Hilmar J. Malmquist, forstöðumaður Náttúruminjasafnsins, vísar til þess hversu sérstakt það er að þrjár hauskúpur rostunga fundust með skömmu millibili í fjörunni í landi Barðastaða í Staðarsveit. Um einstakan fund sé í raun að ræða, en Náttúruminjasafnið fékk í gær eina af hauskúpunum þremur að gjöf.
Hilmar segir að gjöfin gefi innsýn í það sem kemur til greina á sýningu safnsins í framtíðinni. Í gagnagrunni eru upplýsingar um rúmlega 50 beinafundi rostunga, og er elsta sýnið frá 1884. „Það stendur til að fara í aldursgreiningu á stórum hluta þessara beina. Það mun bregða nýju ljósi á þessa fundi og komur þessara stóru og áhugaverðu dýra í gegnum aldirnar,“ segir Hilmar.
Fréttablaðið sagði frá beinafundinum í mars, en það var Örn Erlendsson, forstjóri Triton, sem fann hausana þrjá og stakar rostungstennur í fjörunni við sumarhús sitt í apríl 2008. Í viðtali við Fréttablaðið sagði Örn frá því að hann hefði sóst eftir því að gripirnir væru rannsakaðir sem ekki skilaði árangri á þeim tíma.
„Þetta er mjög athyglisvert, þ.e. margir fundir af þessum toga á sama stað,“ segir Hilmar og bætir við að þetta vilji safnið láta kanna betur. „Því verður efnt til rannsóknar undir forystu Náttúruminjasafnsins með það fyrir augum að reyna að varpa ljósi á tilurð þessara sjávarspendýrabeina og forsögu. Aldur beinanna verður m.a. ákvarðaður með C-14 aldursgreiningu, jarðfræði fundarstaðarins rannsökuð, spáð í strandgrunn og hafstrauma og kafað í sögulegar heimildir.“
Ráðgert er að rannsóknarverkefnið verði að hluta til á könnu meistaranema við Jarðvísindadeild Háskóla Íslands en auk HÍ koma að verkefninu Náttúrufræðistofnun Íslands og Fornleifafræðistofan.
Á spýtunni hangir einnig kenning Guðmundar G. Þórarinssonar um að elstu taflmenn heims með nútímaútlit, Lewis-taflmennirnir, séu íslenskir að uppruna. Taflmennirnir fundust árið 1831 á skosku eyjunni Lewis. Þeir eru flestir skornir úr rostungstönn og taldir gerðir á árabilinu 1150 til 1200. Taflmennirnir eru taldir meðal merkustu forngripa í eigu Breska þjóðminjasafnsins.
