Ósanngjörn samkeppni fjölmiðla Hallgrímur Kristinsson skrifar 22. september 2016 07:00 Nýlega sendu flestir fjölmiðlar á landinu opið bréf til Alþingis þar sem skorað var á þingið að gera málefnalegar og tímabærar breytingar á íslenskri löggjöf til þess að jafna samkeppnisstöðu íslenskra fjölmiðla gagnvart erlendum efnisveitum. Félag rétthafa í sjónvarps- og kvikmyndaiðnaði (FRÍSK) hefur undanfarið ár rætt sömu mál við hina ýmsu ráðamenn og þingflokka og bent á hve gífurlega mikilvægt það er að íslenskir fjölmiðlar (og aðrir sem starfa á sambærilegum markaði, þ.m.t. kvikmyndahúsin) séu samkeppnishæfir við erlendar efnisveitur. Sem dæmi um stöðuna sem nú er uppi má nefna að samkvæmt könnun sem gerð var rétt áður en efnisveitan Netflix var opnuð formlega hér á landi tók fyrirtækið 500 milljónir króna árlega af íslensku fjölmiðlakökunni (þ.e. þeir sem annars hefðu keypt efnið af íslenskum efnisveitum). Því má búast við að þessi tala hafi hækkað umtalsvert. Við þetta má svo bæta þjónustum sem formlega eru ekki boði hér á landi, svo sem Hulu og Sky, og er þá ónefnt það milljarða tap sem markaðurinn verður fyrir árlega af völdum hugverkastuldar. Öll samkeppni er holl en hún þarf að vera sanngjörn. Erlendu þjónusturnar borga hér enga skatta, hafa enga starfsstöð og skila því ekki krónu til samfélagsins. Samkvæmt nýlegri könnun Gallup skilar hins vegar hver króna sem ríkið leggur fram til sjónvarps- og kvikmyndageirans hér á landi sér tvöfalt til baka. Það er því ótrúlegt að hér skuli vera tekinn 24% virðisaukaskattur af innlendum myndefnisveitum og bíómiðum þegar bækur og tónlist bera einungis 11% skatt og erlendir keppinautar engan.Kvaðir á innlenda miðla Þá eru ýmsar kvaðir sem leggjast á innlenda miðla sem þeir erlendu þurfa ekki að hafa áhyggjur af. Þannig ber íslenskum fyrirtækjum lagaleg skylda til að texta og talsetja allt efni á eigin kostnað og engar undanþágur leyfðar fyrir „jaðarefni“ með lítið áhorf. Ef réttlætis væri gætt ætti ríkið að sjálfsögðu að veita styrki til þess að texta og talsetja erlent efni. Ofan á allt þetta leggst svo sú skylda íslenskra fjölmiðla og kvikmyndahúsa að standa straum af kvikmyndaskoðun til að tryggja að börn sjái ekki óæskilegt efni og dæmi er um að í fjölmiðlalögum sé óleyfilegt að sýna bannað efni fyrir klukkan níu á kvöldin virka daga og tíu um helgar. Þetta gerir þeim fjölmiðlum sem eru með línulega dagskrá mjög erfitt fyrir og á hreinlega ekki við lengur þar sem slík dagskrá er á undanhaldi og flestir geta horft á efni hvenær sem er og hvar sem er með tímaflakki, frelsi og myndefnisþjónustum fjölmiðlanna. Hér hafa einungis verið talin upp nokkur atriði sem nauðsynlegt er að laga og útfæra svo innlendir aðilar geti keppt á jafnari samkeppnisgrundvelli við þá erlendu en nú er. Vert er að taka fram að íslenskar sjónvarpsstöðvar láta framleiða fyrir sig stærstan hluta af því íslenska sjónvarpsefni sem sýnt er hér á landi. Ekki væri gott ef samfélagið hefði einungis í boði erlendar efnisveitur á borð við Netflix því þá myndu menningarleg gildi okkar fljótt hverfa. Að lokum má geta þess að samkvæmt nýlegri Gallup-könnun vilja tæp 88% landsmanna að hér sé sýnt innlent sjónvarps- og kvikmyndaefni. Mennta- og menningarmálaráðherra kom með þá hugmynd á þingi á dögunum að skipaður yrði þverpólitískur hópur til að fara ofan í kjölinn á þessum málum. Ég biðla til þeirra sem á Alþingi starfa að sjá til þess að þeirri vinnu verði hrint af stað fyrir kosningar í haust.Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Nú vandast valið Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun The man who would be king Ian McDonald Skoðun Ókostir forsetaframbjóðandans Katrínar Jakobsdóttur Alfreð Sturla Böðvarsson Skoðun Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson Skoðun Eru orkumálin að fara úr böndunum? Jónas Guðmundsson Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson Skoðun Norskir herrar eða íslenskir? Þóra Bergný Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Nú vandast valið Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun The man who would be king Ian McDonald skrifar