Rokkið sigrar poppið

Talsverðar sviptingar hafa orðið á tónlistarmarkaðinum að undanförnu. Popptónlist á undir högg að sækja og gítarrokksveitir tröllríða öllu. Poppararnir bregðast við með því að færa sig í átt að rokkinu. Þessi þróun er farin að gera vart við sig á Íslandi.

Frá upphafi tíunda áratugarins og fram undir miðjan áratuginn voru Blur og Oasis vinsælustu hljómsveitir Bretlands. Allt snerist um Britpopböndin og ótrúlegur fjöldi eftirhermusveita skaut upp kollinum. Þegar líða fór að lokum áratugarins var nýtt æði komið í staðinn. Stúlknasveitin Spice Girls gaf út fyrstu plötu sína árið 1996 og seldi svo 10 milljónir eintaka af annarri plötu sinni árið eftir. Tilbúnar popphljómsveitir voru allt í einu málið. Allt keyrði svo um koll á heimsvísu þegar Britney Spears og Christina Aguilera komu fram á sjónarsviðið.

Styrkur í raunveruleikaþáttum

Þegar kom fram yfir aldamótin styrkti poppheimurinn enn stöðu sína með raunveruleikaþáttum á borð við Idolið. Fleiri og fleiri poppstjörnur létu á sér kræla og mikill gróðabransi varð til fyrir sjóaða lagahöfunda.

Rokkhundarnir höfðu þó ekki sagt sitt síðasta og hljómsveitir hófu að leita að innblæstri hjá gömlum meisturum. The White Stripes og The Strokes sýndu að gítarrokkið var ekki dautt úr öllum æðum. Í kjölfarið kom bylgja af líkum rokksveitum sem flestar áttu það sameiginlegt að nöfnin byrjuðu á The. Æðið í kringum Arctic Monkeys

Síðustu ár hefur nokkuð jafnvægi verið á tónlistarmarkaðinum í Bretlandi, og víðast annars staðar. Poppstjörnur seldu enn mikið mun meira af plötum en rokksveitir þó þær síðarnefndu ynnu vissulega á. Árið 2002 áttu popptónlistarmenn um 52% seldra smáskífa í Bretlandi en rokksveitir 13%. Í fyrra kom í ljós hvert þróunin stefnir. Þá áttu popptónlistarmenn 34% af öllum seldum smáskífum en rokksveitir höfðu hoppað upp í 24% seldra smáskífa. Stórstjörnur í Bandaríkjunum hafa ekki farið varhluta af þessari þróun. Söngkonan Pink gaf út plötuna Im not Dead fyrr á árinu og fyrstu vikuna seldust 39 þúsund eintök af plötunni. Síðasta plata Pink kom út 2003 og þá seldust helmingi fleiri eintök fyrstu vikuna.

Augljóst er að gítarrokk er vinsælla í Bretlandi nú en það hefur verið síðusta áratuginn. Þetta sést vel á hljómsveitinni Arctic Monkeys. Hún náði mikilli frægð í gegnum Myspace-síðuna án þess að hafa gefið út eina einustu plötu. Allir voru að tala um Arctic Monkeys og þegar fyrsta plata sveitarinnar, Whatever People Say I Am, Thats What Im Not, kom út í janúar varð allt vitlaust. 360 þúsund eintök af plötunni seldust fyrstu vikuna í Bretlandi sem er met fyrir fyrstu plötu hljómsveitar eða listamanns. Unglingar gera kröfur

Í nýlegri grein í breska tónlistartímaritinu Q kemur fram að ástæðan fyrir þessum breytingum sé sú að tónlistaráhugamenn komist nú fyrr til vits og ára og geri fyrr kröfur en áður. Ungt fólk sé ekki lengur sátt við endalausa framleiðslu á spjátrungum úr raunveruleikaþáttum, það vilji listamenn sem eru meira ögrandi. Af þessum sökum eru poppararnir margir hverjir farnir að leggja meira á sig en áður, gera meiri kröfur til sín og tónlistarinnar sem þeir flytja. Justin Timberlake hefur til að mynda ráðið upptökustjórann Rick Rubin til að vinna næstu plötu sína, en hann er þekktastur fyrir vinnu sína með Red Hot Chili Peppers og fleiri rokksveitum, auk þess að endurlífga feril Johnny Cash heitins. Rokkið sækir á hérlendisÞað er víðar en á stóru mörkuðunum í Bretlandi og Bandaríkjunum sem þessarar þróunar gætir. Ekki þarf að horfa lengra en á Eurovision-keppnina þar sem þungarokkssveit, þó poppuð sé, sigraði örugglega. Á Íslandi er vel hægt að greina áhrif frá þessum breytingum, þó enn eigi þær eftir að skila sér að fullu. Snorri Snorrason sem sigraði í Idolinu er miklu meiri fulltrúi rokktónlistar heldur en popptónlistar. Það sést ágætlega af því að hann stjórnaði nýverið upptökum á plötu Jet Black Joe. Íslenskar útvarpsstöðvar sem jafnan teljast sem poppstöðvar, svo sem FM957 og Kiss FM, hafa í auknum mæli bætt rokklögum á spilunarlista sína og það sama gildir um Popptívi. Íslenskar rokksveitir hafa átt lög á vinsældalistum stöðvanna. Hljómsveitin Jeff Who? hefur til að mynda setið á toppi Íslenska listans síðustu tvær vikurnar og Trabant gerði góða hluti fyrr á árinu. Ekki endalok poppsinsÞessi þróun þarf alls ekki að þýða endalok fyrir poppið og poppstjörnurnar. Þó rokktónlist eigi sífellt meira upp á pallborðið er enn nægur markaður fyrir popparana, ekki síst ef þeir laga sig að breyttum aðstæðum. Velgengni Nylon-flokksins í Bretlandi sýnir að stelpnahljómsveitir eiga enn vel upp á pallborðið hjá unga fólkinu. Hugtakið Pop Music hefur aftur á móti breyst til muna og í raun horfið aftur til þess sem áður var. Nú stendur pop ekki lengur fyrir sykursæta popptónlist, heldur vinsæla tónlist.