa æft fótbolta – ekki þá. Spilaði hann kannski á hljóðfæri? „Já, ég var í hljómsveit sem unglingur, á trommum. Varð svo frægur að fá nokkra tíma hjá Guðmundi Steingrímssyni djassara. Það var æðislegt. Hann kom bara heim og ég stillti settinu upp í stofunni. Síðan gerðist það að ég flutti upp í Borgarnes og var þar í hljómsveit og kirkjukór. Þar byrjaði líka þetta leiklistarbrölt – í Leikdeild Skallagríms.“

Manstu hvert var fyrsta hlutverkið?

„Það var RR, eða Rögnvaldur Reykill, í Dúfnaveislunni hans Halldórs Laxness. Það var mikil lífsreynsla. Ég var tvítugur þegar ég var dreginn í þetta og hafði litla trú á mér. Enda fór ég í Leiklistarskólann til þess að mennta mig. Vinur minn dró mig með sér í inntökuprófið, sem var ágætt því annars hefði ég ábyggilega ekkert farið.“

Af hverju Borgarnes?

„Af því að pabbi fékk stöðu póst- og símstöðvarstjóra í Borgarnesi. Foreldrar mínir fluttu á undan mér og ég var á báðum áttum með hvort ég ætti að elta. Ég var byrjaður í menntaskóla. Svo fór ég til þeirra og var í Reykholti í framhaldsdeild og fór svo í Fjölbraut á Akranesi en kláraði ekki stúdentinn.“

Þegar forvitnast er um starfsferil Ingvars utan leiklistarinnar kemur í ljós að hann er fjölbreyttur.

„Fyrsta starf mitt var að vera sendill hjá skeytaútsendingunni í Reykjavík, þá var ég bara tíu og ellefu ára. Á svipuðum tíma fór ég að selja blöð, bar út Tímann og fór svo niður í bæ að selja Vikuna. Var í unglingavinnu og fór í sveit fjórtán ára norður í Miðfjörð, á bæ sem heitir Staðarbakki. Það er eitt af því besta sem hefur komið fyrir mig. Þarna var tvíbýli og margir strákar. Ég úr Reykjavík og þeir hafa örugglega hugsað: Hvað ætli þessi geti? Þetta var ein mesta áskorunin í lífi mínu. Ég varð svoleiðis að standa mig. Þarna var ég tvö sumur og hef síðan haldið sambandi við fólkið á Staðarbakka, meðal annars farið í göngur og réttir með því á haustin ef ég hef getað.

Í millibilsástandinu þegar mamma og pabbi fluttu í Borgarnes var ég að vinna í sláturhúsinu á Hvammstanga og líka við múrverk og byggingavinnu. Svo afgreiddi ég í versluninni Húsprýði í Borgarnesi, seldi raftæki og húsgögn og meira að segja postulín. Þegar ég var í leiklistarskólanum vann ég aðeins á Kleppi á sumrin og eftir að ég lauk við leiklistarskólann var ég eitt sumar á trillu. Það var líka alveg magnað. Ein af þessum upplifunum sem ég hefði ekki viljað missa af.“

Þessi upptalning skýrir hugsanlega hvað Ingvar á auðvelt með að setja sig inn í hinar ýmsu aðstæður sem leikari og líka hinar sterklegu hendur hans.

Þegar ástin tekur völdin

Ingvar virðist vera í fantagóðu formi. „Eftir því sem maður reskist verður maður að hugsa aðeins um líkamann því leiklist er ekki bara að standa og tala,“ segir hann. „Mér finnst í raun að í þessu djobbi verði ég líka að vera tónlistarmaður, dansari og myndlistarmaður. Leikari þarf að hafa ansi marga hluti á hreinu áður en hann stígur á svið eða fram fyrir linsuna. Það er margfaldur misskilningur að góður leikari verði bara að geta lifað sig inn í leikinn. Þegar leiklist nær hæstu hæðum eru leikararnir í skörpustu meðvitund um sjálfa sig og rýmið. Einu sinni var ég spurður af einum mesta handboltakappa Íslands hvernig ég nennti að leika sömu rulluna aftur og aftur. „Alveg á nákvæmlega sama hátt og þú nennir að spila handbolta aftur og aftur,“ svaraði ég. Ég er aldrei að leika sama leikinn þó að reglurnar séu þær sömu. Maður fer inn í sama verkið en er endalaust að glíma við ögranir.“

Oft sést til Ingvars í Sundlaug Vesturbæjar. Hann kannast við það. „Ég fer í laugina, geri æfingar og teygjur en syndi ekki. Aðalástæðan er sú að þegar við vorum að sýna Woyzeck í London lékum við í vatni og ég kafaði mjög mikið. Ég hugsa að Englendingar hafi eitthvað trassað að skipta um vatn í kerunum því eftir eina sýninguna fékk ég svo mikla sýkingu í eyrun og hún tekur sig alltaf upp ef ég er mikið í vatni. Þess vegna er ég hættur að synda.“

Ingvar verður fimmtugur 22. nóvember í haust. Eiginkona hans, Edda Arnljótsdóttir leikkona, og elsti sonurinn eiga afmæli sama dag. „Við Edda fengum frumburðinn, Áslák, í afmælisgjöf. Svo eigum við þrjú önnur börn, Snæfríði, Sigurð og Hring,“ útskýrir Ingvar. Hann þvertekur fyrir að sameiginlegur afmælisdagur hafi leitt þau Eddu saman.

„Við Edda vorum búin að vera saman í skóla í einn og hálfan vetur þegar við byrjuðum saman. Það er kannski ekkert sérstaklega praktískt að byrja með bekkjarsystur sinni í leiklistarskólanum en þú veist hvernig ástin er – þegar hún tekur völdin er ekkert sem stoppar hana.“