Svikulir styrkþegar EES Uppbyggingarsjóðsins njóta leyndar Aðalheiður Ámundadóttir skrifar 26. ágúst 2017 07:00 Utanríkisráðuneytið synjaði beiðni Thorenfeldt, á þeim grundvelli að um milliríkja samskipti væri að ræða. Vísir/E.Ól Utanríkisráðuneytið hafnaði nýverið beiðni norsks blaðamanns, Gunnars Thorenfeldt, um aðgang að gögnum um fjársvikamál styrkþega úr uppbyggingarsjóði EES. Sjóðurinn er rekinn af Noregi, Íslandi og Liechtenstein og árlegt framlag Íslands til sjóðsins nemur nálægt hálfum milljarði. Thorenfeldt hefur haft sjóðinn til rannsóknar um nokkurn tíma, til að varpa ljósi á hvernig skattfé Norðmanna er varið. Hann óskaði upplýsinga hjá utanríkisráðuneytinu um mál pólsks bæjarstjóra sem vann að verkefni sem hlotið hafði styrk úr sjóðnum. Bæjarstjórinn stakk af með styrkféð og var síðar sakfelldur fyrir misferlið af pólskum dómstól. Fjallað var um málið í frétt norska miðilsins Dagbladed síðastliðinn sunnudag. Í skýrslu sjóðsins um misferlið, sem Thorenfeldt hefur undir höndum, höfðu allar helstu upplýsingar um málið verið afmáðar, nafn mannsins, nafn og númer verkefnisins, styrkfjárhæðin og upplýsingar um dómstólinn sem kvað upp dóminn. Þegar Thorenfeldt óskaði skýringa á þessari upplýsingaleynd, vísaði skrifstofa sjóðsins í Brussel á utanríkisráðuneyti aðildarríkja sjóðsins, sem leiddi Thorenfeldt til íslenskra stjórnvalda. Utanríkisráðuneytið synjaði honum um aðgang að umræddum upplýsingum, á þeim grundvelli að upplýsingarnar vörðuðu milliríkjasamskipti og væru þar af leiðandi undanþegnar upplýsingarétti. Í svarinu var ekki rökstutt hvernig upplýsingarnar vörðuðu almannahagsmuni, sem er þó skilyrði laganna fyrir synjun um aðgang að upplýsingum. „Það kom mér mjög á óvart að á Íslandi, sem ég hélt að hefði upplýsingalöggjöf á heimsmælikvarða, gilti upplýsingaleynd um misnotkun á skattfé Íslendinga,“ segir Thorenfeldt. Hann hefur víðar rekist á veggi með upplýsingaöflun sína um þau verkefni sem hafa verið styrkt af sjóðnum, sem hefur það hlutverk að styrkja verkefni í ríkjum Suður- og Austur-Evrópu til að vinna gegn efnahagslegri og félagslegri mismunun. Eftir að hafa fengið synjun frá þeim ríkjum sem verja skattfé til sjóðsins, leitaði Thorenfeldt til styrkþegaríkisins sjálfs, Póllands. Þar fékk hann allar upplýsingarnar sem hann óskaði eftir undanbragða- og umsvifalaust. Í fyrrnefndri frétt Dagbladed kemur fram að norsk upplýsingalög kveði á um að allar upplýsingar um misnotkun á almannafé skuli aðgengilegar almenningi og reglur sjóðsins séu því í andstöðu við norsk lög. Haft er eftir Frank Bakke-Jensen, Evrópumálaráðherra Noregs að Norðmenn ráði reglum sjóðsins ekki einir, þær hafi verið unnar í samráði ríkjanna þriggja og bendir á Ísland og Liechtenstein. Í svari utanríkisráðuneytisins við fyrirspurn Thorenfeldts, segir að ekki hafi verið talið að reglur sjóðsins um gegnsæi og upplýsingarétt væru ófullnægjandi en að sjálfsögðu væru íslensk stjórnvöld reiðubúin til umræðu um þær verði þess óskað. Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Skildirnir hafi hótað konum sem setji út á þá Innlent Starfsfólk kannist ekki við uppsteyt á kvennadeild Landspítalans Innlent Þetta er fólkið á bak við Skjöld Íslands Innlent Ættingjar að verða fyrir hryllilegum ódæðum Innlent Móðir og níu mánaða barn hætt komnar í Þrengslunum Innlent Ozzy Osbourne allur Erlent Bergþórshvoll brenndur á fjögurra daga Njáluhátíð Innlent „Hvetjum fólk til þess að treysta okkur bara fyrir því“ Innlent Reyndu að koma í veg fyrir að hún settist upp í hjá afrískum bílstjóra Innlent Alvarlega slösuð bankakona lagði VÍS eftir langa og stranga baráttu Innlent Fleiri fréttir Ættingjar að verða fyrir hryllilegum ódæðum Starfsfólk kannist ekki við uppsteyt á kvennadeild Landspítalans Bergþórshvoll brenndur á fjögurra daga Njáluhátíð Skildirnir hafi hótað konum sem setji út á þá Fyrsti konsertflygilinn í Skálholtskirkju vígður „Hvetjum fólk til þess að treysta okkur bara fyrir því“ Sækja mann sem datt af hestbaki Lögregla afþakkar þjónustu Skjaldar Íslands og Guðni boðar brennu Félagið Ísland-Palestína harmar skvettuna Rán og frelsissvipting í Árbæ Mótmælandi skvetti málningu á ljósmyndara Morgunblaðsins Brottfararstöð dómsmálaráðherra komin í samráðsgátt Móðir og níu mánaða barn hætt komnar í Þrengslunum Þetta er fólkið á bak við Skjöld Íslands Reyndu að koma í veg fyrir að hún settist upp í hjá afrískum bílstjóra Tveir af þremur ánægðir með beitingu „kjarnorkuákvæðisins“ Alvarlega slösuð bankakona lagði VÍS eftir langa og stranga baráttu Lærði skriðsund á YouTube og syndir Ermarsund á morgun Sjálfsagt að taka málið fyrir: „Leysist ekkert sjálfkrafa við að ganga inn í Evrópusambandið“ Lögreglan hugsi yfir Skildi Íslands: Eitt lögbrot verði ekki réttlætt með öðru Eldur í verslunarhúsnæði á Laugavegi Play tekur dýfu í skugga afkomuviðvörunar og Njáll Trausti vill funda Hótað og ógnað eftir að hafa aðstoðað lögreglu Laugavegurinn að „deyja úr velgengni“ Loftgæði mun betri á höfuðborgarsvæðinu Njáll Trausti vill fund hið fyrsta í atvinnuveganefnd Hefði sagt nei: Sumarfrí bæjarfulltrúa opnaði fyrir endurskipulag á Nónhæð Með vesen í miðborginni og á bráðamóttöku og síðar handtekinn vegna þjófnaðar Virknin bundin við einn gíg: Gasmengunar gæti orðið vart á Suðurlandi Ekki hægt að draga ályktanir um hver varð manninum „líklegast“ að bana Sjá meira
Utanríkisráðuneytið hafnaði nýverið beiðni norsks blaðamanns, Gunnars Thorenfeldt, um aðgang að gögnum um fjársvikamál styrkþega úr uppbyggingarsjóði EES. Sjóðurinn er rekinn af Noregi, Íslandi og Liechtenstein og árlegt framlag Íslands til sjóðsins nemur nálægt hálfum milljarði. Thorenfeldt hefur haft sjóðinn til rannsóknar um nokkurn tíma, til að varpa ljósi á hvernig skattfé Norðmanna er varið. Hann óskaði upplýsinga hjá utanríkisráðuneytinu um mál pólsks bæjarstjóra sem vann að verkefni sem hlotið hafði styrk úr sjóðnum. Bæjarstjórinn stakk af með styrkféð og var síðar sakfelldur fyrir misferlið af pólskum dómstól. Fjallað var um málið í frétt norska miðilsins Dagbladed síðastliðinn sunnudag. Í skýrslu sjóðsins um misferlið, sem Thorenfeldt hefur undir höndum, höfðu allar helstu upplýsingar um málið verið afmáðar, nafn mannsins, nafn og númer verkefnisins, styrkfjárhæðin og upplýsingar um dómstólinn sem kvað upp dóminn. Þegar Thorenfeldt óskaði skýringa á þessari upplýsingaleynd, vísaði skrifstofa sjóðsins í Brussel á utanríkisráðuneyti aðildarríkja sjóðsins, sem leiddi Thorenfeldt til íslenskra stjórnvalda. Utanríkisráðuneytið synjaði honum um aðgang að umræddum upplýsingum, á þeim grundvelli að upplýsingarnar vörðuðu milliríkjasamskipti og væru þar af leiðandi undanþegnar upplýsingarétti. Í svarinu var ekki rökstutt hvernig upplýsingarnar vörðuðu almannahagsmuni, sem er þó skilyrði laganna fyrir synjun um aðgang að upplýsingum. „Það kom mér mjög á óvart að á Íslandi, sem ég hélt að hefði upplýsingalöggjöf á heimsmælikvarða, gilti upplýsingaleynd um misnotkun á skattfé Íslendinga,“ segir