Enn allt á huldu um dularfullan leka geislavirks efnis í Evrópu Kjartan Hreinn Njálsson skrifar 30. nóvember 2017 07:30 Rúþen finnst ekki að staðaldri í náttúrunni. Fréttablaðið/Getty Vísindamönnum í Evrópu hefur ekki enn tekist að rekja uppruna geislavirka efnisins rúþen-106 sem mældist í miklu magni í álfunni fyrr í þessum mánuði. Efnið mældist ekki hér á landi. „Þetta er mjög óvenjulegt mál,“ segir Sigurður M. Magnússon, forstjóri Geislavarna ríkisins. „Ýmsar stofnanir hafa reiknað sig til baka og tekið mið af veðuraðstæðum og dreifilíkönunum og uppruni efnanna er talinn vera við Úralfjöll.“ Rússneska veðurfræðistofnunin staðfesti á dögunum að geislavirka efnið hefði mælst í óvenju miklu magni í Argayash-héraði í suðurhluta Úralfjalla. Þar var magnið 986 sinnum meira en venjulega. Í 20 kílómetra fjarlægð frá Argayash er landsvæðið Mayak en þar stunduðu Rússar umfangsmikla kjarnorkuvinnslu á tímum kalda stríðsins. Rússnesk yfirvöld segja það af og frá að óhapp hafi átt sér stað. Sigurður hjá Geislavörnum ríkisins bendir á að margs konar efni kastist út í andrúmsloftið við slíka atburði, en aðeins rúþen-106 hafi greinst. Efnið greindist á mælum víðsvegar um Evrópu en undir venjulegum kringumstæðum mælist rúþen ekki í andrúmsloftinu. „Það er ekki svo að kjarnorkuslys hafi átt sér stað. Þá hefðu menn verið að greina miklu fleiri efni sem eru lýsandi fyrir kjarnasundrun.“ Ekki er talið að lekinn geti haft skaðleg áhrif á heilsu manna. Rúþen-106, sem myndast við kjarnahvörf þar sem úraníum eða plútóníum eru upphaflegu eldsneytisgjafarnir, er oftast notað í krabbameinslækningum. Grænfriðungar hafa farið fram á að lekinn verði rannsakaður hið snarasta og hafa gert því skóna að rússnesk yfirvöld freisti þess nú að hylma yfir kjarnorkuslys. Enn sem komið er er ekkert vitað um uppruna lekans. „Uppruninn hefur ekki verið staðfestur og það er mjög mikilvægt að komast að því,“ segir Sigurður. Mest lesið Mikill viðbúnaður vegna bráðra veikinda Innlent Sat saklaus í unglingafangelsi í tvö ár Innlent Ráðherrar hafi verið ítrekað varaðir við gjöf Haraldar Innlent Íransforseti fórst í þyrluslysinu Erlent „Ég stóð bara með sóttvarnalækni“ Innlent Saksóknari Alþjóðlega sakamáladómstólsins vill handtaka Netanjahú og Hamas-liða Erlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Erfitt að ímynda sér meiri harðlínumann en Raisi Innlent Tveir látnir og fimm saknað eftir slys í Dóná Erlent Fimm stríðsþristar á leiðinni til landsins Innlent Fleiri fréttir Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna sé vanhæft til að takast á við aðstæðurnar Handtökuskipun á hendur forsætisráðherra og kjaradeila Séra Eva Björk ráðin biskupsritari Fimm stríðsþristar á leiðinni til landsins Samningur BÍ í höfn í Karphúsinu Ráðherrar hafi verið ítrekað varaðir við gjöf Haraldar Sungið og sungið á Sauðárkróki „Ég stóð bara með sóttvarnalækni“ Mikill viðbúnaður vegna bráðra veikinda Ósk um handtökuheimild og deilur um Erfðagreiningu Erfitt að ímynda sér meiri harðlínumann en Raisi Sat saklaus í unglingafangelsi í tvö ár Frambjóðendur geti nýtt sér skoðanakannanir Glæsilegt fuglasafn í veiðihúsinu við Hítará Varasamt að ferðast á sumardekkjum í kvöld Óttast um afdrif Íransforseta og ferðaveðrið í beinni Stuðningur Katrínar við sóttvarnarlækni sjálfsagður „Fólk er bara að bíða“ Tveir prestar og tveir djáknar vígðir í Skálholti Lægð yfir landinu og snjókoma fyrir norðan Áfall þegar samskipti Katrínar og Kára voru birt Aukin skjálftavirkni og erjur um Erfðagreiningu Örlítil aukning í skjálftavirkni undir Svartsengi Forsetakosningar, mansal og samningar Reykjavíkur við olíufélögin Segir Helgu fara með rangt mál Þekkir dæmi um endalaus uppköst og garnalömun vegna lyfjanna Konurnar hafi gert allt til að setja ekki svartan blett á starfsemina Með vopn og fíkniefni í útistöðum við dyravörð Horfa á bíómyndir og senda tölvupósta á meðan þeir keyra 40 tungumál eru töluð í leik- og grunnskólum Árborgar Sjá meira
