Formaður Bændasamtakanna segir að hugmyndir um útreikning á tjóni bænda vegna afnáms tollverndar íslenskra matvæla með aðild að ESB, vera ígildi starfslokasamnings við íslenska bændur. Prófessor í lögfræði segir engar varanlegar undanþágur í boði frá löggjöf ESB.
Í ritinu Landbúnaðarlöggjöf Evrópusambandsins og Evrópska efnahagssvæðisins eftir Stefán Má Stefánsson, prófessor í lögfræði við Háskóla Íslands, sem kom út í dag, kemur skýrt fram engar varanlegar undanþágur séu í boði frá löggjöf ESB, hvorki á sviði sjávarútvegs- né landbúnaðarmála. En í ritinu segir orðrétt: „Skoðun á aðildarlögum einstakra ríkja staðfestir að hingað til hefur ekki verið um varanlegar undanþágur að ræða, hvorki á sviði sjávaútvegsmála né landbúnaðarmála." (bls. 66).
Við aðild að ESB falla niður tollar á innflutt matvæli, en Bændasamtökin krefjast áframhaldandi tollverndar íslenskra matvæla og vilja að þessu sjónarmiði verði haldið á lofti í viðræðum við sambandið. Utanríkisráðherra hefur sagt að verið sé að reikna út hvers virði tollverndin sé fyrir bændur og hvaða tjóni þeir verði fyrir með aðild.
Hugsanlega væri hægt að bæta einhverjum bændum tjón sem af aðild hlýst, en er það eitthvað sem Bændasamtökin eru tilbúin að skoða? „Nei, með þessu er utanríkisráðherra að að segja hann ætli að gera bara starfslokasamning við íslenska bændur," segir Haraldur Benediktsson, formaður Bændasamtakanna.
Ef þetta er rétt, er eitthvað að því að gera starfslokasamninga við óhagkvæm býli? „Við viljum verja íslenskan landbúnað í sinni fjölbreyttustu mynd. Hann er tiltölulega fábreyttur og það er mikilvægt að stunda landbúnað hér á Íslandi fyrir fæðuöryggi þjóðarinnar," segir Haraldur.
Hver eru rökin fyrir því að reka óhagkvæm býli? „Hvaða býli eru óhagkvæm?"
Þau býli sem verða fyrir tjóni þegar og ef tollverndin verður afnumin? „Við þurfum þá líka að þekkja verðmyndun vörunnar. Það liggur fyrir í öllum opinberum gögnum hvað bændur eru að fá fyrir sína vöru, en það er ekki útsöluverð í verslunum. Á þeirri leið, milli bóndans og neytandans eru fjölmargir liðir sem verður líka að kostnaðarreikna. Er landbúnaðurinn endilega óhagstæðastur?"
Haraldur segir að fæðuöryggi verði í hættu með afnám tollverndar. Hvernig þá? „Þá er búið að veikja helstu undirstöðurnar undir aðal greinar landbúnaðarins. Það verða ekki rekstrarforsendur. Framleiðslutækin verða eyðilögð, en það er ekki hægt að kveikja á þeim þegar illa árar annarsstaðar," segir Haraldur Benediktsson.
Innlent