Thorenfeldt. Hann hefur víðar rekist á veggi með upplýsingaöflun sína um þau verkefni sem hafa verið styrkt af sjóðnum, sem hefur það hlutverk að styrkja verkefni í ríkjum Suður- og Austur-Evrópu til að vinna gegn efnahagslegri og félagslegri mismunun. Eftir að hafa fengið synjun frá þeim ríkjum sem verja skattfé til sjóðsins, leitaði Thorenfeldt til styrkþegaríkisins sjálfs, Póllands. Þar fékk hann allar upplýsingarnar sem hann óskaði eftir undanbragða- og umsvifalaust. Í fyrrnefndri frétt Dagbladed kemur fram að norsk upplýsingalög kveði á um að allar upplýsingar um misnotkun á almannafé skuli aðgengilegar almenningi og reglur sjóðsins séu því í andstöðu við norsk lög. Haft er eftir Frank Bakke-Jensen, Evrópumálaráðherra Noregs að Norðmenn ráði reglum sjóðsins ekki einir, þær hafi verið unnar í samráði ríkjanna þriggja og bendir á Ísland og Liechtenstein. Í svari utanríkisráðuneytisins við fyrirspurn Thorenfeldts, segir að ekki hafi verið talið að reglur sjóðsins um gegnsæi og upplýsingarétt væru ófullnægjandi en að sjálfsögðu væru íslensk stjórnvöld reiðubúin til umræðu um þær verði þess óskað.
Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Skildirnir hafi hótað konum sem setji út á þá Innlent Starfsfólk kannist ekki við uppsteyt á kvennadeild Landspítalans Innlent Þetta er fólkið á bak við Skjöld Íslands Innlent Ættingjar að verða fyrir hryllilegum ódæðum Innlent Móðir og níu mánaða barn hætt komnar í Þrengslunum Innlent Ozzy Osbourne allur Erlent Bergþórshvoll brenndur á fjögurra daga Njáluhátíð Innlent „Hvetjum fólk til þess að treysta okkur bara fyrir því“ Innlent Reyndu að koma í veg fyrir að hún settist upp í hjá afrískum bílstjóra Innlent Alvarlega slösuð bankakona lagði VÍS eftir langa og stranga baráttu Innlent Fleiri fréttir Ættingjar að verða fyrir hryllilegum ódæðum Starfsfólk kannist ekki við uppsteyt á kvennadeild Landspítalans Bergþórshvoll brenndur á fjögurra daga Njáluhátíð Skildirnir hafi hótað konum sem setji út á þá Fyrsti konsertflygilinn í Skálholtskirkju vígður „Hvetjum fólk til þess að treysta okkur bara fyrir því“ Sækja mann sem datt af hestbaki Lögregla afþakkar þjónustu Skjaldar Íslands og Guðni boðar brennu Félagið Ísland-Palestína harmar skvettuna Rán og frelsissvipting í Árbæ Mótmælandi skvetti málningu á ljósmyndara Morgunblaðsins Brottfararstöð dómsmálaráðherra komin í samráðsgátt Móðir og níu mánaða barn hætt komnar í Þrengslunum Þetta er fólkið á bak við Skjöld Íslands Reyndu að koma í veg fyrir að hún settist upp í hjá afrískum bílstjóra Tveir af þremur ánægðir með beitingu „kjarnorkuákvæðisins“ Alvarlega slösuð bankakona lagði VÍS eftir langa og stranga baráttu Lærði skriðsund á YouTube og syndir Ermarsund á morgun Sjálfsagt að taka málið fyrir: „Leysist ekkert sjálfkrafa við að ganga inn í Evrópusambandið“ Lögreglan hugsi yfir Skildi Íslands: Eitt lögbrot verði ekki réttlætt með öðru Eldur í verslunarhúsnæði á Laugavegi Play tekur dýfu í skugga afkomuviðvörunar og Njáll Trausti vill funda Hótað og ógnað eftir að hafa aðstoðað lögreglu Laugavegurinn að „deyja úr velgengni“ Loftgæði mun betri á höfuðborgarsvæðinu Njáll Trausti vill fund hið fyrsta í atvinnuveganefnd Hefði sagt nei: Sumarfrí bæjarfulltrúa opnaði fyrir endurskipulag á Nónhæð Með vesen í miðborginni og á bráðamóttöku og síðar handtekinn vegna þjófnaðar Virknin bundin við einn gíg: Gasmengunar gæti orðið vart á Suðurlandi Ekki hægt að draga ályktanir um hver varð manninum „líklegast“ að bana Sjá meira