Ólíklegt að lífsýni safni ryki hér eins og í Bandaríkjunum Stefán Rafn Sigurbjörnsson skrifar 18. apríl 2018 19:30 „Þetta er auðvitað sláandi mynd og 200 þúsund sýni sem eru þarna geymd út um alla Ameríku sem enginn veit um,“ segir Hildur Dís Kristjánsdóttir, sérfræðingur á neyðarmóttöku fyrir þolendur kynferðisofbeldis, um kvikmyndina I am Evidence sem fjallað var um í kvöldfréttum Stöðvar tvö í gærkvöldi. „Ég tel mjög ólíklegt að slíkt geti komið fyrir á Íslandi. Við erum mjög þröngur hópur sem hefur komið að málum og sjáum um málefni brotaþola,“ segir hún. Kvikmyndin greinir frá því þegar fulltrúar saksóknaraembættisins í Wayne sýslu í Detroit uppgötvuðu árið 2009 um 11 þúsund sett hönnuð til að taka lífsýni úr fórnarlömbun nauðgana í yfirgefinni vöruskemmu. Öll sýnin voru innsigluð sem þýddi að á bak við hvert og eitt þeirra var fórnarlamb nauðgunar. Ef að lífsýnin eru innsigluð þýðir það að þau hafa aldrei verið opnuð og rannsökuð í tengslum við glæpinn sem átti sér stað. Í kjölfar fundarins í Detroit hafa fundist um 225 þúsund lífsýni sem hafa safnað ryki víða um Bandaríkin. Í myndinni kemur fram að ef lífsýnin hefðu verið rannsökuð fyrr hefði verið hægt að koma í veg fyrir fleiri ofbeldisglæpi. Líkt og áður segir telur Hildur Dís afar ólíklegt að svo alvarleg mistök geti átt sér stað hér á landi.Hún segist ekki vita af tilfellum í Reykjavík þar sem sýni hafi týnst eða ekki nýtt í rannsókn þar sem þau hefðu geta komið að gagni. „Ég hef ekki heyrt af því að það hafi gerst hér í Reykjavík en get ekki fullyrt hvernig það hafi verið úti á landi,“ segir hún. „Hér er þetta þéttur hópur sem hefur aðkomu að málunum bæði hjúkrunarfræðingar og læknar þannig að við erum afar fáir einstaklingar sem höfum aðgang að þessum sýnum.“Sjá: „Þegar 11 þúsund lífsýni úr nauðgunarmálum dúkka upp í vöruskemmu í Detroit“ Í svari tæknideildar lögreglu við fyrirspurn fréttastofu segir að nærri öll lífsýni sem send séu lögreglu fari í rannsókn en það sé metið út frá eðli hvers máls fyrir sig. Frá árinu 2005 hafa komið upp 15 mál þar sem lífsýni hafa borist en ekki hefur verið óskað eftir rannsókn á þeim. Varðandi förgun lífsýna þá er það á forræði lögreglustjóra og héraðssaksóknari að taka ákvörðun um það. Lífsýni séu geymd þar til fullnaðarákvörðun liggur fyrir fyrir dómi eða hjá ákæruvaldi.Lífsýnin eru marginnsigluð á neyðarmóttöku og ekki opnuð fyrr en rannsókn lögreglu hefst.Mynd/SkjáskotHjá neyðarmóttökunni eru lífsýnin ekki sjálfkrafa send lögreglu heldur byggir það á því hvort að brotaþoli kæri málið. Hugmyndafræði móttökunnar byggir ávallt á því að brotaþoli ráði för og ef viðkomandi óskar eftir rannsókn kallar lögregla eftir lífsýni. Á meðan lífsýni eru á neyðarmóttökunni eru þau geymd í öruggum hirslum og innsiglaðar í bak og fyrir. Ekki fari á milli mála ef einhver hefur átt við lífsýni. „Hjá okkur geymum við sýni að jafnaði í 16 vikur,“ segir Hildur Dís. „Oft tölum við við lögreglu áður en við förgum sýnum og athugum hvort að lögregla hefur haft aðkomu að málinu og vinnum þetta almennt í mjög góðu samstarfi.