Fólksflóttinn gæti kostað þjóðina sextíu milljarða 21. ágúst 2009 06:00 Fólksflóttinn gæti kostað sitt. Þegar spurt er um kostnað af niðurfellingu húsnæðisskulda mætti eins líta til kostnaðar af óbreyttu ástandi. Hann gæti verið rúmir sextíu milljarðar á ári hverju. Íslenska kreppan er verri en sú færeyska var á tíunda áratugnum, en þá flúðu eyjarnar 35 prósent fólks á aldrinum 20 til 35 ára. Svipaður flótti héðan kostaði íslenska ríkið þessa sextíu milljarða, með því að skatttekjur skertust um sextán prósent. Að auki væru flóttamennirnir verðmætt, menntað fólk, sem landið má síst við að missa. Þetta er mat Benedikts Jóhannessonar, tryggingastærðfræðings og ritstjóra Vísbendingar, á stöðunni sem stjórnmálamenn standa nú frammi fyrir. Benedikt hefur skrifað um þessi mál og segir að allajafna myndi hann telja almennar afskriftir skulda afar óheppilegar. Núverandi aðstæðum megi hins vegar líkja við náttúruhamfarir, og kalli á pólitískt þor. Erfitt sé að meta beinan kostnað af þessum hugmyndum, en hann yrði minni en ef fólkið hverfur á brott. „Ég hef séð fyrir mér að gengistryggð lán yrðu til dæmis lækkuð um þrjátíu prósent en verðtryggð um tíu. Þeir sem tóku tíu milljóna króna lán í erlendri mynt skulda nú tuttugu milljónir. Slíkt lán færi með niðurfellingu í fjórtán og hefði þá hækkað um fjörutíu prósent. Það er samt mikill skellur, en kannski innan þess viðráðanlega," segir hann. Beita mætti svipuðum aðgerðum og bankarnir bjóða nú þegar upp á, það er að stofnaður yrði biðreikningur um hluta skuldanna og hann fluttur fram í tímann. Að endingu myndi ríkið „sjá um þessa sameiginlegu byrði". Spurður um sanngirni þess, að skattgreiðendur borgi skuldir þeirra sem voru ef til vill óvarkárir, segir Benedikt: „Það var kannski ekkert mikið að skulda tíu milljónir, en það getur verið fólki ofviða þegar þær eru tuttugu. Enginn getur búist við því að lánastofninn hækki um hundrað prósent á einu bretti. Þetta fólk er að bera byrðarnar af falli krónunnar; það var ekki endilega óvarkárt. Eftir hrunið var fé sett í að tryggja innstæður og tvö hundruð milljarðar settir í peningamarkaðssjóði, án þess að það færi fyrir Alþingi. Nú er kominn tími til að hlaupa undir bagga með skuldurum." Ekki sé aðalatriði hvort fólk geti borgað af lánunum núna eða ekki. Þeir sem borgi áfram af gengistryggðu láni geti ef til vill ekki leyft sér neitt annað. Íbúðin lækki í verði og launin um leið. Það sé ekki björt framtíð. Mest lesið Háhyrning rak á land í Grafarvogi Innlent Íslendingur í Graz: „Brotna niður við að hugsa um þessa foreldra“ Erlent Þrjú ár fyrir að svíkja út 156 milljónir og leggja inn á fjölskylduna Innlent Tilfinningaþrungin ræða á þingi SÞ: „Stolt, fötluð, og óendanlega þakklát“ Innlent „Hjólið fellur á flugi, auðvitað er það alvarlegt“ Innlent Fannst látinn í hlíðum Esjunnar Innlent Reisa tuttugu bekki til minningar um Bryndísi Klöru Innlent „Ert eiginlega hættur að finna lögreglumenn á samfélagsmiðlum“ Innlent Látinn eftir líkamsárás en árásarmaðurinn gengur laus Innlent „Fráleitt“ að halda að ríkisstjórnin bakki með veiðigjaldafrumvarpið Innlent Fleiri fréttir Háhyrning rak á land í Grafarvogi Reisa tuttugu bekki til minningar um Bryndísi Klöru Tilfinningaþrungin ræða á þingi SÞ: „Stolt, fötluð, og óendanlega þakklát“ „Hjólið fellur á flugi, auðvitað er það alvarlegt“ Þrjú ár fyrir að svíkja út 156 milljónir og leggja inn á fjölskylduna Endósamtökin lýsa yfir þungum áhyggjum Grunur um að nefhjól úr flugvél hafi lent á Austurvelli „Fráleitt“ að halda að ríkisstjórnin bakki með veiðigjaldafrumvarpið Fannst látinn í hlíðum Esjunnar „Ert eiginlega hættur að finna lögreglumenn á samfélagsmiðlum“ Maðurinn á Esjunni er fundinn Ágúst Ólafur aðstoðar borgarstjóra Eldur í bílskúr á Álftanesi Nafn mannsins sem drukknaði við Örfirisey Persónuvernd lagði Landlækni en sektin milduð Rannsókn banaslyss í Brúará miði vel Guðrún spyr um há laun æðstu ráðamanna Fullyrðing um slaufun verknámsskóla „kolröng“ Rafmagn komið á aftur VG skoðar samstarf við aðra flokka fyrir kosningar næsta vor Grunur um íkveikju á Hjarðarhaga Mættu heim til lögreglumanns og ógnuðu honum með hníf Orri Harðarson er allur Látinn eftir líkamsárás en árásarmaðurinn gengur laus „Þetta er glórulaust rugl í ráðherra“ Tilkynningum um nauðganir fjölgaði milli ára „Ég trúi ekki öðru en að þetta fari í gegn“ „Þetta er afturför í þjónustu við konur með endómetríósu“ Leit að göngumanni og ein harðasta árásin á Úkraínu Rafmagnslaust víða á Suðurlandi Sjá meira
Þegar spurt er um kostnað af niðurfellingu húsnæðisskulda mætti eins líta til kostnaðar af óbreyttu ástandi. Hann gæti verið rúmir sextíu milljarðar á ári hverju. Íslenska kreppan er verri en sú færeyska var á tíunda áratugnum, en þá flúðu eyjarnar 35 prósent fólks á aldrinum 20 til 35 ára. Svipaður flótti héðan kostaði íslenska ríkið þessa sextíu milljarða, með því að skatttekjur skertust um sextán prósent. Að auki væru flóttamennirnir verðmætt, menntað fólk, sem landið má síst við að missa. Þetta er mat Benedikts Jóhannessonar, tryggingastærðfræðings og ritstjóra Vísbendingar, á stöðunni sem stjórnmálamenn standa nú frammi fyrir. Benedikt hefur skrifað um þessi mál og segir að allajafna myndi hann telja almennar afskriftir skulda afar óheppilegar. Núverandi aðstæðum megi hins vegar líkja við náttúruhamfarir, og kalli á pólitískt þor. Erfitt sé að meta beinan kostnað af þessum hugmyndum, en hann yrði minni en ef fólkið hverfur á brott. „Ég hef séð fyrir mér að gengistryggð lán yrðu til dæmis lækkuð um þrjátíu prósent en verðtryggð um tíu. Þeir sem tóku tíu milljóna króna lán í erlendri mynt skulda nú tuttugu milljónir. Slíkt lán færi með niðurfellingu í fjórtán og hefði þá hækkað um fjörutíu prósent. Það er samt mikill skellur, en kannski innan þess viðráðanlega," segir hann. Beita mætti svipuðum aðgerðum og bankarnir bjóða nú þegar upp á, það er að stofnaður yrði biðreikningur um hluta skuldanna og hann fluttur fram í tímann. Að endingu myndi ríkið „sjá um þessa sameiginlegu byrði". Spurður um sanngirni þess, að skattgreiðendur borgi skuldir þeirra sem voru ef til vill óvarkárir, segir Benedikt: „Það var kannski ekkert mikið að skulda tíu milljónir, en það getur verið fólki ofviða þegar þær eru tuttugu. Enginn getur búist við því að lánastofninn hækki um hundrað prósent á einu bretti. Þetta fólk er að bera byrðarnar af falli krónunnar; það var ekki endilega óvarkárt. Eftir hrunið var fé sett í að tryggja innstæður og tvö hundruð milljarðar settir í peningamarkaðssjóði, án þess að það færi fyrir Alþingi. Nú er kominn tími til að hlaupa undir bagga með skuldurum." Ekki sé aðalatriði hvort fólk geti borgað af lánunum núna eða ekki. Þeir sem borgi áfram af gengistryggðu láni geti ef til vill ekki leyft sér neitt annað. Íbúðin lækki í verði og launin um leið. Það sé ekki björt framtíð.
Mest lesið Háhyrning rak á land í Grafarvogi Innlent Íslendingur í Graz: „Brotna niður við að hugsa um þessa foreldra“ Erlent Þrjú ár fyrir að svíkja út 156 milljónir og leggja inn á fjölskylduna Innlent Tilfinningaþrungin ræða á þingi SÞ: „Stolt, fötluð, og óendanlega þakklát“ Innlent „Hjólið fellur á flugi, auðvitað er það alvarlegt“ Innlent Fannst látinn í hlíðum Esjunnar Innlent Reisa tuttugu bekki til minningar um Bryndísi Klöru Innlent „Ert eiginlega hættur að finna lögreglumenn á samfélagsmiðlum“ Innlent Látinn eftir líkamsárás en árásarmaðurinn gengur laus Innlent „Fráleitt“ að halda að ríkisstjórnin bakki með veiðigjaldafrumvarpið Innlent Fleiri fréttir Háhyrning rak á land í Grafarvogi Reisa tuttugu bekki til minningar um Bryndísi Klöru Tilfinningaþrungin ræða á þingi SÞ: „Stolt, fötluð, og óendanlega þakklát“ „Hjólið fellur á flugi, auðvitað er það alvarlegt“ Þrjú ár fyrir að svíkja út 156 milljónir og leggja inn á fjölskylduna Endósamtökin lýsa yfir þungum áhyggjum Grunur um að nefhjól úr flugvél hafi lent á Austurvelli „Fráleitt“ að halda að ríkisstjórnin bakki með veiðigjaldafrumvarpið Fannst látinn í hlíðum Esjunnar „Ert eiginlega hættur að finna lögreglumenn á samfélagsmiðlum“ Maðurinn á Esjunni er fundinn Ágúst Ólafur aðstoðar borgarstjóra Eldur í bílskúr á Álftanesi Nafn mannsins sem drukknaði við Örfirisey Persónuvernd lagði Landlækni en sektin milduð Rannsókn banaslyss í Brúará miði vel Guðrún spyr um há laun æðstu ráðamanna Fullyrðing um slaufun verknámsskóla „kolröng“ Rafmagn komið á aftur VG skoðar samstarf við aðra flokka fyrir kosningar næsta vor Grunur um íkveikju á Hjarðarhaga Mættu heim til lögreglumanns og ógnuðu honum með hníf Orri Harðarson er allur Látinn eftir líkamsárás en árásarmaðurinn gengur laus „Þetta er glórulaust rugl í ráðherra“ Tilkynningum um nauðganir fjölgaði milli ára „Ég trúi ekki öðru en að þetta fari í gegn“ „Þetta er afturför í þjónustu við konur með endómetríósu“ Leit að göngumanni og ein harðasta árásin á Úkraínu Rafmagnslaust víða á Suðurlandi Sjá meira