Vísindamönnum í Evrópu hefur ekki enn tekist að rekja uppruna geislavirka efnisins rúþen-106 sem mældist í miklu magni í álfunni fyrr í þessum mánuði. Efnið mældist ekki hér á landi. „Þetta er mjög óvenjulegt mál,“ segir Sigurður M. Magnússon, forstjóri Geislavarna ríkisins. „Ýmsar stofnanir hafa reiknað sig til baka og tekið mið af veðuraðstæðum og dreifilíkönunum og uppruni efnanna er talinn vera við Úralfjöll.“ Rússneska veðurfræðistofnunin staðfesti á dögunum að geislavirka efnið hefði mælst í óvenju miklu magni í Argayash-héraði í suðurhluta Úralfjalla. Þar var magnið 986 sinnum meira en venjulega. Í 20 kílómetra fjarlægð frá Argayash er landsvæðið Mayak en þar stunduðu Rússar umfangsmikla kjarnorkuvinnslu á tímum kalda stríðsins. Rússnesk yfirvöld segja það af og frá að óhapp hafi átt sér stað. Sigurður hjá Geislavörnum ríkisins bendir á að margs konar efni kastist út í andrúmsloftið við slíka atburði, en aðeins rúþen-106 hafi greinst. Efnið greindist á mælum víðsvegar um Evrópu en undir venjulegum kringumstæðum mælist rúþen ekki í andrúmsloftinu. „Það er ekki svo að kjarnorkuslys hafi átt sér stað. Þá hefðu menn verið að greina miklu fleiri efni sem eru lýsandi fyrir kjarnasundrun.“ Ekki er talið að lekinn geti haft skaðleg áhrif á heilsu manna. Rúþen-106, sem myndast við kjarnahvörf þar sem úraníum eða plútóníum eru upphaflegu eldsneytisgjafarnir, er oftast notað í krabbameinslækningum. Grænfriðungar hafa farið fram á að lekinn verði rannsakaður hið snarasta og hafa gert því skóna að rússnesk yfirvöld freisti þess nú að hylma yfir kjarnorkuslys. Enn sem komið er er ekkert vitað um uppruna lekans. „Uppruninn hefur ekki verið staðfestur og það er mjög mikilvægt að komast að því,“ segir Sigurður.
Mest lesið Mikill viðbúnaður vegna bráðra veikinda Innlent Sat saklaus í unglingafangelsi í tvö ár Innlent Ráðherrar hafi verið ítrekað varaðir við gjöf Haraldar Innlent Íransforseti fórst í þyrluslysinu Erlent „Ég stóð bara með sóttvarnalækni“ Innlent Saksóknari Alþjóðlega sakamáladómstólsins vill handtaka Netanjahú og Hamas-liða Erlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Erfitt að ímynda sér meiri harðlínumann en Raisi Innlent Tveir látnir og fimm saknað eftir slys í Dóná Erlent Fimm stríðsþristar á leiðinni til landsins Innlent Fleiri fréttir Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna sé vanhæft til að takast á við aðstæðurnar Handtökuskipun á hendur forsætisráðherra og kjaradeila Séra Eva Björk ráðin biskupsritari Fimm stríðsþristar á leiðinni til landsins Samningur BÍ í höfn í Karphúsinu Ráðherrar hafi verið ítrekað varaðir við gjöf Haraldar Sungið og sungið á Sauðárkróki „Ég stóð bara með sóttvarnalækni“ Mikill viðbúnaður vegna bráðra veikinda Ósk um handtökuheimild og deilur um Erfðagreiningu Erfitt að ímynda sér meiri harðlínumann en Raisi Sat saklaus í unglingafangelsi í tvö ár Frambjóðendur geti nýtt sér skoðanakannanir Glæsilegt fuglasafn í veiðihúsinu við Hítará Varasamt að ferðast á sumardekkjum í kvöld Óttast um afdrif Íransforseta og ferðaveðrið í beinni Stuðningur Katrínar við sóttvarnarlækni sjálfsagður „Fólk er bara að bíða“ Tveir prestar og tveir djáknar vígðir í Skálholti Lægð yfir landinu og snjókoma fyrir norðan Áfall þegar samskipti Katrínar og Kára voru birt Aukin skjálftavirkni og erjur um Erfðagreiningu Örlítil aukning í skjálftavirkni undir Svartsengi Forsetakosningar, mansal og samningar Reykjavíkur við olíufélögin Segir Helgu fara með rangt mál Þekkir dæmi um endalaus uppköst og garnalömun vegna lyfjanna Konurnar hafi gert allt til að setja ekki svartan blett á starfsemina Með vopn og fíkniefni í útistöðum við dyravörð Horfa á bíómyndir og senda tölvupósta á meðan þeir keyra 40 tungumál eru töluð í leik- og grunnskólum Árborgar Sjá meira
Saksóknari Alþjóðlega sakamáladómstólsins vill handtaka Netanjahú og Hamas-liða Erlent
Saksóknari Alþjóðlega sakamáladómstólsins vill handtaka Netanjahú og Hamas-liða Erlent