Þórólfur Guðnason sóttvarnalæknir segir alls 16 börn hafa greinst með sýkingu af völdum E. coli-bakteríunnar sem rekja má til Efstadals II. Hann segir að enn gæti bæst í hópinn og að vitað sé um tilfelli erlendra ferðamanna sem veikst hafa í heimalöndum sínum eftir að hafa dvalið hér á landi.

Þórólfur var til viðtals í Reykjavík síðdegis á Bylgjunni í dag og segir hann ekkert benda til annars en að rekja megi öll tilfelli smitanna til sama staðar, Efstadal II í Bláskógabyggð.

„Við könnum þetta svona faraldsfræðilega hjá hverju og einu barni, hvar það hefur verið, sérstaklega svona vikuna áður en það veiktist, við vitum sirka hvað það tekur langan tíma að veikjast. Þá kemur það í ljós að þau eiga öll sameiginlegt að hafa verið í Efstadal,“ segir Þórólfur og bætir við að öll eigi börnin sameiginlegt að hafa borðað ís sem framleiddur er á bænum.

Hann segir rúman helming þeirra barna sem vitað er til að hafi smitast þá hafa klappað kálfum á bænum, en í kálfunum á Efstadal II hafa fundist sömu bakteríur og í börnunum.

„Það er ljóst að bakteríurnar hafa einhvern veginn komist í börnin á meðan þau voru þarna og kemur ísinn mjög sterkur inn.“

Aðgerðir virðast bera árangur

Aðspurður hvort ekki hafi tekist að koma í veg fyrir fleiri smit frá því uppruni smitanna varð ljós segir Þórólfur að þær aðgerðir sem gripið hafi verið til virðist vera að bera árangur.

„Það var gripið til aðgerða þarna upp frá þann 4. Júlí og við erum ekki búin að greina neitt barn enn þá sem að hefur verið í Efstadal eftir fjórða, þannig að ef að hins vegar við förum að fá einstaklinga með sýkingu sem hafa verið í Efstadal eftir fjórða þá er eitthvað sem er ekki að virka þarna upp frá,“ segir Þórólfur.

Aðgerðirnar sem rætt er um segir Þórólfur til dæmis vera að allri ísframleiðslu á bænum var hætt. Þá hafi samgangur við nautgripi og kálfa verið stoppaður, en þekkt er að E. coli-bakterían finnst í nautgripum og þá sérstaklega kálfum.

„Svo var hert á ölllum hreinlætisaðgerðum, handþvottur og hreinlætisaðgerðir sem að eru á staðnum og við vonumst til að þessar aðgerðir skili tilætluðum árangri.“
 

Fjögur börn lent verst í því

Þórólfur segist ekki þora að fullyrða um langtímaáhrif sýkingarinnar á heilsu barnanna og segir að þau verði að fá að koma í ljós hjá hverju og einu barni.

Hann segir fjögur börn hafa lent verst í því og fengið hemólýtískt úremískt heilkenni, en helstu einkenni þess eru nýrnabilun og fækkun á blóðflögum.

„Það hafa fjögur af þessum sextán börnum greinst með þetta alvarlega form og vonandi verða þau ekki fleiri,“ segir Þórólfur.
 

Dæmi um að ferðamenn hafi veikst eftir ferðir hingað til lands

Þórólfur segir að á stöðum eins og í Efstadal II sé mikil umferð ferðamanna, bæði íslenskra og erlendra. Dæmi séu um fólk sem óttast er að hafi smitast við heimsókn á bæinn og snúið aftur til síns heimalands.

„Við höfum fengið tilkynningar um veika einstaklinga sem að á eftir að staðfesta hvort að gætu hugsanlega verið af völdum þessa sömu baktería,“ segir Þórolfur og bætir við að verið sé að skoða mál sem þessi í samvinnu við aðila erlendis frá.

„Grunntónninn í þessu er hreinlæti, handþvottur og kannski þarf að setja nýjar reglur um svona staði, þar sem verið er að framleiða og framreiða mat í nánu samneyti við dýr. Þá getur þetta komið upp þó að sem betur fer sé það sjaldgæft.“