Skoðun Umhverfisávinningur þess að þrifta Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Ókostir forsetaframbjóðandans Katrínar Jakobsdóttur Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Eru orkumálin að fara úr böndunum? Jónas Guðmundsson skrifar Skoðun Skipulagsmál og uppbygging í Árborg Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson skrifar Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum loftslagsaðgerðir, ekki grænþvott Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Baldur í þágu mannúðar og samfélags Anna María Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Sjá meira
Nýlega sendu flestir fjölmiðlar á landinu opið bréf til Alþingis þar sem skorað var á þingið að gera málefnalegar og tímabærar breytingar á íslenskri löggjöf til þess að jafna samkeppnisstöðu íslenskra fjölmiðla gagnvart erlendum efnisveitum. Félag rétthafa í sjónvarps- og kvikmyndaiðnaði (FRÍSK) hefur undanfarið ár rætt sömu mál við hina ýmsu ráðamenn og þingflokka og bent á hve gífurlega mikilvægt það er að íslenskir fjölmiðlar (og aðrir sem starfa á sambærilegum markaði, þ.m.t. kvikmyndahúsin) séu samkeppnishæfir við erlendar efnisveitur. Sem dæmi um stöðuna sem nú er uppi má nefna að samkvæmt könnun sem gerð var rétt áður en efnisveitan Netflix var opnuð formlega hér á landi tók fyrirtækið 500 milljónir króna árlega af íslensku fjölmiðlakökunni (þ.e. þeir sem annars hefðu keypt efnið af íslenskum efnisveitum). Því má búast við að þessi tala hafi hækkað umtalsvert. Við þetta má svo bæta þjónustum sem formlega eru ekki boði hér á landi, svo sem Hulu og Sky, og er þá ónefnt það milljarða tap sem markaðurinn verður fyrir árlega af völdum hugverkastuldar. Öll samkeppni er holl en hún þarf að vera sanngjörn. Erlendu þjónusturnar borga hér enga skatta, hafa enga starfsstöð og skila því ekki krónu til samfélagsins. Samkvæmt nýlegri könnun Gallup skilar hins vegar hver króna sem ríkið leggur fram til sjónvarps- og kvikmyndageirans hér á landi sér tvöfalt til baka. Það er því ótrúlegt að hér skuli vera tekinn 24% virðisaukaskattur af innlendum myndefnisveitum og bíómiðum þegar bækur og tónlist bera einungis 11% skatt og erlendir keppinautar engan.Kvaðir á innlenda miðla Þá eru ýmsar kvaðir sem leggjast á innlenda miðla sem þeir erlendu þurfa ekki að hafa áhyggjur af. Þannig ber íslenskum fyrirtækjum lagaleg skylda til að texta og talsetja allt efni á eigin kostnað og engar undanþágur leyfðar fyrir „jaðarefni“ með lítið áhorf. Ef réttlætis væri gætt ætti ríkið að sjálfsögðu að veita styrki til þess að texta og talsetja erlent efni. Ofan á allt þetta leggst svo sú skylda íslenskra fjölmiðla og kvikmyndahúsa að standa straum af kvikmyndaskoðun til að tryggja að börn sjái ekki óæskilegt efni og dæmi er um að í fjölmiðlalögum sé óleyfilegt að sýna bannað efni fyrir klukkan níu á kvöldin virka daga og tíu um helgar. Þetta gerir þeim fjölmiðlum sem eru með línulega dagskrá mjög erfitt fyrir og á hreinlega ekki við lengur þar sem slík dagskrá er á undanhaldi og flestir geta horft á efni hvenær sem er og hvar sem er með tímaflakki, frelsi og myndefnisþjónustum fjölmiðlanna. Hér hafa einungis verið talin upp nokkur atriði sem nauðsynlegt er að laga og útfæra svo innlendir aðilar geti keppt á jafnari samkeppnisgrundvelli við þá erlendu en nú er. Vert er að taka fram að íslenskar sjónvarpsstöðvar láta framleiða fyrir sig stærstan hluta af því íslenska sjónvarpsefni sem sýnt er hér á landi. Ekki væri gott ef samfélagið hefði einungis í boði erlendar efnisveitur á borð við Netflix því þá myndu menningarleg gildi okkar fljótt hverfa. Að lokum má geta þess að samkvæmt nýlegri Gallup-könnun vilja tæp 88% landsmanna að hér sé sýnt innlent sjónvarps- og kvikmyndaefni. Mennta- og menningarmálaráðherra kom með þá hugmynd á þingi á dögunum að skipaður yrði þverpólitískur hópur til að fara ofan í kjölinn á þessum málum. Ég biðla til þeirra sem á Alþingi starfa að sjá til þess að þeirri vinnu verði hrint af stað fyrir kosningar í haust.Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu.
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar