Fornskógur eyddist í flóði veturinn 822-23 Svavar Hávarðsson skrifar 7. maí 2013 07:00 Í Drumbabót er fjöldi trjádrumba sem standa 20 til 60 sentímetra upp úr sandi. Allt eru þetta birkitré og mælingar sýna að þau drápust öll á nákvæmlega sama tíma. Fréttablaðið/Stefán Tekist hefur að aldursgreina fornskógaleifar við eyrar Þverár í Fljótshlíð af mikilli nákvæmni. Nú er sannað að skógurinn eyddist í jökulhlaupi veturinn 822 til 823, og það nær örugglega eftir Kötlugos. Staðurinn nefnist Drumbabót og er í landi eyðibýlisins Aurasels. Ólafur Eggertsson, sérfræðingur hjá Skógrækt ríkisins, segir um að ræða nákvæmustu aldursgreiningu með geislakolsaðferð (C-14) á einstökum atburði sem framkvæmd hefur verið á Íslandi. Rannsóknin fór fram í vetur við ETH-háskólann í Zürich í Sviss. Mældir voru allir árhringir í einu fornbirkinu frá Drumbabót og niðurstöðurnar sýndu að árhringurinn næst berki í trénu myndaðist sumarið 822. „Þessi nákvæma aldursgreining byggir á því að árin 774 og 775 eftir Krist urðu mjög miklar breytingar á geislakoli í andrúmslofti og er þessi atburður skráður, ef svo má segja, í árhringjum forntrjánna í Drumbabót. Hlaupið sem grandaði skóginum á Markarfljótsaurum átti sér því stað veturinn 822-23, mjög líklega vegna eldgoss í Kötlu. Hér eru því að öllum líkindum komnar upplýsingar um síðasta hamfaraflóðið sem fór í vestur og yfir Markarfljótsaura,“ segir Ólafur. Nú vinnur Ólafur að því að finna öskulag frá Kötlu sem passar við upplýsingarnar úr C-14 mælingunni. Það hefur ekki tekist enn þá, en í aldursgreiningum Kötluösku í borkjarna frá Mývatni segir Ólafur að nytsamlegar upplýsingar liggi fyrir. Ekki er rannsóknin einsdæmi. Við Selsund við Heklurætur er skógur sem eyddist í öskuflóði sem Ólafur telur að megi aldursgreina með svipuðum hætti. Um mun eldri atburð er að ræða í því tilviki, en sá atburður átti sér stað fyrir um 2.800 árum. Ólafur bætir við að árið 2004 voru gerðar aldurgreiningar á forntrjánum með geislakolsgreiningu og niðurstöður þeirra sýndu að skógurinn eyddist fyrir um 1.200 árum (755-830). Í Drumbabót er á hverjum hektara lands 500–600 lurkar. Gildustu lurkarnir eru yfir 30 sentimetrar í þvermál sem er sambærilegt við stór birkitré í skógum landsins í dag. Mest lesið Hvetja ráðuneytið til að kynna sér málið og leiðrétta rangfærslur Innlent Rúmlega 300 ökumenn sviptir eða sektaðir í dag á Kringlumýrarbraut Innlent Sautján ára drengur drukknaði á Hróarskeldu Erlent Ekið á barn og maður handtekinn eftir berserksgang Innlent Reykjanesbraut verður öll orðin tvöföld fyrir veturinn Innlent Umræður um veiðigjaldafrumvarpið slá nýtt met Innlent Combs áfram í gæsluvarðhaldi Erlent Játar að hafa myrt fjórmenningana í Idaho Erlent Fjölskyldan franska sendi ættingjum erfðaskrá frá Íslandi Innlent Bubbi gerir sögulegan samning um eigin líkindi til allrar framtíðar Innlent Fleiri fréttir Ekið á barn og maður handtekinn eftir berserksgang Hvetja ráðuneytið til að kynna sér málið og leiðrétta rangfærslur Umræður um veiðigjaldafrumvarpið slá nýtt met Reykjanesbraut verður öll orðin tvöföld fyrir veturinn Landvernd gagnrýnir skerðingar á aðgengi fólks að Heiðmörk Stjórnarandstaða setji ný viðmið á þingi sem ógni lýðræðinu Rúmlega 300 ökumenn sviptir eða sektaðir í dag á Kringlumýrarbraut Telur að allt fari í skrúfuna verði ekki brugðist við Bubbi gerir sögulegan samning um eigin líkindi til allrar framtíðar Ólafur Thors og Bjarni Ben sneru sér við í kaldri gröf Fjölskyldan franska sendi ættingjum erfðaskrá frá Íslandi Ótti um að allt fari í skrúfuna, Bubbi og pattstaða „Jú, jú, þetta er orðið málþóf“ Borgin sé ekki að refsa Grafarvogsbúum Pilturinn áfrýjar ekki þyngsta mögulega dómi Bætur Hugins lækkaðar og máli Vinnslustöðvarinnar vísað frá Samfylkingin í stórsókn á landsbyggðinni „Erum við að kenna börnunum okkar að vinna?“ Bærinn sagði nei við fyrsta kosti lögreglu Þinglok 2026 verði 12. júní „Eftir höfðinu dansa limirnir“ Hvalfjarðargöng opin á ný Gagnrýni Bryndísar á málþóf frá 2019 vekur athygli Skipuð nýr skrifstofustjóri í innviðaráðuneytinu Hiti á þingi: „Hættið þessu bara“ Hafa lokið rannsókn á Samherjamálinu Skildi illa við bálhyttuna og úr varð eldur Kjósa um að sameina Skorradalshrepp við Borgarbyggð Hælisleitandi fór huldu höfði í þrjú ár og fleygði sér svo niður stiga „Úrræðaleysi“ og „lausatök“ sögð einkenna yfirstjórn heilbrigðismála Sjá meira