“ Mest lesið Ólík sýn á hvort Íslandi eigi að styðja vörn Úkraínumanna Innlent „Við höfum ekki séð þetta á Íslandi áður“ Innlent Friðartillaga Ísraela sem Biden kynnti virðist fá hljómgrunn Erlent „Við útrýmum ekki ofbeldi með hatri“ Innlent Skítkast í „skrýtinni og óvæginni“ kosningabaráttu Innlent VÍS þarf að bæta hluta jarðýtu í mannskæðu vinnuslysi Innlent Hefði „slátrað“ dóttur sinni byggju þau í „arabalandi“ Innlent Mótmælin í dag þau hörðustu í mörg ár Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Ný könnun sýnir stefna í æsispennandi kjördag Innlent Fleiri fréttir Ólík sýn á hvort Íslandi eigi að styðja vörn Úkraínumanna „Við útrýmum ekki ofbeldi með hatri“ Skítkast í „skrýtinni og óvæginni“ kosningabaráttu „Við höfum ekki séð þetta á Íslandi áður“ Mótmælin í dag þau hörðustu í mörg ár Sækja veikan jeppamann á Langjökli VÍS þarf að bæta hluta jarðýtu í mannskæðu vinnuslysi Lokasprettur fyrir kosningar og umræða um kynbundið ofbeldi Ný könnun sýnir stefna í æsispennandi kjördag Hvar áttu að kjósa í forsetakosningum? Fyrirskipar forsætisráðuneytinu að fara yfir ferla „Heiðurstengt ofbeldi er ekki okkar stærsta vandamál“ Eldgosið í beinni útsendingu Taka aftur við eignum í Grindavík eftir helgi Páll sýknaður Tuttugu sendlar Wolt eiga yfir höfði sér kæru Þorvaldur tekur undir goslokaspá Haraldar Gætu gloprað niður sigrinum eða tryggt sér hann í kvöld Hefði „slátrað“ dóttur sinni byggju þau í „arabalandi“ Viðhald eigna og verðmætabjörgun í Grindavík í dag Piparúða beitt gegn mótmælendum í Skuggasundi Maðurinn sem féll í Fnjóská fannst látinn Lífið brosir við mæðgum eftir áralangt einelti Þakkar fyrir að hafa ekki þurft að beita kylfum Notuðu piparúða á mótmælendur Hvattur til að draga sig til hlés til að klekkja á Katrínu Sérfræðingar í straumvatnsleit aðstoða við leit í Fnjóská Gekk misvel að tala um kvótakerfið á fjörutíu sekúndum á ensku Bjarni fundar með Selenskí í Stokkhólmi Alþjóðasamfélagið sé að klikka á Gasa Sjá meira
„Þetta er auðvitað sláandi mynd og 200 þúsund sýni sem eru þarna geymd út um alla Ameríku sem enginn veit um,“ segir Hildur Dís Kristjánsdóttir, sérfræðingur á neyðarmóttöku fyrir þolendur kynferðisofbeldis, um kvikmyndina I am Evidence sem fjallað var um í kvöldfréttum Stöðvar tvö í gærkvöldi. „Ég tel mjög ólíklegt að slíkt geti komið fyrir á Íslandi. Við erum mjög þröngur hópur sem hefur komið að málum og sjáum um málefni brotaþola,“ segir hún. Kvikmyndin greinir frá því þegar fulltrúar saksóknaraembættisins í Wayne sýslu í Detroit uppgötvuðu árið 2009 um 11 þúsund sett hönnuð til að taka lífsýni úr fórnarlömbun nauðgana í yfirgefinni vöruskemmu. Öll sýnin voru innsigluð sem þýddi að á bak við hvert og eitt þeirra var fórnarlamb nauðgunar. Ef að lífsýnin eru innsigluð þýðir það að þau hafa aldrei verið opnuð og rannsökuð í tengslum við glæpinn sem átti sér stað. Í kjölfar fundarins í Detroit hafa fundist um 225 þúsund lífsýni sem hafa safnað ryki víða um Bandaríkin. Í myndinni kemur fram að ef lífsýnin hefðu verið rannsökuð fyrr hefði verið hægt að koma í veg fyrir fleiri ofbeldisglæpi. Líkt og áður segir telur Hildur Dís afar ólíklegt að svo alvarleg mistök geti átt sér stað hér á landi.Hún segist ekki vita af tilfellum í Reykjavík þar sem sýni hafi týnst eða ekki nýtt í rannsókn þar sem þau hefðu geta komið að gagni. „Ég hef ekki heyrt af því að það hafi gerst hér í Reykjavík en get ekki fullyrt hvernig það hafi verið úti á landi,“ segir hún. „Hér er þetta þéttur hópur sem hefur aðkomu að málunum bæði hjúkrunarfræðingar og læknar þannig að við erum afar fáir einstaklingar sem höfum aðgang að þessum sýnum.“Sjá: „Þegar 11 þúsund lífsýni úr nauðgunarmálum dúkka upp í vöruskemmu í Detroit“ Í svari tæknideildar lögreglu við fyrirspurn fréttastofu segir að nærri öll lífsýni sem send séu lögreglu fari í rannsókn en það sé metið út frá eðli hvers máls fyrir sig. Frá árinu 2005 hafa komið upp 15 mál þar sem lífsýni hafa borist en ekki hefur verið óskað eftir rannsókn á þeim. Varðandi förgun lífsýna þá er það á forræði lögreglustjóra og héraðssaksóknari að taka ákvörðun um það. Lífsýni séu geymd þar til fullnaðarákvörðun liggur fyrir fyrir dómi eða hjá ákæruvaldi.Lífsýnin eru marginnsigluð á neyðarmóttöku og ekki opnuð fyrr en rannsókn lögreglu hefst.Mynd/SkjáskotHjá neyðarmóttökunni eru lífsýnin ekki sjálfkrafa send lögreglu heldur byggir það á því hvort að brotaþoli kæri málið. Hugmyndafræði móttökunnar byggir ávallt á því að brotaþoli ráði för og ef viðkomandi óskar eftir rannsókn kallar lögregla eftir lífsýni. Á meðan lífsýni eru á neyðarmóttökunni eru þau geymd í öruggum hirslum og innsiglaðar í bak og fyrir. Ekki fari á milli mála ef einhver hefur átt við lífsýni. „Hjá okkur geymum við sýni að jafnaði í 16 vikur,“ segir Hildur Dís. „Oft tölum við við lögreglu áður en við förgum sýnum og athugum hvort að lögregla hefur haft aðkomu að málinu og vinnum þetta almennt í mjög góðu samstarfi.“
Mest lesið Ólík sýn á hvort Íslandi eigi að styðja vörn Úkraínumanna Innlent „Við höfum ekki séð þetta á Íslandi áður“ Innlent Friðartillaga Ísraela sem Biden kynnti virðist fá hljómgrunn Erlent „Við útrýmum ekki ofbeldi með hatri“ Innlent Skítkast í „skrýtinni og óvæginni“ kosningabaráttu Innlent VÍS þarf að bæta hluta jarðýtu í mannskæðu vinnuslysi Innlent Hefði „slátrað“ dóttur sinni byggju þau í „arabalandi“ Innlent Mótmælin í dag þau hörðustu í mörg ár Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Ný könnun sýnir stefna í æsispennandi kjördag Innlent Fleiri fréttir Ólík sýn á hvort Íslandi eigi að styðja vörn Úkraínumanna „Við útrýmum ekki ofbeldi með hatri“ Skítkast í „skrýtinni og óvæginni“ kosningabaráttu „Við höfum ekki séð þetta á Íslandi áður“ Mótmælin í dag þau hörðustu í mörg ár Sækja veikan jeppamann á Langjökli VÍS þarf að bæta hluta jarðýtu í mannskæðu vinnuslysi Lokasprettur fyrir kosningar og umræða um kynbundið ofbeldi Ný könnun sýnir stefna í æsispennandi kjördag Hvar áttu að kjósa í forsetakosningum? Fyrirskipar forsætisráðuneytinu að fara yfir ferla „Heiðurstengt ofbeldi er ekki okkar stærsta vandamál“ Eldgosið í beinni útsendingu Taka aftur við eignum í Grindavík eftir helgi Páll sýknaður Tuttugu sendlar Wolt eiga yfir höfði sér kæru Þorvaldur tekur undir goslokaspá Haraldar Gætu gloprað niður sigrinum eða tryggt sér hann í kvöld Hefði „slátrað“ dóttur sinni byggju þau í „arabalandi“ Viðhald eigna og verðmætabjörgun í Grindavík í dag Piparúða beitt gegn mótmælendum í Skuggasundi Maðurinn sem féll í Fnjóská fannst látinn Lífið brosir við mæðgum eftir áralangt einelti Þakkar fyrir að hafa ekki þurft að beita kylfum Notuðu piparúða á mótmælendur Hvattur til að draga sig til hlés til að klekkja á Katrínu Sérfræðingar í straumvatnsleit aðstoða við leit í Fnjóská Gekk misvel að tala um kvótakerfið á fjörutíu sekúndum á ensku Bjarni fundar með Selenskí í Stokkhólmi Alþjóðasamfélagið sé að klikka á Gasa Sjá meira