Tekist hefur að aldursgreina fornskógaleifar við eyrar Þverár í Fljótshlíð af mikilli nákvæmni. Nú er sannað að skógurinn eyddist í jökulhlaupi veturinn 822 til 823, og það nær örugglega eftir Kötlugos. Staðurinn nefnist Drumbabót og er í landi eyðibýlisins Aurasels. Ólafur Eggertsson, sérfræðingur hjá Skógrækt ríkisins, segir um að ræða nákvæmustu aldursgreiningu með geislakolsaðferð (C-14) á einstökum atburði sem framkvæmd hefur verið á Íslandi. Rannsóknin fór fram í vetur við ETH-háskólann í Zürich í Sviss. Mældir voru allir árhringir í einu fornbirkinu frá Drumbabót og niðurstöðurnar sýndu að árhringurinn næst berki í trénu myndaðist sumarið 822. „Þessi nákvæma aldursgreining byggir á því að árin 774 og 775 eftir Krist urðu mjög miklar breytingar á geislakoli í andrúmslofti og er þessi atburður skráður, ef svo má segja, í árhringjum forntrjánna í Drumbabót. Hlaupið sem grandaði skóginum á Markarfljótsaurum átti sér því stað veturinn 822-23, mjög líklega vegna eldgoss í Kötlu. Hér eru því að öllum líkindum komnar upplýsingar um síðasta hamfaraflóðið sem fór í vestur og yfir Markarfljótsaura,“ segir Ólafur. Nú vinnur Ólafur að því að finna öskulag frá Kötlu sem passar við upplýsingarnar úr C-14 mælingunni. Það hefur ekki tekist enn þá, en í aldursgreiningum Kötluösku í borkjarna frá Mývatni segir Ólafur að nytsamlegar upplýsingar liggi fyrir. Ekki er rannsóknin einsdæmi. Við Selsund við Heklurætur er skógur sem eyddist í öskuflóði sem Ólafur telur að megi aldursgreina með svipuðum hætti. Um mun eldri atburð er að ræða í því tilviki, en sá atburður átti sér stað fyrir um 2.800 árum. Ólafur bætir við að árið 2004 voru gerðar aldurgreiningar á forntrjánum með geislakolsgreiningu og niðurstöður þeirra sýndu að skógurinn eyddist fyrir um 1.200 árum (755-830). Í Drumbabót er á hverjum hektara lands 500–600 lurkar. Gildustu lurkarnir eru yfir 30 sentimetrar í þvermál sem er sambærilegt við stór birkitré í skógum landsins í dag.
Mest lesið Hvetja ráðuneytið til að kynna sér málið og leiðrétta rangfærslur Innlent Rúmlega 300 ökumenn sviptir eða sektaðir í dag á Kringlumýrarbraut Innlent Sautján ára drengur drukknaði á Hróarskeldu Erlent Ekið á barn og maður handtekinn eftir berserksgang Innlent Reykjanesbraut verður öll orðin tvöföld fyrir veturinn Innlent Umræður um veiðigjaldafrumvarpið slá nýtt met Innlent Combs áfram í gæsluvarðhaldi Erlent Játar að hafa myrt fjórmenningana í Idaho Erlent Fjölskyldan franska sendi ættingjum erfðaskrá frá Íslandi Innlent Bubbi gerir sögulegan samning um eigin líkindi til allrar framtíðar Innlent Fleiri fréttir Ekið á barn og maður handtekinn eftir berserksgang Hvetja ráðuneytið til að kynna sér málið og leiðrétta rangfærslur Umræður um veiðigjaldafrumvarpið slá nýtt met Reykjanesbraut verður öll orðin tvöföld fyrir veturinn Landvernd gagnrýnir skerðingar á aðgengi fólks að Heiðmörk Stjórnarandstaða setji ný viðmið á þingi sem ógni lýðræðinu Rúmlega 300 ökumenn sviptir eða sektaðir í dag á Kringlumýrarbraut Telur að allt fari í skrúfuna verði ekki brugðist við Bubbi gerir sögulegan samning um eigin líkindi til allrar framtíðar Ólafur Thors og Bjarni Ben sneru sér við í kaldri gröf Fjölskyldan franska sendi ættingjum erfðaskrá frá Íslandi Ótti um að allt fari í skrúfuna, Bubbi og pattstaða „Jú, jú, þetta er orðið málþóf“ Borgin sé ekki að refsa Grafarvogsbúum Pilturinn áfrýjar ekki þyngsta mögulega dómi Bætur Hugins lækkaðar og máli Vinnslustöðvarinnar vísað frá Samfylkingin í stórsókn á landsbyggðinni „Erum við að kenna börnunum okkar að vinna?“ Bærinn sagði nei við fyrsta kosti lögreglu Þinglok 2026 verði 12. júní „Eftir höfðinu dansa limirnir“ Hvalfjarðargöng opin á ný Gagnrýni Bryndísar á málþóf frá 2019 vekur athygli Skipuð nýr skrifstofustjóri í innviðaráðuneytinu Hiti á þingi: „Hættið þessu bara“ Hafa lokið rannsókn á Samherjamálinu Skildi illa við bálhyttuna og úr varð eldur Kjósa um að sameina Skorradalshrepp við Borgarbyggð Hælisleitandi fór huldu höfði í þrjú ár og fleygði sér svo niður stiga „Úrræðaleysi“ og „lausatök“ sögð einkenna yfirstjórn heilbrigðismála Sjá meira